АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
бгъэн
бгъэныр
--
бгъэнхэр
Эргативнэ:
бгъэн
бгъэным
--
бгъэнхэм
Послеложнэ:
бгъэнкӀэ
бгъэнымкӀэ
бгъэнхэкӀэ
бгъэнхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
бгъэну
бгъэнырауэ
бгъэнхэу
бгъэнхэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Илъэс бжыгъэкӀэ псыхъуэхэм, щӀыпӀэ псыӀэхэм, гуэл Ӏуфэхэм къыщыкӀ удз пхъашэ (Phragmites communis).
Псэуалъэ ирабгъэу къагъэсэбэп къэкӀыгъэ (къамыл, хьэуазэ, мэкъу пхъашэ, н.).
ЩАПХЪЭХЭР
Бгъэну унэм телъыр псынщӀэу мафӀэ ябгэм зэщӀелыпщӀэ. КӀэрашэ Тембот
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бгъэн: 1. common reed 2. roof (made of reed, straw or coarse hay)
Бгъэн пыупщӀын: cut reeds
УРЫСЫБЗЭ
бгъэн: 1. тростник обыкновенный 2. кровля (из тростника, соломы или грубого сена)
Бгъэн пыупщӀын: резать тростник
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "бгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
бгъэн
щымыӀэныгъэ:
мыбгъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
збгъэн
ббгъэн
ибгъэн
дбгъэн
вбгъэн
ябгъэн
щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэн
умыбгъэн
имыбгъэн
дымыбгъэн
фымыбгъэн
ямыбгъэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
бгъэ!
вбгъэ!
щымыӀэныгъэ:
умыбгъэ!
фымыбгъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сребгъэ
уребгъэ
иребгъэ
дребгъэ
фребгъэ
иребгъэ
щымыӀэныгъэ:
сремыбгъэ
уремыбгъэ
иремыбгъэ
дремыбгъэ
фремыбгъэ
иремыбгъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
собгъэ(р)
уобгъэ(р) / бобгъэ(р)
ебгъэ(р)
добгъэ(р)
фобгъэ(р)
ябгъэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэркъым
ббгъэркъым
ибгъэркъым
дбгъэркъым
вбгъэркъым
ябгъэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
збгъэ(р)т
ббгъэ(р)т
ибгъэ(р)т
дбгъэ(р)т
вбгъэ(р)т
ябгъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъэ(р)тэкъым
ббгъэ(р)тэкъым
ибгъэ(р)тэкъым
дбгъэ(р)тэкъым
вбгъэ(р)тэкъым
ябгъэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъащ
ббгъащ
ибгъащ
дбгъащ
вбгъащ
ябгъащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъакъым
ббгъакъым
ибгъакъым
дбгъакъым
вбгъакъым
ябгъакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
збгъат
ббгъат
ибгъат
дбгъат
вбгъат
ябгъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъатэкъым
ббгъатэкъым
ибгъатэкъым
дбгъатэкъым
вбгъатэкъым
ябгъатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэгъащ
ббгъэгъащ
ибгъэгъащ
дбгъэгъащ
вбгъэгъащ
ябгъэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэгъакъым
ббгъэгъакъым
ибгъэгъакъым
дбгъэгъакъым
вбгъэгъакъым
ябгъэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэгъат
ббгъэгъат
ибгъэгъат
дбгъэгъат
вбгъэгъат
ябгъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэгъатэкъым
ббгъэгъатэкъым
ибгъэгъатэкъым
дбгъэгъатэкъым
вбгъэгъатэкъым
ябгъэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
збгъэщ
ббгъэщ
ибгъэщ
дбгъэщ
вбгъэщ
ябгъэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
збгъэкъым
ббгъэкъым
ибгъэкъым
дбгъэкъым
вбгъэкъым
ябгъэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
збгъэт
ббгъэт
ибгъэт
дбгъэт
вбгъэт
ябгъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
