АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "гушхуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар):
щыӀэныгъэ:
гушхуэн
щымыӀэныгъэ:
мыгушхуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгушхуэн
угушхуэн
гушхуэн
дыгушхуэн
фыгушхуэн
гушхуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэн
умыгушхуэн
мыгушхуэн
дымыгушхуэн
фымыгушхуэн
мыгушхуэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гушхуэ!
фыгушхуэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгушхуэ!
фымыгушхуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срегушхуэ
урегушхуэ
ирегушхуэ
дрегушхуэ
фрегушхуэ
ирегушхуэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгушхуэ
уремыгушхуэ
иремыгушхуэ
дремыгушхуэ
фремыгушхуэ
иремыгушхуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согушхуэ(р)
уогушхуэ(р)
мэгушхуэ(р)
догушхуэ(р)
фогушхуэ(р)
мэгушхуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэркъым
угушхуэркъым
гушхуэркъым
дыгушхуэркъым
фыгушхуэркъым
гушхуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэ(р)т
угушхуэ(р)т
гушхуэ(р)т
дыгушхуэ(р)т
фыгушхуэ(р)т
гушхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэ(р)тэкъым
угушхуэ(р)тэкъым
гушхуэ(р)тэкъым
дыгушхуэ(р)тэкъым
фыгушхуэ(р)тэкъым
гушхуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуащ
угушхуащ
гушхуащ
дыгушхуащ
фыгушхуащ
гушхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуакъым
угушхуакъым
гушхуакъым
дыгушхуакъым
фыгушхуакъым
гушхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуат
угушхуат
гушхуат
дыгушхуат
фыгушхуат
гушхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуатэкъым
угушхуатэкъым
гушхуатэкъым
дыгушхуатэкъым
фыгушхуатэкъым
гушхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъащ
угушхуэгъащ
гушхуэгъащ
дыгушхуэгъащ
фыгушхуэгъащ
гушхуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъакъым
угушхуэгъакъым
гушхуэгъакъым
дыгушхуэгъакъым
фыгушхуэгъакъым
гушхуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъат
угушхуэгъат
гушхуэгъат
дыгушхуэгъат
фыгушхуэгъат
гушхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъатэкъым
угушхуэгъатэкъым
гушхуэгъатэкъым
дыгушхуэгъатэкъым
фыгушхуэгъатэкъым
гушхуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэщ
угушхуэщ
гушхуэщ
дыгушхуэщ
фыгушхуэщ
гушхуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэкъым
угушхуэкъым
гушхуэкъым
дыгушхуэкъым
фыгушхуэкъым
гушхуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэт
угушхуэт
гушхуэт
дыгушхуэт
фыгушхуэт
гушхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэтэкъым
угушхуэтэкъым
гушхуэтэкъым
дыгушхуэтэкъым
фыгушхуэтэкъым
гушхуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнщ
угушхуэнщ
гушхуэнщ
дыгушхуэнщ
фыгушхуэнщ
гушхуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнкъым
угушхуэнкъым
гушхуэнкъым
дыгушхуэнкъым
фыгушхуэнкъым
гушхуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнущ
угушхуэнущ
гушхуэнущ
дыгушхуэнущ
фыгушхуэнущ
гушхуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнукъым
угушхуэнукъым
гушхуэнукъым
дыгушхуэнукъым
фыгушхуэнукъым
гушхуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэрэ
угушхуэрэ
гушхуэрэ
дыгушхуэрэ
фыгушхуэрэ
гушхуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэркъэ
угушхуэркъэ
гушхуэркъэ
дыгушхуэркъэ
фыгушхуэркъэ
гушхуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэ(р)т
угушхуэ(р)т
гушхуэ(р)т
дыгушхуэ(р)т
фыгушхуэ(р)т
гушхуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэ(р)тэкъэ
угушхуэ(р)тэкъэ
гушхуэ(р)тэкъэ
дыгушхуэ(р)тэкъэ
фыгушхуэ(р)тэкъэ
гушхуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуа
угушхуа
гушхуа
дыгушхуа
