АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъеин
щымыӀэныгъэ:
мыгъеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъеин
бгъеин
игъеин
дгъеин
вгъеин
ягъеин
щымыӀэныгъэ:
сымыгъеин
умыгъеин
имыгъеин
дымыгъеин
фымыгъеин
ямыгъеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъей!
вгъей!
щымыӀэныгъэ:
умыгъей!
фымыгъей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъей
урегъей
ирегъей
дрегъей
фрегъей
ирегъей
щымыӀэныгъэ:
сремыгъей
уремыгъей
иремыгъей
дремыгъей
фремыгъей
иремыгъей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъей(р)
уогъей(р) / богъей(р)
егъей(р)
догъей(р)
фогъей(р)
ягъей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъейркъым
бгъейркъым
игъейркъым
дгъейркъым
вгъейркъым
ягъейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъейрт
бгъейрт
игъейрт
дгъейрт
вгъейрт
ягъейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъейртэкъым
бгъейртэкъым
игъейртэкъым
дгъейртэкъым
вгъейртэкъым
ягъейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъеящ
бгъеящ
игъеящ
дгъеящ
вгъеящ
ягъеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъеякъым
бгъеякъым
игъеякъым
дгъеякъым
вгъеякъым
ягъеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъеят
бгъеят
игъеят
дгъеят
вгъеят
ягъеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъеятэкъым
бгъеятэкъым
игъеятэкъым
дгъеятэкъым
вгъеятэкъым
ягъеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъеигъащ
бгъеигъащ
игъеигъащ
дгъеигъащ
вгъеигъащ
ягъеигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеигъакъым
бгъеигъакъым
игъеигъакъым
дгъеигъакъым
вгъеигъакъым
ягъеигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъеигъат
бгъеигъат
игъеигъат
дгъеигъат
вгъеигъат
ягъеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеигъатэкъым
бгъеигъатэкъым
игъеигъатэкъым
дгъеигъатэкъым
вгъеигъатэкъым
ягъеигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъейщ
бгъейщ
игъейщ
дгъейщ
вгъейщ
ягъейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъейкъым
бгъейкъым
игъейкъым
дгъейкъым
вгъейкъым
ягъейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъейт
бгъейт
игъейт
дгъейт
вгъейт
ягъейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъейтэкъым
бгъейтэкъым
игъейтэкъым
дгъейтэкъым
вгъейтэкъым
ягъейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинщ
бгъеинщ
игъеинщ
дгъеинщ
вгъеинщ
ягъеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинкъым
бгъеинкъым
игъеинкъым
дгъеинкъым
вгъеинкъым
ягъеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинущ
бгъеинущ
игъеинущ
дгъеинущ
вгъеинущ
ягъеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинукъым
бгъеинукъым
игъеинукъым
дгъеинукъым
вгъеинукъым
ягъеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъейрэ
бгъейрэ
игъейрэ
дгъейрэ
вгъейрэ
ягъейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъейркъэ
бгъейркъэ
игъейркъэ
дгъейркъэ
вгъейркъэ
ягъейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъейрт
бгъейрт
игъейрт
дгъейрт
вгъейрт
ягъейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъейртэкъэ
бгъейртэкъэ
игъейртэкъэ
дгъейртэкъэ
вгъейртэкъэ
ягъейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъея
бгъея
игъея
дгъея
вгъея
ягъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъеякъэ
бгъеякъэ
игъеякъэ
дгъеякъэ
вгъеякъэ
ягъеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъеят
бгъеят
игъеят
дгъеят
вгъеят
ягъеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъеятэкъэ
бгъеятэкъэ
игъеятэкъэ
дгъеятэкъэ
вгъеятэкъэ
ягъеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъеигъа
бгъеигъа
игъеигъа
дгъеигъа
вгъеигъа
ягъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
згъеигъакъэ
бгъеигъакъэ
игъеигъакъэ
дгъеигъакъэ
вгъеигъакъэ
ягъеигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъеигъат
бгъеигъат
игъеигъат
дгъеигъат
вгъеигъат
ягъеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъеигъатэкъэ
бгъеигъатэкъэ
игъеигъатэкъэ
дгъеигъатэкъэ
вгъеигъатэкъэ
ягъеигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъей
бгъей
игъей
дгъей
вгъей
ягъей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъейкъэ
бгъейкъэ
игъейкъэ
дгъейкъэ
вгъейкъэ
ягъейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъейт
бгъейт
игъейт
дгъейт
вгъейт
ягъейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъейтэкъэ
бгъейтэкъэ
игъейтэкъэ
дгъейтэкъэ
вгъейтэкъэ
ягъейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеин
бгъеин
игъеин
дгъеин
вгъеин
ягъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинкъэ
бгъеинкъэ
игъеинкъэ
дгъеинкъэ
вгъеинкъэ
ягъеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеину
бгъеину
игъеину
дгъеину
вгъеину
ягъеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинукъэ
бгъеинукъэ
игъеинукъэ
дгъеинукъэ
вгъеинукъэ
ягъеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъеймэ
бгъеймэ
игъеймэ
дгъеймэ
вгъеймэ
ягъеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеймэ
умыгъеймэ
имыгъеймэ
дымыгъеймэ
фымыгъеймэ
ямыгъеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъеямэ
бгъеямэ
игъеямэ
дгъеямэ
вгъеямэ
ягъеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеямэ
умыгъеямэ
имыгъеямэ
дымыгъеямэ
фымыгъеямэ
ямыгъеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъеигъамэ
бгъеигъамэ
игъеигъамэ
дгъеигъамэ
вгъеигъамэ
ягъеигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеигъамэ
умыгъеигъамэ
имыгъеигъамэ
дымыгъеигъамэ
фымыгъеигъамэ
ямыгъеигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинмэ
бгъеинмэ
игъеинмэ
дгъеинмэ
вгъеинмэ
ягъеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинмэ
умыгъеинмэ
имыгъеинмэ
дымыгъеинмэ
фымыгъеинмэ
ямыгъеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинумэ
бгъеинумэ
игъеинумэ
дгъеинумэ
вгъеинумэ
ягъеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинумэ
умыгъеинумэ
имыгъеинумэ
дымыгъеинумэ
фымыгъеинумэ
ямыгъеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъейтэмэ
бгъейтэмэ
игъейтэмэ
дгъейтэмэ
вгъейтэмэ
ягъейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъейтэмэ
умыгъейтэмэ
имыгъейтэмэ
дымыгъейтэмэ
фымыгъейтэмэ
ямыгъейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъеятэмэ
бгъеятэмэ
игъеятэмэ
дгъеятэмэ
вгъеятэмэ
ягъеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеятэмэ
умыгъеятэмэ
имыгъеятэмэ
дымыгъеятэмэ
фымыгъеятэмэ
ямыгъеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъеигъатэмэ
бгъеигъатэмэ
игъеигъатэмэ
дгъеигъатэмэ
вгъеигъатэмэ
ягъеигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеигъатэмэ
умыгъеигъатэмэ
имыгъеигъатэмэ
дымыгъеигъатэмэ
фымыгъеигъатэмэ
ямыгъеигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинтэмэ
бгъеинтэмэ
игъеинтэмэ
дгъеинтэмэ
вгъеинтэмэ
ягъеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинтэмэ
умыгъеинтэмэ
имыгъеинтэмэ
дымыгъеинтэмэ
фымыгъеинтэмэ
ямыгъеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинутэмэ
бгъеинутэмэ
игъеинутэмэ
дгъеинутэмэ
вгъеинутэмэ
ягъеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинутэмэ
умыгъеинутэмэ
имыгъеинутэмэ
дымыгъеинутэмэ
фымыгъеинутэмэ
ямыгъеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинт
бгъеинт
игъеинт
дгъеинт
вгъеинт
ягъеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинтэкъым
бгъеинтэкъым
игъеинтэкъым
дгъеинтэкъым
вгъеинтэкъым
ягъеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинут
бгъеинут
игъеинут
дгъеинут
вгъеинут
ягъеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъеинутэкъым
бгъеинутэкъым
игъеинутэкъым
дгъеинутэкъым
вгъеинутэкъым
ягъеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъейми
бгъейми
игъейми
дгъейми
вгъейми
ягъейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъейми
умыгъейми
имыгъейми
дымыгъейми
фымыгъейми
ямыгъейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъеями
бгъеями
игъеями
дгъеями
вгъеями
ягъеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеями
умыгъеями
имыгъеями
дымыгъеями
фымыгъеями
ямыгъеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъеигъами
бгъеигъами
игъеигъами
дгъеигъами
вгъеигъами
ягъеигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеигъами
умыгъеигъами
имыгъеигъами
дымыгъеигъами
фымыгъеигъами
ямыгъеигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинми
бгъеинми
игъеинми
дгъеинми
вгъеинми
ягъеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинми
умыгъеинми
имыгъеинми
дымыгъеинми
фымыгъеинми
ямыгъеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинуми
бгъеинуми
игъеинуми
дгъеинуми
вгъеинуми
ягъеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинуми
умыгъеинуми
имыгъеинуми
дымыгъеинуми
фымыгъеинуми
ямыгъеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъейтэми
бгъейтэми
игъейтэми
дгъейтэми
вгъейтэми
ягъейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъейтэми
умыгъейтэми
имыгъейтэми
дымыгъейтэми
фымыгъейтэми
ямыгъейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъеятэми
бгъеятэми
игъеятэми
дгъеятэми
вгъеятэми
ягъеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеятэми
умыгъеятэми
имыгъеятэми
дымыгъеятэми
фымыгъеятэми
ямыгъеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъеигъатэми
бгъеигъатэми
игъеигъатэми
дгъеигъатэми
вгъеигъатэми
ягъеигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеигъатэми
умыгъеигъатэми
имыгъеигъатэми
дымыгъеигъатэми
фымыгъеигъатэми
ямыгъеигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинтэми
бгъеинтэми
игъеинтэми
дгъеинтэми
вгъеинтэми
ягъеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинтэми
умыгъеинтэми
имыгъеинтэми
дымыгъеинтэми
фымыгъеинтэми
ямыгъеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъеинутэми
бгъеинутэми
игъеинутэми
дгъеинутэми
вгъеэнутэми
ягъеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъеинутэми
умыгъеинутэми
имыгъеинутэми
дымыгъеинутэми
фымыгъеинутэми
ямыгъеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъеяи
бгъеяи
игъеяи
дгъеяи
вгъеяи
ягъеяи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъеяи
умыгъеяи
имыгъеяи
дымыгъеяи
фымыгъеяи
ямыгъеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъеящэрэт
бгъеящэрэт
игъеящэрэт
дгъеящэрэт
вгъеящэрэт
ягъеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъеящэрэт
умыгъеящэрэт
имыгъеящэрэт
дымыгъеящэрэт
фымыгъеящэрэт
ямыгъеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнщ
бгъеягъэнщ
игъеягъэнщ
дгъеягъэнщ
вгъеягъэнщ
ягъеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнкъым
бгъеягъэнкъым
игъеягъэнкъым
дгъеягъэнкъым
вгъеягъэнкъым
ягъеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнт
бгъеягъэнт
игъеягъэнт
дгъеягъэнт
вгъеягъэнт
ягъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнтэкъым
бгъеягъэнтэкъым
игъеягъэнтэкъым
дгъеягъэнтэкъым
вгъеягъэнтэкъым
ягъеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъеягъэн
бгъеягъэн
игъеягъэн
дгъеягъэн
вгъеягъэн
ягъеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнкъэ
бгъеягъэнкъэ
игъеягъэнкъэ
дгъеягъэнкъэ
вгъеягъэнкъэ
ягъеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнт
бгъеягъэнт
игъеягъэнт
дгъеягъэнт
вгъеягъэнт
ягъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнтэкъэ
бгъеягъэнтэкъэ
игъеягъэнтэкъэ
дгъеягъэнтэкъэ
вгъеягъэнтэкъэ
ягъеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнущ
бгъеягъэнущ
игъеягъэнущ
дгъеягъэнущ
вгъеягъэнущ
ягъеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнукъым
бгъеягъэнукъым
игъеягъэнукъым
дгъеягъэнукъым
вгъеягъэнукъым
ягъеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнут
бгъеягъэнут
игъеягъэнут
дгъеягъэнут
вгъеягъэнут
ягъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнутэкъым
бгъеягъэнутэкъым
игъеягъэнутэкъым
дгъеягъэнутэкъым
вгъеягъэнутэкъым
ягъеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъеягъэну
бгъеягъэну
игъеягъэну
дгъеягъэну
вгъеягъэну
ягъеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнукъэ
бгъеягъэнукъэ
игъеягъэнукъэ
дгъеягъэнукъэ
вгъеягъэнукъэ
ягъеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъеягъэнут
бгъеягъэнут
игъеягъэнут
дгъеягъэнут
вгъеягъэнут
ягъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъеягъэнутэкъэ
бгъеягъэнутэкъэ
игъеягъэнутэкъэ
дгъеягъэнутэкъэ
вгъеягъэнутэкъэ
ягъеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъей
бгъей
игъей
дгъей
вгъей
ягъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъей
умыгъей
имыгъей
дымыгъей
фымыгъей
ямыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъея
бгъея
игъея
дгъея
вгъея
ягъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъея
умыгъея
имыгъея
дымыгъея
фымыгъея
ямыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъеигъа
бгъеигъа
игъеигъа
дгъеигъа
вгъеигъа
ягъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъеигъа
умыгъеигъа
имыгъеигъа
дымыгъеигъа
фымыгъеигъа
ямыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъеин
бгъеин
игъеин
дгъеин
вгъеин
ягъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъеин
умыгъеин
имыгъеин
дымыгъеин
фымыгъеин
ямыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъеину
бгъеину
игъеину
дгъеину
вгъеину
ягъеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъеину
умыгъеину
имыгъеину
дымыгъеину
фымыгъеину
ямыгъеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъей
зэрыбгъей
зэригъей
зэрыдгъей
зэрывгъей
зэрагъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъей
зэрумыгъей
зэримыгъей
зэрыдмыгъей
зэрывмыгъей
зэрамыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъея
зэрыбгъея
зэригъея
зэрыдгъея
зэрывгъея
зэрагъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъея
зэрумыгъея
зэримыгъея
зэрыдмыгъея
зэрывмыгъея
зэрамыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъеигъа
зэрыбгъеигъа
зэригъеигъа
зэрыдгъеигъа
зэрывгъеигъа
зэрагъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъеигъа
зэрумыгъеигъа
зэримыгъеигъа
зэрыдмыгъеигъа
зэрывмыгъеигъа
зэрамыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъеин
зэрыбгъеин
зэригъеин
зэрыдгъеин
зэрывгъеин
зэрагъеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъеин
зэрумыгъеин
зэримыгъеин
зэрыдмыгъеин
зэрывмыгъеин
зэрамыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъеину
зэрыбгъеину