збгъэтэкъым
ббгъэтэкъым
ибгъэтэкъым
дбгъэтэкъым
вбгъэтэкъым
ябгъэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнщ
ббгъэнщ
ибгъэнщ
дбгъэнщ
вбгъэнщ
ябгъэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнкъым
ббгъэнкъым
ибгъэнкъым
дбгъэнкъым
вбгъэнкъым
ябгъэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнущ
ббгъэнущ
ибгъэнущ
дбгъэнущ
вбгъэнущ
ябгъэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнукъым
ббгъэнукъым
ибгъэнукъым
дбгъэнукъым
вбгъэнукъым
ябгъэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэрэ
ббгъэрэ
ибгъэрэ
дбгъэрэ
вбгъэрэ
ябгъэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэркъэ
ббгъэркъэ
ибгъэркъэ
дбгъэркъэ
вбгъэркъэ
ябгъэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
збгъэ(р)т
ббгъэ(р)т
ибгъэ(р)т
дбгъэ(р)т
вбгъэ(р)т
ябгъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъэ(р)тэкъэ
ббгъэ(р)тэкъэ
ибгъэ(р)тэкъэ
дбгъэ(р)тэкъэ
вбгъэ(р)тэкъэ
ябгъэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъа
ббгъа
ибгъа
дбгъа
вбгъа
ябгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъакъэ
ббгъакъэ
ибгъакъэ
дбгъакъэ
вбгъакъэ
ябгъакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
збгъат
ббгъат
ибгъат
дбгъат
вбгъат
ябгъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъатэкъэ
ббгъатэкъэ
ибгъатэкъэ
дбгъатэкъэ
вбгъатэкъэ
ябгъатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэгъа
ббгъэгъа
ибгъэгъа
дбгъэгъа
вбгъэгъа
ябгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэгъакъэ
ббгъэгъакъэ
ибгъэгъакъэ
дбгъэгъакъэ
вбгъэгъакъэ
ябгъэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэгъат
ббгъэгъат
ибгъэгъат
дбгъэгъат
вбгъэгъат
ябгъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
збгъэгъатэкъэ
ббгъэгъатэкъэ
ибгъэгъатэкъэ
дбгъэгъатэкъэ
вбгъэгъатэкъэ
ябгъэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
збгъэ
ббгъэ
ибгъэ
дбгъэ
вбгъэ
ябгъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
збгъэкъэ
ббгъэкъэ
ибгъэкъэ
дбгъэкъэ
вбгъэкъэ
ябгъэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
збгъэт
ббгъэт
ибгъэт
дбгъэт
вбгъэт
ябгъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
збгъэтэкъэ
ббгъэтэкъэ
ибгъэтэкъэ
дбгъэтэкъэ
вбгъэтэкъэ
ябгъэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэн
ббгъэн
ибгъэн
дбгъэн
вбгъэн
ябгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнкъэ
ббгъэнкъэ
ибгъэнкъэ
дбгъэнкъэ
вбгъэнкъэ
ябгъэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэну
ббгъэну
ибгъэну
дбгъэну
вбгъэну
ябгъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнукъэ
ббгъэнукъэ
ибгъэнукъэ
дбгъэнукъэ
вбгъэнукъэ
ябгъэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэмэ
ббгъэмэ
ибгъэмэ
дбгъэмэ
вбгъэмэ
ябгъэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэмэ
умыбгъэмэ
имыбгъэмэ
дымыбгъэмэ
фымыбгъэмэ
ямыбгъэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъамэ
ббгъамэ
ибгъамэ
дбгъамэ
вбгъамэ
ябгъамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъамэ
умыбгъамэ
имыбгъамэ
дымыбгъамэ
фымыбгъамэ
ямыбгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
збгъэгъамэ
ббгъэгъамэ
ибгъэгъамэ
дбгъэгъамэ
вбгъэгъамэ
ябгъэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэгъамэ
умыбгъэгъамэ
