АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "гухэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар):
щыӀэныгъэ:
гухэн
щымыӀэныгъэ:
мыгухэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухэн
угухэн
гухэн
дыгухэн
фыгухэн
гухэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыгухэн
умыгухэн
мыгухэн
дымыгухэн
фымыгухэн
мыгухэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гухэ!
фыгухэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгухэ!
фымыгухэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срегухэ
урегухэ
ирегухэ
дрегухэ
фрегухэ
ирегухэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгухэ
уремыгухэ
иремыгухэ
дремыгухэ
фремыгухэ
иремыгухэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согухэ(р)
уогухэ(р)
мэгухэ(р)
догухэ(р)
фогухэ(р)
мэгухэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэркъым
угухэркъым
гухэркъым
дыгухэркъым
фыгухэркъым
гухэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухэ(р)т
угухэ(р)т
гухэ(р)т
дыгухэ(р)т
фыгухэ(р)т
гухэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухэ(р)тэкъым
угухэ(р)тэкъым
гухэ(р)тэкъым
дыгухэ(р)тэкъым
фыгухэ(р)тэкъым
гухэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухащ
угухащ
гухащ
дыгухащ
фыгухащ
гуха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухакъым
угухакъым
гухакъым
дыгухакъым
фыгухакъым
гуха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухат
угухат
гухат
дыгухат
фыгухат
гуха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухатэкъым
угухатэкъым
гухатэкъым
дыгухатэкъым
фыгухатэкъым
гуха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэгъащ
угухэгъащ
гухэгъащ
дыгухэгъащ
фыгухэгъащ
гухэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэгъакъым
угухэгъакъым
гухэгъакъым
дыгухэгъакъым
фыгухэгъакъым
гухэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэгъат
угухэгъат
гухэгъат
дыгухэгъат
фыгухэгъат
гухэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэгъатэкъым
угухэгъатэкъым
гухэгъатэкъым
дыгухэгъатэкъым
фыгухэгъатэкъым
гухэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгухэщ
угухэщ
гухэщ
дыгухэщ
фыгухэщ
гухэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгухэкъым
угухэкъым
гухэкъым
дыгухэкъым
фыгухэкъым
гухэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгухэт
угухэт
гухэт
дыгухэт
фыгухэт
гухэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгухэтэкъым
угухэтэкъым
гухэтэкъым
дыгухэтэкъым
фыгухэтэкъым
гухэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнщ
угухэнщ
гухэнщ
дыгухэнщ
фыгухэнщ
гухэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнкъым
угухэнкъым
гухэнкъым
дыгухэнкъым
фыгухэнкъым
гухэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнущ
угухэнущ
гухэнущ
дыгухэнущ
фыгухэнущ
гухэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнукъым
угухэнукъым
гухэнукъым
дыгухэнукъым
фыгухэнукъым
гухэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэрэ
угухэрэ
гухэрэ
дыгухэрэ
фыгухэрэ
гухэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэркъэ
угухэркъэ
гухэркъэ
дыгухэркъэ
фыгухэркъэ
гухэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухэ(р)т
угухэ(р)т
гухэ(р)т
дыгухэ(р)т
фыгухэ(р)т
гухэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухэ(р)тэкъэ
угухэ(р)тэкъэ
гухэ(р)тэкъэ
дыгухэ(р)тэкъэ
фыгухэ(р)тэкъэ
гухэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгуха
угуха
гуха
дыгуха
фыгуха
гуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухакъэ
угухакъэ
гухакъэ
дыгухакъэ
фыгухакъэ
гуха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухат
угухат
гухат
дыгухат
фыгухат
гуха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухатэкъэ
угухатэкъэ
гухатэкъэ
дыгухатэкъэ
фыгухатэкъэ
гуха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэгъа
угухэгъа
гухэгъа
дыгухэгъа
фыгухэгъа
гухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэгъакъэ
угухэгъакъэ
гухэгъакъэ
дыгухэгъакъэ
фыгухэгъакъэ
гухэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэгъат
угухэгъат
гухэгъат
дыгухэгъат
фыгухэгъат
гухэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухэгъатэкъэ
угухэгъатэкъэ
гухэгъатэкъэ
дыгухэгъатэкъэ
фыгухэгъатэкъэ
гухэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгухэ
угухэ
гухэ
дыгухэ
фыгухэ
гухэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгухэкъэ
угухэкъэ
гухэкъэ
дыгухэкъэ
фыгухэкъэ
гухэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгухэт
угухэт
гухэт
дыгухэт
фыгухэт
гухэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгухэтэкъэ
угухэтэкъэ
гухэтэкъэ
дыгухэтэкъэ
фыгухэтэкъэ
гухэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэн
угухэн
гухэн
дыгухэн
фыгухэн
гухэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнкъэ
угухэнкъэ
гухэнкъэ
дыгухэнкъэ
фыгухэнкъэ
гухэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэну
угухэну
гухэну
дыгухэну
фыгухэну
гухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнукъэ
угухэнукъэ
гухэнукъэ
дыгухэнукъэ
фыгухэнукъэ
гухэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэмэ
угухэмэ
гухэмэ
дыгухэмэ
фыгухэмэ
гухэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэмэ
умыгухэмэ
мыгухэмэ
дымыгухэмэ
фымыгухэмэ
мыгухэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухамэ
угухамэ
гухамэ
дыгухамэ
фыгухамэ
гуха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухамэ
умыгухамэ
мыгухамэ
дымыгухамэ
фымыгухамэ
мыгуха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухэгъамэ
угухэгъамэ
гухэгъамэ
дыгухэгъамэ
фыгухэгъамэ
гухэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэгъамэ
умыгухэгъамэ
мыгухэгъамэ
дымыгухэгъамэ
фымыгухэгъамэ
мыгухэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнмэ
угухэнмэ
гухэнмэ
дыгухэнмэ
фыгухэнмэ
гухэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнмэ
умыгухэнмэ
мыгухэнмэ
дымыгухэнмэ
фымыгухэнмэ
мыгухэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнумэ
угухэнумэ
гухэнумэ
дыгухэнумэ
фыгухэнумэ
гухэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнумэ
умыгухэнумэ
мыгухэнумэ
дымыгухэнумэ
фымыгухэнумэ
мыгухэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэтэмэ
угухэтэмэ
гухэтэмэ
дыгухэтэмэ
фыгухэтэмэ
гухэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэтэмэ
умыгухэтэмэ
мыгухэтэмэ
дымыгухэтэмэ
фымыгухэтэмэ
мыгухэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухатэмэ
угухатэмэ
гухатэмэ
дыгухатэмэ
фыгухатэмэ
гуха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухатэмэ
умыгухатэмэ
мыгухатэмэ
дымыгухатэмэ
фымыгухатэмэ
мыгуха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухэгъатэмэ
угухэгъатэмэ
гухэгъатэмэ
дыгухэгъатэмэ
фыгухэгъатэмэ
гухэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэгъатэмэ
умыгухэгъатэмэ
мыгухэгъатэмэ
дымыгухэгъатэмэ
фымыгухэгъатэмэ
мыгухэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнтэмэ
угухэнтэмэ
гухэнтэмэ
дыгухэнтэмэ
фыгухэнтэмэ
гухэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнтэмэ
умыгухэнтэмэ
мыгухэнтэмэ
дымыгухэнтэмэ
фымыгухэнтэмэ
мыгухэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнутэмэ
угухэнутэмэ
гухэнутэмэ
дыгухэнутэмэ
фыгухэнутэмэ
гухэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнутэмэ
умыгухэнутэмэ
мыгухэнутэмэ
дымыгухэнутэмэ
фымыгухэнутэмэ
мыгухэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнт
угухэнт
гухэнт
дыгухэнт
фыгухэнт
гухэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнтэкъым
угухэнтэкъым
гухэнтэкъым
дыгухэнтэкъым
фыгухэнтэкъым
гухэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнут
угухэнут
гухэнут
дыгухэнут
фыгухэнут
гухэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухэнутэкъым
угухэнутэкъым
гухэнутэкъым
дыгухэнутэкъым
фыгухэнутэкъым
гухэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэми
угухэми
гухэми
дыгухэми
фыгухэми
гухэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэми
умыгухэми
мыгухэми
дымыгухэми
фымыгухэми
мыгухэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухами
угухами
гухами
дыгухами
фыгухами
