Wt/kbd/гъатхэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 

  гъатхэ

• 

  гъатхэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['ʁɑ:txɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [гъатх] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	гъатхэ	гъатхэр	--	гъатхэхэр
Эргативнэ:	гъатхэ	гъатхэм	--	гъатхэхэм
Послеложнэ:	гъатхэкӀэ	гъатхэмкӀэ	гъатхэхэкӀэ	гъатхэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	гъатхэу	гъатхэрауэ	гъатхэхэу	гъатхэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЩӀымахуэм къыкӀэлъыкӀуэу гъэм и лъэхъэнэ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Гъатхэ дыгъэ си нысэ къытипси, бжьыхьэ дыгъэр сипхъу къытипсэ. Псалъэжьхэр

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 82
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Гъатхэр къихьащ.	Наступила весна.	Spring has come.
Псоми гъатхэ лэжьыгъэм зыхуагъэхьэзыр.	Все готовятся к весенним работам.	Everybody is getting ready for their spring labours.
Гъатхэр гъэмахуэм япэ ит зэманщ.	Весна – время, предшествующее лету.	Spring is the season that comes before summer.
Гъатхэм жыгхэр къогъагъэ.	Весной деревья цветут.	In spring, the trees blossom.
Гъатхэм дунейр сыт хуэдэ?	Какова погода весной?	What is the weather like in spring?
		нап. 83
Гъатхэр еух.	Весна заканчивается.	Spring is ending.
		нап. 90
Бадзэр бжьыхьэм деж мэжейри гъатхэм къоушыж.	Осенью мухи засыпают и просыпаются весной.	Flies go to sleep in autumn and in spring they wake up.
		нап. 104
Гъатхэр къосри, удзхэр къокӀ.	Наступает весна, травы растут.	Spring arrives, the plants are growing.
		нап. 107
Гъатхэм хадэ ящӀэ.	Весной занимаются огородом.	In spring people work in the garden.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• гъатхэфӀ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• гъатхэ: spring (season)
• гъатхэфӀ: a nice, kind spring

УРЫСЫБЗЭ

• гъатхэ: весна
• гъатхэфӀ: хорошая, добрая весна

псалъафэ зэпыщӀахэр

Гъатхэ техьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: to successfully spend or survive the winter.
     Урысыбзэ: благополучно перезимовать.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.