АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "гухьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гухьэн
щымыӀэныгъэ:
гуэмыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухьэн
угухьэн
гухьэн
дыгухьэн
фыгухьэн
гухьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэн
угуэмыхьэн
гуэмыхьэн
дыгуэмыхьэн
фыгуэмыхьэн
гуэмыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гухьэ!
фыгухьэ!
щымыӀэныгъэ:
угуэмыхьэ!
фыгуэмыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгурехьэ
угурехьэ
гурехьэ
дыгурехьэ
фыгурехьэ
гурехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыгуремыхьэ
угуремыхьэ
гуремыхьэ
дыгуремыхьэ
фыгуремыхьэ
гуремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгуохьэ(р)
угуохьэ(р)
гуохьэ(р)
дыгуохьэ(р)
фыгуохьэ(р)
гуохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэркъым
угухьэркъым
гухьэркъым
дыгухьэркъым
фыгухьэркъым
гухьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьэ(р)т
угухьэ(р)т
гухьэ(р)т
дыгухьэ(р)т
фыгухьэ(р)т
гухьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэ(р)тэкъым
угухьэ(р)тэкъым
гухьэ(р)тэкъым
дыгухьэ(р)тэкъым
фыгухьэ(р)тэкъым
гухьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьащ
угухьащ
гухьащ
дыгухьащ
фыгухьащ
гухьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьакъым
угухьакъым
гухьакъым
дыгухьакъым
фыгухьакъым
гухьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьат
угухьат
гухьат
дыгухьат
фыгухьат
гухьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьатэкъым
угухьатэкъым
гухьатэкъым
дыгухьатэкъым
фыгухьатэкъым
гухьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъащ
угухьэгъащ
гухьэгъащ
дыгухьэгъащ
фыгухьэгъащ
гухьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэгъакъым
угухьэгъакъым
гухьэгъакъым
дыгухьэгъакъым
фыгухьэгъакъым
гухьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъат
угухьэгъат
гухьэгъат
дыгухьэгъат
фыгухьэгъат
гухьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэгъатэкъым
угухьэгъатэкъым
гухьэгъатэкъым
дыгухьэгъатэкъым
фыгухьэгъатэкъым
гухьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгухьэщ
угухьэщ
гухьэщ
дыгухьэщ
фыгухьэщ
гухьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэкъым
угухьэкъым
гухьэкъым
дыгухьэкъым
фыгухьэкъым
гухьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгухьэт
угухьэт
гухьэт
дыгухьэт
фыгухьэт
гухьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэтэкъым
угухьэтэкъым
гухьэтэкъым
дыгухьэтэкъым
фыгухьэтэкъым
гухьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнщ
угухьэнщ
гухьэнщ
дыгухьэнщ
фыгухьэнщ
гухьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнкъым
угухьэнкъым
гухьэнкъым
дыгухьэнкъым
фыгухьэнкъым
гухьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнущ
угухьэнущ
гухьэнущ
дыгухьэнущ
фыгухьэнущ
гухьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнукъым
угухьэнукъым
гухьэнукъым
дыгухьэнукъым
фыгухьэнукъым
гухьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэрэ
угухьэрэ
гухьэрэ
дыгухьэрэ
фыгухьэрэ
гухьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэркъэ
угухьэркъэ
гухьэркъэ
дыгухьэркъэ
фыгухьэркъэ
гухьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьэ(р)т
угухьэ(р)т
гухьэ(р)т
дыгухьэ(р)т
фыгухьэ(р)т
гухьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэ(р)тэкъэ
угухьэ(р)тэкъэ
гухьэ(р)тэкъэ
дыгухьэ(р)тэкъэ
фыгухьэ(р)тэкъэ
гухьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьа
угухьа
гухьа
дыгухьа
фыгухьа
гухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьакъэ
угухьакъэ
гухьакъэ
дыгухьакъэ
фыгухьакъэ
гухьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьат
угухьат
гухьат
дыгухьат
фыгухьат
гухьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьатэкъэ
угухьатэкъэ
гухьатэкъэ
дыгухьатэкъэ
фыгухьатэкъэ
гухьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъа
угухьэгъа
гухьэгъа
дыгухьэгъа
фыгухьэгъа
гухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэгъакъэ
угухьэгъакъэ
гухьэгъакъэ
дыгухьэгъакъэ
фыгухьэгъакъэ
гухьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъат
угухьэгъат
гухьэгъат
дыгухьэгъат
фыгухьэгъат
гухьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэгъатэкъэ
угухьэгъатэкъэ
гухьэгъатэкъэ
дыгухьэгъатэкъэ
фыгухьэгъатэкъэ
гухьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыгухьэ
угухьэ
гухьэ
дыгухьэ
фыгухьэ
гухьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэкъэ
угухьэкъэ
гухьэкъэ
дыгухьэкъэ
фыгухьэкъэ
гухьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыгухьэт
угухьэт
гухьэт
дыгухьэт
фыгухьэт
гухьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэтэкъэ
угухьэтэкъэ
гухьэтэкъэ
дыгухьэтэкъэ
фыгухьэтэкъэ
гухьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэн
угухьэн
гухьэн
дыгухьэн
фыгухьэн
гухьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнкъэ
угухьэнкъэ
гухьэнкъэ
дыгухьэнкъэ
фыгухьэнкъэ
гухьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэну
угухьэну
гухьэну
дыгухьэну
фыгухьэну
гухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнукъэ
угухьэнукъэ
гухьэнукъэ
дыгухьэнукъэ
фыгухьэнукъэ
гухьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэмэ
угухьэмэ
гухьэмэ
дыгухьэмэ
фыгухьэмэ
гухьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэмэ
угуэмыхьэмэ
гуэмыхьэмэ
дыгуэмыхьэмэ
фыгуэмыхьэмэ
гуэмыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьамэ
угухьамэ
гухьамэ
дыгухьамэ
фыгухьамэ
гухьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьамэ
угуэмыхьамэ
гуэмыхьамэ
дыгуэмыхьамэ
фыгуэмыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъамэ
угухьэгъамэ
гухьэгъамэ
дыгухьэгъамэ
фыгухьэгъамэ
гухьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэгъамэ
угуэмыхьэгъамэ
гуэмыхьэгъамэ
дыгуэмыхьэгъамэ
фыгуэмыхьэгъамэ
гуэмыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнмэ
угухьэнмэ
гухьэнмэ
дыгухьэнмэ
фыгухьэнмэ
гухьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнмэ
угуэмыхьэнмэ
гуэмыхьэнмэ
дыгуэмыхьэнмэ
фыгуэмыхьэнмэ
гуэмыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнумэ
угухьэнумэ
гухьэнумэ
дыгухьэнумэ
фыгухьэнумэ
гухьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнумэ
угуэмыхьэнумэ
гуэмыхьэнумэ
дыгуэмыхьэнумэ
фыгуэмыхьэнумэ
гуэмыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэтэмэ
угухьэтэмэ
гухьэтэмэ
дыгухьэтэмэ
фыгухьэтэмэ
гухьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэтэмэ
угуэмыхьэтэмэ
гуэмыхьэтэмэ
дыгуэмыхьэтэмэ
фыгуэмыхьэтэмэ
гуэмыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьатэмэ
угухьатэмэ
гухьатэмэ
дыгухьатэмэ
фыгухьатэмэ
гухьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьатэмэ
угуэмыхьатэмэ
гуэмыхьатэмэ
дыгуэмыхьатэмэ
фыгуэмыхьатэмэ
гуэмыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъатэмэ
угухьэгъатэмэ
гухьэгъатэмэ
дыгухьэгъатэмэ
фыгухьэгъатэмэ
гухьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэгъатэмэ
угуэмыхьэгъатэмэ
гуэмыхьэгъатэмэ
дыгуэмыхьэгъатэмэ
фыгуэмыхьэгъатэмэ
гуэмыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнтэмэ
угухьэнтэмэ
гухьэнтэмэ
дыгухьэнтэмэ
фыгухьэнтэмэ
гухьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнтэмэ
угуэмыхьэнтэмэ
гуэмыхьэнтэмэ
дыгуэмыхьэнтэмэ
фыгуэмыхьэнтэмэ
гуэмыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнутэмэ
угухьэнутэмэ
гухьэнутэмэ
дыгухьэнутэмэ
фыгухьэнутэмэ
гухьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнутэмэ
угуэмыхьэнутэмэ
гуэмыхьэнутэмэ
дыгуэмыхьэнутэмэ
фыгуэмыхьэнутэмэ
гуэмыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнт
угухьэнт
гухьэнт
дыгухьэнт
фыгухьэнт
гухьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнтэкъым
угухьэнтэкъым
гухьэнтэкъым
дыгухьэнтэкъым
фыгухьэнтэкъым
гухьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнут
угухьэнут
гухьэнут
дыгухьэнут
фыгухьэнут
гухьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгухьэнутэкъым
угухьэнутэкъым
гухьэнутэкъым
дыгухьэнутэкъым
фыгухьэнутэкъым
гухьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэми
угухьэми
гухьэми
дыгухьэми
фыгухьэми
гухьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэми
угуэмыхьэми
гуэмыхьэми
дыгуэмыхьэми
фыгуэмыхьэми
гуэмыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьами
угухьами
гухьами
дыгухьами
фыгухьами
гухьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьами
угуэмыхьами
гуэмыхьами
дыгуэмыхьами
фыгуэмыхьами
гуэмыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъами
угухьэгъами
гухьэгъами
дыгухьэгъами
фыгухьэгъами
гухьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэгъами
угуэмыхьэгъами
гуэмыхьэгъами
дыгуэмыхьэгъами
фыгуэмыхьэгъами
гуэмыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнми
угухьэнми
гухьэнми
дыгухьэнми
фыгухьэнми
гухьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнми
угуэмыхьэнми
гуэмыхьэнми
дыгуэмыхьэнми
фыгуэмыхьэнми
гуэмыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнуми
угухьэнуми
гухьэнуми
дыгухьэнуми
фыгухьэнуми
гухьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнуми
угуэмыхьэнуми
гуэмыхьэнуми
дыгуэмыхьэнуми
фыгуэмыхьэнуми
гуэмыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэтэми
угухьэтэми
гухьэтэми
дыгухьэтэми
фыгухьэтэми
гухьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэтэми
угуэмыхьэтэми
гуэмыхьэтэми
дыгуэмыхьэтэми
фыгуэмыхьэтэми
гуэмыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыгухьатэми
угухьатэми
гухьатэми
дыгухьатэми
фыгухьатэми
гухьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьатэми
угуэмыхьатэми
гуэмыхьатэми
дыгуэмыхьатэми
фыгуэмыхьатэми
гуэмыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыгухьэгъатэми
угухьэгъатэми
гухьэгъатэми
дыгухьэгъатэми
фыгухьэгъатэми
гухьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэгъатэми
угуэмыхьэгъатэми
гуэмыхьэгъатэми
дыгуэмыхьэгъатэми
фыгуэмыхьэгъатэми
гуэмыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнтэми
угухьэнтэми
гухьэнтэми
дыгухьэнтэми
фыгухьэнтэми
гухьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнтэми
угуэмыхьэнтэми
гуэмыхьэнтэми
дыгуэмыхьэнтэми
фыгуэмыхьэнтэми
гуэмыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыгухьэнутэми
угухьэнутэми
гухьэнутэми