гуха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухами
умыгухами
мыгухами
дымыгухами
фымыгухами
мыгуха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухэгъами
угухэгъами
гухэгъами
дыгухэгъами
фыгухэгъами
гухэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэгъами
умыгухэгъами
мыгухэгъами
дымыгухэгъами
фымыгухэгъами
мыгухэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнми
угухэнми
гухэнми
дыгухэнми
фыгухэнми
гухэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнми
умыгухэнми
мыгухэнми
дымыгухэнми
фымыгухэнми
мыгухэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнуми
угухэнуми
гухэнуми
дыгухэнуми
фыгухэнуми
гухэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнуми
умыгухэнуми
мыгухэнуми
дымыгухэнуми
фымыгухэнуми
мыгухэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэтэми
угухэтэми
гухэтэми
дыгухэтэми
фыгухэтэми
гухэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэтэми
умыгухэтэми
мыгухэтэми
дымыгухэтэми
фымыгухэтэми
мыгухэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухатэми
угухатэми
гухатэми
дыгухатэми
фыгухатэми
гуха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухатэми
умыгухатэми
мыгухатэми
дымыгухатэми
фымыгухатэми
мыгуха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухэгъатэми
угухэгъатэми
гухэгъатэми
дыгухэгъатэми
фыгухэгъатэми
гухэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэгъатэми
умыгухэгъатэми
мыгухэгъатэми
дымыгухэгъатэми
фымыгухэгъатэми
мыгухэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнтэми
угухэнтэми
гухэнтэми
дыгухэнтэми
фыгухэнтэми
гухэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнтэми
умыгухэнтэми
мыгухэнтэми
дымыгухэнтэми
фымыгухэнтэми
мыгухэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухэнутэми
угухэнутэми
гухэнутэми
дыгухэнутэми
фыгухэнутэми
гухэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгухэнутэми
умыгухэнутэми
мыгухэнутэми
дымыгухэнутэми
фымыгухэнутэми
мыгухэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухаи
угухаи
гухаи
дыгухаи
фыгухаи
гухаи
щымыӀэныгъэ:
сыгухакъыми
угухакъыми
гухакъыми
дыгухакъыми
фыгухакъыми
гухакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухащэрэт
угухащэрэт
гухащэрэт
дыгухащэрэт
фыгухащэрэт
гухащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгухащэрэт
умыгухащэрэт
мыгухащэрэт
дымыгухащэрэт
фымыгухащэрэт
мыгухащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнщ
угухагъэнщ
гухагъэнщ
дыгухагъэнщ
фыгухагъэнщ
гухагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнкъым
угухагъэнкъым
гухагъэнкъым
дыгухагъэнкъым
фыгухагъэнкъым
гухагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнт
угухагъэнт
гухагъэнт
дыгухагъэнт
фыгухагъэнт
гухагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнтэкъым
угухагъэнтэкъым
гухагъэнтэкъым
дыгухагъэнтэкъым
фыгухагъэнтэкъым
гухагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэн
угухагъэн
гухагъэн
дыгухагъэн
фыгухагъэн
гухагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнкъэ
угухагъэнкъэ
гухагъэнкъэ
дыгухагъэнкъэ
фыгухагъэнкъэ
гухагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнт
угухагъэнт
гухагъэнт
дыгухагъэнт
фыгухагъэнт
гухагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнтэкъэ
угухагъэнтэкъэ
гухагъэнтэкъэ
дыгухагъэнтэкъэ
фыгухагъэнтэкъэ
гухагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнущ
угухагъэнущ
гухагъэнущ
дыгухагъэнущ
фыгухагъэнущ
гухагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнукъым
угухагъэнукъым
гухагъэнукъым
дыгухагъэнукъым
фыгухагъэнукъым
гухагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнут
угухагъэнут
гухагъэнут
дыгухагъэнут
фыгухагъэнут
гухагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнутэкъым
угухагъэнутэкъым
гухагъэнутэкъым
дыгухагъэнутэкъым
фыгухагъэнутэкъым
гухагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэну
угухагъэну
гухагъэну
дыгухагъэну
фыгухагъэну
гухагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнукъэ
угухагъэнукъэ
гухагъэнукъэ
дыгухагъэнукъэ
