Wt/kbd/вэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > вэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • вэн

    вэн

  • вэн

    вэн

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [vɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [в] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӀэс "вэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: вэн
щымыӀэныгъэ: мывэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: звэн бвэн ивэн двэн ввэн явэн
щымыӀэныгъэ: сымывэн умывэн имывэн дымывэн фымывэн ямывэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: вэ! ввэ!
щымыӀэныгъэ: умывэ! фымывэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сревэ уревэ иревэ древэ фревэ иревэ
щымыӀэныгъэ: сремывэ уремывэ иремывэ дремывэ фремывэ иремывэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: совэ(р) уовэ(р) / бовэ(р) евэ(р) довэ(р) фовэ(р) явэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: звэркъым бвэркъым ивэркъым двэркъым ввэркъым явэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: звэ(р)т бвэ(р)т ивэ(р)т двэ(р)т ввэ(р)т явэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: звэ(р)тэкъым бвэ(р)тэкъым ивэ(р)тэкъым двэ(р)тэкъым ввэ(р)тэкъым явэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: зващ бващ иващ дващ вващ яващ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: звакъым бвакъым ивакъым двакъым ввакъым явакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: зват бват иват дват вват яват
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: зватэкъым бватэкъым иватэкъым дватэкъым вватэкъым яватэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: звэгъащ бвэгъащ ивэгъащ двэгъащ ввэгъащ явэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: звэгъакъым бвэгъакъым ивэгъакъым двэгъакъым ввэгъакъым явэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: звэгъат бвэгъат ивэгъат двэгъат ввэгъат явэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: звэгъатэкъым бвэгъатэкъым ивэгъатэкъым двэгъатэкъым ввэгъатэкъым явэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: звэщ бвэщ ивэщ двэщ ввэщ явэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: звэкъым бвэкъым ивэкъым двэкъым ввэкъым явэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: звэт бвэт ивэт двэт ввэт явэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: звэтэкъым бвэтэкъым ивэтэкъым двэтэкъым ввэтэкъым явэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнщ бвэнщ ивэнщ двэнщ ввэнщ явэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнкъым бвэнкъым ивэнкъым двэнкъым ввэнкъым явэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнущ бвэнущ ивэнущ двэнущ ввэнущ явэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнукъым бвэнукъым ивэнукъым двэнукъым ввэнукъым явэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: звэрэ бвэрэ ивэрэ двэрэ ввэрэ явэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: звэркъэ бвэркъэ ивэркъэ двэркъэ ввэркъэ явэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: звэ(р)т бвэ(р)т ивэ(р)т двэ(р)т ввэ(р)т явэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: звэ(р)тэкъэ бвэ(р)тэкъэ ивэ(р)тэкъэ двэ(р)тэкъэ ввэ(р)тэкъэ явэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: зва бва ива два вва ява
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: звакъэ бвакъэ ивакъэ двакъэ ввакъэ явакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: зват бват иват дват вват яват
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: зватэкъэ бватэкъэ иватэкъэ дватэкъэ вватэкъэ яватэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: звэгъа бвэгъа ивэгъа двэгъа ввэгъа явэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: звэгъакъэ бвэгъакъэ ивэгъакъэ двэгъакъэ ввэгъакъэ явэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: звэгъат бвэгъат ивэгъат двэгъат ввэгъат явэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: звэгъатэкъэ бвэгъатэкъэ ивэгъатэкъэ двэгъатэкъэ ввэгъатэкъэ явэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: звэ бвэ ивэ двэ ввэ явэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: звэкъэ бвэкъэ ивэкъэ двэкъэ ввэкъэ явэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: звэт бвэт ивэт двэт ввэт явэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: звэтэкъэ бвэтэкъэ ивэтэкъэ двэтэкъэ ввэтэкъэ явэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэн бвэн ивэн двэн ввэн явэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнкъэ бвэнкъэ ивэнкъэ двэнкъэ ввэнкъэ явэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэну бвэну ивэну двэну ввэну явэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнукъэ бвэнукъэ ивэнукъэ двэнукъэ ввэнукъэ явэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: звэмэ бвэмэ ивэмэ двэмэ ввэмэ явэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэмэ умывэмэ имывэмэ дымывэмэ фымывэмэ ямывэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: звамэ бвамэ ивамэ двамэ ввамэ явамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывамэ умывамэ имывамэ дымывамэ фымывамэ ямывамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: звэгъамэ бвэгъамэ ивэгъамэ двэгъамэ ввэгъамэ явэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъамэ умывэгъамэ имывэгъамэ дымывэгъамэ фымывэгъамэ ямывэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнмэ бвэнмэ ивэнмэ двэнмэ ввэнмэ явэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнмэ умывэнмэ имывэнмэ дымывэнмэ фымывэнмэ ямывэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнумэ бвэнумэ ивэнумэ двэнумэ ввэнумэ явэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнумэ умывэнумэ имывэнумэ дымывэнумэ фымывэнумэ ямывэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: звэтэмэ бвэтэмэ ивэтэмэ двэтэмэ ввэтэмэ явэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэмэ умывэтэмэ имывэтэмэ дымывэтэмэ фымывэтэмэ ямывэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: зватэмэ бватэмэ иватэмэ дватэмэ вватэмэ яватэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэмэ умыватэмэ имыватэмэ дымыватэмэ фымыватэмэ ямыватэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: звэгъатэмэ бвэгъатэмэ ивэгъатэмэ двэгъатэмэ ввэгъатэмэ явэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэмэ умывэгъатэмэ имывэгъатэмэ дымывэгъатэмэ фымывэгъатэмэ ямывэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнтэмэ бвэнтэмэ ивэнтэмэ двэнтэмэ ввэнтэмэ явэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэмэ умывэнтэмэ имывэнтэмэ дымывэнтэмэ фымывэнтэмэ ямывэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнутэмэ бвэнутэмэ ивэнутэмэ двэнутэмэ ввэнутэмэ явэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэмэ умывэнутэмэ имывэнутэмэ дымывэнутэмэ фымывэнутэмэ ямывэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнт бвэнт ивэнт двэнт ввэнт явэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнтэкъым бвэнтэкъым ивэнтэкъым двэнтэкъым ввэнтэкъым явэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнут бвэнут ивэнут двэнут ввэнут явэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: звэнутэкъым бвэнутэкъым ивэнутэкъым двэнутэкъым ввэнутэкъым явэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: звэми бвэми ивэми двэми ввэми явэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэми умывэми имывэми дымывэми фымывэми ямывэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: звами бвами ивами двами ввами явами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывами умывами имывами дымывами фымывами ямывами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: звэгъами бвэгъами ивэгъами двэгъами ввэгъами явэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъами умывэгъами имывэгъами дымывэгъами фымывэгъами ямывэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнми бвэнми ивэнми двэнми ввэнми явэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнми умывэнми имывэнми дымывэнми фымывэнми ямывэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнуми бвэнуми ивэнуми двэнуми ввэнуми явэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнуми умывэнуми имывэнуми дымывэнуми фымывэнуми ямывэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: звэтэми бвэтэми ивэтэми двэтэми ввэтэми явэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэми умывэтэми имывэтэми дымывэтэми фымывэтэми ямывэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: зватэми бватэми иватэми дватэми вватэми яватэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэми умыватэми имыватэми дымыватэми фымыватэми ямыватэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: звэгъатэми бвэгъатэми ивэгъатэми двэгъатэми ввэгъатэми явэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэми умывэгъатэми имывэгъатэми дымывэгъатэми фымывэгъатэми ямывэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнтэми бвэнтэми ивэнтэми двэнтэми ввэнтэми явэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэми умывэнтэми имывэнтэми дымывэнтэми фымывэнтэми ямывэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: звэнутэми бвэнутэми ивэнутэми двэнутэми ввэнутэми явэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэми умывэнутэми имывэнутэми дымывэнутэми фымывэнутэми ямывэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: зваи бваи иваи дваи вваи яваи
щымыӀэныгъэ: сымываи умываи имываи дымываи фымываи ямываи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: зващэрэт бващэрэт иващэрэт дващэрэт вващэрэт яващэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыващэрэт умыващэрэт имыващэрэт дымыващэрэт фымыващэрэт ямыващэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: звагъэнщ бвагъэнщ ивагъэнщ двагъэнщ ввагъэнщ явагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: звагъэнкъым бвагъэнкъым ивагъэнкъым двагъэнкъым ввагъэнкъым явагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: звагъэнт бвагъэнт ивагъэнт двагъэнт ввагъэнт явагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: звагъэнтэкъым бвагъэнтэкъым ивагъэнтэкъым двагъэнтэкъым ввагъэнтэкъым явагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: звагъэн бвагъэн ивагъэн двагъэн ввагъэн явагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: звагъэнкъэ бвагъэнкъэ ивагъэнкъэ двагъэнкъэ ввагъэнкъэ явагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: звагъэнт бвагъэнт ивагъэнт двагъэнт ввагъэнт явагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: звагъэнтэкъэ бвагъэнтэкъэ ивагъэнтэкъэ двагъэнтэкъэ ввагъэнтэкъэ явагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: звагъэнущ бвагъэнущ ивагъэнущ двагъэнущ ввагъэнущ явагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: звагъэнукъым бвагъэнукъым ивагъэнукъым двагъэнукъым ввагъэнукъым явагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: звагъэнут бвагъэнут ивагъэнут двагъэнут ввагъэнут явагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: звагъэнутэкъым бвагъэнутэкъым ивагъэнутэкъым двагъэнутэкъым ввагъэнутэкъым явагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: звагъэну бвагъэну ивагъэну двагъэну ввагъэну явагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: звагъэнукъэ бвагъэнукъэ ивагъэнукъэ двагъэнукъэ ввагъэнукъэ явагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: звагъэнут бвагъэнут ивагъэнут двагъэнут ввагъэнут явагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: звагъэнутэкъэ бвагъэнутэкъэ ивагъэнутэкъэ двагъэнутэкъэ ввагъэнутэкъэ явагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зывэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыва
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зывэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зывэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымывэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зывэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымывэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ звэ бвэ ивэ двэ ввэ явэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэ умывэ имывэ дымывэ фымывэ ямывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зва бва ива два вва ява
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыва умыва имыва дымыва фымыва ямыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ звэгъа бвэгъа ивэгъа двэгъа ввэгъа явэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывэгъа умывэгъа имывэгъа дымывэгъа фымывэгъа ямывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ звэн бвэн ивэн двэн ввэн явэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэн умывэн имывэн дымывэн фымывэн ямывэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ звэну бвэну ивэну двэну ввэну явэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэну умывэну имывэну дымывэну фымывэну ямывэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ вэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ ва
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ вэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ вэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мывэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ вэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мывэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызвэ зэрыбвэ зэривэ зэрыдвэ зэрыввэ зэравэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмывэ зэрумывэ зэримывэ зэрыдмывэ зэрывмывэ зэрамывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызва зэрыбва зэрива зэрыдва зэрывва зэрава