фыгушхуа
гушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуакъэ
угушхуакъэ
гушхуакъэ
дыгушхуакъэ
фыгушхуакъэ
гушхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуат
угушхуат
гушхуат
дыгушхуат
фыгушхуат
гушхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуатэкъэ
угушхуатэкъэ
гушхуатэкъэ
дыгушхуатэкъэ
фыгушхуатэкъэ
гушхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъа
угушхуэгъа
гушхуэгъа
дыгушхуэгъа
фыгушхуэгъа
гушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъакъэ
угушхуэгъакъэ
гушхуэгъакъэ
дыгушхуэгъакъэ
фыгушхуэгъакъэ
гушхуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъат
угушхуэгъат
гушхуэгъат
дыгушхуэгъат
фыгушхуэгъат
гушхуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъатэкъэ
угушхуэгъатэкъэ
гушхуэгъатэкъэ
дыгушхуэгъатэкъэ
фыгушхуэгъатэкъэ
гушхуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэ
угушхуэ
гушхуэ
дыгушхуэ
фыгушхуэ
гушхуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэкъэ
угушхуэкъэ
гушхуэкъэ
дыгушхуэкъэ
фыгушхуэкъэ
гушхуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэт
угушхуэт
гушхуэт
дыгушхуэт
фыгушхуэт
гушхуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэтэкъэ
угушхуэтэкъэ
гушхуэтэкъэ
дыгушхуэтэкъэ
фыгушхуэтэкъэ
гушхуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэн
угушхуэн
гушхуэн
дыгушхуэн
фыгушхуэн
гушхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнкъэ
угушхуэнкъэ
гушхуэнкъэ
дыгушхуэнкъэ
фыгушхуэнкъэ
гушхуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэну
угушхуэну
гушхуэну
дыгушхуэну
фыгушхуэну
гушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнукъэ
угушхуэнукъэ
гушхуэнукъэ
дыгушхуэнукъэ
фыгушхуэнукъэ
гушхуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэмэ
угушхуэмэ
гушхуэмэ
дыгушхуэмэ
фыгушхуэмэ
гушхуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэмэ
умыгушхуэмэ
мыгушхуэмэ
дымыгушхуэмэ
фымыгушхуэмэ
мыгушхуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуамэ
угушхуамэ
гушхуамэ
дыгушхуамэ
фыгушхуамэ
гушхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуамэ
умыгушхуамэ
мыгушхуамэ
дымыгушхуамэ
фымыгушхуамэ
мыгушхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъамэ
угушхуэгъамэ
гушхуэгъамэ
дыгушхуэгъамэ
фыгушхуэгъамэ
гушхуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэгъамэ
умыгушхуэгъамэ
мыгушхуэгъамэ
дымыгушхуэгъамэ
фымыгушхуэгъамэ
мыгушхуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнмэ
угушхуэнмэ
гушхуэнмэ
дыгушхуэнмэ
фыгушхуэнмэ
гушхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнмэ
умыгушхуэнмэ
мыгушхуэнмэ
дымыгушхуэнмэ
фымыгушхуэнмэ
мыгушхуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнумэ
угушхуэнумэ
гушхуэнумэ
дыгушхуэнумэ
фыгушхуэнумэ
гушхуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнумэ
умыгушхуэнумэ
мыгушхуэнумэ
дымыгушхуэнумэ
фымыгушхуэнумэ
мыгушхуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэтэмэ
угушхуэтэмэ
гушхуэтэмэ
дыгушхуэтэмэ
фыгушхуэтэмэ
гушхуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэтэмэ
умыгушхуэтэмэ
мыгушхуэтэмэ
дымыгушхуэтэмэ
фымыгушхуэтэмэ
мыгушхуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуатэмэ
угушхуатэмэ
гушхуатэмэ
дыгушхуатэмэ
фыгушхуатэмэ
гушхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуатэмэ
умыгушхуатэмэ
мыгушхуатэмэ
дымыгушхуатэмэ
фымыгушхуатэмэ
мыгушхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъатэмэ
угушхуэгъатэмэ
гушхуэгъатэмэ
дыгушхуэгъатэмэ
фыгушхуэгъатэмэ
гушхуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэгъатэмэ
умыгушхуэгъатэмэ
мыгушхуэгъатэмэ
дымыгушхуэгъатэмэ
фымыгушхуэгъатэмэ
мыгушхуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнтэмэ
угушхуэнтэмэ
гушхуэнтэмэ
дыгушхуэнтэмэ
фыгушхуэнтэмэ
гушхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнтэмэ
умыгушхуэнтэмэ
мыгушхуэнтэмэ
дымыгушхуэнтэмэ
фымыгушхуэнтэмэ
мыгушхуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнутэмэ
угушхуэнутэмэ
гушхуэнутэмэ
дыгушхуэнутэмэ
фыгушхуэнутэмэ
гушхуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнутэмэ
умыгушхуэнутэмэ
мыгушхуэнутэмэ
дымыгушхуэнутэмэ
фымыгушхуэнутэмэ
мыгушхуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнт
угушхуэнт
гушхуэнт
дыгушхуэнт
фыгушхуэнт
гушхуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнтэкъым
угушхуэнтэкъым
гушхуэнтэкъым
дыгушхуэнтэкъым
фыгушхуэнтэкъым
гушхуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнут
угушхуэнут
гушхуэнут
дыгушхуэнут
фыгушхуэнут
гушхуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгушхуэнутэкъым
угушхуэнутэкъым
гушхуэнутэкъым
дыгушхуэнутэкъым
фыгушхуэнутэкъым
гушхуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэми
угушхуэми
гушхуэми
дыгушхуэми
фыгушхуэми
гушхуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэми
умыгушхуэми
мыгушхуэми
дымыгушхуэми
фымыгушхуэми
мыгушхуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуами
угушхуами
гушхуами
дыгушхуами
фыгушхуами
гушхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуами
умыгушхуами
мыгушхуами
дымыгушхуами
фымыгушхуами
мыгушхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъами
угушхуэгъами
гушхуэгъами
дыгушхуэгъами
фыгушхуэгъами
гушхуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэгъами
умыгушхуэгъами
мыгушхуэгъами
дымыгушхуэгъами
фымыгушхуэгъами
мыгушхуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнми
угушхуэнми
гушхуэнми
дыгушхуэнми
фыгушхуэнми
гушхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнми
умыгушхуэнми
мыгушхуэнми
дымыгушхуэнми
фымыгушхуэнми
мыгушхуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнуми
угушхуэнуми
гушхуэнуми
дыгушхуэнуми
фыгушхуэнуми
гушхуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнуми
умыгушхуэнуми
мыгушхуэнуми
дымыгушхуэнуми
фымыгушхуэнуми
мыгушхуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэтэми
угушхуэтэми
гушхуэтэми
дыгушхуэтэми
фыгушхуэтэми
гушхуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэтэми
умыгушхуэтэми
мыгушхуэтэми
дымыгушхуэтэми
фымыгушхуэтэми
мыгушхуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгушхуатэми
угушхуатэми
гушхуатэми
дыгушхуатэми
фыгушхуатэми
гушхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуатэми
умыгушхуатэми
мыгушхуатэми
дымыгушхуатэми
фымыгушхуатэми
мыгушхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгушхуэгъатэми
угушхуэгъатэми
гушхуэгъатэми
дыгушхуэгъатэми
фыгушхуэгъатэми
гушхуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэгъатэми
умыгушхуэгъатэми
мыгушхуэгъатэми
дымыгушхуэгъатэми
фымыгушхуэгъатэми
мыгушхуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнтэми
угушхуэнтэми
гушхуэнтэми
дыгушхуэнтэми
фыгушхуэнтэми
гушхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнтэми
умыгушхуэнтэми
мыгушхуэнтэми
дымыгушхуэнтэми
фымыгушхуэнтэми
мыгушхуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгушхуэнутэми
угушхуэнутэми
гушхуэнутэми
дыгушхуэнутэми
фыгушхуэнутэми
гушхуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуэнутэми
умыгушхуэнутэми
мыгушхуэнутэми
дымыгушхуэнутэми
фымыгушхуэнутэми
мыгушхуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгушхуаи
угушхуаи
гушхуаи
дыгушхуаи
фыгушхуаи
гушхуаи
щымыӀэныгъэ:
сыгушхуакъыми
угушхуакъыми
гушхуакъыми
дыгушхуакъыми
фыгушхуакъыми
гушхуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгушхуащэрэт
угушхуащэрэт