фыгухагъэнукъэ
гухагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухагъэнут
угухагъэнут
гухагъэнут
дыгухагъэнут
фыгухагъэнут
гухагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухагъэнутэкъэ
угухагъэнутэкъэ
гухагъэнутэкъэ
дыгухагъэнутэкъэ
фыгухагъэнутэкъэ
гухагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгухэ
угухэ
гухэ
дыгухэ
фыгухэ
гухэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухэ
умыгухэ
мыгухэ
дымыгухэ
фымыгухэ
мыгухэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгуха
угуха
гуха
дыгуха
фыгуха
гуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгуха
умыгуха
мыгуха
дымыгуха
фымыгуха
мыгуха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгухэгъа
угухэгъа
гухэгъа
дыгухэгъа
фыгухэгъа
гухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухэгъа
умыгухэгъа
мыгухэгъа
дымыгухэгъа
фымыгухэгъа
мыгухэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгухэн
угухэн
гухэн
дыгухэн
фыгухэн
гухэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухэн
умыгухэн
мыгухэн
дымыгухэн
фымыгухэн
мыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгухэну
угухэну
гухэну
дыгухэну
фыгухэну
гухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухэну
умыгухэну
мыгухэну
дымыгухэну
фымыгухэну
мыгухэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухэ
узэрыгухэ
зэрыгухэ
дызэрыгухэ
фызэрыгухэ
зэрыгухэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгухэ
узэрымыгухэ
зэрымыгухэ
дызэрымыгухэ
фызэрымыгухэ
мызэрыгухэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгуха
узэрыгуха
зэрыгуха
дызэрыгуха
фызэрыгуха
зэрыгуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгуха
узэрымыгуха
зэрымыгуха
дызэрымыгуха
фызэрымыгуха
зэрымыгуха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухэгъа
узэрыгухэгъа
зэрыгухэгъа
дызэрыгухэгъа
фызэрыгухэгъа
зэрыгухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгухэгъа
узэрымыгухэгъа
зэрымыгухэгъа
дызэрымыгухэгъа
фызэрымыгухэгъа
зэрымыгухэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухэн
узэрыгухэн
зэрыгухэн
дызэрыгухэн
фызэрыгухэн
зэрыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгухэн
узэрымыгухэн
зэрымыгухэн
дызэрымыгухэн
фызэрымыгухэн
зэрымыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухэну
узэрыгухэну
зэрыгухэну
дызэрыгухэну
фызэрыгухэну
зэрыгухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыгухэну
узэрымыгухэну
зэрымыгухэну
дызэрымыгухэну
фызэрымыгухэну
зэрымыгухэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухэ
ущыгухэ
щыгухэ
дыщыгухэ
фыщыгухэ
щыгухэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгухэ
ущымыгухэ
щымыгухэ
дыщымыгухэ
фыщымыгухэ
щымыгухэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгуха
ущыгуха
щыгуха
дыщыгуха
фыщыгуха
щыгуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгуха
ущымыгуха
щымыгуха
дыщымыгуха
фыщымыгуха
щымыгуха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухэгъа
ущыгухэгъа
щыгухэгъа
дыщыгухэгъа
фыщыгухэгъа
щыгухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгухэгъа
ущымыгухэгъа
щымыгухэгъа
дыщымыгухэгъа
фыщымыгухэгъа
щымыгухэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухэн
ущыгухэн
щыгухэн
дыщыгухэн
фыщыгухэн
щыгухэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгухэн
ущымыгухэн
щымыгухэн
дыщымыгухэн
фыщымыгухэн
щымыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухэну
ущыгухэну
щыгухэну
дыщыгухэну
фыщыгухэну
щыгухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыгухэну
ущымыгухэну
щымыгухэну
дыщымыгухэну
фыщымыгухэну
щымыгухэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгухэ
уздэгухэ
здэгухэ
дыздэгухэ
фыздэгухэ
здэгухэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгухэ
уздэмыгухэ
здэмыгухэ
дыздэмыгухэ
фыздэмыгухэ
здэмыгухэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгуха
уздэгуха
здэгуха
дыздэгуха
фыздэгуха
здэгуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгуха
уздэмыгуха
здэмыгуха
дыздэмыгуха
фыздэмыгуха
