АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
бгъэдэ- + [лъэт] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӀэс "бгъэдэлъэтэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
бгъэдэлъэтэн
щымыӀэныгъэ:
бгъэдэмылъэтэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэн
убгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн
дыбгъэдэлъэтэн
фыбгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэн
убгъэдэмылъэтэн
бгъэдэмылъэтэн
дыбгъэдэмылъэтэн
фыбгъэдэмылъэтэн
бгъэдэмылъэтэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
бгъэдэлъатэ!
фыбгъэдэлъатэ!
щымыӀэныгъэ:
убгъэдэмылъатэ!
фыбгъэдэмылъатэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдрелъатэ
убгъэдрелъатэ
бгъэдрелъатэ
дыбгъэдрелъатэ
фыбгъэдрелъатэ
бгъэдрелъатэ
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдремылъатэ
убгъэдремылъатэ
бгъэдремылъатэ
дыбгъэдремылъатэ
фыбгъэдремылъатэ
бгъэдремылъатэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдолъатэ(р)
убгъэдолъатэ(р)
бгъэдолъатэ(р)
дыбгъэдолъатэ(р)
фыбгъэдолъатэ(р)
бгъэдолъатэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэркъым
убгъэдэлъатэркъым
бгъэдэлъатэркъым
дыбгъэдэлъатэркъым
фыбгъэдэлъатэркъым
бгъэдэлъатэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэ(р)т
убгъэдэлъатэ(р)т
бгъэдэлъатэ(р)т
дыбгъэдэлъатэ(р)т
фыбгъэдэлъатэ(р)т
бгъэдэлъатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэ(р)тэкъым
убгъэдэлъатэ(р)тэкъым
бгъэдэлъатэ(р)тэкъым
дыбгъэдэлъатэ(р)тэкъым
фыбгъэдэлъатэ(р)тэкъым
бгъэдэлъатэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтащ
убгъэдэлъэтащ
бгъэдэлъэтащ
дыбгъэдэлъэтащ
фыбгъэдэлъэтащ
бгъэдэлъэта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтакъым
убгъэдэлъэтакъым
бгъэдэлъэтакъым
дыбгъэдэлъэтакъым
фыбгъэдэлъэтакъым
бгъэдэлъэта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтат
убгъэдэлъэтат
бгъэдэлъэтат
дыбгъэдэлъэтат
фыбгъэдэлъэтат
бгъэдэлъэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтатэкъым
убгъэдэлъэтатэкъым
бгъэдэлъэтатэкъым
дыбгъэдэлъэтатэкъым
фыбгъэдэлъэтатэкъым
бгъэдэлъэта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъащ
убгъэдэлъэтэгъащ
бгъэдэлъэтэгъащ
дыбгъэдэлъэтэгъащ
фыбгъэдэлъэтэгъащ
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъакъым
убгъэдэлъэтэгъакъым
бгъэдэлъэтэгъакъым
дыбгъэдэлъэтэгъакъым
фыбгъэдэлъэтэгъакъым
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъат
убгъэдэлъэтэгъат
бгъэдэлъэтэгъат
дыбгъэдэлъэтэгъат
фыбгъэдэлъэтэгъат
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъатэкъым
убгъэдэлъэтэгъатэкъым
бгъэдэлъэтэгъатэкъым
дыбгъэдэлъэтэгъатэкъым
фыбгъэдэлъэтэгъатэкъым
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэщ
убгъэдэлъатэщ
бгъэдэлъатэщ
дыбгъэдэлъатэщ
фыбгъэдэлъатэщ
бгъэдэлъатэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэкъым
убгъэдэлъатэкъым
бгъэдэлъатэкъым
дыбгъэдэлъатэкъым
фыбгъэдэлъатэкъым
бгъэдэлъатэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэт
убгъэдэлъатэт
бгъэдэлъатэт
дыбгъэдэлъатэт
фыбгъэдэлъатэт
бгъэдэлъатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэтэкъым
убгъэдэлъатэтэкъым
бгъэдэлъатэтэкъым
дыбгъэдэлъатэтэкъым
фыбгъэдэлъатэтэкъым
бгъэдэлъатэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнщ
убгъэдэлъэтэнщ
бгъэдэлъэтэнщ
дыбгъэдэлъэтэнщ
фыбгъэдэлъэтэнщ
бгъэдэлъэтэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнкъым
убгъэдэлъэтэнкъым
бгъэдэлъэтэнкъым
дыбгъэдэлъэтэнкъым
фыбгъэдэлъэтэнкъым
бгъэдэлъэтэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнущ
убгъэдэлъэтэнущ
бгъэдэлъэтэнущ
дыбгъэдэлъэтэнущ
фыбгъэдэлъэтэнущ
бгъэдэлъэтэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнукъым
убгъэдэлъэтэнукъым
бгъэдэлъэтэнукъым
дыбгъэдэлъэтэнукъым
фыбгъэдэлъэтэнукъым
бгъэдэлъэтэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэрэ
убгъэдэлъатэрэ
бгъэдэлъатэрэ
дыбгъэдэлъатэрэ
фыбгъэдэлъатэрэ
бгъэдэлъатэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэркъэ
убгъэдэлъатэркъэ
бгъэдэлъатэркъэ
дыбгъэдэлъатэркъэ
фыбгъэдэлъатэркъэ
бгъэдэлъатэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэ(р)т
убгъэдэлъатэ(р)т
бгъэдэлъатэ(р)т
дыбгъэдэлъатэ(р)т
фыбгъэдэлъатэ(р)т
бгъэдэлъатэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэ(р)тэкъэ
убгъэдэлъатэ(р)тэкъэ
бгъэдэлъатэ(р)тэкъэ
дыбгъэдэлъатэ(р)тэкъэ
фыбгъэдэлъатэ(р)тэкъэ
бгъэдэлъатэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэта
убгъэдэлъэта
бгъэдэлъэта
дыбгъэдэлъэта
фыбгъэдэлъэта
бгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтакъэ
убгъэдэлъэтакъэ
бгъэдэлъэтакъэ
дыбгъэдэлъэтакъэ
фыбгъэдэлъэтакъэ
бгъэдэлъэта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтат
убгъэдэлъэтат
бгъэдэлъэтат
дыбгъэдэлъэтат
фыбгъэдэлъэтат
бгъэдэлъэта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтатэкъэ
убгъэдэлъэтатэкъэ
бгъэдэлъэтатэкъэ
дыбгъэдэлъэтатэкъэ
фыбгъэдэлъэтатэкъэ
бгъэдэлъэта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъа
убгъэдэлъэтэгъа
бгъэдэлъэтэгъа
дыбгъэдэлъэтэгъа
фыбгъэдэлъэтэгъа
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъакъэ
убгъэдэлъэтэгъакъэ
бгъэдэлъэтэгъакъэ
дыбгъэдэлъэтэгъакъэ
фыбгъэдэлъэтэгъакъэ
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъат
убгъэдэлъэтэгъат
бгъэдэлъэтэгъат
дыбгъэдэлъэтэгъат
фыбгъэдэлъэтэгъат
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъатэкъэ
убгъэдэлъэтэгъатэкъэ
бгъэдэлъэтэгъатэкъэ
дыбгъэдэлъэтэгъатэкъэ
фыбгъэдэлъэтэгъатэкъэ
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэ
убгъэдэлъатэ
бгъэдэлъатэ
дыбгъэдэлъатэ
фыбгъэдэлъатэ
бгъэдэлъатэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэкъэ
убгъэдэлъатэкъэ
бгъэдэлъатэкъэ
дыбгъэдэлъатэкъэ
фыбгъэдэлъатэкъэ
бгъэдэлъатэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэт
убгъэдэлъатэт
бгъэдэлъатэт
дыбгъэдэлъатэт
фыбгъэдэлъатэт
бгъэдэлъатэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэтэкъэ
убгъэдэлъатэтэкъэ
бгъэдэлъатэтэкъэ
дыбгъэдэлъатэтэкъэ
фыбгъэдэлъатэтэкъэ
бгъэдэлъатэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэн
убгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн
дыбгъэдэлъэтэн
фыбгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнкъэ
убгъэдэлъэтэнкъэ
бгъэдэлъэтэнкъэ
дыбгъэдэлъэтэнкъэ
фыбгъэдэлъэтэнкъэ
бгъэдэлъэтэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэну
убгъэдэлъэтэну
бгъэдэлъэтэну
дыбгъэдэлъэтэну