имыбгъэгъамэ
дымыбгъэгъамэ
фымыбгъэгъамэ
ямыбгъэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнмэ
ббгъэнмэ
ибгъэнмэ
дбгъэнмэ
вбгъэнмэ
ябгъэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнмэ
умыбгъэнмэ
имыбгъэнмэ
дымыбгъэнмэ
фымыбгъэнмэ
ямыбгъэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнумэ
ббгъэнумэ
ибгъэнумэ
дбгъэнумэ
вбгъэнумэ
ябгъэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнумэ
умыбгъэнумэ
имыбгъэнумэ
дымыбгъэнумэ
фымыбгъэнумэ
ямыбгъэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэтэмэ
ббгъэтэмэ
ибгъэтэмэ
дбгъэтэмэ
вбгъэтэмэ
ябгъэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэтэмэ
умыбгъэтэмэ
имыбгъэтэмэ
дымыбгъэтэмэ
фымыбгъэтэмэ
ямыбгъэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъатэмэ
ббгъатэмэ
ибгъатэмэ
дбгъатэмэ
вбгъатэмэ
ябгъатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъатэмэ
умыбгъатэмэ
имыбгъатэмэ
дымыбгъатэмэ
фымыбгъатэмэ
ямыбгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
збгъэгъатэмэ
ббгъэгъатэмэ
ибгъэгъатэмэ
дбгъэгъатэмэ
вбгъэгъатэмэ
ябгъэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэгъатэмэ
умыбгъэгъатэмэ
имыбгъэгъатэмэ
дымыбгъэгъатэмэ
фымыбгъэгъатэмэ
ямыбгъэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнтэмэ
ббгъэнтэмэ
ибгъэнтэмэ
дбгъэнтэмэ
вбгъэнтэмэ
ябгъэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнтэмэ
умыбгъэнтэмэ
имыбгъэнтэмэ
дымыбгъэнтэмэ
фымыбгъэнтэмэ
ямыбгъэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнутэмэ
ббгъэнутэмэ
ибгъэнутэмэ
дбгъэнутэмэ
вбгъэнутэмэ
ябгъэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнутэмэ
умыбгъэнутэмэ
имыбгъэнутэмэ
дымыбгъэнутэмэ
фымыбгъэнутэмэ
ямыбгъэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнт
ббгъэнт
ибгъэнт
дбгъэнт
вбгъэнт
ябгъэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнтэкъым
ббгъэнтэкъым
ибгъэнтэкъым
дбгъэнтэкъым
вбгъэнтэкъым
ябгъэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнут
ббгъэнут
ибгъэнут
дбгъэнут
вбгъэнут
ябгъэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
збгъэнутэкъым
ббгъэнутэкъым
ибгъэнутэкъым
дбгъэнутэкъым
вбгъэнутэкъым
ябгъэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэми
ббгъэми
ибгъэми
дбгъэми
вбгъэми
ябгъэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэми
умыбгъэми
имыбгъэми
дымыбгъэми
фымыбгъэми
ямыбгъэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъами
ббгъами
ибгъами
дбгъами
вбгъами
ябгъами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъами
умыбгъами
имыбгъами
дымыбгъами
фымыбгъами
ямыбгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
збгъэгъами
ббгъэгъами
ибгъэгъами
дбгъэгъами
вбгъэгъами
ябгъэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэгъами
умыбгъэгъами
имыбгъэгъами
дымыбгъэгъами
фымыбгъэгъами
ямыбгъэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнми
ббгъэнми
ибгъэнми
дбгъэнми
вбгъэнми
ябгъэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнми
умыбгъэнми
имыбгъэнми
дымыбгъэнми
фымыбгъэнми
ямыбгъэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнуми
ббгъэнуми
ибгъэнуми
дбгъэнуми
вбгъэнуми
ябгъэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнуми
умыбгъэнуми
имыбгъэнуми
