АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "бзэхын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
бзэхын
щымыӀэныгъэ:
мыбзэхын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбзэхын
убзэхын
бзэхын
дыбзэхын
фыбзэхын
бзэхын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхын
умыбзэхын
мыбзэхын
дымыбзэхын
фымыбзэхын
мыбзэхын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
бзэх!
фыбзэх!
щымыӀэныгъэ:
умыбзэх!
фымыбзэх!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сребзэх
уребзэх
иребзэх
дребзэх
фребзэх
иребзэх
щымыӀэныгъэ:
сремыбзэх
уремыбзэх
иремыбзэх
дремыбзэх
фремыбзэх
иремыбзэх
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
собзэх(ыр)
уобзэх(ыр)
мэбзэх(ыр)
добзэх(ыр)
фобзэх(ыр)
мэбзэх(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыркъым
убзэхыркъым
бзэхыркъым
дыбзэхыркъым
фыбзэхыркъым
бзэхы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэх(ыр)т
убзэх(ыр)т
бзэх(ыр)т
дыбзэх(ыр)т
фыбзэх(ыр)т
бзэх(ыр)т / бзэххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэх(ыр)тэкъым
убзэх(ыр)тэкъым
бзэх(ыр)тэкъым
дыбзэх(ыр)тэкъым
фыбзэх(ыр)тэкъым
бзэх(ыр)тэкъым / бзэххэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхащ
убзэхащ
бзэхащ
дыбзэхащ
фыбзэхащ
бзэха(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхакъым
убзэхакъым
бзэхакъым
дыбзэхакъым
фыбзэхакъым
бзэха(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхат
убзэхат
бзэхат
дыбзэхат
фыбзэхат
бзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхатэкъым
убзэхатэкъым
бзэхатэкъым
дыбзэхатэкъым
фыбзэхатэкъым
бзэха(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъащ
убзэхыгъащ
бзэхыгъащ
дыбзэхыгъащ
фыбзэхыгъащ
бзэхыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъакъым
убзэхыгъакъым
бзэхыгъакъым
дыбзэхыгъакъым
фыбзэхыгъакъым
бзэхыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъат
убзэхыгъат
бзэхыгъат
дыбзэхыгъат
фыбзэхыгъат
бзэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъатэкъым
убзэхыгъатэкъым
бзэхыгъатэкъым
дыбзэхыгъатэкъым
фыбзэхыгъатэкъым
бзэхыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбзэхщ
убзэхщ
бзэхщ
дыбзэхщ
фыбзэхщ
бзэх(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхкъым
убзэхкъым
бзэхкъым
дыбзэхкъым
фыбзэхкъым
бзэх(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбзэхт
убзэхт
бзэхт
дыбзэхт
фыбзэхт
бзэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхтэкъым
убзэхтэкъым
бзэхтэкъым
дыбзэхтэкъым
фыбзэхтэкъым
бзэх(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынщ
убзэхынщ
бзэхынщ
дыбзэхынщ
фыбзэхынщ
бзэхын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынкъым
убзэхынкъым
бзэхынкъым
дыбзэхынкъым
фыбзэхынкъым
бзэхын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынущ
убзэхынуш
бзэхынущ
дыбзэхынущ
фыбзэхынущ
бзэхыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынукъым
убзэхынукъым
бзэхынукъым
дыбзэхынукъым
фыбзэхынукъым
бзэхыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхрэ
убзэхрэ
бзэхрэ
дыбзэхрэ
фыбзэхрэ
бзэх(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыркъэ
убзэхыркъэ
бзэхыркъэ
дыбзэхыркъэ
фыбзэхыркъэ
бзэхыркъэ / бзэххэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэх(ыр)т
убзэх(ыр)т
бзэх(ыр)т
дыбзэх(ыр)т
фыбзэх(ыр)т
бзэх(ыр)т / бзэххэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэх(ыр)тэкъэ
убзэх(ыр)тэкъэ
бзэх(ыр)тэкъэ
дыбзэх(ыр)тэкъэ
фыбзэх(ыр)тэкъэ
бзэх(ыр)тэкъэ / бзэххэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэха
убзэха
бзэха
дыбзэха
фыбзэха
бзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхакъэ
убзэхакъэ
бзэхакъэ
дыбзэхакъэ
фыбзэхакъэ
бзэха(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхат
убзэхат
бзэхат
дыбзэхат
фыбзэхат
бзэха(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхатэкъэ
убзэхатэкъэ
бзэхатэкъэ
дыбзэхатэкъэ
фыбзэхатэкъэ
бзэха(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъа
убзэхыгъа
бзэхыгъа
дыбзэхыгъа
фыбзэхыгъа
бзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъакъэ
убзэхыгъакъэ
бзэхыгъакъэ
дыбзэхыгъакъэ
фыбзэхыгъакъэ
бзэхыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъат
убзэхыгъат
бзэхыгъат
дыбзэхыгъат
фыбзэхыгъат
бзэхыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъатэкъэ
убзэхыгъатэкъэ
бзэхыгъатэкъэ
дыбзэхыгъатэкъэ
фыбзэхыгъатэкъэ
бзэхыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбзэх
убзэх
бзэх
дыбзэх
фыбзэх
бзэх(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхкъэ
убзэхкъэ
бзэхкъэ
дыбзэхкъэ
фыбзэхкъэ
бзэх(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбзэхт
убзэхт
бзэхт
дыбзэхт
фыбзэхт
бзэх(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхтэкъэ
убзэхтэкъэ
бзэхтэкъэ
дыбзэхтэкъэ
фыбзэхтэкъэ
бзэх(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхын
убзэхын
бзэхын
дыбзэхын
фыбзэхын
бзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынкъэ
убзэхынкъэ
бзэхынкъэ
дыбзэхынкъэ
фыбзэхынкъэ
бзэхын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхыну
убзэхыну
бзэхыну
дыбзэхыну
фыбзэхыну
бзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынукъэ
убзэхынукъэ
бзэхынукъэ
дыбзэхынукъэ
фыбзэхынукъэ
бзэхыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхмэ
убзэхмэ
бзэхмэ
дыбзэхмэ
фыбзэхмэ
бзэх(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхмэ
умыбзэхмэ
мыбзэхмэ
дымыбзэхмэ
фымыбзэхмэ
мыбзэх(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхамэ
убзэхамэ
бзэхамэ
дыбзэхамэ
фыбзэхамэ
бзэха(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхамэ
умыбзэхамэ
мыбзэхамэ
дымыбзэхамэ
фымыбзэхамэ
мыбзэха(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъамэ
убзэхыгъамэ
бзэхыгъамэ
дыбзэхыгъамэ
фыбзэхыгъамэ
бзэхыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхыгъамэ
умыбзэхыгъамэ
мыбзэхыгъамэ
дымыбзэхыгъамэ
фымыбзэхыгъамэ
мыбзэхыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынмэ
убзэхынмэ
бзэхынмэ
дыбзэхынмэ
фыбзэхынмэ
бзэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынмэ
умыбзэхынмэ
мыбзэхынмэ
дымыбзэхынмэ
фымыбзэхынмэ
мыбзэхын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынумэ
убзэхынумэ
бзэхынумэ
дыбзэхынумэ
фыбзэхынумэ
бзэхыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынумэ
умыбзэхынумэ
мыбзэхынумэ
дымыбзэхынумэ
фымыбзэхынумэ
мыбзэхыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхтэмэ
убзэхтэмэ
бзэхтэмэ
дыбзэхтэмэ
фыбзэхтэмэ
бзэх(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхтэмэ
умыбзэхтэмэ
мыбзэхтэмэ
дымыбзэхтэмэ
фымыбзэхтэмэ
мыбзэх(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхатэмэ
убзэхатэмэ
бзэхатэмэ
дыбзэхатэмэ
фыбзэхатэмэ
бзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхатэмэ
умыбзэхатэмэ
мыбзэхатэмэ
дымыбзэхатэмэ
фымыбзэхатэмэ
мыбзэха(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъатэмэ
убзэхыгъатэмэ
бзэхыгъатэмэ
дыбзэхыгъатэмэ
фыбзэхыгъатэмэ
бзэхыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхыгъатэмэ
умыбзэхыгъатэмэ
мыбзэхыгъатэмэ
дымыбзэхыгъатэмэ