здэмыгуха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгухэгъа
уздэгухэгъа
здэгухэгъа
дыздэгухэгъа
фыздэгухэгъа
здэгухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгухэгъа
уздэмыгухэгъа
здэмыгухэгъа
дыздэмыгухэгъа
фыздэмыгухэгъа
здэмыгухэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгухэн
уздэгухэн
здэгухэн
дыздэгухэн
фыздэгухэн
здэгухэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгухэн
уздэмыгухэн
здэмыгухэн
дыздэмыгухэн
фыздэмыгухэн
здэмыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэгухэну
уздэгухэну
здэгухэну
дыздэгухэну
фыздэгухэну
здэгухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыгухэну
уздэмыгухэну
здэмыгухэну
дыздэмыгухэну
фыздэмыгухэну
здэмыгухэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгухэ
ущӀэгухэ
щӀэгухэ
дыщӀэгухэ
фыщӀэгухэ
щӀэгухэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгухэ
ущӀэмыгухэ
щӀэмыгухэ
дыщӀэмыгухэ
фыщӀэмыгухэ
щӀэмыгухэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгуха
ущӀэгуха
щӀэгуха
дыщӀэгуха
фыщӀэгуха
щӀэгуха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгуха
ущӀэмыгуха
щӀэмыгуха
дыщӀэмыгуха
фыщӀэмыгуха
щӀэмыгуха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгухэгъа
ущӀэгухэгъа
щӀэгухэгъа
дыщӀэгухэгъа
фыщӀэгухэгъа
щӀэгухэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгухэгъа
ущӀэмыгухэгъа
щӀэмыгухэгъа
дыщӀэмыгухэгъа
фыщӀэмыгухэгъа
щӀэмыгухэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгухэн
ущӀэгухэн
щӀэгухэн
дыщӀэгухэн
фыщӀэгухэн
щӀэгухэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгухэн
ущӀэмыгухэн
щӀэмыгухэн
дыщӀэмыгухэн
фыщӀэмыгухэн
щӀэмыгухэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэгухэну
ущӀэгухэну
щӀэгухэну
дыщӀэгухэну
фыщӀэгухэну
щӀэгухэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыгухэну
ущӀэмыгухэну
щӀэмыгухэну
дыщӀэмыгухэну
фыщӀэмыгухэну
щӀэмыгухэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгухэу
угухэу
гухэу
дыгухэу
фыгухэу
гухэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухэу
умыгухэу
мыгухэу
дымыгухэу
фымыгухэу
мыгухэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгухауэ
угухауэ
гухауэ
дыгухауэ
фыгухауэ
гухауэ / гуха(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгухауэ
умыгухауэ
мыгухауэ
дымыгухауэ
фымыгухауэ
мыгухауэ(хэ) / мыгуха(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыгухэурэ
угухэурэ
гухэурэ
дыгухэурэ
фыгухэурэ
гухэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгухэурэ
умыгухэурэ
мыгухэурэ
дымыгухэурэ
фымыгухэурэ
мыгухэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гух]э
[гух]эр
--
[гух]эхэр
Эргативнэ:
[гух]э
[гух]эм
--
[гух]эхэм
Послеложнэ:
[гух]экӀэ
[гух]эмкӀэ
[гух]эхэкӀэ
[гух]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гух]эу
[гух]эрауэ
[гух]эхэу
[гух]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гух]а
[гух]ар
--
[гух]ахэр
Эргативнэ:
[гух]а
[гух]ам
--
[гух]ахэм
Послеложнэ:
[гух]акӀэ
[гух]амкӀэ
[гух]ахэкӀэ
[гух]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гух]ауэ
[гух]арауэ
[гух]ахэу
[гух]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гух]эн
[гух]эныр
--
[гух]энхэр
Эргативнэ:
[гух]эн
[гух]эным
--
[гух]энхэм
Послеложнэ:
[гух]энкӀэ
[гух]энымкӀэ
[гух]энхэкӀэ
[гух]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гух]эну
[гух]энырауэ
[гух]энхэу
[гух]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гух]эну
[гух]энур
--
[гух]энухэр
Эргативнэ:
[гух]эну
[гух]энум
--
[гух]энухэм
Послеложнэ:
[гух]энукӀэ
[гух]энумкӀэ
[гух]энухэкӀэ
[гух]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гух]энуэ
[гух]энурауэ
[гух]энухэу
[гух]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Гум гуауэ лъэпкъ темыхуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Фымыгухэ, си бын цӀыкӀухэ, щӀэхыу вэнущ лы шыуаныр. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гухэн: exhibit sentimentality, show weakness
УРЫСЫБЗЭ
гухэн: проявить сентиментальность, слабость
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.