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыва зэрумыва зэримыва зэрыдмыва зэрывмыва зэрамыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызвэгъа зэрыбвэгъа зэривэгъа зэрыдвэгъа зэрыввэгъа зэравэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмывэгъа зэрумывэгъа зэримывэгъа зэрыдмывэгъа зэрывмывэгъа зэрамывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызвэн зэрыбвэн зэривэн зэрыдвэн зэрыввэн зэравэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмывэн зэрумывэн зэримывэн зэрыдмывэн зэрывмывэн зэрамывэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызвэну зэрыбвэну зэривэну зэрыдвэну зэрыввэну зэравэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмывэну зэрумывэну зэримывэну зэрыдмывэну зэрывмывэну зэрамывэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызвэ щыбвэ щивэ щыдвэ щыввэ щавэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмывэ щумывэ щимывэ щыдмывэ щывмывэ щамывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызва щыбва щива щыдва щывва щава
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыва щумыва щимыва щыдмыва щывмыва щамыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызвэгъа щыбвэгъа щивэгъа щыдвэгъа щыввэгъа щавэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмывэгъа щумывэгъа щимывэгъа щыдмывэгъа щывмывэгъа щамывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызвэн щыбвэн щивэн щыдвэн щыввэн щавэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмывэн щумывэн щимывэн щыдмывэн щывмывэн щамывэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызвэну щыбвэну щивэну щыдвэну щыввэну щавэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмывэну щумывэну щимывэну щыдмывэну щывмывэну щамывэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзвэ здэбвэ здивэ здэдвэ здэввэ здавэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмывэ здумывэ здимывэ здэдмывэ здэвмывэ здамывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзва здэбва здива здэдва здэвва здава
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыва здумыва здимыва здэдмыва здэвмыва здамыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзвэгъа здэбвэгъа здивэгъа здэдвэгъа здэввэгъа здавэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмывэгъа здумывэгъа здимывэгъа здэдмывэгъа здэвмывэгъа здамывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзвэн здэбвэн здивэн здэдвэн здэввэн здавэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмывэн здумывэн здимывэн здэдмывэн здэвмывэн здамывэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзвэну здэбвэну здивэну здэдвэну здэввэну здавэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмывэну здумывэну здимывэну здэдмывэну здэвмывэну здамывэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзвэ щӀэбвэ щӀивэ щӀэдвэ щӀэввэ щӀавэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмывэ щӀумывэ щӀимывэ щӀэдмывэ щӀэвмывэ щӀамывэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзва щӀэбва щӀива щӀэдва щӀэвва щӀава
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыва щӀумыва щӀимыва щӀэдмыва щӀэвмыва щӀамыва
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзвэгъа щӀэбвэгъа щӀивэгъа щӀэдвэгъа щӀэввэгъа щӀавэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмывэгъа щӀумывэгъа щӀимывэгъа щӀэдмывэгъа щӀэвмывэгъа щӀамывэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзвэн щӀэбвэн щӀивэн щӀэдвэн щӀэввэн щӀавэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмывэн щӀумывэн щӀимывэн щӀэдмывэн щӀэвмывэн щӀамывэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзвэну щӀэбвэну щӀивэну щӀэдвэну щӀэввэну щӀавэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмывэну щӀумывэну щӀимывэну щӀэдмывэну щӀэвмывэну щӀамывэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ звэуэ бвэуэ ивэуэ двэуэ ввэуэ явэуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэуэ умывэуэ имывэуэ дымывэуэ фымывэуэ ямывэуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ звауэ бвауэ ивауэ двауэ ввауэ явауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывауэ умывауэ имывауэ дымывауэ фымывауэ ямывауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ звэурэ бвэурэ ивэурэ двэурэ ввэурэ явэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымывэурэ умывэурэ имывэурэ дымывэурэ фымывэурэ ямывэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узовэ совэ -- фызовэ совэ(хэ)
уэ сыбовэ -- уовэ / бовэ дыбовэ -- уовэ(хэ) / бовэ(хэ)
абы севэ уевэ евэ девэ февэ евэ(хэ)
дэ -- удовэ довэ -- фыдовэ довэ(хэ)
фэ сывовэ -- фовэ дывовэ -- фовэ(хэ)
абыхэм савэ уавэ явэ давэ фавэ явэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- уз[вэрэ] з[вэрэ] -- фыз[вэрэ] з[вэ(хэ)рэ]
уэ сыб[вэрэ] -- б[вэрэ] дыб[вэрэ] -- б[вэ(хэ)рэ]
абы си[вэрэ] уи[вэрэ] и[вэрэ] ди[вэрэ] фи[вэрэ] и[вэ(хэ)рэ]
дэ -- уд[вэрэ] д[вэрэ] -- фыд[вэрэ] д[вэ(хэ)рэ]
фэ сыв[вэрэ] -- в[вэрэ] дыв[вэрэ] -- в[вэ(хэ)рэ]
абыхэм са[вэрэ] уа[вэрэ] я[вэрэ] да[вэрэ] фа[вэрэ] я[вэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]э [в]эр -- [в]эхэр
Эргативнэ: [в]э [в]эм -- [в]эхэм
Послеложнэ: [в]экӀэ [в]эмкӀэ [в]эхэкӀэ [в]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]эуэ [в]эрауэ [в]эхэу [в]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]а [в]ар -- [в]ахэр
Эргативнэ: [в]а [в]ам -- [в]ахэм
Послеложнэ: [в]акӀэ [в]амкӀэ [в]ахэкӀэ [в]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]ауэ [в]арауэ [в]ахэу [в]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эн [в]эныр -- [в]энхэр
Эргативнэ: [в]эн [в]эным -- [в]энхэм
Послеложнэ: [в]энкӀэ [в]энымкӀэ [в]энхэкӀэ [в]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [в]эну [в]энырауэ [в]энхэу [в]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эну [в]энур -- [в]энухэр
Эргативнэ: [в]эну [в]энум -- [в]энухэм
Послеложнэ: [в]энукӀэ [в]энумкӀэ [в]энухэкӀэ [в]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]энууэ [в]энурауэ [в]энухэу [в]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ЩӀы щхьэфэр пхъэӀэщэкӀэ къызэгъэдзэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 69
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Хьэсэн хадэр иващ. Хасан вспахал огород. Hasan has ploughed the garden.
нап. 86
Хъызыррэ Мэшыкъуэрэ хадэр явэри ягъэщэбэжащ. Хызыр и Машыко вспахали и разрыхлили огород. Khyzyr and Mashykwara have ploughed up and softened the soil in the garden.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ЩӀыгур вэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • вэн: plough or till sth.
УРЫСЫБЗЭ
  • вэн: вспахать что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [vɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [в] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӀэс "вэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: вэн
щымыӀэныгъэ: мывэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымывэн умывэн мывэн дымывэн фымывэн мывэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: вэ! фывэ!
