Wt/kbd/гъун

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > гъун

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [гъу] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "гъун"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъун
щымыӀэныгъэ: мыгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъун угъун гъун дыгъун фыгъун гъун(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымыгъун умыгъун мыгъун дымыгъун фымыгъун мыгъун(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъу! фыгъу!
щымыӀэныгъэ: умыгъу! фымыгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срегъу урегъу ирегъу дрегъу фрегъу ирегъу
щымыӀэныгъэ: сремыгъу уремыгъу иремыгъу дремыгъу фремыгъу иремыгъу
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъу(р) уогъу(р) мэгъу(р) догъу(р) фогъу(р) мэгъу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуркъым угъуркъым гъуркъым дыгъуркъым фыгъуркъым гъу(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъу(р)т угъу(р)т гъу(р)т дыгъу(р)т фыгъу(р)т гъу(р)т / гъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъу(р)тэкъым угъу(р)тэкъым гъу(р)тэкъым дыгъу(р)тэкъым фыгъу(р)тэкъым гъу(р)тэкъым / гъухэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуащ угъуащ гъуащ дыгъуащ фыгъуащ гъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуакъым угъуакъым гъуакъым дыгъуакъым фыгъуакъым гъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуат угъуат гъуат дыгъуат фыгъуат гъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуатэкъым угъуатэкъым гъуатэкъым дыгъуатэкъым фыгъуатэкъым гъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыгъугъащ угъугъащ гъугъащ дыгъугъащ фыгъугъащ гъугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъугъакъым угъугъакъым гъугъакъым дыгъугъакъым фыгъугъакъым гъугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъугъат угъугъат гъугъат дыгъугъат фыгъугъат гъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъугъатэкъым угъугъатэкъым гъугъатэкъым дыгъугъатэкъым фыгъугъатэкъым гъугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыгъущ угъущ гъущ дыгъущ фыгъущ гъу(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыгъукъым угъукъым гъукъым дыгъукъым фыгъукъым гъу(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыгъут угъут гъут дыгъут фыгъут гъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыгъутэкъым угъутэкъым гъутэкъым дыгъутэкъым фыгъутэкъым гъу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунщ угъунщ гъунщ дыгъунщ фыгъунщ гъун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъункъым угъункъым гъункъым дыгъункъым фыгъункъым гъун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунгъу угъунгъу гъунгъу дыгъунгъу фыгъунгъу гъуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъунукъым угъунукъым гъунукъым дыгъунукъым фыгъунукъым гъуну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъурэ угъурэ гъурэ дыгъурэ фыгъурэ гъу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуркъэ угъуркъэ гъуркъэ дыгъуркъэ фыгъуркъэ гъуркъэ / гъухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъу(р)т угъу(р)т гъу(р)т дыгъу(р)т фыгъу(р)т гъу(р)т / гъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъу(р)тэкъэ угъу(р)тэкъэ гъу(р)тэкъэ дыгъу(р)тэкъэ фыгъу(р)тэкъэ гъу(р)тэкъэ / гъухэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуа угъуа гъуа дыгъуа фыгъуа гъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуакъэ угъуакъэ гъуакъэ дыгъуакъэ фыгъуакъэ гъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуат угъуат гъуат дыгъуат фыгъуат гъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуатэкъэ угъуатэкъэ гъуатэкъэ дыгъуатэкъэ фыгъуатэкъэ гъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыгъугъа угъугъа гъугъа дыгъугъа фыгъугъа гъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъугъакъэ угъугъакъэ гъугъакъэ дыгъугъакъэ фыгъугъакъэ гъугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъугъат угъугъат гъугъат дыгъугъат фыгъугъат гъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъугъатэкъэ угъугъатэкъэ гъугъатэкъэ дыгъугъатэкъэ фыгъугъатэкъэ гъугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыгъу угъу гъу дыгъу фыгъу гъу(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыгъукъэ угъукъэ гъукъэ дыгъукъэ фыгъукъэ гъу(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыгъут угъут гъут дыгъут фыгъут гъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыгъутэкъэ угъутэкъэ гъутэкъэ дыгъутэкъэ фыгъутэкъэ гъу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъун угъун гъун дыгъун фыгъун гъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъункъэ угъункъэ гъункъэ дыгъункъэ фыгъункъэ гъун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуну угъуну гъуну дыгъуну фыгъуну гъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъунукъэ угъунукъэ гъунукъэ дыгъунукъэ фыгъунукъэ гъуну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъумэ угъумэ гъумэ дыгъумэ фыгъумэ гъу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъумэ умыгъумэ мыгъумэ дымыгъумэ фымыгъумэ мыгъу(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуамэ угъуамэ гъуамэ дыгъуамэ фыгъуамэ гъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуамэ умыгъуамэ мыгъуамэ дымыгъуамэ фымыгъуамэ мыгъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъугъамэ угъугъамэ гъугъамэ дыгъугъамэ фыгъугъамэ гъугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъамэ умыгъугъамэ мыгъугъамэ дымыгъугъамэ фымыгъугъамэ мыгъугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунмэ угъунмэ гъунмэ дыгъунмэ фыгъунмэ гъун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунмэ умыгъунмэ мыгъунмэ дымыгъунмэ фымыгъунмэ мыгъун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунумэ угъунумэ гъунумэ дыгъунумэ фыгъунумэ гъуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунумэ умыгъунумэ мыгъунумэ дымыгъунумэ фымыгъунумэ мыгъуну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъутэмэ угъутэмэ гъутэмэ дыгъутэмэ фыгъутэмэ гъу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъутэмэ умыгъутэмэ мыгъутэмэ дымыгъутэмэ фымыгъутэмэ мыгъу(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуатэмэ угъуатэмэ гъуатэмэ дыгъуатэмэ фыгъуатэмэ гъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэмэ умыгъуатэмэ мыгъуатэмэ дымыгъуатэмэ фымыгъуатэмэ мыгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъугъатэмэ угъугъатэмэ гъугъатэмэ дыгъугъатэмэ фыгъугъатэмэ гъугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъатэмэ умыгъугъатэмэ мыгъугъатэмэ дымыгъугъатэмэ фымыгъугъатэмэ мыгъугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунтэмэ угъунтэмэ гъунтэмэ дыгъунтэмэ фыгъунтэмэ гъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунтэмэ умыгъунтэмэ мыгъунтэмэ дымыгъунтэмэ фымыгъунтэмэ мыгъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунутэмэ угъунутэмэ гъунутэмэ дыгъунутэмэ фыгъунутэмэ гъуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунутэмэ умыгъунутэмэ мыгъунутэмэ дымыгъунутэмэ фымыгъунутэмэ мыгъуну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунт угъунт гъунт дыгъунт фыгъунт гъун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъунтэкъым угъунтэкъым гъунтэкъым дыгъунтэкъым фыгъунтэкъым гъун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунут угъунут гъунут дыгъунут фыгъунут гъуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъунутэкъым угъунутэкъым гъунутэкъым дыгъунутэкъым фыгъунутэкъым гъуну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуми угъуми гъуми дыгъуми фыгъуми гъу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуми умыгъуми мыгъуми дымыгъуми фымыгъуми мыгъу(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуами угъуами гъуами дыгъуами фыгъуами гъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуами умыгъуами мыгъуами дымыгъуами фымыгъуами мыгъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъугъами угъугъами гъугъами дыгъугъами фыгъугъами гъугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъами умыгъугъами мыгъугъами дымыгъугъами фымыгъугъами мыгъугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунми угъунми гъунми дыгъунми фыгъунми гъун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунми умыгъунми мыгъунми дымыгъунми фымыгъунми мыгъун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунуми угъунуми гъунуми дыгъунуми фыгъунуми гъуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунуми умыгъунуми мыгъунуми дымыгъунуми фымыгъунуми мыгъуну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъутэми угъутэми гъутэми дыгъутэми фыгъутэми гъу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъутэми умыгъутэми мыгъутэми дымыгъутэми фымыгъутэми мыгъу(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуатэми угъуатэми гъуатэми дыгъуатэми фыгъуатэми гъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэми умыгъуатэми мыгъуатэми дымыгъуатэми фымыгъуатэми мыгъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъугъатэми угъугъатэми гъугъатэми дыгъугъатэми фыгъугъатэми гъугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъатэми умыгъугъатэми мыгъугъатэми дымыгъугъатэми фымыгъугъатэми мыгъугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунтэми угъунтэми гъунтэми дыгъунтэми фыгъунтэми гъун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунтэми умыгъунтэми мыгъунтэми дымыгъунтэми фымыгъунтэми мыгъун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъунутэми угъунутэми гъунутэми дыгъунутэми фыгъунутэми гъуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунутэми умыгъунутэми мыгъунутэми дымыгъунутэми фымыгъунутэми мыгъуну(хэ)тэми
гъэщӀэгъгъуныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъуаи угъуаи гъуаи дыгъуаи фыгъуаи гъуаи
