Wt/kbd/гущӏэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['gʷǝɕʹɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [гу][щӀ] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | гущӀэ | гущӀэр | -- | гущӀэхэр |
Эргативнэ: | гущӀэ | гущӀэм | -- | гущӀэхэм |
Послеложнэ: | гущӀэкӀэ | гущӀэмкӀэ | гущӀэхэкӀэ | гущӀэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | гущӀэу | гущӀэрауэ | гущӀэхэу | гущӀэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Гум и лъащӀэ.
ЩАПХЪЭХЭР
- Уэ сыкъыумыщӀэурэ си гущӀэр мэсри. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
- Фи лъагъуныгъэм си гущӀэр мафӀэ щӀэгъэстуэ щӀегъанэ. Акъсырэ Залымхъан
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- гущӏэ: the depth of one’s soul, deep down inside
УРЫСЫБЗЭ
- гущӏэ: глубина души
псалъафэ зэпыщӀахэр
ГущӀэм зигъэзэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: worry about sth to the depth of your soul Урысыбзэ: переживать что-л. до глубины души. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ГущӀэм шыгъэфӀэн
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: cherish a dream in one’s soul. Урысыбзэ: лелеять в душе какую-л. мечту. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] гущӀэр кърисыкӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: one’s heart goes out to sb, one’s heart breaks for sb Урысыбзэ: душа болит. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] гущӀэр къритхъын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: one’s heart goes out to sb, one’s heart breaks for sb Урысыбзэ: душа болит. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] гущӀэр пиӀуэнтӀыкӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: experience heaviness of soul Урысыбзэ: испытать тяжесть на душе. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] гущӀэр сын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: one’s heart goes out to sb, one’s heart breaks for sb Урысыбзэ: душа болит. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: — Уэ [къуэм] сыкъомыщӀэурэ си гущӀэр мэсри. Къэб. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ГущӀэр щихузыкӀын
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр Инджылыбзэ: experience heaviness of soul Урысыбзэ: испытать тяжесть на душе. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Зы бэмпӀэгъуэ гуэрым [Михаил Рощин] и гущӀэр щехузыкӀ. Шортэн Аскэрбий
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.