фыбгъэдэлъэтэну
бгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнукъэ
убгъэдэлъэтэнукъэ
бгъэдэлъэтэнукъэ
дыбгъэдэлъэтэнукъэ
фыбгъэдэлъэтэнукъэ
бгъэдэлъэтэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэмэ
убгъэдэлъатэмэ
бгъэдэлъатэмэ
дыбгъэдэлъатэмэ
фыбгъэдэлъатэмэ
бгъэдэлъатэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъатэмэ
убгъэдэмылъатэмэ
бгъэдэмылъатэмэ
дыбгъэдэмылъатэмэ
фыбгъэдэмылъатэмэ
бгъэдэмылъатэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтамэ
убгъэдэлъэтамэ
бгъэдэлъэтамэ
дыбгъэдэлъэтамэ
фыбгъэдэлъэтамэ
бгъэдэлъэта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтамэ
убгъэдэмылъэтамэ
бгъэдэмылъэтамэ
дыбгъэдэмылъэтамэ
фыбгъэдэмылъэтамэ
мылъэта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъамэ
убгъэдэлъэтэгъамэ
бгъэдэлъэтэгъамэ
дыбгъэдэлъэтэгъамэ
фыбгъэдэлъэтэгъамэ
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэгъамэ
убгъэдэмылъэтэгъамэ
бгъэдэмылъэтэгъамэ
дыбгъэдэмылъэтэгъамэ
фыбгъэдэмылъэтэгъамэ
бгъэдэмылъэтэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнмэ
убгъэдэлъэтэнмэ
бгъэдэлъэтэнмэ
дыбгъэдэлъэтэнмэ
фыбгъэдэлъэтэнмэ
бгъэдэлъэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнмэ
убгъэдэмылъэтэнмэ
бгъэдэмылъэтэнмэ
дыбгъэдэмылъэтэнмэ
фыбгъэдэмылъэтэнмэ
бгъэдэмылъэтэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнумэ
убгъэдэлъэтэнумэ
бгъэдэлъэтэнумэ
дыбгъэдэлъэтэнумэ
фыбгъэдэлъэтэнумэ
бгъэдэлъэтэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнумэ
убгъэдэмылъэтэнумэ
бгъэдэмылъэтэнумэ
дыбгъэдэмылъэтэнумэ
фыбгъэдэмылъэтэнумэ
бгъэдэмылъэтэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэтэмэ
убгъэдэлъатэтэмэ
бгъэдэлъатэтэмэ
дыбгъэдэлъатэтэмэ
фыбгъэдэлъатэтэмэ
бгъэдэлъатэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъатэтэмэ
убгъэдэмылъатэтэмэ
бгъэдэмылъатэтэмэ
дыбгъэдэмылъатэтэмэ
фыбгъэдэмылъатэтэмэ
бгъэдэмылъатэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтатэмэ
убгъэдэлъэтатэмэ
бгъэдэлъэтатэмэ
дыбгъэдэлъэтатэмэ
фыбгъэдэлъэтатэмэ
бгъэдэлъэта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтатэмэ
убгъэдэмылъэтатэмэ
бгъэдэмылъэтатэмэ
дыбгъэдэмылъэтатэмэ
фыбгъэдэмылъэтатэмэ
бгъэдэмылъэта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъатэмэ
убгъэдэлъэтэгъатэмэ
бгъэдэлъэтэгъатэмэ
дыбгъэдэлъэтэгъатэмэ
фыбгъэдэлъэтэгъатэмэ
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэгъатэмэ
убгъэдэмылъэтэгъатэмэ
бгъэдэмылъэтэгъатэмэ
дыбгъэдэмылъэтэгъатэмэ
фыбгъэдэмылъэтэгъатэмэ
бгъэдэмылъэтэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнтэмэ
убгъэдэлъэтэнтэмэ
бгъэдэлъэтэнтэмэ
дыбгъэдэлъэтэнтэмэ
фыбгъэдэлъэтэнтэмэ
бгъэдэлъэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнтэмэ
убгъэдэмылъэтэнтэмэ
бгъэдэмылъэтэнтэмэ
дыбгъэдэмылъэтэнтэмэ
фыбгъэдэмылъэтэнтэмэ
бгъэдэмылъэтэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнутэмэ
убгъэдэлъэтэнутэмэ
бгъэдэлъэтэнутэмэ
дыбгъэдэлъэтэнутэмэ
фыбгъэдэлъэтэнутэмэ
бгъэдэлъэтэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнутэмэ
убгъэдэмылъэтэнутэмэ
бгъэдэмылъэтэнутэмэ
дыбгъэдэмылъэтэнутэмэ
фыбгъэдэмылъэтэнутэмэ
бгъэдэмылъэтэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнт
убгъэдэлъэтэнт