зэригъеину
зэрыдгъеину
зэрывгъеину
зэрагъеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъеину
зэрумыгъеину
зэримыгъеину
зэрыдмыгъеину
зэрывмыгъеину
зэрамыгъеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъей
щыбгъей
щигъей
щыдгъей
щывгъей
щагъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъей
щумыгъей
щимыгъей
щыдмыгъей
щывмыгъей
щамыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъея
щыбгъея
щигъея
щыдгъея
щывгъея
щагъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъея
щумыгъея
щимыгъея
щыдмыгъея
щывмыгъея
щамыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъеигъа
щыбгъеигъа
щигъеигъа
щыдгъеигъа
щывгъеигъа
щагъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъеигъа
щумыгъеигъа
щимыгъеигъа
щыдмыгъеигъа
щывмыгъеигъа
щамыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъеин
щыбгъеин
щигъеин
щыдгъеин
щывгъеин
щагъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъеин
щумыгъеин
щимыгъеин
щыдмыгъеин
щывмыгъеин
щамыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъеину
щыбгъеину
щигъеину
щыдгъеину
щывгъеину
щагъеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъеину
щумыгъеину
щимыгъеину
щыдмыгъеину
щывмыгъеину
щамыгъеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъей
здэбгъей
здигъей
здэдгъей
здэвгъей
здагъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъей
здумыгъей
здимыгъей
здэдмыгъей
здэвмыгъей
здамыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъея
здэбгъея
здигъея
здэдгъея
здэвгъея
здагъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъея
здумыгъея
здимыгъея
здэдмыгъея
здэвмыгъея
здамыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъеигъа
здэбгъеигъа
здигъеигъа
здэдгъеигъа
здэвгъеигъа
здагъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъеигъа
здумыгъеигъа
здимыгъеигъа
здэдмыгъеигъа
здэвмыгъеигъа
здамыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъеин
здэбгъеин
здигъеин
здэдгъеин
здэвгъеин
здагъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъеин
здумыгъеин
здимыгъеин
здэдмыгъеин
здэвмыгъеин
здамыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъеину
здэбгъеину
здигъеину
здэдгъеину
здэвгъеину
здагъеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъеину
здумыгъеину
здимыгъеину
здэдмыгъеину
здэвмыгъеину
здамыгъеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъей
щӀэбгъей
щӀигъей
щӀэдгъей
щӀэвгъей
щӀагъей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъей
щӀумыгъей
щӀимыгъей
щӀэдмыгъей
щӀэвмыгъей
щӀамыгъей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъея
щӀэбгъея
щӀигъея
щӀэдгъея
щӀэвгъея
щӀагъея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъея
щӀумыгъея
щӀимыгъея
щӀэдмыгъея
щӀэвмыгъея
щӀамыгъея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъеигъа
щӀэбгъеигъа
щӀигъеигъа
щӀэдгъеигъа
щӀэвгъеигъа
щӀагъеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъеигъа
щӀумыгъеигъа
щӀимыгъеигъа
щӀэдмыгъеигъа
щӀэвмыгъеигъа
щӀамыгъеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъеин
щӀэбгъеин
щӀигъеин
щӀэдгъеин
щӀэвгъеин
щӀагъеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъеин
щӀумыгъеин
щӀимыгъеин
щӀэдмыгъеин
щӀэвмыгъеин
щӀамыгъеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъеину
щӀэбгъеину
щӀигъеину
щӀэдгъеину
щӀэвгъеину
щӀагъеэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъеину
щӀумыгъеину
щӀимыгъеину
щӀэдмыгъеину
щӀэвмыгъеину
щӀамыгъеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъейуэ
бгъейуэ
игъейуэ
дгъейуэ
вгъейуэ
ягъейуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъейуэ
умыгъейуэ
имыгъейуэ
дымыгъейуэ
фымыгъейуэ
ямыгъейуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъеяуэ
бгъеяуэ
игъеяуэ
дгъеяуэ
вгъеяуэ
ягъеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъеяуэ
умыгъеяуэ
имыгъеяуэ
дымыгъеяуэ
фымыгъеяуэ
ямыгъеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъейурэ
бгъейурэ
игъейурэ
дгъейурэ
вгъейурэ
ягъейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъейурэ
умыгъейурэ
имыгъейурэ
дымыгъейурэ
фымыгъейурэ
ямыгъейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэн
Подлежащэ
сэ
--
узогъей
согъей
--
фызогъей
согъей(хэ)
уэ
сыбогъей
--
уогъей / богъей
дыбогъей
--
уогъей(хэ) / богъей(хэ)
абы
сегъей
уегъей
егъей
дегъей
фегъей
егъей(хэ)
дэ
--
удогъей
догъей
--
фыдогъей
догъей(хэ)
фэ
сывогъей
--
фогъей
дывогъей
--
фогъей(хэ)
абыхэм
сагъей
уагъей
ягъей
дагъей
фагъей
ягъей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
уз[гъейрэ]
з[гъейрэ]
--
фыз[гъейрэ]
з[гъей(хэ)рэ]
уэ
сыб[гъейрэ]
--
б[гъейрэ]
дыб[гъейрэ]
--
б[гъей(хэ)рэ]
абы
си[гъейрэ]
уи[гъейрэ]
и[гъейрэ]
ди[гъейрэ]
фи[гъейрэ]
и[гъей(хэ)рэ]
дэ
--
уд[гъейрэ]
д[гъейрэ]
--
фыд[гъейрэ]
д[гъей(хэ)рэ]
фэ
сыв[гъейрэ]
--
в[гъейрэ]
дыв[гъейрэ]
--
в[гъей(хэ)рэ]
абыхэм
са[гъейрэ]
уа[гъейрэ]
я[гъейрэ]
да[гъейрэ]
фа[гъейрэ]
я[гъей(хэ)рэ]
-й-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъе]й
[гъе]йр
--
[гъе]йхэр
Эргативнэ:
[гъе]й
[гъе]йм
--
[гъе]йхэм
Послеложнэ:
[гъе]йкӀэ
[гъе]ймкӀэ
[гъе]йхэкӀэ
[гъе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъе]йу
[гъе]йрауэ
[гъе]йхэу
[гъе]йхэрауэ
-я-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъе]я
[гъе]яр
--
[гъе]яхэр
Эргативнэ:
[гъе]я
[гъе]ям
--
[гъе]яхэм
Послеложнэ:
[гъе]якӀэ
[гъе]ямкӀэ
[гъе]яхэкӀэ
[гъе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъе]яуэ
[гъе]ярауэ
[гъе]яхэу
[гъе]яхэрауэ
-ин-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъе]ин
[гъе]иныр
--
[гъе]инхэр
Эргативнэ:
[гъе]ин
[гъе]иным
--
[гъе]инхэм
Послеложнэ:
[гъе]инкӀэ
[гъе]инымкӀэ
[гъе]инхэкӀэ
[гъе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъе]ину
[гъе]инырауэ
[гъе]инхэу
[гъе]инхэрауэ
-ину-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъе]ину
[гъе]инур
--
[гъе]инухэр
Эргативнэ:
[гъе]ину
[гъе]инум
--
[гъе]инухэм
Послеложнэ:
[гъе]инукӀэ
[гъе]инумкӀэ
[гъе]инухэкӀэ
[гъе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъе]инууэ
[гъе]инурауэ
[гъе]инухэу
[гъе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и лӏэныгъэм къыхэкӏкӏэ гъын.
Зыгуэрым тегузэвыхьын, зыгуэр егъэлеяуэ уигу щӏыхьэн
ЩАПХЪЭХЭР
[Мэлэчыпхъу:] — Зилӏ лӏар сэрамэ, сэ сыкӏуэнщи згъеинщ. Нартхэр
Зи адэ лӏа щӏалэу слъэмыкӏыу Уэ [Щоджэнцӏыкӏу Алий] уи кӏуэдыкӏэр согъей. КӀыщокъуэ Алим
Хеищэ цӏыкӏуу а пщащэр [Мадинэр] фӏыгъуэр и пщӏыхъу мэжей. Ауэ, къимыщӏэурэ, тхьэмыщкӏэр и анэ Дадусэм егъей. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
Блэкӏар умыгъейуэ уи махуэм хуэлажьэ. ПащӀэ Бэчмырзэ
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъеин: 1. mourn sb 2. lament sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
гъеин: 1. оплакивать кого-л. 2. сокрушаться о ком-чём-л.
псалъафэ зэпыщӏахэр
Хьэдэр гъеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: delay doing sth
Урысыбзэ: медлить с чем-л.
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Хьэдэр зыгъеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: damned
Урысыбзэ: проклятый
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.