дымыбгъэнуми
фымыбгъэнуми
ямыбгъэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэтэми
ббгъэтэми
ибгъэтэми
дбгъэтэми
вбгъэтэми
ябгъэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэтэми
умыбгъэтэми
имыбгъэтэми
дымыбгъэтэми
фымыбгъэтэми
ямыбгъэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
збгъатэми
ббгъатэми
ибгъатэми
дбгъатэми
вбгъатэми
ябгъатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъатэми
умыбгъатэми
имыбгъатэми
дымыбгъатэми
фымыбгъатэми
ямыбгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
збгъэгъатэми
ббгъэгъатэми
ибгъэгъатэми
дбгъэгъатэми
вбгъэгъатэми
ябгъэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэгъатэми
умыбгъэгъатэми
имыбгъэгъатэми
дымыбгъэгъатэми
фымыбгъэгъатэми
ямыбгъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнтэми
ббгъэнтэми
ибгъэнтэми
дбгъэнтэми
вбгъэнтэми
ябгъэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнтэми
умыбгъэнтэми
имыбгъэнтэми
дымыбгъэнтэми
фымыбгъэнтэми
ямыбгъэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
збгъэнутэми
ббгъэнутэми
ибгъэнутэми
дбгъэнутэми
вбгъэнутэми
ябгъэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыбгъэнутэми
умыбгъэнутэми
имыбгъэнутэми
дымыбгъэнутэми
фымыбгъэнутэми
ямыбгъэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
збгъаи
ббгъаи
ибгъаи
дбгъаи
вбгъаи
ябгъаи
щымыӀэныгъэ:
сымыбгъаи
умыбгъаи
имыбгъаи
дымыбгъаи
фымыбгъаи
ямыбгъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
збгъащэрэт
ббгъащэрэт
ибгъащэрэт
дбгъащэрэт
вбгъащэрэт
ябгъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыбгъащэрэт
умыбгъащэрэт
имыбгъащэрэт
дымыбгъащэрэт
фымыбгъащэрэт
ямыбгъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнщ
ббгъагъэнщ
ибгъагъэнщ
дбгъагъэнщ
вбгъагъэнщ
ябгъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнкъым
ббгъагъэнкъым
ибгъагъэнкъым
дбгъагъэнкъым
вбгъагъэнкъым
ябгъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнт
ббгъагъэнт
ибгъагъэнт
дбгъагъэнт
вбгъагъэнт
ябгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнтэкъым
ббгъагъэнтэкъым
ибгъагъэнтэкъым
дбгъагъэнтэкъым
вбгъагъэнтэкъым
ябгъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
збгъагъэн
ббгъагъэн
ибгъагъэн
дбгъагъэн
вбгъагъэн
ябгъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнкъэ
ббгъагъэнкъэ
ибгъагъэнкъэ
дбгъагъэнкъэ
вбгъагъэнкъэ
ябгъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнт
ббгъагъэнт
ибгъагъэнт
дбгъагъэнт
вбгъагъэнт
ябгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнтэкъэ
ббгъагъэнтэкъэ
ибгъагъэнтэкъэ
дбгъагъэнтэкъэ
вбгъагъэнтэкъэ
ябгъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнущ
ббгъагъэнущ
ибгъагъэнущ
дбгъагъэнущ
вбгъагъэнущ
ябгъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнукъым
ббгъагъэнукъым
ибгъагъэнукъым
дбгъагъэнукъым
вбгъагъэнукъым
ябгъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнут
ббгъагъэнут
ибгъагъэнут
дбгъагъэнут
вбгъагъэнут
ябгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнутэкъым
ббгъагъэнутэкъым
ибгъагъэнутэкъым
дбгъагъэнутэкъым
вбгъагъэнутэкъым
ябгъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
збгъагъэну
ббгъагъэну
ибгъагъэну
дбгъагъэну
вбгъагъэну
ябгъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнукъэ
ббгъагъэнукъэ
ибгъагъэнукъэ
дбгъагъэнукъэ
вбгъагъэнукъэ
ябгъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
збгъагъэнут
ббгъагъэнут
ибгъагъэнут
дбгъагъэнут
вбгъагъэнут
ябгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
збгъагъэнутэкъэ
ббгъагъэнутэкъэ
ибгъагъэнутэкъэ
дбгъагъэнутэкъэ
вбгъагъэнутэкъэ
ябгъагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыбгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыбгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыбгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыбгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыбгъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыбгъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
збгъэ
ббгъэ
ибгъэ
дбгъэ
вбгъэ
ябгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэ
умыбгъэ
имыбгъэ
дымыбгъэ
фымыбгъэ
ямыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
збгъа
ббгъа
ибгъа
дбгъа
вбгъа
ябгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъа
умыбгъа
имыбгъа
дымыбгъа
фымыбгъа
ямыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
збгъэгъа
ббгъэгъа
ибгъэгъа
дбгъэгъа
вбгъэгъа
ябгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэгъа
умыбгъэгъа
имыбгъэгъа
дымыбгъэгъа
фымыбгъэгъа
ямыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
збгъэн
ббгъэн
ибгъэн
дбгъэн
вбгъэн
ябгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэн
умыбгъэн
имыбгъэн
дымыбгъэн
фымыбгъэн
ямыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
збгъэну
ббгъэну
ибгъэну
дбгъэну
вбгъэну
ябгъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэну
умыбгъэну
имыбгъэну
дымыбгъэну
фымыбгъэну
ямыбгъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
бгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
бгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
бгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
бгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
бгъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыбгъэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызбгъэ
зэрыббгъэ
зэрибгъэ
зэрыдбгъэ
зэрывбгъэ
зэрабгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыбгъэ
зэрумыбгъэ
зэримыбгъэ
зэрыдмыбгъэ
зэрывмыбгъэ
зэрамыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызбгъа
зэрыббгъа
зэрибгъа
зэрыдбгъа
зэрывбгъа
зэрабгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыбгъа
зэрумыбгъа
зэримыбгъа
зэрыдмыбгъа
зэрывмыбгъа
зэрамыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызбгъэгъа
зэрыббгъэгъа
зэрибгъэгъа
зэрыдбгъэгъа
зэрывбгъэгъа
зэрабгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыбгъэгъа
зэрумыбгъэгъа
зэримыбгъэгъа
зэрыдмыбгъэгъа
зэрывмыбгъэгъа
зэрамыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызбгъэн
зэрыббгъэн
зэрибгъэн
зэрыдбгъэн
зэрывбгъэн
зэрабгъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыбгъэн
зэрумыбгъэн
зэримыбгъэн
зэрыдмыбгъэн
зэрывмыбгъэн
зэрамыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызбгъэну
зэрыббгъэну
зэрибгъэну
зэрыдбгъэну
зэрывбгъэну
зэрабгъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыбгъэну
зэрумыбгъэну
зэримыбгъэну