гушхуащэрэт
дыгушхуащэрэт
фыгушхуащэрэт
гушхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгушхуащэрэт
умыгушхуащэрэт
мыгушхуащэрэт
дымыгушхуащэрэт
фымыгушхуащэрэт
мыгушхуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнщ
угушхуагъэнщ
гушхуагъэнщ
дыгушхуагъэнщ
фыгушхуагъэнщ
гушхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнкъым
угушхуагъэнкъым
гушхуагъэнкъым
дыгушхуагъэнкъым
фыгушхуагъэнкъым
гушхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнт
угушхуагъэнт
гушхуагъэнт
дыгушхуагъэнт
фыгушхуагъэнт
гушхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнтэкъым
угушхуагъэнтэкъым
гушхуагъэнтэкъым
дыгушхуагъэнтэкъым
фыгушхуагъэнтэкъым
гушхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэн
угушхуагъэн
гушхуагъэн
дыгушхуагъэн
фыгушхуагъэн
гушхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнкъэ
угушхуагъэнкъэ
гушхуагъэнкъэ
дыгушхуагъэнкъэ
фыгушхуагъэнкъэ
гушхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнт
угушхуагъэнт
гушхуагъэнт
дыгушхуагъэнт
фыгушхуагъэнт
гушхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнтэкъэ
угушхуагъэнтэкъэ
гушхуагъэнтэкъэ
дыгушхуагъэнтэкъэ
фыгушхуагъэнтэкъэ
гушхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнущ
угушхуагъэнущ
гушхуагъэнущ
дыгушхуагъэнущ
фыгушхуагъэнущ
гушхуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнукъым
угушхуагъэнукъым
гушхуагъэнукъым
дыгушхуагъэнукъым
фыгушхуагъэнукъым
гушхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнут
угушхуагъэнут
гушхуагъэнут
дыгушхуагъэнут
фыгушхуагъэнут
гушхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнутэкъым
угушхуагъэнутэкъым
гушхуагъэнутэкъым
дыгушхуагъэнутэкъым
фыгушхуагъэнутэкъым
гушхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэну
угушхуагъэну
гушхуагъэну
дыгушхуагъэну
фыгушхуагъэну
гушхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнукъэ
угушхуагъэнукъэ
гушхуагъэнукъэ
дыгушхуагъэнукъэ
фыгушхуагъэнукъэ
гушхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнут
угушхуагъэнут
гушхуагъэнут
дыгушхуагъэнут
фыгушхуагъэнут
гушхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгушхуагъэнутэкъэ
угушхуагъэнутэкъэ
гушхуагъэнутэкъэ
дыгушхуагъэнутэкъэ
фыгушхуагъэнутэкъэ
гушхуагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуэ
угушхуэ
гушхуэ
дыгушхуэ
фыгушхуэ
гушхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэ
умыгушхуэ
мыгушхуэ
дымыгушхуэ
фымыгушхуэ
мыгушхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуа
угушхуа
гушхуа
дыгушхуа
фыгушхуа
гушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуа
умыгушхуа
мыгушхуа
дымыгушхуа
фымыгушхуа
мыгушхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуэгъа
угушхуэгъа
гушхуэгъа
дыгушхуэгъа
фыгушхуэгъа
гушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэгъа
умыгушхуэгъа
мыгушхуэгъа
дымыгушхуэгъа
фымыгушхуэгъа
мыгушхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуэн
угушхуэн
гушхуэн
дыгушхуэн
фыгушхуэн
гушхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэн
умыгушхуэн
мыгушхуэн
дымыгушхуэн
фымыгушхуэн
мыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуэну
угушхуэну
гушхуэну
дыгушхуэну
фыгушхуэну
гушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэну
умыгушхуэну
мыгушхуэну
дымыгушхуэну
фымыгушхуэну
мыгушхуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгушхуэ
узэрыгушхуэ
зэрыгушхуэ
дызэрыгушхуэ
фызэрыгушхуэ
зэрыгушхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгушхуэ
узэрымыгушхуэ
зэрымыгушхуэ
дызэрымыгушхуэ
фызэрымыгушхуэ
мызэрыгушхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгушхуа
узэрыгушхуа
зэрыгушхуа
дызэрыгушхуа
фызэрыгушхуа
зэрыгушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгушхуа
узэрымыгушхуа
зэрымыгушхуа
дызэрымыгушхуа
фызэрымыгушхуа
зэрымыгушхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгушхуэгъа
узэрыгушхуэгъа
зэрыгушхуэгъа
дызэрыгушхуэгъа
фызэрыгушхуэгъа
зэрыгушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгушхуэгъа
узэрымыгушхуэгъа
зэрымыгушхуэгъа
дызэрымыгушхуэгъа
фызэрымыгушхуэгъа
зэрымыгушхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгушхуэн
узэрыгушхуэн
зэрыгушхуэн
дызэрыгушхуэн
фызэрыгушхуэн
зэрыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгушхуэн
узэрымыгушхуэн
зэрымыгушхуэн
дызэрымыгушхуэн
фызэрымыгушхуэн
зэрымыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгушхуэну
узэрыгушхуэну
зэрыгушхуэну
дызэрыгушхуэну
фызэрыгушхуэну
зэрыгушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгушхуэну
узэрымыгушхуэну
зэрымыгушхуэну
дызэрымыгушхуэну
фызэрымыгушхуэну
зэрымыгушхуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгушхуэ
ущыгушхуэ
щыгушхуэ
дыщыгушхуэ
фыщыгушхуэ
щыгушхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгушхуэ
ущымыгушхуэ
щымыгушхуэ
дыщымыгушхуэ
фыщымыгушхуэ
щымыгушхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгушхуа
ущыгушхуа
щыгушхуа
дыщыгушхуа
фыщыгушхуа
щыгушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгушхуа
ущымыгушхуа
щымыгушхуа
дыщымыгушхуа
фыщымыгушхуа
щымыгушхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгушхуэгъа
ущыгушхуэгъа
щыгушхуэгъа
дыщыгушхуэгъа
фыщыгушхуэгъа
щыгушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгушхуэгъа
ущымыгушхуэгъа
щымыгушхуэгъа
дыщымыгушхуэгъа
фыщымыгушхуэгъа
щымыгушхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгушхуэн
ущыгушхуэн
щыгушхуэн
дыщыгушхуэн
фыщыгушхуэн
щыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгушхуэн
ущымыгушхуэн
щымыгушхуэн
дыщымыгушхуэн
фыщымыгушхуэн
щымыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгушхуэну
ущыгушхуэну
щыгушхуэну
дыщыгушхуэну
фыщыгушхуэну
щыгушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгушхуэну
ущымыгушхуэну
щымыгушхуэну
дыщымыгушхуэну
фыщымыгушхуэну
щымыгушхуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгушхуэ
уздэгушхуэ
здэгушхуэ
дыздэгушхуэ
фыздэгушхуэ
здэгушхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгушхуэ
уздэмыгушхуэ
здэмыгушхуэ
дыздэмыгушхуэ
фыздэмыгушхуэ
здэмыгушхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгушхуа
уздэгушхуа
здэгушхуа
дыздэгушхуа
фыздэгушхуа
здэгушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгушхуа
уздэмыгушхуа
здэмыгушхуа
дыздэмыгушхуа
фыздэмыгушхуа
здэмыгушхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгушхуэгъа
уздэгушхуэгъа
здэгушхуэгъа
дыздэгушхуэгъа
фыздэгушхуэгъа
здэгушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгушхуэгъа
уздэмыгушхуэгъа
здэмыгушхуэгъа
дыздэмыгушхуэгъа
фыздэмыгушхуэгъа
здэмыгушхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгушхуэн
уздэгушхуэн
здэгушхуэн
дыздэгушхуэн
фыздэгушхуэн
здэгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгушхуэн
уздэмыгушхуэн
здэмыгушхуэн
дыздэмыгушхуэн
фыздэмыгушхуэн
здэмыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгушхуэну
уздэгушхуэну
здэгушхуэну
дыздэгушхуэну
фыздэгушхуэну
здэгушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгушхуэну
уздэмыгушхуэну
здэмыгушхуэну
дыздэмыгушхуэну
фыздэмыгушхуэну
здэмыгушхуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгушхуэ
ущӀэгушхуэ
щӀэгушхуэ
дыщӀэгушхуэ
фыщӀэгушхуэ
щӀэгушхуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгушхуэ
ущӀэмыгушхуэ
щӀэмыгушхуэ
дыщӀэмыгушхуэ
фыщӀэмыгушхуэ
щӀэмыгушхуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгушхуа
ущӀэгушхуа
щӀэгушхуа
дыщӀэгушхуа
фыщӀэгушхуа
щӀэгушхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгушхуа
ущӀэмыгушхуа
щӀэмыгушхуа
дыщӀэмыгушхуа
фыщӀэмыгушхуа
щӀэмыгушхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгушхуэгъа
ущӀэгушхуэгъа
щӀэгушхуэгъа
дыщӀэгушхуэгъа
фыщӀэгушхуэгъа
щӀэгушхуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгушхуэгъа
ущӀэмыгушхуэгъа
щӀэмыгушхуэгъа
дыщӀэмыгушхуэгъа
фыщӀэмыгушхуэгъа
щӀэмыгушхуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгушхуэн
ущӀэгушхуэн
щӀэгушхуэн
дыщӀэгушхуэн
фыщӀэгушхуэн
щӀэгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгушхуэн
ущӀэмыгушхуэн
щӀэмыгушхуэн
дыщӀэмыгушхуэн
фыщӀэмыгушхуэн
щӀэмыгушхуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгушхуэну
ущӀэгушхуэну
щӀэгушхуэну
дыщӀэгушхуэну
фыщӀэгушхуэну
щӀэгушхуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгушхуэну
ущӀэмыгушхуэну
щӀэмыгушхуэну
дыщӀэмыгушхуэну
фыщӀэмыгушхуэну
щӀэмыгушхуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуэу
угушхуэу
гушхуэу
дыгушхуэу
фыгушхуэу
гушхуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэу
умыгушхуэу
мыгушхуэу
дымыгушхуэу
фымыгушхуэу
мыгушхуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгушхуауэ
угушхуауэ
гушхуауэ
дыгушхуауэ
фыгушхуауэ
гушхуауэ / гушхуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуауэ
умыгушхуауэ
мыгушхуауэ
дымыгушхуауэ
фымыгушхуауэ
мыгушхуауэ(хэ) / мыгушхуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыгушхуэурэ
угушхуэурэ
гушхуэурэ
дыгушхуэурэ
фыгушхуэурэ
гушхуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгушхуэурэ
умыгушхуэурэ
мыгушхуэурэ
дымыгушхуэурэ
фымыгушхуэурэ
мыгушхуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гушху]э
[гушху]эр
--
[гушху]эхэр
Эргативнэ:
[гушху]э
[гушху]эм
--
[гушху]эхэм
Послеложнэ:
[гушху]экӀэ
[гушху]эмкӀэ
[гушху]эхэкӀэ
[гушху]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гушху]эу
[гушху]эрауэ
[гушху]эхэу
[гушху]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гушху]а
[гушху]ар
--
[гушху]ахэр
Эргативнэ:
[гушху]а
[гушху]ам
--
[гушху]ахэм
Послеложнэ:
[гушху]акӀэ
[гушху]амкӀэ
[гушху]ахэкӀэ
[гушху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гушху]ауэ
[гушху]арауэ
[гушху]ахэу
[гушху]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гушху]эн
[гушху]эныр
--
[гушху]энхэр
Эргативнэ:
[гушху]эн
[гушху]эным
--
[гушху]энхэм
Послеложнэ:
[гушху]энкӀэ
[гушху]энымкӀэ
[гушху]энхэкӀэ
[гушху]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гушху]эну
[гушху]энырауэ
[гушху]энхэу
[гушху]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гушху]эну
[гушху]энур
--
[гушху]энухэр
Эргативнэ:
[гушху]эну
[гушху]энум
--
[гушху]энухэм
Послеложнэ:
[гушху]энукӀэ
[гушху]энумкӀэ
[гушху]энухэкӀэ
[гушху]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гушху]энуэ
[гушху]энурауэ
[гушху]энухэу
[гушху]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр зэрыбгъэдэлъым, зэрыхузэфӀэкӀым, зыгуэру къызэралъытэм къыхэкӀыу гуфӀэгъуэ иӀэн.
МыукӀытэн, хунту зыӀыгъын.
ЩАПХЪЭХЭР
Ди Мэжид цӀыкӀур мэгушхуэ, иджы зауэлӀхэм хабжащи. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Сабийр анэм и гъусэмэ, мэгушхуэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гушхуэн: 1. cheer up 2. behave freely, in an uninhibited manner
Сабийр анэм и гъусэмэ, мэгушхуэ: if the child is with its mother, it behaves in an uninhibited manner.
УРЫСЫБЗЭ
гушхуэн: 1. воспрянуть духом 2. вести себя свободно, раскованно
Сабийр анэм и гъусэмэ, мэгушхуэ: если ребёнок с матерью, он ведет себя свободно.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.