Wt/kbd/бэнэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [bɐ'nɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [бэн/бан] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӀэс "бэнэн"-ым и спряженэр
МЫХЬЭНЭ
- Банэ макъ гъэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 51 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Хьэр мэбанэ. | Собака лает. | The dog is barking. |
Хьэпшырхэри мэбанэ. | Щенки тоже лают. | The puppies are barking, too. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Хьэр мэбанэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- бэнэн: bark
- Хьэр мэбанэ: the dog barks (is barking)
УРЫСЫБЗЭ
- бэнэн: лаять
- Хьэр мэбанэ:
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [bɐ'nɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [бэн/бан] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӀэс "бэнэн"-ым и спряженэр
МЫХЬЭНЭ
- Тедзэн мурадкӀэ зепщытын.
- Зыгуэрым (п. п. хуитыныгъэм) щӀэкъун, щӀэзэун.
- Зыкъом, куэд хъухэм зрачу зэуэ зыщӀыпӀэкӀэ ягъэзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Ирауд бэнэнкӀэ зигъэнщӀыркъым. Псалъэжьхэр
- ЦӀыху Ӏувым фоч уэ макъыр зэрызэхахыу куэбжэмкӀэ банэу щӀадзащ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Хуитыныгъэм щхьэкӀэ гуащӀэрыпсэухэр къимыкӀуэтыжу банэрт.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- бэнэн: 1. battle, fight, struggle with/againt sb 2. fight, struggle for sth. 3. rush, dash, dart, make a run, plunge (into battle) (about many people)
- Хуитыныгъэм щхьэкӀэ гуащӀэрыпсэухэр къимыкӀуэтыжу банэрт: the workers fought resolutely for their freedom.
УРЫСЫБЗЭ
- бэнэн: 1. бороться с кем-л. 2. бороться за что-л. 3. ринуться куда-л. (о многих)
- Хуитыныгъэм щхьэкӀэ гуащӀэрыпсэухэр къимыкӀуэтыжу банэрт: трудящиеся непоколебимо боролись за свободу.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.