фымыбзэхыгъатэмэ
мыбзэхыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынтэмэ
убзэхынтэмэ
бзэхынтэмэ
дыбзэхынтэмэ
фыбзэхынтэмэ
бзэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынтэмэ
умыбзэхынтэмэ
мыбзэхынтэмэ
дымыбзэхынтэмэ
фымыбзэхынтэмэ
мыбзэхын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынутэмэ
убзэхынутэмэ
бзэхынутэмэ
дыбзэхынутэмэ
фыбзэхынутэмэ
бзэхыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынутэмэ
умыбзэхынутэмэ
мыбзэхынутэмэ
дымыбзэхынутэмэ
фымыбзэхынутэмэ
мыбзэхыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынт
убзэхынт
бзэхынт
дыбзэхынт
фыбзэхынт
бзэхын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынтэкъым
убзэхынтэкъым
бзэхынтэкъым
дыбзэхынтэкъым
фыбзэхынтэкъым
бзэхын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынут
убзэхынут
бзэхынут
дыбзэхынут
фыбзэхынут
бзэхыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбзэхынутэкъым
убзэхынутэкъым
бзэхынутэкъым
дыбзэхынутэкъым
фыбзэхынутэкъым
бзэхыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхми
убзэхми
бзэхми
дыбзэхми
фыбзэхми
бзэх(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхми
умыбзэхми
мыбзэхми
дымыбзэхми
фымыбзэхми
мыбзэх(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхами
убзэхами
бзэхами
дыбзэхами
фыбзэхами
бзэха(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхами
умыбзэхами
мыбзэхами
дымыбзэхами
фымыбзэхами
мыбзэха(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъами
убзэхыгъами
бзэхыгъами
дыбзэхыгъами
фыбзэхыгъами
бзэхыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхыгъами
умыбзэхыгъами
мыбзэхыгъами
дымыбзэхыгъами
фымыбзэхыгъами
мыбзэхыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынми
убзэхынми
бзэхынми
дыбзэхынми
фыбзэхынми
бзэхын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынми
умыбзэхынми
мыбзэхынми
дымыбзэхынми
фымыбзэхынми
мыбзэхын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынуми
убзэхынуми
бзэхынуми
дыбзэхынуми
фыбзэхынуми
бзэхыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынуми
умыбзэхынуми
мыбзэхынуми
дымыбзэхынуми
фымыбзэхынуми
мыбзэхыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхтэми
убзэхтэми
бзэхтэми
дыбзэхтэми
фыбзэхтэми
бзэх(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхтэми
умыбзэхтэми
мыбзэхтэми
дымыбзэхтэми
фымыбзэхтэми
мыбзэх(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбзэхатэми
убзэхатэми
бзэхатэми
дыбзэхатэми
фыбзэхатэми
бзэха(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхатэми
умыбзэхатэми
мыбзэхатэми
дымыбзэхатэми
фымыбзэхатэми
мыбзэха(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбзэхыгъатэми
убзэхыгъатэми
бзэхыгъатэми
дыбзэхыгъатэми
фыбзэхыгъатэми
бзэхыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхыгъатэми
умыбзэхыгъатэми
мыбзэхыгъатэми
дымыбзэхыгъатэми
фымыбзэхыгъатэми
мыбзэхыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынтэми
убзэхынтэми
бзэхынтэми
дыбзэхынтэми
фыбзэхынтэми
бзэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынтэми
умыбзэхынтэми
мыбзэхынтэми
дымыбзэхынтэми
фымыбзэхынтэми
мыбзэхын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбзэхынутэми
убзэхынутэми
бзэхынутэми
дыбзэхынутэми
фыбзэхынутэми
бзэхыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхынутэми
умыбзэхынутэми
мыбзэхынутэми
дымыбзэхынутэми
фымыбзэхынутэми
мыбзэхыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбзэхаи
убзэхаи
бзэхаи
дыбзэхаи
фыбзэхаи
бзэхаи
щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхаи
умыбзэхаи
мыбзэхаи
дымыбзэхаи
фымыбзэхаи
мыбзэхаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбзэхащэрэт
убзэхащэрэт
бзэхащэрэт
дыбзэхащэрэт
фыбзэхащэрэт
бзэхащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыбзэхащэрэт
умыбзэхащэрэт
мыбзэхащэрэт
дымыбзэхащэрэт
фымыбзэхащэрэт
мыбзэхащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнщ
убзэхагъэнщ
бзэхагъэнщ
дыбзэхагъэнщ
фыбзэхагъэнщ
бзэхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнкъым
убзэхагъэнкъым
бзэхагъэнкъым
дыбзэхагъэнкъым
фыбзэхагъэнкъым
бзэхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнт
убзэхагъэнт
бзэхагъэнт
дыбзэхагъэнт
фыбзэхагъэнт
бзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнтэкъым
убзэхагъэнтэкъым
бзэхагъэнтэкъым
дыбзэхагъэнтэкъым
фыбзэхагъэнтэкъым
бзэхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэн
убзэхагъэн
бзэхагъэн
дыбзэхагъэн
фыбзэхагъэн
бзэхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнкъэ
убзэхагъэнкъэ
бзэхагъэнкъэ
дыбзэхагъэнкъэ
фыбзэхагъэнкъэ
бзэхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнт
убзэхагъэнт
бзэхагъэнт
дыбзэхагъэнт
фыбзэхагъэнт
бзэхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнтэкъэ
убзэхагъэнтэкъэ
бзэхагъэнтэкъэ
дыбзэхагъэнтэкъэ
фыбзэхагъэнтэкъэ
бзэхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнбзэх
убзэхагъэнбзэх
бзэхагъэнбзэх
дыбзэхагъэнбзэх
фыбзэхагъэнбзэх
бзэхагъэнбзэх
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнукъым
убзэхагъэнукъым
бзэхагъэнукъым
дыбзэхагъэнукъым
фыбзэхагъэнукъым
бзэхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнут
убзэхагъэнут
бзэхагъэнут
дыбзэхагъэнут
фыбзэхагъэнут
бзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнутэкъым
убзэхагъэнутэкъым
бзэхагъэнутэкъым
дыбзэхагъэнутэкъым
фыбзэхагъэнутэкъым
бзэхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэну
убзэхагъэну
бзэхагъэну
дыбзэхагъэну
фыбзэхагъэну
бзэхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнукъэ
убзэхагъэнукъэ
бзэхагъэнукъэ
дыбзэхагъэнукъэ
фыбзэхагъэнукъэ
бзэхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнут
убзэхагъэнут
бзэхагъэнут
дыбзэхагъэнут
фыбзэхагъэнут
бзэхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбзэхагъэнутэкъэ
убзэхагъэнутэкъэ
бзэхагъэнутэкъэ
дыбзэхагъэнутэкъэ
фыбзэхагъэнутэкъэ
бзэхагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэх
убзэх
бзэх
дыбзэх
фыбзэх
бзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэх
умыбзэх
мыбзэх
дымыбзэх
фымыбзэх
мыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэха
убзэха
бзэха
дыбзэха
фыбзэха
бзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэха
умыбзэха
мыбзэха
дымыбзэха
фымыбзэха
мыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэхыгъа
убзэхыгъа
бзэхыгъа
дыбзэхыгъа
фыбзэхыгъа
бзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхыгъа
умыбзэхыгъа
мыбзэхыгъа
дымыбзэхыгъа
фымыбзэхыгъа
мыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэхын
убзэхын
бзэхын
дыбзэхын
фыбзэхын
бзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхын
умыбзэхын
мыбзэхын
дымыбзэхын
фымыбзэхын
мыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэхыну
убзэхыну
бзэхыну
дыбзэхыну
фыбзэхыну
бзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхыну
умыбзэхыну
мыбзэхыну
дымыбзэхыну
фымыбзэхыну
мыбзэхыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбзэх
узэрыбзэх
зэрыбзэх
дызэрыбзэх
фызэрыбзэх
зэрыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыбзэх
узэрымыбзэх
зэрымыбзэх
дызэрымыбзэх
фызэрымыбзэх
мызэрыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбзэха
узэрыбзэха
зэрыбзэха
дызэрыбзэха
фызэрыбзэха
зэрыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыбзэха
узэрымыбзэха
зэрымыбзэха
дызэрымыбзэха
фызэрымыбзэха
зэрымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбзэхыгъа
узэрыбзэхыгъа
зэрыбзэхыгъа
дызэрыбзэхыгъа
фызэрыбзэхыгъа
зэрыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыбзэхыгъа
узэрымыбзэхыгъа
зэрымыбзэхыгъа
дызэрымыбзэхыгъа
фызэрымыбзэхыгъа
зэрымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбзэхын
узэрыбзэхын
зэрыбзэхын
дызэрыбзэхын
фызэрыбзэхын
зэрыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыбзэхын
узэрымыбзэхын
зэрымыбзэхын
дызэрымыбзэхын
фызэрымыбзэхын
зэрымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбзэхыну
узэрыбзэхыну
зэрыбзэхыну
дызэрыбзэхыну
фызэрыбзэхыну
зэрыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыбзэхыну
узэрымыбзэхыну
зэрымыбзэхыну
дызэрымыбзэхыну
фызэрымыбзэхыну
зэрымыбзэхыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбзэх
бзэхыбзэх
щыбзэх
дыщыбзэх
фыщыбзэх
щыбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыбзэх
бзэхымыбзэх
щымыбзэх
дыщымыбзэх
фыщымыбзэх
щымыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбзэха
бзэхыбзэха
щыбзэха
дыщыбзэха
фыщыбзэха
щыбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыбзэха
бзэхымыбзэха
щымыбзэха
дыщымыбзэха
фыщымыбзэха
щымыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбзэхыгъа
бзэхыбзэхыгъа
щыбзэхыгъа
дыщыбзэхыгъа
фыщыбзэхыгъа
щыбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыбзэхыгъа
бзэхымыбзэхыгъа
щымыбзэхыгъа
дыщымыбзэхыгъа
фыщымыбзэхыгъа
щымыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбзэхын
бзэхыбзэхын
щыбзэхын
дыщыбзэхын
фыщыбзэхын
щыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыбзэхын
бзэхымыбзэхын
щымыбзэхын
дыщымыбзэхын
фыщымыбзэхын
щымыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбзэхыну
бзэхыбзэхыну
щыбзэхыну
дыщыбзэхыну
фыщыбзэхыну
щыбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыбзэхыну
бзэхымыбзэхыну
щымыбзэхыну
дыщымыбзэхыну
фыщымыбзэхыну
щымыбзэхыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэбзэх
уздэбзэх
здэбзэх
дыздэбзэх
фыздэбзэх
здэбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыбзэх
уздэмыбзэх
здэмыбзэх
дыздэмыбзэх
фыздэмыбзэх
здэмыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэбзэха
уздэбзэха
здэбзэха
дыздэбзэха
фыздэбзэха
здэбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыбзэха
уздэмыбзэха
здэмыбзэха
дыздэмыбзэха
фыздэмыбзэха
здэмыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэбзэхыгъа
уздэбзэхыгъа
здэбзэхыгъа
дыздэбзэхыгъа
фыздэбзэхыгъа
здэбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыбзэхыгъа
уздэмыбзэхыгъа
здэмыбзэхыгъа
дыздэмыбзэхыгъа
фыздэмыбзэхыгъа
здэмыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэбзэхын
уздэбзэхын
здэбзэхын
дыздэбзэхын
фыздэбзэхын
здэбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыбзэхын
уздэмыбзэхын
здэмыбзэхын
дыздэмыбзэхын
фыздэмыбзэхын
здэмыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэбзэхыну
уздэбзэхыну
здэбзэхыну
дыздэбзэхыну
фыздэбзэхыну
здэбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыбзэхыну
уздэмыбзэхыну
здэмыбзэхыну
дыздэмыбзэхыну
фыздэмыбзэхыну
здэмыбзэхыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэбзэх
бзэхӀэбзэх
щӀэбзэх
дыщӀэбзэх
фыщӀэбзэх
щӀэбзэх(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыбзэх
бзэхӀэмыбзэх
щӀэмыбзэх
дыщӀэмыбзэх
фыщӀэмыбзэх
щӀэмыбзэх(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэбзэха
бзэхӀэбзэха
щӀэбзэха
дыщӀэбзэха
фыщӀэбзэха
щӀэбзэха(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыбзэха
бзэхӀэмыбзэха
щӀэмыбзэха
дыщӀэмыбзэха
фыщӀэмыбзэха
щӀэмыбзэха(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэбзэхыгъа
бзэхӀэбзэхыгъа
щӀэбзэхыгъа
дыщӀэбзэхыгъа
фыщӀэбзэхыгъа
щӀэбзэхыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыбзэхыгъа
бзэхӀэмыбзэхыгъа
щӀэмыбзэхыгъа
дыщӀэмыбзэхыгъа
фыщӀэмыбзэхыгъа
щӀэмыбзэхыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэбзэхын
бзэхӀэбзэхын
щӀэбзэхын
дыщӀэбзэхын
фыщӀэбзэхын
щӀэбзэхын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыбзэхын
бзэхӀэмыбзэхын
щӀэмыбзэхын
дыщӀэмыбзэхын
фыщӀэмыбзэхын
щӀэмыбзэхын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэбзэхыну
бзэхӀэбзэхыну
щӀэбзэхыну
дыщӀэбзэхыну
фыщӀэбзэхыну
щӀэбзэхыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыбзэхыну
бзэхӀэмыбзэхыну
щӀэмыбзэхыну
дыщӀэмыбзэхыну
фыщӀэмыбзэхыну
щӀэмыбзэхыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэхыу
убзэхыу
бзэхыу
дыбзэхыу
фыбзэхыу
бзэх(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхыу
умыбзэхыу
мыбзэхыу
дымыбзэхыу
фымыбзэхыу
мыбзэх(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбзэхауэ
убзэхауэ
бзэхауэ
дыбзэхауэ
фыбзэхауэ
бзэхауэ / бзэхахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхауэ
умыбзэхауэ
мыбзэхауэ
дымыбзэхауэ
фымыбзэхауэ
мыбзэхауэ / мыбзэхахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыбзэхыурэ
убзэхыурэ
бзэхыурэ
дыбзэхыурэ
фыбзэхыурэ
бзэх(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыбзэхыурэ
умыбзэхыурэ
мыбзэхыурэ
дымыбзэхыурэ
фымыбзэхыурэ
мыбзэх(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]
[бзэх]ыр
--
[бзэх]хэр
Эргативнэ:
[бзэх]
[бзэх]ым
--
[бзэх]хэм
Послеложнэ:
[бзэх]кӀэ
[бзэх]ымкӀэ
[бзэх]хэкӀэ
[бзэх]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ыу
[бзэх]ырауэ
[бзэх]хэу
[бзэх]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ар
--
[бзэх]ахэр
Эргативнэ:
[бзэх]а
[бзэх]ам
--
[бзэх]ахэм
Послеложнэ:
[бзэх]акӀэ
[бзэх]амкӀэ
[бзэх]ахэкӀэ
[бзэх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ауэ
[бзэх]арауэ
[бзэх]ахэу
[бзэх]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]ын
[бзэх]ыныр
--
[бзэх]ынхэр
Эргативнэ:
[бзэх]ын
[бзэх]ыным
--
[бзэх]ынхэм
Послеложнэ:
[бзэх]ынкӀэ
[бзэх]ынымкӀэ
[бзэх]ынхэкӀэ
[бзэх]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынырауэ
[бзэх]ынхэу
[бзэх]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынур
--
[бзэх]ынухэр
Эргативнэ:
[бзэх]ыну
[бзэх]ынум
--
[бзэх]ынухэм
Послеложнэ:
[бзэх]ынукӀэ
[бзэх]ынумкӀэ
[бзэх]ынухэкӀэ
[бзэх]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бзэх]ынууэ
[бзэх]ынурауэ
[бзэх]ынухэу
[бзэх]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЗыӀэзыбжьэу кӀуэдын.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэгуэрым ар бзэхри илъэсиблкӀэ дунейм къытехьакъым. Нэгумэ Шорэ
Дыгъужь анэр зэрыӀэщӀэкӀар жагъуэ щыхъуауэ, Исмел щӀыбагъымкӀэ къызэплъэкӀыжащ, шырхэр къилъыхъуэу. Ауэ шыритхури бзэхат. Теунэ Хьэчим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бзэхын: disappear, vanish suddenly
УРЫСЫБЗЭ
бзэхын: исчезнуть, внезапно скрыться
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.