зэрыдмыбгъэну
зэрывмыбгъэну
зэрамыбгъэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызбгъэ
щыббгъэ
щибгъэ
щыдбгъэ
щывбгъэ
щабгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыбгъэ
щумыбгъэ
щимыбгъэ
щыдмыбгъэ
щывмыбгъэ
щамыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызбгъа
щыббгъа
щибгъа
щыдбгъа
щывбгъа
щабгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыбгъа
щумыбгъа
щимыбгъа
щыдмыбгъа
щывмыбгъа
щамыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызбгъэгъа
щыббгъэгъа
щибгъэгъа
щыдбгъэгъа
щывбгъэгъа
щабгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыбгъэгъа
щумыбгъэгъа
щимыбгъэгъа
щыдмыбгъэгъа
щывмыбгъэгъа
щамыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызбгъэн
щыббгъэн
щибгъэн
щыдбгъэн
щывбгъэн
щабгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыбгъэн
щумыбгъэн
щимыбгъэн
щыдмыбгъэн
щывмыбгъэн
щамыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызбгъэну
щыббгъэну
щибгъэну
щыдбгъэну
щывбгъэну
щабгъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыбгъэну
щумыбгъэну
щимыбгъэну
щыдмыбгъэну
щывмыбгъэну
щамыбгъэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзбгъэ
здэббгъэ
здибгъэ
здэдбгъэ
здэвбгъэ
здабгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыбгъэ
здумыбгъэ
здимыбгъэ
здэдмыбгъэ
здэвмыбгъэ
здамыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзбгъа
здэббгъа
здибгъа
здэдбгъа
здэвбгъа
здабгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыбгъа
здумыбгъа
здимыбгъа
здэдмыбгъа
здэвмыбгъа
здамыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзбгъэгъа
здэббгъэгъа
здибгъэгъа
здэдбгъэгъа
здэвбгъэгъа
здабгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыбгъэгъа
здумыбгъэгъа
здимыбгъэгъа
здэдмыбгъэгъа
здэвмыбгъэгъа
здамыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзбгъэн
здэббгъэн
здибгъэн
здэдбгъэн
здэвбгъэн
здабгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыбгъэн
здумыбгъэн
здимыбгъэн
здэдмыбгъэн
здэвмыбгъэн
здамыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзбгъэну
здэббгъэну
здибгъэну
здэдбгъэну
здэвбгъэну
здабгъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыбгъэну
здумыбгъэну
здимыбгъэну
здэдмыбгъэну
здэвмыбгъэну
здамыбгъэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзбгъэ
щӀэббгъэ
щӀибгъэ
щӀэдбгъэ
щӀэвбгъэ
щӀабгъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыбгъэ
щӀумыбгъэ
щӀимыбгъэ
щӀэдмыбгъэ
щӀэвмыбгъэ
щӀамыбгъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзбгъа
щӀэббгъа
щӀибгъа
щӀэдбгъа
щӀэвбгъа
щӀабгъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыбгъа
щӀумыбгъа
щӀимыбгъа
щӀэдмыбгъа
щӀэвмыбгъа
щӀамыбгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзбгъэгъа
щӀэббгъэгъа
щӀибгъэгъа
щӀэдбгъэгъа
щӀэвбгъэгъа
щӀабгъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыбгъэгъа
щӀумыбгъэгъа
щӀимыбгъэгъа
щӀэдмыбгъэгъа
щӀэвмыбгъэгъа
щӀамыбгъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзбгъэн
щӀэббгъэн
щӀибгъэн
щӀэдбгъэн
щӀэвбгъэн
щӀабгъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыбгъэн
щӀумыбгъэн
щӀимыбгъэн
щӀэдмыбгъэн
щӀэвмыбгъэн
щӀамыбгъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзбгъэну
щӀэббгъэну
щӀибгъэну
щӀэдбгъэну
щӀэвбгъэну
щӀабгъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыбгъэну
щӀумыбгъэну
щӀимыбгъэну
щӀэдмыбгъэну
щӀэвмыбгъэну
щӀамыбгъэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
збгъэуэ
ббгъэуэ
ибгъэуэ
дбгъэуэ
вбгъэуэ
ябгъэуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэуэ
умыбгъэуэ
имыбгъэуэ
дымыбгъэуэ
фымыбгъэуэ
ямыбгъэуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
збгъауэ
ббгъауэ
ибгъауэ
дбгъауэ
вбгъауэ
ябгъауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыбгъауэ
умыбгъауэ
имыбгъауэ
дымыбгъауэ
фымыбгъауэ
ямыбгъауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
збгъэурэ
ббгъэурэ
ибгъэурэ
дбгъэурэ
вбгъэурэ
ябгъэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыбгъэурэ
умыбгъэурэ
имыбгъэурэ
дымыбгъэурэ
фымыбгъэурэ
ямыбгъэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узобгъэ
собгъэ
--
фызобгъэ
собгъэ(хэ)
уэ
сыбобгъэ
--
уобгъэ / бобгъэ
дыбобгъэ
--
уобгъэ(хэ) / бобгъэ(хэ)
абы
себгъэ
уебгъэ
ебгъэ
дебгъэ
фебгъэ
ебгъэ(хэ)
дэ
--
удобгъэ
добгъэ
--
фыдобгъэ
добгъэ(хэ)
фэ
сывобгъэ
--
фобгъэ
дывобгъэ
--
фобгъэ(хэ)
абыхэм
сабгъэ
уабгъэ
ябгъэ
дабгъэ
фабгъэ
ябгъэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
уз[бгъэрэ]
з[бгъэрэ]
--
фыз[бгъэрэ]
з[бгъэ(хэ)рэ]
уэ
сыб[бгъэрэ]
--
б[бгъэрэ]
дыб[бгъэрэ]
--
б[бгъэ(хэ)рэ]
абы
си[бгъэрэ]
уи[бгъэрэ]
и[бгъэрэ]
ди[бгъэрэ]
фи[бгъэрэ]
и[бгъэ(хэ)рэ]
дэ
--
уд[бгъэрэ]
д[бгъэрэ]
--
фыд[бгъэрэ]
д[бгъэ(хэ)рэ]
фэ
сыв[бгъэрэ]
--
в[бгъэрэ]
дыв[бгъэрэ]
--
в[бгъэ(хэ)рэ]
абыхэм
са[бгъэрэ]
уа[бгъэрэ]
я[бгъэрэ]
да[бгъэрэ]
фа[бгъэрэ]
я[бгъэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бгъ]э
[бгъ]эр
--
[бгъ]эхэр
Эргативнэ:
[бгъ]э
[бгъ]эм
--
[бгъ]эхэм
Послеложнэ:
[бгъ]экӀэ
[бгъ]эмкӀэ
[бгъ]эхэкӀэ
[бгъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бгъ]эуэ
[бгъ]эрауэ
[бгъ]эхэу
[бгъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бгъ]а
[бгъ]ар
--
[бгъ]ахэр
Эргативнэ:
[бгъ]а
[бгъ]ам
--
[бгъ]ахэм
Послеложнэ:
[бгъ]акӀэ
[бгъ]амкӀэ
[бгъ]ахэкӀэ
[бгъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бгъ]ауэ
[бгъ]арауэ
[бгъ]ахэу
[бгъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бгъ]эн
[бгъ]эныр
--
[бгъ]энхэр
Эргативнэ:
[бгъ]эн
[бгъ]эным
--
[бгъ]энхэм
Послеложнэ:
[бгъ]энкӀэ
[бгъ]энымкӀэ
[бгъ]энхэкӀэ
[бгъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бгъ]эну
[бгъ]энырауэ
[бгъ]энхэу
[бгъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бгъ]эну
[бгъ]энур
--
[бгъ]энухэр
Эргативнэ:
[бгъ]эну
[бгъ]энум
--
[бгъ]энухэм
Послеложнэ:
[бгъ]энукӀэ
[бгъ]энумкӀэ
[бгъ]энухэкӀэ
[бгъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бгъ]энууэ
[бгъ]энурауэ
[бгъ]энухэу
[бгъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Къамыл, хьэуазэ сыт хуэдэхэмкӀэ псэуалъэм и щхьэр уфэн, къытепӀэн, зэхуэщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
Дыгъуэпшыхь и мураду къызэрыкӀуэжамкӀэ, иджы ар [ХьэматӀ] пхъэ иӀущӀу е бэкхъ ибгъэу фермэм тетын хуеят. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бгъэн: cover or thatch a roof with reeds, straw, etc.
УРЫСЫБЗЭ
бгъэн: крыть крышу тростником, соломой и т. п.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.