щымыӀэныгъэ: сыгъуакъыми угъуакъыми гъуакъыми дыгъуакъыми фыгъуакъыми гъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъуащэрэт угъуащэрэт гъуащэрэт дыгъуащэрэт фыгъуащэрэт гъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъуащэрэт умыгъуащэрэт мыгъуащэрэт дымыгъуащэрэт фымыгъуащэрэт мыгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнщ угъуагъэнщ гъуагъэнщ дыгъуагъэнщ фыгъуагъэнщ гъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнкъым угъуагъэнкъым гъуагъэнкъым дыгъуагъэнкъым фыгъуагъэнкъым гъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнт угъуагъэнт гъуагъэнт дыгъуагъэнт фыгъуагъэнт гъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнтэкъым угъуагъэнтэкъым гъуагъэнтэкъым дыгъуагъэнтэкъым фыгъуагъэнтэкъым гъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэн угъуагъэн гъуагъэн дыгъуагъэн фыгъуагъэн гъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнкъэ угъуагъэнкъэ гъуагъэнкъэ дыгъуагъэнкъэ фыгъуагъэнкъэ гъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнт угъуагъэнт гъуагъэнт дыгъуагъэнт фыгъуагъэнт гъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнтэкъэ угъуагъэнтэкъэ гъуагъэнтэкъэ дыгъуагъэнтэкъэ фыгъуагъэнтэкъэ гъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнгъу угъуагъэнгъу гъуагъэнгъу дыгъуагъэнгъу фыгъуагъэнгъу гъуагъэнгъу
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнукъым угъуагъэнукъым гъуагъэнукъым дыгъуагъэнукъым фыгъуагъэнукъым гъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнут угъуагъэнут гъуагъэнут дыгъуагъэнут фыгъуагъэнут гъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнутэкъым угъуагъэнутэкъым гъуагъэнутэкъым дыгъуагъэнутэкъым фыгъуагъэнутэкъым гъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэну угъуагъэну гъуагъэну дыгъуагъэну фыгъуагъэну гъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнукъэ угъуагъэнукъэ гъуагъэнукъэ дыгъуагъэнукъэ фыгъуагъэнукъэ гъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнут угъуагъэнут гъуагъэнут дыгъуагъэнут фыгъуагъэнут гъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнутэкъэ угъуагъэнутэкъэ гъуагъэнутэкъэ дыгъуагъэнутэкъэ фыгъуагъэнутэкъэ гъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыгъу угъу гъу дыгъу фыгъу гъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъу умыгъу мыгъу дымыгъу фымыгъу мыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъуа угъуа гъуа дыгъуа фыгъуа гъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуа умыгъуа мыгъуа дымыгъуа фымыгъуа мыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъугъа угъугъа гъугъа дыгъугъа фыгъугъа гъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъугъа умыгъугъа мыгъугъа дымыгъугъа фымыгъугъа мыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыгъун угъун гъун дыгъун фыгъун гъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъун умыгъун мыгъун дымыгъун фымыгъун мыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыгъуну угъуну гъуну дыгъуну фыгъуну гъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуну умыгъуну мыгъуну дымыгъуну фымыгъуну мыгъуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъу узэрыгъу зэрыгъу дызэрыгъу фызэрыгъу зэрыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъу узэрымыгъу зэрымыгъу дызэрымыгъу фызэрымыгъу мызэрыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуа узэрыгъуа зэрыгъуа дызэрыгъуа фызэрыгъуа зэрыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуа узэрымыгъуа зэрымыгъуа дызэрымыгъуа фызэрымыгъуа зэрымыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъугъа узэрыгъугъа зэрыгъугъа дызэрыгъугъа фызэрыгъугъа зэрыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъугъа узэрымыгъугъа зэрымыгъугъа дызэрымыгъугъа фызэрымыгъугъа зэрымыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъун узэрыгъун зэрыгъун дызэрыгъун фызэрыгъун зэрыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъун узэрымыгъун зэрымыгъун дызэрымыгъун фызэрымыгъун зэрымыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуну узэрыгъуну зэрыгъуну дызэрыгъуну фызэрыгъуну зэрыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуну узэрымыгъуну зэрымыгъуну дызэрымыгъуну фызэрымыгъуну зэрымыгъуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъу гъугъу щыгъу дыщыгъу фыщыгъу щыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъу гъумыгъу щымыгъу дыщымыгъу фыщымыгъу щымыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуа гъугъуа щыгъуа дыщыгъуа фыщыгъуа щыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуа гъумыгъуа щымыгъуа дыщымыгъуа фыщымыгъуа щымыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъугъа гъугъугъа щыгъугъа дыщыгъугъа фыщыгъугъа щыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъугъа гъумыгъугъа щымыгъугъа дыщымыгъугъа фыщымыгъугъа щымыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъун гъугъун щыгъун дыщыгъун фыщыгъун щыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъун гъумыгъун щымыгъун дыщымыгъун фыщымыгъун щымыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуну гъугъуну щыгъуну дыщыгъуну фыщыгъуну щыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуну гъумыгъуну щымыгъуну дыщымыгъуну фыщымыгъуну щымыгъуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъу уздэгъу здэгъу дыздэгъу фыздэгъу здэгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъу уздэмыгъу здэмыгъу дыздэмыгъу фыздэмыгъу здэмыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуа уздэгъуа здэгъуа дыздэгъуа фыздэгъуа здэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуа уздэмыгъуа здэмыгъуа дыздэмыгъуа фыздэмыгъуа здэмыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъугъа уздэгъугъа здэгъугъа дыздэгъугъа фыздэгъугъа здэгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъугъа уздэмыгъугъа здэмыгъугъа дыздэмыгъугъа фыздэмыгъугъа здэмыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъун уздэгъун здэгъун дыздэгъун фыздэгъун здэгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъун уздэмыгъун здэмыгъун дыздэмыгъун фыздэмыгъун здэмыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуну уздэгъуну здэгъуну дыздэгъуну фыздэгъуну здэгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуну уздэмыгъуну здэмыгъуну дыздэмыгъуну фыздэмыгъуну здэмыгъуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъу гъуӀэгъу щӀэгъу дыщӀэгъу фыщӀэгъу щӀэгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъу гъуӀэмыгъу щӀэмыгъу дыщӀэмыгъу фыщӀэмыгъу щӀэмыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуа гъуӀэгъуа щӀэгъуа дыщӀэгъуа фыщӀэгъуа щӀэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуа гъуӀэмыгъуа щӀэмыгъуа дыщӀэмыгъуа фыщӀэмыгъуа щӀэмыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъугъа гъуӀэгъугъа щӀэгъугъа дыщӀэгъугъа фыщӀэгъугъа щӀэгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъугъа гъуӀэмыгъугъа щӀэмыгъугъа дыщӀэмыгъугъа фыщӀэмыгъугъа щӀэмыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъун гъуӀэгъун щӀэгъун дыщӀэгъун фыщӀэгъун щӀэгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъун гъуӀэмыгъун щӀэмыгъун дыщӀэмыгъун фыщӀэмыгъун щӀэмыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуну гъуӀэгъуну щӀэгъуну дыщӀэгъуну фыщӀэгъуну щӀэгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуну гъуӀэмыгъуну щӀэмыгъуну дыщӀэмыгъуну фыщӀэмыгъуну щӀэмыгъуну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыгъуу угъуу гъууэ дыгъуу фыгъуу гъу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуу умыгъуу мыгъууэ дымыгъуу фымыгъуу мыгъу(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъуауэ угъуауэ гъуауэ дыгъуауэ фыгъуауэ гъуауэ / гъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуауэ умыгъуауэ мыгъуауэ дымыгъуауэ фымыгъуауэ мыгъуауэ / мыгъуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыгъуурэ угъуурэ гъуурэ дыгъуурэ фыгъуурэ гъу(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъуурэ умыгъуурэ мыгъуурэ дымыгъуурэ фымыгъуурэ мыгъу(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу] [гъу]р -- [гъу]хэр
Эргативнэ: [гъу] [гъу]м -- [гъу]хэм
Послеложнэ: [гъу]кӀэ [гъу]мкӀэ [гъу]хэкӀэ [гъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]у [гъу]рауэ [гъу]хэу [гъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]а [гъу]ар -- [гъу]ахэр
Эргативнэ: [гъу]а [гъу]ам -- [гъу]ахэм
Послеложнэ: [гъу]акӀэ [гъу]амкӀэ [гъу]ахэкӀэ [гъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]ауэ [гъу]арауэ [гъу]ахэу [гъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]н [гъу]ныр -- [гъу]нхэр
Эргативнэ: [гъу]н [гъу]ным -- [гъу]нхэм
Послеложнэ: [гъу]нкӀэ [гъу]нымкӀэ [гъу]нхэкӀэ [гъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъу]ну [гъу]нырауэ [гъу]нхэу [гъу]нхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]ну [гъу]нур -- [гъу]нухэр
Эргативнэ: [гъу]ну [гъу]нум -- [гъу]нухэм
Послеложнэ: [гъу]нукӀэ [гъу]нумкӀэ [гъу]нухэкӀэ [гъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]нууэ [гъу]нурауэ [гъу]нухэу [гъу]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым псыӀагъэр щӀэкӀын.
  2. Зэрымышхэм, зэрысымаджэм къыхэкӀыу уэдыкъуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Мэкъур гъуащ.
  • Жыг къудамэр гъуащ.
  • ЩӀалэр гъуащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъун: 1. wither, dry up, droop, fade (about plants) 2. lose weight, become thinner, dry up, waste away, fade away
  • Мэкъур гъуащ: the hay dried out.
  • Жыг къудамэр гъуащ: the tree branch dried up
  • ЩӀалэр гъуащ: the young man lost weight
УРЫСЫБЗЭ
  • гъун: 1. засохнуть (о растениях) 2. похудеть, высохнуть
  • Мэкъур гъуащ: сено засохло.
  • Жыг къудамэр гъуащ: ветка дерева засохла
  • ЩӀалэр гъуащ: молодой человек похудел

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [гъу] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъун"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъун
щымыӀэныгъэ: мыгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъун бгъун игъун дгъун вгъун ягъун
щымыӀэныгъэ: сымыгъун умыгъун имыгъун дымыгъун фымыгъун ямыгъун
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъу! вгъу!