дыгухьэнутэми
фыгухьэнутэми
гухьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьэнутэми
угуэмыхьэнутэми
гуэмыхьэнутэми
дыгуэмыхьэнутэми
фыгуэмыхьэнутэми
гуэмыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухьаи
угухьаи
гухьаи
дыгухьаи
фыгухьаи
гухьаи
щымыӀэныгъэ:
сыгухьакъыми
угухьакъыми
гухьакъыми
дыгухьакъыми
фыгухьакъыми
гухьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыгухьащэрэт
угухьащэрэт
гухьащэрэт
дыгухьащэрэт
фыгухьащэрэт
гухьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыгуэмыхьащэрэт
угуэмыхьащэрэт
гуэмыхьащэрэт
дыгуэмыхьащэрэт
фыгуэмыхьащэрэт
гуэмыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнщ
угухьагъэнщ
гухьагъэнщ
дыгухьагъэнщ
фыгухьагъэнщ
гухьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнкъым
угухьагъэнкъым
гухьагъэнкъым
дыгухьагъэнкъым
фыгухьагъэнкъым
гухьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнт
угухьагъэнт
гухьагъэнт
дыгухьагъэнт
фыгухьагъэнт
гухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнтэкъым
угухьагъэнтэкъым
гухьагъэнтэкъым
дыгухьагъэнтэкъым
фыгухьагъэнтэкъым
гухьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэн
угухьагъэн
гухьагъэн
дыгухьагъэн
фыгухьагъэн
гухьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнкъэ
угухьагъэнкъэ
гухьагъэнкъэ
дыгухьагъэнкъэ
фыгухьагъэнкъэ
гухьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнт
угухьагъэнт
гухьагъэнт
дыгухьагъэнт
фыгухьагъэнт
гухьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнтэкъэ
угухьагъэнтэкъэ
гухьагъэнтэкъэ
дыгухьагъэнтэкъэ
фыгухьагъэнтэкъэ
гухьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнущ
угухьагъэнущ
гухьагъэнущ
дыгухьагъэнущ
фыгухьагъэнущ
гухьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнукъым
угухьагъэнукъым
гухьагъэнукъым
дыгухьагъэнукъым
фыгухьагъэнукъым
гухьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнут
угухьагъэнут
гухьагъэнут
дыгухьагъэнут
фыгухьагъэнут
гухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнутэкъым
угухьагъэнутэкъым
гухьагъэнутэкъым
дыгухьагъэнутэкъым
фыгухьагъэнутэкъым
гухьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэну
угухьагъэну
гухьагъэну
дыгухьагъэну
фыгухьагъэну
гухьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнукъэ
угухьагъэнукъэ
гухьагъэнукъэ
дыгухьагъэнукъэ
фыгухьагъэнукъэ
гухьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнут
угухьагъэнут
гухьагъэнут
дыгухьагъэнут
фыгухьагъэнут
гухьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыгухьагъэнутэкъэ
угухьагъэнутэкъэ
гухьагъэнутэкъэ
дыгухьагъэнутэкъэ
фыгухьагъэнутэкъэ
гухьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьэ
угухьэ
гухьэ
дыгухьэ
фыгухьэ
гухьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэ
угуэмыхьэ
гуэмыхьэ
дыгуэмыхьэ
фыгуэмыхьэ
гуэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьа
угухьа
гухьа
дыгухьа
фыгухьа
гухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьа
угуэмыхьа
гуэмыхьа
дыгуэмыхьа
фыгуэмыхьа
гуэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьэгъа
угухьэгъа
гухьэгъа
дыгухьэгъа
фыгухьэгъа
гухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэгъа
угуэмыхьэгъа
гуэмыхьэгъа
дыгуэмыхьэгъа
фыгуэмыхьэгъа
гуэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьэн
угухьэн
гухьэн
дыгухьэн
фыгухьэн
гухьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэн
угуэмыхьэн
гуэмыхьэн
дыгуэмыхьэн
фыгуэмыхьэн
гуэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьэну
угухьэну
гухьэну
дыгухьэну
фыгухьэну
гухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэну
угуэмыхьэну
гуэмыхьэну
дыгуэмыхьэну
фыгуэмыхьэну
гуэмыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухьэ
узэрыгухьэ
зэрыгухьэ
дызэрыгухьэ
фызэрыгухьэ
зэрыгухьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыгуэмыхьэ
узэрыгуэмыхьэ
зэрыгуэмыхьэ
дызэрыгуэмыхьэ
фызэрыгуэмыхьэ
зэрыгуэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухьа
узэрыгухьа
зэрыгухьа
дызэрыгухьа
фызэрыгухьа
зэрыгухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыгуэмыхьа
узэрыгуэмыхьа
зэрыгуэмыхьа
дызэрыгуэмыхьа
фызэрыгуэмыхьа
зэрыгуэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухьэгъа
узэрыгухьэгъа
зэрыгухьэгъа
дызэрыгухьэгъа
фызэрыгухьэгъа
зэрыгухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыгуэмыхьэгъа
узэрыгуэмыхьэгъа
зэрыгуэмыхьэгъа
дызэрыгуэмыхьэгъа
фызэрыгуэмыхьэгъа
зэрыгуэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухьэн
узэрыгухьэн
зэрыгухьэн
дызэрыгухьэн
фызэрыгухьэн
зэрыгухьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыгуэмыхьэн
узэрыгуэмыхьэн
зэрыгуэмыхьэн
дызэрыгуэмыхьэн
фызэрыгуэмыхьэн
зэрыгуэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыгухьэну
узэрыгухьэну
зэрыгухьэну
дызэрыгухьэну
фызэрыгухьэну
зэрыгухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыгуэмыхьэну
узэрыгуэмыхьэну
зэрыгуэмыхьэну
дызэрыгуэмыхьэну
фызэрыгуэмыхьэну
зэрыгуэмыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухьэ
ущыгухьэ
щыгухьэ
дыщыгухьэ
фыщыгухьэ
щыгухьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыгуэмыхьэ
ущыгуэмыхьэ
щыгуэмыхьэ
дыщыгуэмыхьэ
фыщыгуэмыхьэ
щыгуэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухьа
ущыгухьа
щыгухьа
дыщыгухьа
фыщыгухьа
щыгухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыгуэмыхьа
ущыгуэмыхьа
щыгуэмыхьа
дыщыгуэмыхьа
фыщыгуэмыхьа
щыгуэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухьэгъа
ущыгухьэгъа
щыгухьэгъа
дыщыгухьэгъа
фыщыгухьэгъа
щыгухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыгуэмыхьэгъа
ущыгуэмыхьэгъа
щыгуэмыхьэгъа
дыщыгуэмыхьэгъа
фыщыгуэмыхьэгъа
щыгуэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухьэн
ущыгухьэн
щыгухьэн
дыщыгухьэн
фыщыгухьэн
щыгухьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыгуэмыхьэн
ущыгуэмыхьэн
щыгуэмыхьэн
дыщыгуэмыхьэн
фыщыгуэмыхьэн
щыгуэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыгухьэну
ущыгухьэну
щыгухьэну
дыщыгухьэну
фыщыгухьэну
щыгухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыгуэмыхьэну
ущыгуэмыхьэну
щыгуэмыхьэну
дыщыгуэмыхьэну
фыщыгуэмыхьэну
щыгуэмыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыгухьэ
уздыгухьэ
здыгухьэ
дыздыгухьэ
фыздыгухьэ
здыгухьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыгуэмыхьэ
уздыгуэмыхьэ
здыгуэмыхьэ
дыздыгуэмыхьэ
фыздыгуэмыхьэ
здыгуэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыгухьа
уздыгухьа
здыгухьа
дыздыгухьа
фыздыгухьа
здыгухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыгуэмыхьа
уздыгуэмыхьа
здыгуэмыхьа
дыздыгуэмыхьа
фыздыгуэмыхьа
здыгуэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыгухьэгъа
уздыгухьэгъа
здыгухьэгъа
дыздыгухьэгъа
фыздыгухьэгъа
здыгухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыгуэмыхьэгъа
уздыгуэмыхьэгъа
здыгуэмыхьэгъа
дыздыгуэмыхьэгъа
фыздыгуэмыхьэгъа
здыгуэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыгухьэн
уздыгухьэн
здыгухьэн
дыздыгухьэн
фыздыгухьэн
здыгухьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыгуэмыхьэн
уздыгуэмыхьэн
здыгуэмыхьэн
дыздыгуэмыхьэн
фыздыгуэмыхьэн
здыгуэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыгухьэну
уздыгухьэну
здыгухьэну
дыздыгухьэну
фыздыгухьэну
здыгухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыгуэмыхьэну
уздыгуэмыхьэну
здыгуэмыхьэну
дыздыгуэмыхьэну
фыздыгуэмыхьэну
здыгуэмыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыгухьэ
ущӀыгухьэ
щӀыгухьэ
дыщӀыгухьэ
фыщӀыгухьэ
щӀыгухьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыгуэмыхьэ
ущӀыгуэмыхьэ
щӀыгуэмыхьэ
дыщӀыгуэмыхьэ
фыщӀыгуэмыхьэ
щӀыгуэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыгухьа
ущӀыгухьа
щӀыгухьа
дыщӀыгухьа
фыщӀыгухьа
щӀыгухьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыгуэмыхьа
ущӀыгуэмыхьа
щӀыгуэмыхьа
дыщӀыгуэмыхьа
фыщӀыгуэмыхьа
щӀыгуэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыгухьэгъа
ущӀыгухьэгъа
щӀыгухьэгъа
дыщӀыгухьэгъа
фыщӀыгухьэгъа
щӀыгухьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыгуэмыхьэгъа
ущӀыгуэмыхьэгъа
щӀыгуэмыхьэгъа
дыщӀыгуэмыхьэгъа
фыщӀыгуэмыхьэгъа
щӀыгуэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыгухьэн
ущӀыгухьэн
щӀыгухьэн
дыщӀыгухьэн
фыщӀыгухьэн
щӀыгухьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыгуэмыхьэн
ущӀыгуэмыхьэн
щӀыгуэмыхьэн
дыщӀыгуэмыхьэн
фыщӀыгуэмыхьэн
щӀыгуэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыгухьэну
ущӀыгухьэну
щӀыгухьэну
дыщӀыгухьэну
фыщӀыгухьэну
щӀыгухьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыгуэмыхьэну
ущӀыгуэмыхьэну
щӀыгуэмыхьэну
дыщӀыгуэмыхьэну
фыщӀыгуэмыхьэну
щӀыгуэмыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьэу
угухьэу
гухьэу
дыгухьэу
фыгухьэу
гухьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэу
угуэмыхьэу
гуэмыхьэу
дыгуэмыхьэу
фыгуэмыхьэу
гуэмыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыгухьауэ
угухьауэ
гухьауэ
дыгухьауэ
фыгухьауэ
гухьауэ / гухьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьауэ
угуэмыхьауэ
гуэмыхьауэ
дыгуэмыхьауэ
фыгуэмыхьауэ
гуэмыхьауэ(хэ) / гуэмыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыгухьэурэ
угухьэурэ
гухьэурэ
дыгухьэурэ
фыгухьэурэ
гухьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыгуэмыхьэурэ
угуэмыхьэурэ
гуэмыхьэурэ
дыгуэмыхьэурэ
фыгуэмыхьэурэ
гуэмыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбгуохьэ
сыгуохьэ
--
сывгуохьэ
сагуохьэ(хэ)
уэ
узгуохьэ
--
угуохьэ
удгуохьэ
--
уагуохьэ(хэ)
ар
згуохьэ
бгуохьэ
гуохьэ
дгуохьэ
вгуохьэ
ягуохьэ(хэ)
дэ
--
дыбгуохьэ
дыгуохьэ
--
дывгуохьэ
дагуохьэ(хэ)
фэ
фызгуохьэ
--
фыгуохьэ
фыдгуохьэ
--
фагуохьэ(хэ)
ахэр
згуохьэ
бгуохьэ
гуохьэ
дгуохьэ
вгуохьэ
ягуохьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
И гъунэм, и бгъум екӀуэлӀэн.
Зыгуэрым дзей, ӀуэхущӀэгъу зыхуэщӀын, зыгуэрхэм гуэшэгъуу яхыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гухьэн: 1. go up to or approach (walk, ride or drive) up to the side of smth. 2. join sb or sth, combine with sth
Дзэм гухьэн: join the army
УРЫСЫБЗЭ
гухьэн: 1. подойти, подъехать сбоку к чему-л. 2. присоединиться к кому-чему-л.
Дзэм гухьэн: присоединиться к армии.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.