щымыӀэныгъэ: умывэ! фымывэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сревэ уревэ иревэ древэ фревэ иревэ
щымыӀэныгъэ: сремывэ уремывэ иремывэ дремывэ фремывэ иремывэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: совэ(р) уовэ(р) мавэ(р) довэ(р) фовэ(р) мавэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэркъым увэркъым вэркъым дывэркъым фывэркъым вэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сывэ(р)т увэ(р)т вэ(р)т дывэ(р)т фывэ(р)т вэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэ(р)тэкъым увэ(р)тэкъым вэ(р)тэкъым дывэ(р)тэкъым фывэ(р)тэкъым вэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыващ уващ ващ дыващ фыващ ва(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сывакъым увакъым вакъым дывакъым фывакъым ва(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыват уват ват дыват фыват ва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыватэкъым уватэкъым ватэкъым дыватэкъым фыватэкъым ва(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъащ увэгъащ вэгъащ дывэгъащ фывэгъащ вэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъакъым увэгъакъым вэгъакъым дывэгъакъым фывэгъакъым вэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъат увэгъат вэгъат дывэгъат фывэгъат вэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъатэкъым увэгъатэкъым вэгъатэкъым дывэгъатэкъым фывэгъатэкъым вэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сывэщ увэщ вэщ дывэщ фывэщ вэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сывэкъым увэкъым вэкъым дывэкъым фывэкъым вэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сывэт увэт вэт дывэт фывэт вэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сывэтэкъым увэтэкъым вэтэкъым дывэтэкъым фывэтэкъым вэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнщ увэнщ вэнщ дывэнщ фывэнщ вэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнкъым увэнкъым вэнкъым дывэнкъым фывэнкъым вэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнущ увэнущ вэнущ дывэнущ фывэнущ вэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнукъым увэнукъым вэнукъым дывэнукъым фывэнукъым вэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэрэ увэрэ вэрэ дывэрэ фывэрэ вэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэркъэ увэркъэ вэркъэ дывэркъэ фывэркъэ вэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сывэ(р)т увэ(р)т вэ(р)т дывэ(р)т фывэ(р)т вэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэ(р)тэкъэ увэ(р)тэкъэ вэ(р)тэкъэ дывэ(р)тэкъэ фывэ(р)тэкъэ вэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыва ува ва дыва фыва ва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сывакъэ увакъэ вакъэ дывакъэ фывакъэ ва(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыват уват ват дыват фыват ва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыватэкъэ уватэкъэ ватэкъэ дыватэкъэ фыватэкъэ ва(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъа увэгъа вэгъа дывэгъа фывэгъа вэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъакъэ увэгъакъэ вэгъакъэ дывэгъакъэ фывэгъакъэ вэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъат увэгъат вэгъат дывэгъат фывэгъат вэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэгъатэкъэ увэгъатэкъэ вэгъатэкъэ дывэгъатэкъэ фывэгъатэкъэ вэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сывэ увэ вэ дывэ фывэ вэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сывэкъэ увэкъэ вэкъэ дывэкъэ фывэкъэ вэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сывэт увэт вэт дывэт фывэт вэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сывэтэкъэ увэтэкъэ вэтэкъэ дывэтэкъэ фывэтэкъэ вэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнкъэ увэнкъэ вэнкъэ дывэнкъэ фывэнкъэ вэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэну увэну вэну дывэну фывэну вэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнукъэ увэнукъэ вэнукъэ дывэнукъэ фывэнукъэ вэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэмэ увэмэ вэмэ дывэмэ фывэмэ вэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэмэ умывэмэ мывэмэ дымывэмэ фымывэмэ мывэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сывамэ увамэ вамэ дывамэ фывамэ ва(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывамэ умывамэ мывамэ дымывамэ фымывамэ мыва(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъамэ увэгъамэ вэгъамэ дывэгъамэ фывэгъамэ вэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъамэ умывэгъамэ мывэгъамэ дымывэгъамэ фымывэгъамэ мывэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнмэ увэнмэ вэнмэ дывэнмэ фывэнмэ вэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнмэ умывэнмэ мывэнмэ дымывэнмэ фымывэнмэ мывэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнумэ увэнумэ вэнумэ дывэнумэ фывэнумэ вэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнумэ умывэнумэ мывэнумэ дымывэнумэ фымывэнумэ мывэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэтэмэ увэтэмэ вэтэмэ дывэтэмэ фывэтэмэ вэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэмэ умывэтэмэ мывэтэмэ дымывэтэмэ фымывэтэмэ мывэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыватэмэ уватэмэ ватэмэ дыватэмэ фыватэмэ ва(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэмэ умыватэмэ мыватэмэ дымыватэмэ фымыватэмэ мыва(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъатэмэ увэгъатэмэ вэгъатэмэ дывэгъатэмэ фывэгъатэмэ вэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэмэ умывэгъатэмэ мывэгъатэмэ дымывэгъатэмэ фымывэгъатэмэ мывэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнтэмэ увэнтэмэ вэнтэмэ дывэнтэмэ фывэнтэмэ вэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэмэ умывэнтэмэ мывэнтэмэ дымывэнтэмэ фымывэнтэмэ мывэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнутэмэ увэнутэмэ вэнутэмэ дывэнутэмэ фывэнутэмэ вэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэмэ умывэнутэмэ мывэнутэмэ дымывэнутэмэ фымывэнутэмэ мывэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнт увэнт вэнт дывэнт фывэнт вэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнтэкъым увэнтэкъым вэнтэкъым дывэнтэкъым фывэнтэкъым вэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнут увэнут вэнут дывэнут фывэнут вэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнутэкъым увэнутэкъым вэнутэкъым дывэнутэкъым фывэнутэкъым вэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэми увэми вэми дывэми фывэми вэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэми умывэми мывэми дымывэми фымывэми мывэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сывами увами вами дывами фывами ва(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывами умывами мывами дымывами фымывами мыва(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъами увэгъами вэгъами дывэгъами фывэгъами вэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъами умывэгъами мывэгъами дымывэгъами фымывэгъами мывэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнми увэнми вэнми дывэнми фывэнми вэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнми умывэнми мывэнми дымывэнми фымывэнми мывэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнуми увэнуми вэнуми дывэнуми фывэнуми вэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнуми умывэнуми мывэнуми дымывэнуми фымывэнуми мывэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэтэми увэтэми вэтэми дывэтэми фывэтэми вэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэми умывэтэми мывэтэми дымывэтэми фымывэтэми мывэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыватэми уватэми ватэми дыватэми фыватэми ва(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэми умыватэми мыватэми дымыватэми фымыватэми мыва(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъатэми увэгъатэми вэгъатэми дывэгъатэми фывэгъатэми вэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэми умывэгъатэми мывэгъатэми дымывэгъатэми фымывэгъатэми мывэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнтэми увэнтэми вэнтэми дывэнтэми фывэнтэми вэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэми умывэнтэми мывэнтэми дымывэнтэми фымывэнтэми мывэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнутэми увэнутэми вэнутэми дывэнутэми фывэнутэми вэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэми умывэнутэми мывэнутэми дымывэнутэми фымывэнутэми мывэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сываи уваи ваи дываи фываи ваи
щымыӀэныгъэ: сымываи умываи мываи дымываи фымываи мываи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыващэрэт уващэрэт ващэрэт дыващэрэт фыващэрэт ващэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыващэрэт умыващэрэт мыващэрэт дымыващэрэт фымыващэрэт мыващэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнщ увагъэнщ вагъэнщ дывагъэнщ фывагъэнщ вагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнкъым увагъэнкъым вагъэнкъым дывагъэнкъым фывагъэнкъым вагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнт увагъэнт вагъэнт дывагъэнт фывагъэнт вагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнтэкъым увагъэнтэкъым вагъэнтэкъым дывагъэнтэкъым фывагъэнтэкъым вагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэн увагъэн вагъэн дывагъэн фывагъэн вагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнкъэ увагъэнкъэ вагъэнкъэ дывагъэнкъэ фывагъэнкъэ вагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэнт увагъэнт вагъэнт дывагъэнт фывагъэнт вагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнтэкъэ увагъэнтэкъэ вагъэнтэкъэ дывагъэнтэкъэ фывагъэнтэкъэ вагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнущ увагъэнущ вагъэнущ дывагъэнущ фывагъэнущ вагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнукъым увагъэнукъым вагъэнукъым дывагъэнукъым фывагъэнукъым вагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнут увагъэнут вагъэнут дывагъэнут фывагъэнут вагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнутэкъым увагъэнутэкъым вагъэнутэкъым дывагъэнутэкъым фывагъэнутэкъым вагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэну увагъэну вагъэну дывагъэну фывагъэну вагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнукъэ увагъэнукъэ вагъэнукъэ дывагъэнукъэ фывагъэнукъэ вагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэнут увагъэнут вагъэнут дывагъэнут фывагъэнут вагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнутэкъэ увагъэнутэкъэ вагъэнутэкъэ дывагъэнутэкъэ фывагъэнутэкъэ вагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сывэ увэ вэ дывэ фывэ вэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэ умывэ мывэ дымывэ фымывэ мывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыва ува ва дыва фыва ва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыва умыва мыва дымыва фымыва мыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сывэгъа увэгъа вэгъа дывэгъа фывэгъа вэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывэгъа умывэгъа мывэгъа дымывэгъа фымывэгъа мывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэн умывэн мывэн дымывэн фымывэн мывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сывэну увэну вэну дывэну фывэну вэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэну умывэну мывэну дымывэну фымывэну мывэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэ узэрывэ зэрывэ дызэрывэ фызэрывэ зэрывэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэ узэрымывэ зэрымывэ дызэрымывэ фызэрымывэ мызэрывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыва узэрыва зэрыва дызэрыва фызэрыва зэрыва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыва узэрымыва зэрымыва дызэрымыва фызэрымыва зэрымыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэгъа узэрывэгъа зэрывэгъа дызэрывэгъа фызэрывэгъа зэрывэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэгъа узэрымывэгъа зэрымывэгъа дызэрымывэгъа фызэрымывэгъа зэрымывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэн узэрывэн зэрывэн дызэрывэн фызэрывэн зэрывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэн узэрымывэн зэрымывэн дызэрымывэн фызэрымывэн зэрымывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэну узэрывэну зэрывэну дызэрывэну фызэрывэну зэрывэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэну узэрымывэну зэрымывэну дызэрымывэну фызэрымывэну зэрымывэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщывэ ущывэ щывэ дыщывэ фыщывэ щывэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэ ущымывэ щымывэ дыщымывэ фыщымывэ щымывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыва ущыва щыва дыщыва фыщыва щыва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыва ущымыва щымыва дыщымыва фыщымыва щымыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщывэгъа ущывэгъа щывэгъа дыщывэгъа фыщывэгъа щывэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэгъа ущымывэгъа щымывэгъа дыщымывэгъа фыщымывэгъа щымывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщывэн ущывэн щывэн дыщывэн фыщывэн щывэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэн ущымывэн щымывэн дыщымывэн фыщымывэн щымывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщывэну ущывэну щывэну дыщывэну фыщывэну щывэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэну ущымывэну щымывэну дыщымывэну фыщымывэну щымывэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэ уздэвэ здэвэ дыздэвэ фыздэвэ здэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэ уздэмывэ здэмывэ дыздэмывэ фыздэмывэ здэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэва уздэва здэва дыздэва фыздэва здэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыва уздэмыва здэмыва дыздэмыва фыздэмыва здэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэгъа уздэвэгъа здэвэгъа дыздэвэгъа фыздэвэгъа здэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэгъа уздэмывэгъа здэмывэгъа дыздэмывэгъа фыздэмывэгъа здэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэн уздэвэн здэвэн дыздэвэн фыздэвэн здэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэн уздэмывэн здэмывэн дыздэмывэн фыздэмывэн здэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэну уздэвэну здэвэну дыздэвэну фыздэвэну здэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэну уздэмывэну здэмывэну дыздэмывэну фыздэмывэну здэмывэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэ ущӀэвэ щӀэвэ дыщӀэвэ фыщӀэвэ щӀэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэ ущӀэмывэ щӀэмывэ дыщӀэмывэ фыщӀэмывэ щӀэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэва ущӀэва щӀэва дыщӀэва фыщӀэва щӀэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыва ущӀэмыва щӀэмыва дыщӀэмыва фыщӀэмыва щӀэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэгъа ущӀэвэгъа щӀэвэгъа дыщӀэвэгъа фыщӀэвэгъа щӀэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэгъа ущӀэмывэгъа щӀэмывэгъа дыщӀэмывэгъа фыщӀэмывэгъа щӀэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэн ущӀэвэн щӀэвэн дыщӀэвэн фыщӀэвэн щӀэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэн ущӀэмывэн щӀэмывэн дыщӀэмывэн фыщӀэмывэн щӀэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэну ущӀэвэну щӀэвэну дыщӀэвэну фыщӀэвэну щӀэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэну ущӀэмывэну щӀэмывэну дыщӀэмывэну фыщӀэмывэну щӀэмывэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сывэу увэу вэу дывэу фывэу вэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэу умывэу мывэу дымывэу фымывэу мывэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сывауэ увауэ вауэ дывауэ фывауэ вауэ / ва(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывауэ умывауэ мывауэ дымывауэ фымывауэ мывауэ(хэ) / мыва(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сывэурэ увэурэ вэурэ дывэурэ фывэурэ вэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымывэурэ умывэурэ мывэурэ дымывэурэ фымывэурэ мывэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]э [в]эр -- [в]эхэр
Эргативнэ: [в]э [в]эм -- [в]эхэм
Послеложнэ: [в]экӀэ [в]эмкӀэ [в]эхэкӀэ [в]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]эуэ [в]эрауэ [в]эхэу [в]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]а [в]ар -- [в]ахэр
Эргативнэ: [в]а [в]ам -- [в]ахэм
Послеложнэ: [в]акӀэ [в]амкӀэ [в]ахэкӀэ [в]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]ауэ [в]арауэ [в]ахэу [в]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эн [в]эныр -- [в]энхэр
Эргативнэ: [в]эн [в]эным -- [в]энхэм
Послеложнэ: [в]энкӀэ [в]энымкӀэ [в]энхэкӀэ [в]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [в]эну [в]энырауэ [в]энхэу [в]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эну [в]энур -- [в]энухэр
Эргативнэ: [в]эну [в]энум -- [в]энухэм
Послеложнэ: [в]энукӀэ [в]энумкӀэ [в]энухэкӀэ [в]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]энууэ [в]энурауэ [в]энухэу [в]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ЩӀы щхьэфэр пхъэӀэщэкӀэ къызэгъэдзэкӀыным иужь итын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • ЗэикӀ къэмыувыӀэу Хьэсин дыгъэр къухьэхукӀэ ващ. Ахъмэт Мухьэдин
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 нап. 68
адыгэбзэ урысыбзэ/русский инджылыбзэ/English
Вэн-сэн. Пахота и Посев. Ploughing and Sowing.
Умар мавэ. Умар пашет. Wumar is ploughing.
Нарти мавэ. Нарт тоже пашет. Nart is ploughing, too.
Умар вэн иухащ. Умар закончил пахать. Wumar has finished ploughing.
Мыгувэу Нарти вэн иухынущ. Скоро и Нарт закончит пахать. Soon Nart will finish ploughing, too.
Нарт вэн иухмэ, абыхэм мывэр хашынущ, жыли трасэнущ. Когда Нарт закончит пахать, они вытащат камни и посадят семена. When Nart finishes ploughing, they will haul away the rocks and plant seeds.
Хэт вэн зыухар? Кто закончил пахать? Who has finished ploughing?

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • щывэн (щовэ)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • вэн: be busy ploughing
  • щывэн (щовэ): be busy ploughing swh
УРЫСЫБЗЭ
  • вэн: заниматься пахотой
  • щывэн (щовэ): заниматься пахотой где-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • вэн

    вэн

  • вэн

    вэн

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [vɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [в] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӀэс "вэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: вэн
щымыӀэныгъэ: мывэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымывэн умывэн мывэн дымывэн фымывэн мывэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: вэ! фывэ!
щымыӀэныгъэ: умывэ! фымывэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сревэ уревэ иревэ древэ фревэ иревэ
щымыӀэныгъэ: сремывэ уремывэ иремывэ дремывэ фремывэ иремывэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: совэ(р) уовэ(р) мавэ(р) довэ(р) фовэ(р) мавэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэркъым увэркъым вэркъым дывэркъым фывэркъым вэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сывэ(р)т увэ(р)т вэ(р)т дывэ(р)т фывэ(р)т вэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэ(р)тэкъым увэ(р)тэкъым вэ(р)тэкъым дывэ(р)тэкъым фывэ(р)тэкъым вэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыващ уващ ващ дыващ фыващ ва(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сывакъым увакъым вакъым дывакъым фывакъым ва(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыват уват ват дыват фыват ва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыватэкъым уватэкъым ватэкъым дыватэкъым фыватэкъым ва(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъащ увэгъащ вэгъащ дывэгъащ фывэгъащ вэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъакъым увэгъакъым вэгъакъым дывэгъакъым фывэгъакъым вэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъат увэгъат вэгъат дывэгъат фывэгъат вэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъатэкъым увэгъатэкъым вэгъатэкъым дывэгъатэкъым фывэгъатэкъым вэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сывэщ увэщ вэщ дывэщ фывэщ вэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сывэкъым увэкъым вэкъым дывэкъым фывэкъым вэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сывэт увэт вэт дывэт фывэт вэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сывэтэкъым увэтэкъым вэтэкъым дывэтэкъым фывэтэкъым вэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнщ увэнщ вэнщ дывэнщ фывэнщ вэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнкъым увэнкъым вэнкъым дывэнкъым фывэнкъым вэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнущ увэнущ вэнущ дывэнущ фывэнущ вэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнукъым увэнукъым вэнукъым дывэнукъым фывэнукъым вэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэрэ увэрэ вэрэ дывэрэ фывэрэ вэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сывэркъэ увэркъэ вэркъэ дывэркъэ фывэркъэ вэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сывэ(р)т увэ(р)т вэ(р)т дывэ(р)т фывэ(р)т вэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэ(р)тэкъэ увэ(р)тэкъэ вэ(р)тэкъэ дывэ(р)тэкъэ фывэ(р)тэкъэ вэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыва ува ва дыва фыва ва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сывакъэ увакъэ вакъэ дывакъэ фывакъэ ва(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыват уват ват дыват фыват ва(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыватэкъэ уватэкъэ ватэкъэ дыватэкъэ фыватэкъэ ва(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъа увэгъа вэгъа дывэгъа фывэгъа вэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сывэгъакъэ увэгъакъэ вэгъакъэ дывэгъакъэ фывэгъакъэ вэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэгъат увэгъат вэгъат дывэгъат фывэгъат вэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сывэгъатэкъэ увэгъатэкъэ вэгъатэкъэ дывэгъатэкъэ фывэгъатэкъэ вэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сывэ увэ вэ дывэ фывэ вэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сывэкъэ увэкъэ вэкъэ дывэкъэ фывэкъэ вэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сывэт увэт вэт дывэт фывэт вэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сывэтэкъэ увэтэкъэ вэтэкъэ дывэтэкъэ фывэтэкъэ вэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнкъэ увэнкъэ вэнкъэ дывэнкъэ фывэнкъэ вэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэну увэну вэну дывэну фывэну вэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнукъэ увэнукъэ вэнукъэ дывэнукъэ фывэнукъэ вэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэмэ увэмэ вэмэ дывэмэ фывэмэ вэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэмэ умывэмэ мывэмэ дымывэмэ фымывэмэ мывэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сывамэ увамэ вамэ дывамэ фывамэ ва(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывамэ умывамэ мывамэ дымывамэ фымывамэ мыва(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъамэ увэгъамэ вэгъамэ дывэгъамэ фывэгъамэ вэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъамэ умывэгъамэ мывэгъамэ дымывэгъамэ фымывэгъамэ мывэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнмэ увэнмэ вэнмэ дывэнмэ фывэнмэ вэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнмэ умывэнмэ мывэнмэ дымывэнмэ фымывэнмэ мывэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнумэ увэнумэ вэнумэ дывэнумэ фывэнумэ вэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнумэ умывэнумэ мывэнумэ дымывэнумэ фымывэнумэ мывэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэтэмэ увэтэмэ вэтэмэ дывэтэмэ фывэтэмэ вэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэмэ умывэтэмэ мывэтэмэ дымывэтэмэ фымывэтэмэ мывэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыватэмэ уватэмэ ватэмэ дыватэмэ фыватэмэ ва(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэмэ умыватэмэ мыватэмэ дымыватэмэ фымыватэмэ мыва(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъатэмэ увэгъатэмэ вэгъатэмэ дывэгъатэмэ фывэгъатэмэ вэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэмэ умывэгъатэмэ мывэгъатэмэ дымывэгъатэмэ фымывэгъатэмэ мывэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнтэмэ увэнтэмэ вэнтэмэ дывэнтэмэ фывэнтэмэ вэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэмэ умывэнтэмэ мывэнтэмэ дымывэнтэмэ фымывэнтэмэ мывэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнутэмэ увэнутэмэ вэнутэмэ дывэнутэмэ фывэнутэмэ вэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэмэ умывэнутэмэ мывэнутэмэ дымывэнутэмэ фымывэнутэмэ мывэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнт увэнт вэнт дывэнт фывэнт вэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнтэкъым увэнтэкъым вэнтэкъым дывэнтэкъым фывэнтэкъым вэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнут увэнут вэнут дывэнут фывэнут вэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сывэнутэкъым увэнутэкъым вэнутэкъым дывэнутэкъым фывэнутэкъым вэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэми увэми вэми дывэми фывэми вэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэми умывэми мывэми дымывэми фымывэми мывэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сывами увами вами дывами фывами ва(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымывами умывами мывами дымывами фымывами мыва(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъами увэгъами вэгъами дывэгъами фывэгъами вэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъами умывэгъами мывэгъами дымывэгъами фымывэгъами мывэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнми увэнми вэнми дывэнми фывэнми вэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнми умывэнми мывэнми дымывэнми фымывэнми мывэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнуми увэнуми вэнуми дывэнуми фывэнуми вэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнуми умывэнуми мывэнуми дымывэнуми фымывэнуми мывэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сывэтэми увэтэми вэтэми дывэтэми фывэтэми вэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэтэми умывэтэми мывэтэми дымывэтэми фымывэтэми мывэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыватэми уватэми ватэми дыватэми фыватэми ва(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыватэми умыватэми мыватэми дымыватэми фымыватэми мыва(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сывэгъатэми увэгъатэми вэгъатэми дывэгъатэми фывэгъатэми вэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымывэгъатэми умывэгъатэми мывэгъатэми дымывэгъатэми фымывэгъатэми мывэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнтэми увэнтэми вэнтэми дывэнтэми фывэнтэми вэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнтэми умывэнтэми мывэнтэми дымывэнтэми фымывэнтэми мывэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сывэнутэми увэнутэми вэнутэми дывэнутэми фывэнутэми вэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымывэнутэми умывэнутэми мывэнутэми дымывэнутэми фымывэнутэми мывэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сываи уваи ваи дываи фываи ваи
щымыӀэныгъэ: сымываи умываи мываи дымываи фымываи мываи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыващэрэт уващэрэт ващэрэт дыващэрэт фыващэрэт ващэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыващэрэт умыващэрэт мыващэрэт дымыващэрэт фымыващэрэт мыващэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнщ увагъэнщ вагъэнщ дывагъэнщ фывагъэнщ вагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнкъым увагъэнкъым вагъэнкъым дывагъэнкъым фывагъэнкъым вагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнт увагъэнт вагъэнт дывагъэнт фывагъэнт вагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнтэкъым увагъэнтэкъым вагъэнтэкъым дывагъэнтэкъым фывагъэнтэкъым вагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэн увагъэн вагъэн дывагъэн фывагъэн вагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнкъэ увагъэнкъэ вагъэнкъэ дывагъэнкъэ фывагъэнкъэ вагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэнт увагъэнт вагъэнт дывагъэнт фывагъэнт вагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнтэкъэ увагъэнтэкъэ вагъэнтэкъэ дывагъэнтэкъэ фывагъэнтэкъэ вагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнущ увагъэнущ вагъэнущ дывагъэнущ фывагъэнущ вагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнукъым увагъэнукъым вагъэнукъым дывагъэнукъым фывагъэнукъым вагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сывагъэнут увагъэнут вагъэнут дывагъэнут фывагъэнут вагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сывагъэнутэкъым увагъэнутэкъым вагъэнутэкъым дывагъэнутэкъым фывагъэнутэкъым вагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэну увагъэну вагъэну дывагъэну фывагъэну вагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнукъэ увагъэнукъэ вагъэнукъэ дывагъэнукъэ фывагъэнукъэ вагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сывагъэнут увагъэнут вагъэнут дывагъэнут фывагъэнут вагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сывагъэнутэкъэ увагъэнутэкъэ вагъэнутэкъэ дывагъэнутэкъэ фывагъэнутэкъэ вагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сывэ увэ вэ дывэ фывэ вэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэ умывэ мывэ дымывэ фымывэ мывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыва ува ва дыва фыва ва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыва умыва мыва дымыва фымыва мыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сывэгъа увэгъа вэгъа дывэгъа фывэгъа вэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывэгъа умывэгъа мывэгъа дымывэгъа фымывэгъа мывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сывэн увэн вэн дывэн фывэн вэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэн умывэн мывэн дымывэн фымывэн мывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сывэну увэну вэну дывэну фывэну вэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымывэну умывэну мывэну дымывэну фымывэну мывэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэ узэрывэ зэрывэ дызэрывэ фызэрывэ зэрывэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэ узэрымывэ зэрымывэ дызэрымывэ фызэрымывэ мызэрывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыва узэрыва зэрыва дызэрыва фызэрыва зэрыва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыва узэрымыва зэрымыва дызэрымыва фызэрымыва зэрымыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэгъа узэрывэгъа зэрывэгъа дызэрывэгъа фызэрывэгъа зэрывэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэгъа узэрымывэгъа зэрымывэгъа дызэрымывэгъа фызэрымывэгъа зэрымывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэн узэрывэн зэрывэн дызэрывэн фызэрывэн зэрывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэн узэрымывэн зэрымывэн дызэрымывэн фызэрымывэн зэрымывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрывэну узэрывэну зэрывэну дызэрывэну фызэрывэну зэрывэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымывэну узэрымывэну зэрымывэну дызэрымывэну фызэрымывэну зэрымывэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщывэ ущывэ щывэ дыщывэ фыщывэ щывэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэ ущымывэ щымывэ дыщымывэ фыщымывэ щымывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыва ущыва щыва дыщыва фыщыва щыва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыва ущымыва щымыва дыщымыва фыщымыва щымыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщывэгъа ущывэгъа щывэгъа дыщывэгъа фыщывэгъа щывэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэгъа ущымывэгъа щымывэгъа дыщымывэгъа фыщымывэгъа щымывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщывэн ущывэн щывэн дыщывэн фыщывэн щывэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэн ущымывэн щымывэн дыщымывэн фыщымывэн щымывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщывэну ущывэну щывэну дыщывэну фыщывэну щывэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымывэну ущымывэну щымывэну дыщымывэну фыщымывэну щымывэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэ уздэвэ здэвэ дыздэвэ фыздэвэ здэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэ уздэмывэ здэмывэ дыздэмывэ фыздэмывэ здэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэва уздэва здэва дыздэва фыздэва здэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыва уздэмыва здэмыва дыздэмыва фыздэмыва здэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэгъа уздэвэгъа здэвэгъа дыздэвэгъа фыздэвэгъа здэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэгъа уздэмывэгъа здэмывэгъа дыздэмывэгъа фыздэмывэгъа здэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэн уздэвэн здэвэн дыздэвэн фыздэвэн здэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэн уздэмывэн здэмывэн дыздэмывэн фыздэмывэн здэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэвэну уздэвэну здэвэну дыздэвэну фыздэвэну здэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмывэну уздэмывэну здэмывэну дыздэмывэну фыздэмывэну здэмывэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэ ущӀэвэ щӀэвэ дыщӀэвэ фыщӀэвэ щӀэвэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэ ущӀэмывэ щӀэмывэ дыщӀэмывэ фыщӀэмывэ щӀэмывэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэва ущӀэва щӀэва дыщӀэва фыщӀэва щӀэва(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыва ущӀэмыва щӀэмыва дыщӀэмыва фыщӀэмыва щӀэмыва(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэгъа ущӀэвэгъа щӀэвэгъа дыщӀэвэгъа фыщӀэвэгъа щӀэвэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэгъа ущӀэмывэгъа щӀэмывэгъа дыщӀэмывэгъа фыщӀэмывэгъа щӀэмывэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэн ущӀэвэн щӀэвэн дыщӀэвэн фыщӀэвэн щӀэвэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэн ущӀэмывэн щӀэмывэн дыщӀэмывэн фыщӀэмывэн щӀэмывэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэвэну ущӀэвэну щӀэвэну дыщӀэвэну фыщӀэвэну щӀэвэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмывэну ущӀэмывэну щӀэмывэну дыщӀэмывэну фыщӀэмывэну щӀэмывэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сывэу увэу вэу дывэу фывэу вэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымывэу умывэу мывэу дымывэу фымывэу мывэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сывауэ увауэ вауэ дывауэ фывауэ вауэ / ва(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымывауэ умывауэ мывауэ дымывауэ фымывауэ мывауэ(хэ) / мыва(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сывэурэ увэурэ вэурэ дывэурэ фывэурэ вэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымывэурэ умывэурэ мывэурэ дымывэурэ фымывэурэ мывэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]э [в]эр -- [в]эхэр
Эргативнэ: [в]э [в]эм -- [в]эхэм
Послеложнэ: [в]экӀэ [в]эмкӀэ [в]эхэкӀэ [в]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]эуэ [в]эрауэ [в]эхэу [в]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]а [в]ар -- [в]ахэр
Эргативнэ: [в]а [в]ам -- [в]ахэм
Послеложнэ: [в]акӀэ [в]амкӀэ [в]ахэкӀэ [в]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]ауэ [в]арауэ [в]ахэу [в]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эн [в]эныр -- [в]энхэр
Эргативнэ: [в]эн [в]эным -- [в]энхэм
Послеложнэ: [в]энкӀэ [в]энымкӀэ [в]энхэкӀэ [в]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [в]эну [в]энырауэ [в]энхэу [в]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [в]эну [в]энур -- [в]энухэр
Эргативнэ: [в]эну [в]энум -- [в]энухэм
Послеложнэ: [в]энукӀэ [в]энумкӀэ [в]энухэкӀэ [в]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [в]энууэ [в]энурауэ [в]энухэу [в]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Псы къэкъуалъэм хэлъурэ, шхын гуэрыр хьэзыр хъун.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Лыр вэн.
  • Джэшыр вэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • вэн: boil, cook (food)
  • Лыр вэн: boil (meat)
  • Джэшыр вэн: boil (beans)
УРЫСЫБЗЭ
  • вэн: вариться, кипеть
  • Лыр вэн: вариться (мясо)
  • Джэшыр вэн: вариться (бобы)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/вэн&oldid=5282816"