щымыӀэныгъэ: умыгъу! фымыгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срегъу урегъу ирегъу дрегъу фрегъу ирегъу
щымыӀэныгъэ: сремыгъу уремыгъу иремыгъу дремыгъу фремыгъу иремыгъу
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъу(р) уогъу(р) / богъу(р) егъу(р) догъу(р) фогъу(р) ягъу(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъуркъым бгъуркъым игъуркъым дгъуркъым вгъуркъым ягъуркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъу(р)т бгъу(р)т игъу(р)т дгъу(р)т вгъу(р)т ягъу(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъу(р)тэкъым бгъу(р)тэкъым игъу(р)тэкъым дгъу(р)тэкъым вгъу(р)тэкъым ягъу(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуащ бгъуащ игъуащ дгъуащ вгъуащ ягъуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъуакъым бгъуакъым игъуакъым дгъуакъым вгъуакъым ягъуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъуат бгъуат игъуат дгъуат вгъуат ягъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъуатэкъым бгъуатэкъым игъуатэкъым дгъуатэкъым вгъуатэкъым ягъуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъугъащ бгъугъащ игъугъащ дгъугъащ вгъугъащ ягъугъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъугъакъым бгъугъакъым игъугъакъым дгъугъакъым вгъугъакъым ягъугъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъугъат бгъугъат игъугъат дгъугъат вгъугъат ягъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъугъатэкъым бгъугъатэкъым игъугъатэкъым дгъугъатэкъым вгъугъатэкъым ягъугъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъущ бгъущ игъущ дгъущ вгъущ ягъущ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъукъым бгъукъым игъукъым дгъукъым вгъукъым ягъукъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъут бгъут игъут дгъут вгъут ягъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъутэкъым бгъутэкъым игъутэкъым дгъутэкъым вгъутэкъым ягъутэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунщ бгъунщ игъунщ дгъунщ вгъунщ ягъунщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъункъым бгъункъым игъункъым дгъункъым вгъункъым ягъункъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунущ бгъунущ игъунущ дгъунущ вгъунущ ягъунущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъунукъым бгъунукъым игъунукъым дгъунукъым вгъунукъым ягъунукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъурэ бгъурэ игъурэ дгъурэ вгъурэ ягъурэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъуркъэ бгъуркъэ игъуркъэ дгъуркъэ вгъуркъэ ягъуркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъу(р)т бгъу(р)т игъу(р)т дгъу(р)т вгъу(р)т ягъу(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъу(р)тэкъэ бгъу(р)тэкъэ игъу(р)тэкъэ дгъу(р)тэкъэ вгъу(р)тэкъэ ягъу(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуа бгъуа игъуа дгъуа вгъуа ягъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъуакъэ бгъуакъэ игъуакъэ дгъуакъэ вгъуакъэ ягъуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъуат бгъуат игъуат дгъуат вгъуат ягъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъуатэкъэ бгъуатэкъэ игъуатэкъэ дгъуатэкъэ вгъуатэкъэ ягъуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъугъа бгъугъа игъугъа дгъугъа вгъугъа ягъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: згъугъакъэ бгъугъакъэ игъугъакъэ дгъугъакъэ вгъугъакъэ ягъугъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъугъат бгъугъат игъугъат дгъугъат вгъугъат ягъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъугъатэкъэ бгъугъатэкъэ игъугъатэкъэ дгъугъатэкъэ вгъугъатэкъэ ягъугъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъу бгъу игъу дгъу вгъу ягъу
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъукъэ бгъукъэ игъукъэ дгъукъэ вгъукъэ ягъукъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъут бгъут игъут дгъут вгъут ягъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъутэкъэ бгъутэкъэ игъутэкъэ дгъутэкъэ вгъутэкъэ ягъутэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъун бгъун игъун дгъун вгъун ягъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъункъэ бгъункъэ игъункъэ дгъункъэ вгъункъэ ягъункъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъуну бгъуну игъуну дгъуну вгъуну ягъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъунукъэ бгъунукъэ игъунукъэ дгъунукъэ вгъунукъэ ягъунукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъумэ бгъумэ игъумэ дгъумэ вгъумэ ягъумэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъумэ умыгъумэ имыгъумэ дымыгъумэ фымыгъумэ ямыгъумэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуамэ бгъуамэ игъуамэ дгъуамэ вгъуамэ ягъуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуамэ умыгъуамэ имыгъуамэ дымыгъуамэ фымыгъуамэ ямыгъуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъугъамэ бгъугъамэ игъугъамэ дгъугъамэ вгъугъамэ ягъугъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъамэ умыгъугъамэ имыгъугъамэ дымыгъугъамэ фымыгъугъамэ ямыгъугъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунмэ бгъунмэ игъунмэ дгъунмэ вгъунмэ ягъунмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунмэ умыгъунмэ имыгъунмэ дымыгъунмэ фымыгъунмэ ямыгъунмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунумэ бгъунумэ игъунумэ дгъунумэ вгъунумэ ягъунумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунумэ умыгъунумэ имыгъунумэ дымыгъунумэ фымыгъунумэ ямыгъунумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъутэмэ бгъутэмэ игъутэмэ дгъутэмэ вгъутэмэ ягъутэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъутэмэ умыгъутэмэ имыгъутэмэ дымыгъутэмэ фымыгъутэмэ ямыгъутэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуатэмэ бгъуатэмэ игъуатэмэ дгъуатэмэ вгъуатэмэ ягъуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэмэ умыгъуатэмэ имыгъуатэмэ дымыгъуатэмэ фымыгъуатэмэ ямыгъуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъугъатэмэ бгъугъатэмэ игъугъатэмэ дгъугъатэмэ вгъугъатэмэ ягъугъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъатэмэ умыгъугъатэмэ имыгъугъатэмэ дымыгъугъатэмэ фымыгъугъатэмэ ямыгъугъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунтэмэ бгъунтэмэ игъунтэмэ дгъунтэмэ вгъунтэмэ ягъунтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунтэмэ умыгъунтэмэ имыгъунтэмэ дымыгъунтэмэ фымыгъунтэмэ ямыгъунтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунутэмэ бгъунутэмэ игъунутэмэ дгъунутэмэ вгъунутэмэ ягъунутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунутэмэ умыгъунутэмэ имыгъунутэмэ дымыгъунутэмэ фымыгъунутэмэ ямыгъунутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунт бгъунт игъунт дгъунт вгъунт ягъунт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъунтэкъым бгъунтэкъым игъунтэкъым дгъунтэкъым вгъунтэкъым ягъунтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунут бгъунут игъунут дгъунут вгъунут ягъунут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъунутэкъым бгъунутэкъым игъунутэкъым дгъунутэкъым вгъунутэкъым ягъунутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъуми бгъуми игъуми дгъуми вгъуми ягъуми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуми умыгъуми имыгъуми дымыгъуми фымыгъуми ямыгъуми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуами бгъуами игъуами дгъуами вгъуами ягъуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуами умыгъуами имыгъуами дымыгъуами фымыгъуами ямыгъуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъугъами бгъугъами игъугъами дгъугъами вгъугъами ягъугъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъами умыгъугъами имыгъугъами дымыгъугъами фымыгъугъами ямыгъугъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунми бгъунми игъунми дгъунми вгъунми ягъунми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунми умыгъунми имыгъунми дымыгъунми фымыгъунми ямыгъунми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунуми бгъунуми игъунуми дгъунуми вгъунуми ягъунуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунуми умыгъунуми имыгъунуми дымыгъунуми фымыгъунуми ямыгъунуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъутэми бгъутэми игъутэми дгъутэми вгъутэми ягъутэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъутэми умыгъутэми имыгъутэми дымыгъутэми фымыгъутэми ямыгъутэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъуатэми бгъуатэми игъуатэми дгъуатэми вгъуатэми ягъуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэми умыгъуатэми имыгъуатэми дымыгъуатэми фымыгъуатэми ямыгъуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъугъатэми бгъугъатэми игъугъатэми дгъугъатэми вгъугъатэми ягъугъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъугъатэми умыгъугъатэми имыгъугъатэми дымыгъугъатэми фымыгъугъатэми ямыгъугъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунтэми бгъунтэми игъунтэми дгъунтэми вгъунтэми ягъунтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунтэми умыгъунтэми имыгъунтэми дымыгъунтэми фымыгъунтэми ямыгъунтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъунутэми бгъунутэми игъунутэми дгъунутэми вгъуэнутэми ягъуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъунутэми умыгъунутэми имыгъунутэми дымыгъунутэми фымыгъунутэми ямыгъунутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъуаи бгъуаи игъуаи дгъуаи вгъуаи ягъуаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъуаи умыгъуаи имыгъуаи дымыгъуаи фымыгъуаи ямыгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъуащэрэт бгъуащэрэт игъуащэрэт дгъуащэрэт вгъуащэрэт ягъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъуащэрэт умыгъуащэрэт имыгъуащэрэт дымыгъуащэрэт фымыгъуащэрэт ямыгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъуагъэнщ бгъуагъэнщ игъуагъэнщ дгъуагъэнщ вгъуагъэнщ ягъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнкъым бгъуагъэнкъым игъуагъэнкъым дгъуагъэнкъым вгъуагъэнкъым ягъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъуагъэнт бгъуагъэнт игъуагъэнт дгъуагъэнт вгъуагъэнт ягъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнтэкъым бгъуагъэнтэкъым игъуагъэнтэкъым дгъуагъэнтэкъым вгъуагъэнтэкъым ягъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъуагъэн бгъуагъэн игъуагъэн дгъуагъэн вгъуагъэн ягъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнкъэ бгъуагъэнкъэ игъуагъэнкъэ дгъуагъэнкъэ вгъуагъэнкъэ ягъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъуагъэнт бгъуагъэнт игъуагъэнт дгъуагъэнт вгъуагъэнт ягъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнтэкъэ бгъуагъэнтэкъэ игъуагъэнтэкъэ дгъуагъэнтэкъэ вгъуагъэнтэкъэ ягъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъуагъэнущ бгъуагъэнущ игъуагъэнущ дгъуагъэнущ вгъуагъэнущ ягъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнукъым бгъуагъэнукъым игъуагъэнукъым дгъуагъэнукъым вгъуагъэнукъым ягъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъуагъэнут бгъуагъэнут игъуагъэнут дгъуагъэнут вгъуагъэнут ягъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнутэкъым бгъуагъэнутэкъым игъуагъэнутэкъым дгъуагъэнутэкъым вгъуагъэнутэкъым ягъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъуагъэну бгъуагъэну игъуагъэну дгъуагъэну вгъуагъэну ягъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнукъэ бгъуагъэнукъэ игъуагъэнукъэ дгъуагъэнукъэ вгъуагъэнукъэ ягъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъуагъэнут бгъуагъэнут игъуагъэнут дгъуагъэнут вгъуагъэнут ягъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъуагъэнутэкъэ бгъуагъэнутэкъэ игъуагъэнутэкъэ дгъуагъэнутэкъэ вгъуагъэнутэкъэ ягъуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъу бгъу игъу дгъу вгъу ягъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъу умыгъу имыгъу дымыгъу фымыгъу ямыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъуа бгъуа игъуа дгъуа вгъуа ягъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуа умыгъуа имыгъуа дымыгъуа фымыгъуа ямыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъугъа бгъугъа игъугъа дгъугъа вгъугъа ягъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъугъа умыгъугъа имыгъугъа дымыгъугъа фымыгъугъа ямыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъун бгъун игъун дгъун вгъун ягъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъун умыгъун имыгъун дымыгъун фымыгъун ямыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъуну бгъуну игъуну дгъуну вгъуну ягъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуну умыгъуну имыгъуну дымыгъуну фымыгъуну ямыгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ гъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъуну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъу зэрыбгъу зэригъу зэрыдгъу зэрывгъу зэрагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъу зэрумыгъу зэримыгъу зэрыдмыгъу зэрывмыгъу зэрамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъуа зэрыбгъуа зэригъуа зэрыдгъуа зэрывгъуа зэрагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъуа зэрумыгъуа зэримыгъуа зэрыдмыгъуа зэрывмыгъуа зэрамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъугъа зэрыбгъугъа зэригъугъа зэрыдгъугъа зэрывгъугъа зэрагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъугъа зэрумыгъугъа зэримыгъугъа зэрыдмыгъугъа зэрывмыгъугъа зэрамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъун зэрыбгъун зэригъун зэрыдгъун зэрывгъун зэрагъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъун зэрумыгъун зэримыгъун зэрыдмыгъун зэрывмыгъун зэрамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъуну зэрыбгъуну зэригъуну зэрыдгъуну зэрывгъуну зэрагъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъуну зэрумыгъуну зэримыгъуну зэрыдмыгъуну зэрывмыгъуну зэрамыгъуну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызгъу щыбгъу щигъу щыдгъу щывгъу щагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъу щумыгъу щимыгъу щыдмыгъу щывмыгъу щамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъуа щыбгъуа щигъуа щыдгъуа щывгъуа щагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъуа щумыгъуа щимыгъуа щыдмыгъуа щывмыгъуа щамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъугъа щыбгъугъа щигъугъа щыдгъугъа щывгъугъа щагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъугъа щумыгъугъа щимыгъугъа щыдмыгъугъа щывмыгъугъа щамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъун щыбгъун щигъун щыдгъун щывгъун щагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъун щумыгъун щимыгъун щыдмыгъун щывмыгъун щамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъуну щыбгъуну щигъуну щыдгъуну щывгъуну щагъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъуну щумыгъуну щимыгъуну щыдмыгъуну щывмыгъуну щамыгъуну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзгъу здэбгъу здигъу здэдгъу здэвгъу здагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъу здумыгъу здимыгъу здэдмыгъу здэвмыгъу здамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъуа здэбгъуа здигъуа здэдгъуа здэвгъуа здагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъуа здумыгъуа здимыгъуа здэдмыгъуа здэвмыгъуа здамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъугъа здэбгъугъа здигъугъа здэдгъугъа здэвгъугъа здагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъугъа здумыгъугъа здимыгъугъа здэдмыгъугъа здэвмыгъугъа здамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъун здэбгъун здигъун здэдгъун здэвгъун здагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъун здумыгъун здимыгъун здэдмыгъун здэвмыгъун здамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъуну здэбгъуну здигъуну здэдгъуну здэвгъуну здагъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъуну здумыгъуну здимыгъуну здэдмыгъуну здэвмыгъуну здамыгъуну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъу щӀэбгъу щӀигъу щӀэдгъу щӀэвгъу щӀагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъу щӀумыгъу щӀимыгъу щӀэдмыгъу щӀэвмыгъу щӀамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъуа щӀэбгъуа щӀигъуа щӀэдгъуа щӀэвгъуа щӀагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъуа щӀумыгъуа щӀимыгъуа щӀэдмыгъуа щӀэвмыгъуа щӀамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъугъа щӀэбгъугъа щӀигъугъа щӀэдгъугъа щӀэвгъугъа щӀагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъугъа щӀумыгъугъа щӀимыгъугъа щӀэдмыгъугъа щӀэвмыгъугъа щӀамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъун щӀэбгъун щӀигъун щӀэдгъун щӀэвгъун щӀагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъун щӀумыгъун щӀимыгъун щӀэдмыгъун щӀэвмыгъун щӀамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъуну щӀэбгъуну щӀигъуну щӀэдгъуну щӀэвгъуну щӀагъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъуну щӀумыгъуну щӀимыгъуну щӀэдмыгъуну щӀэвмыгъуну щӀамыгъуну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъууэ бгъууэ игъуу дгъууэ вгъууэ ягъуу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуу умыгъуу имыгъуу дымыгъуу фымыгъуу ямыгъуу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъуауэ бгъуауэ игъуауэ дгъуауэ вгъуауэ ягъуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуауэ умыгъуауэ имыгъуауэ дымыгъуауэ фымыгъуауэ ямыгъуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ згъуурэ бгъуурэ игъуурэ дгъуурэ вгъуурэ ягъуурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъуурэ умыгъуурэ имыгъуурэ дымыгъуурэ фымыгъуурэ ямыгъуурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэн
Подлежащэ
сэ -- узогъу согъу -- фызогъу согъу(хэ)
уэ сыбогъу -- уогъу / богъу дыбогъу -- уогъу(хэ) / богъу(хэ)
абы сегъу уегъу егъу дегъу фегъу егъу(хэ)
дэ -- удогъу догъу -- фыдогъу догъу(хэ)
фэ сывогъу -- фогъу дывогъу -- фогъу(хэ)
абыхэм сагъу уагъу ягъу дагъу фагъу ягъу(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- уз[гъурэ] з[гъурэ] -- фыз[гъурэ] з[гъу(хэ)рэ]
уэ сыб[гъурэ] -- б[гъурэ] дыб[гъурэ] -- б[гъу(хэ)рэ]
абы си[гъурэ] уи[гъурэ] и[гъурэ] ди[гъурэ] фи[гъурэ] и[гъу(хэ)рэ]
дэ -- уд[гъурэ] д[гъурэ] -- фыд[гъурэ] д[гъу(хэ)рэ]
фэ сыв[гъурэ] -- в[гъурэ] дыв[гъурэ] -- в[гъу(хэ)рэ]
абыхэм са[гъурэ] уа[гъурэ] я[гъурэ] да[гъурэ] фа[гъурэ] я[гъу(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу] [гъу]р -- [гъу]хэр
Эргативнэ: [гъу] [гъу]м -- [гъу]хэм
Послеложнэ: [гъу]кӀэ [гъу]мкӀэ [гъу]хэкӀэ [гъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]у [гъу]рауэ [гъу]хэу [гъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]а [гъу]ар -- [гъу]ахэр
Эргативнэ: [гъу]а [гъу]ам -- [гъу]ахэм
Послеложнэ: [гъу]акӀэ [гъу]амкӀэ [гъу]ахэкӀэ [гъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]ауэ [гъу]арауэ [гъу]ахэу [гъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]н [гъу]ныр -- [гъу]нхэр
Эргативнэ: [гъу]н [гъу]ным -- [гъу]нхэм
Послеложнэ: [гъу]нкӀэ [гъу]нымкӀэ [гъу]нхэкӀэ [гъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъу]ну [гъу]нырауэ [гъу]нхэу [гъу]нхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]ну [гъу]нур -- [гъу]нухэр
Эргативнэ: [гъу]ну [гъу]нум -- [гъу]нухэм
Послеложнэ: [гъу]нукӀэ [гъу]нумкӀэ [гъу]нухэкӀэ [гъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]нууэ [гъу]нурауэ [гъу]нухэу [гъу]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зы быдэ гуэр дзэпкъкӀэ шхын, пшхыну ухэтурэ зэхэудзэӀухьын.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 99
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
ТхьэкӀумэкӀыхьым удз ешх, жыгыр егъу. Заяц ест траву и грызет деревья. The hare eats grass and gnaws tree bark.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Хьэм къупщхьэ егъу.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъун: gnaw, nibble, bite
  • Хьэм къупщхьэ егъу: the dog was gnawing a bone.
УРЫСЫБЗЭ
  • гъун: грызть что-л.
  • Хьэм къупщхьэ егъу: собака грызла кость

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/гъун&oldid=5542439"