бгъэдэлъэтэнт
дыбгъэдэлъэтэнт
фыбгъэдэлъэтэнт
бгъэдэлъэтэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнтэкъым
убгъэдэлъэтэнтэкъым
бгъэдэлъэтэнтэкъым
дыбгъэдэлъэтэнтэкъым
фыбгъэдэлъэтэнтэкъым
бгъэдэлъэтэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнут
убгъэдэлъэтэнут
бгъэдэлъэтэнут
дыбгъэдэлъэтэнут
фыбгъэдэлъэтэнут
бгъэдэлъэтэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнутэкъым
убгъэдэлъэтэнутэкъым
бгъэдэлъэтэнутэкъым
дыбгъэдэлъэтэнутэкъым
фыбгъэдэлъэтэнутэкъым
бгъэдэлъэтэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэми
убгъэдэлъатэми
бгъэдэлъатэми
дыбгъэдэлъатэми
фыбгъэдэлъатэми
бгъэдэлъатэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъатэми
убгъэдэмылъатэми
бгъэдэмылъатэми
дыбгъэдэмылъатэми
фыбгъэдэмылъатэми
бгъэдэмылъатэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтами
убгъэдэлъэтами
бгъэдэлъэтами
дыбгъэдэлъэтами
фыбгъэдэлъэтами
бгъэдэлъэта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтами
убгъэдэмылъэтами
бгъэдэмылъэтами
дыбгъэдэмылъэтами
фыбгъэдэмылъэтами
бгъэдэмылъэта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъами
убгъэдэлъэтэгъами
бгъэдэлъэтэгъами
дыбгъэдэлъэтэгъами
фыбгъэдэлъэтэгъами
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэгъами
убгъэдэмылъэтэгъами
бгъэдэмылъэтэгъами
дыбгъэдэмылъэтэгъами
фыбгъэдэмылъэтэгъами
бгъэдэмылъэтэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнми
убгъэдэлъэтэнми
бгъэдэлъэтэнми
дыбгъэдэлъэтэнми
фыбгъэдэлъэтэнми
бгъэдэлъэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнми
убгъэдэмылъэтэнми
бгъэдэмылъэтэнми
дыбгъэдэмылъэтэнми
фыбгъэдэмылъэтэнми
бгъэдэмылъэтэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнуми
убгъэдэлъэтэнуми
бгъэдэлъэтэнуми
дыбгъэдэлъэтэнуми
фыбгъэдэлъэтэнуми
бгъэдэлъэтэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнуми
убгъэдэмылъэтэнуми
бгъэдэмылъэтэнуми
дыбгъэдэмылъэтэнуми
фыбгъэдэмылъэтэнуми
бгъэдэмылъэтэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъатэтэми
убгъэдэлъатэтэми
бгъэдэлъатэтэми
дыбгъэдэлъатэтэми
фыбгъэдэлъатэтэми
бгъэдэлъатэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъатэтэми
убгъэдэмылъатэтэми
бгъэдэмылъатэтэми
дыбгъэдэмылъатэтэми
фыбгъэдэмылъатэтэми
бгъэдэмылъатэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтатэми
убгъэдэлъэтатэми
бгъэдэлъэтатэми
дыбгъэдэлъэтатэми
фыбгъэдэлъэтатэми
бгъэдэлъэта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтатэми
убгъэдэмылъэтатэми
бгъэдэмылъэтатэми
дыбгъэдэмылъэтатэми
фыбгъэдэмылъэтатэми
бгъэдэмылъэта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэгъатэми
убгъэдэлъэтэгъатэми
бгъэдэлъэтэгъатэми
дыбгъэдэлъэтэгъатэми
фыбгъэдэлъэтэгъатэми
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэгъатэми
убгъэдэмылъэтэгъатэми
бгъэдэмылъэтэгъатэми
дыбгъэдэмылъэтэгъатэми
фыбгъэдэмылъэтэгъатэми
бгъэдэмылъэтэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнтэми
убгъэдэлъэтэнтэми
бгъэдэлъэтэнтэми
дыбгъэдэлъэтэнтэми
фыбгъэдэлъэтэнтэми
бгъэдэлъэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнтэми
убгъэдэмылъэтэнтэми
бгъэдэмылъэтэнтэми
дыбгъэдэмылъэтэнтэми
фыбгъэдэмылъэтэнтэми
бгъэдэмылъэтэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтэнутэми
убгъэдэлъэтэнутэми
бгъэдэлъэтэнутэми
дыбгъэдэлъэтэнутэми
фыбгъэдэлъэтэнутэми
бгъэдэлъэтэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтэнутэми
убгъэдэмылъэтэнутэми
бгъэдэмылъэтэнутэми
дыбгъэдэмылъэтэнутэми
фыбгъэдэмылъэтэнутэми
бгъэдэмылъэтэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтаи
убгъэдэлъэтаи
бгъэдэлъэтаи
дыбгъэдэлъэтаи
фыбгъэдэлъэтаи
бгъэдэлъэтаи
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтакъыми
убгъэдэлъэтакъыми
бгъэдэлъэтакъыми
дыбгъэдэлъэтакъыми
фыбгъэдэлъэтакъыми
бгъэдэлъэтакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтащэрэт
убгъэдэлъэтащэрэт
бгъэдэлъэтащэрэт
дыбгъэдэлъэтащэрэт
фыбгъэдэлъэтащэрэт
бгъэдэлъэтащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэтащэрэт
убгъэдэмылъэтащэрэт
бгъэдэмылъэтащэрэт
дыбгъэдэмылъэтащэрэт
фыбгъэдэмылъэтащэрэт
бгъэдэмылъэтащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнщ
убгъэдэлъэтагъэнщ
бгъэдэлъэтагъэнщ
дыбгъэдэлъэтагъэнщ
фыбгъэдэлъэтагъэнщ
бгъэдэлъэтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнкъым
убгъэдэлъэтагъэнкъым
бгъэдэлъэтагъэнкъым
дыбгъэдэлъэтагъэнкъым
фыбгъэдэлъэтагъэнкъым
бгъэдэлъэтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнт
убгъэдэлъэтагъэнт
бгъэдэлъэтагъэнт
дыбгъэдэлъэтагъэнт
фыбгъэдэлъэтагъэнт
бгъэдэлъэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнтэкъым
убгъэдэлъэтагъэнтэкъым
бгъэдэлъэтагъэнтэкъым
дыбгъэдэлъэтагъэнтэкъым
фыбгъэдэлъэтагъэнтэкъым
бгъэдэлъэтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэн
убгъэдэлъэтагъэн
бгъэдэлъэтагъэн
дыбгъэдэлъэтагъэн
фыбгъэдэлъэтагъэн
бгъэдэлъэтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнкъэ
убгъэдэлъэтагъэнкъэ
бгъэдэлъэтагъэнкъэ
дыбгъэдэлъэтагъэнкъэ
фыбгъэдэлъэтагъэнкъэ
бгъэдэлъэтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнт
убгъэдэлъэтагъэнт
бгъэдэлъэтагъэнт
дыбгъэдэлъэтагъэнт
фыбгъэдэлъэтагъэнт
бгъэдэлъэтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
убгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
бгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
дыбгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
фыбгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
бгъэдэлъэтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнущ
убгъэдэлъэтагъэнущ
бгъэдэлъэтагъэнущ
дыбгъэдэлъэтагъэнущ
фыбгъэдэлъэтагъэнущ
бгъэдэлъэтагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнукъым
убгъэдэлъэтагъэнукъым
бгъэдэлъэтагъэнукъым
дыбгъэдэлъэтагъэнукъым
фыбгъэдэлъэтагъэнукъым
бгъэдэлъэтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнут
убгъэдэлъэтагъэнут
бгъэдэлъэтагъэнут
дыбгъэдэлъэтагъэнут
фыбгъэдэлъэтагъэнут
бгъэдэлъэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнутэкъым
убгъэдэлъэтагъэнутэкъым
бгъэдэлъэтагъэнутэкъым
дыбгъэдэлъэтагъэнутэкъым
фыбгъэдэлъэтагъэнутэкъым
бгъэдэлъэтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэну
убгъэдэлъэтагъэну
бгъэдэлъэтагъэну
дыбгъэдэлъэтагъэну
фыбгъэдэлъэтагъэну
бгъэдэлъэтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнукъэ
убгъэдэлъэтагъэнукъэ
бгъэдэлъэтагъэнукъэ
дыбгъэдэлъэтагъэнукъэ
фыбгъэдэлъэтагъэнукъэ
бгъэдэлъэтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнут
убгъэдэлъэтагъэнут
бгъэдэлъэтагъэнут
дыбгъэдэлъэтагъэнут
фыбгъэдэлъэтагъэнут
бгъэдэлъэтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
убгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
бгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
дыбгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
фыбгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
бгъэдэлъэтагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъатэ
убгъэдэлъатэ
бгъэдэлъатэ
дыбгъэдэлъатэ
фыбгъэдэлъатэ
бгъэдэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъатэ
убгъэдэмылъатэ
бгъэдэмылъатэ
дыбгъэдэмылъатэ
фыбгъэдэмылъатэ
бгъэдэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэта
убгъэдэлъэта
бгъэдэлъэта
дыбгъэдэлъэта
фыбгъэдэлъэта
бгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэта
убгъэдэмылъэта
бгъэдэмылъэта
дыбгъэдэмылъэта
фыбгъэдэмылъэта
бгъэдэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэтэгъа
убгъэдэлъэтэгъа
бгъэдэлъэтэгъа
дыбгъэдэлъэтэгъа
фыбгъэдэлъэтэгъа
бгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэтэгъа
убгъэдэмылъэтэгъа
бгъэдэмылъэтэгъа
дыбгъэдэмылъэтэгъа
фыбгъэдэмылъэтэгъа
бгъэдэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэтэн
убгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн
дыбгъэдэлъэтэн
фыбгъэдэлъэтэн
бгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэтэн
убгъэдэмылъэтэн
бгъэдэмылъэтэн
дыбгъэдэмылъэтэн
фыбгъэдэмылъэтэн
бгъэдэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэтэну
убгъэдэлъэтэну
бгъэдэлъэтэну
дыбгъэдэлъэтэну
фыбгъэдэлъэтэну
бгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэтэну
убгъэдэмылъэтэну
бгъэдэмылъэтэну
дыбгъэдэмылъэтэну
фыбгъэдэмылъэтэну
бгъэдэмылъэтэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъатэ
узэрыбгъэдэлъатэ
зэрыбгъэдэлъатэ
дызэрыбгъэдэлъатэ
фызэрыбгъэдэлъатэ
зэрыбгъэдэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъатэ
узэрыбгъэдэмылъатэ
зэрыбгъэдэмылъатэ
дызэрыбгъэдэмылъатэ
фызэрыбгъэдэмылъатэ
зэрыбгъэдэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэта
узэрыбгъэдэлъэта
зэрыбгъэдэлъэта
дызэрыбгъэдэлъэта
фызэрыбгъэдэлъэта
зэрыбгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэта
узэрыбгъэдэмылъэта
зэрыбгъэдэмылъэта
дызэрыбгъэдэмылъэта
фызэрыбгъэдэмылъэта
зэрыбгъэдэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэтэгъа
узэрыбгъэдэлъэтэгъа
зэрыбгъэдэлъэтэгъа
дызэрыбгъэдэлъэтэгъа
фызэрыбгъэдэлъэтэгъа
зэрыбгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэтэгъа
узэрыбгъэдэмылъэтэгъа
зэрыбгъэдэмылъэтэгъа
дызэрыбгъэдэмылъэтэгъа
фызэрыбгъэдэмылъэтэгъа
зэрыбгъэдэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэтэн
узэрыбгъэдэлъэтэн
зэрыбгъэдэлъэтэн
дызэрыбгъэдэлъэтэн
фызэрыбгъэдэлъэтэн
зэрыбгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэтэн
узэрыбгъэдэмылъэтэн
зэрыбгъэдэмылъэтэн
дызэрыбгъэдэмылъэтэн
фызэрыбгъэдэмылъэтэн
зэрыбгъэдэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэтэну
узэрыбгъэдэлъэтэну
зэрыбгъэдэлъэтэну
дызэрыбгъэдэлъэтэну
фызэрыбгъэдэлъэтэну
зэрыбгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэтэну
узэрыбгъэдэмылъэтэну
зэрыбгъэдэмылъэтэну
дызэрыбгъэдэмылъэтэну
фызэрыбгъэдэмылъэтэну
зэрыбгъэдэмылъэтэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъатэ
ущыбгъэдэлъатэ
щыбгъэдэлъатэ
дыщыбгъэдэлъатэ
фыщыбгъэдэлъатэ
щыбгъэдэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъатэ
ущыбгъэдэмылъатэ
щыбгъэдэмылъатэ
дыщыбгъэдэмылъатэ
фыщыбгъэдэмылъатэ
щыбгъэдэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэта
ущыбгъэдэлъэта
щыбгъэдэлъэта
дыщыбгъэдэлъэта
фыщыбгъэдэлъэта
щыбгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэта
ущыбгъэдэмылъэта
щыбгъэдэмылъэта
дыщыбгъэдэмылъэта
фыщыбгъэдэмылъэта
щыбгъэдэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэтэгъа
ущыбгъэдэлъэтэгъа
щыбгъэдэлъэтэгъа
дыщыбгъэдэлъэтэгъа
фыщыбгъэдэлъэтэгъа
щыбгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэтэгъа
ущыбгъэдэмылъэтэгъа
щыбгъэдэмылъэтэгъа
дыщыбгъэдэмылъэтэгъа
фыщыбгъэдэмылъэтэгъа
щыбгъэдэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэтэн
ущыбгъэдэлъэтэн
щыбгъэдэлъэтэн
дыщыбгъэдэлъэтэн
фыщыбгъэдэлъэтэн
щыбгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэтэн
ущыбгъэдэмылъэтэн
щыбгъэдэмылъэтэн
дыщыбгъэдэмылъэтэн
фыщыбгъэдэмылъэтэн
щыбгъэдэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэтэну
ущыбгъэдэлъэтэну
щыбгъэдэлъэтэну
дыщыбгъэдэлъэтэну
фыщыбгъэдэлъэтэну
щыбгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэтэну
ущыбгъэдэмылъэтэну
щыбгъэдэмылъэтэну
дыщыбгъэдэмылъэтэну
фыщыбгъэдэмылъэтэну
щыбгъэдэмылъэтэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъатэ
уздыбгъэдэлъатэ
здыбгъэдэлъатэ
дыздыбгъэдэлъатэ
фыздыбгъэдэлъатэ
здыбгъэдэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъатэ
уздыбгъэдэмылъатэ
здыбгъэдэмылъатэ
дыздыбгъэдэмылъатэ
фыздыбгъэдэмылъатэ
здыбгъэдэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэта
уздыбгъэдэлъэта
здыбгъэдэлъэта
дыздыбгъэдэлъэта
фыздыбгъэдэлъэта
здыбгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэта
уздыбгъэдэмылъэта
здыбгъэдэмылъэта
дыздыбгъэдэмылъэта
фыздыбгъэдэмылъэта
здыбгъэдэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэтэгъа
уздыбгъэдэлъэтэгъа
здыбгъэдэлъэтэгъа
дыздыбгъэдэлъэтэгъа
фыздыбгъэдэлъэтэгъа
здыбгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэтэгъа
уздыбгъэдэмылъэтэгъа
здыбгъэдэмылъэтэгъа
дыздыбгъэдэмылъэтэгъа
фыздыбгъэдэмылъэтэгъа
здыбгъэдэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэтэн
уздыбгъэдэлъэтэн
здыбгъэдэлъэтэн
дыздыбгъэдэлъэтэн
фыздыбгъэдэлъэтэн
здыбгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэтэн
уздыбгъэдэмылъэтэн
здыбгъэдэмылъэтэн
дыздыбгъэдэмылъэтэн
фыздыбгъэдэмылъэтэн
здыбгъэдэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэтэну
уздыбгъэдэлъэтэну
здыбгъэдэлъэтэну
дыздыбгъэдэлъэтэну
фыздыбгъэдэлъэтэну
здыбгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэтэну
уздыбгъэдэмылъэтэну
здыбгъэдэмылъэтэну
дыздыбгъэдэмылъэтэну
фыздыбгъэдэмылъэтэну
здыбгъэдэмылъэтэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъатэ
ущӀыбгъэдэлъатэ
щӀыбгъэдэлъатэ
дыщӀыбгъэдэлъатэ
фыщӀыбгъэдэлъатэ
щӀыбгъэдэлъатэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъатэ
ущӀыбгъэдэмылъатэ
щӀыбгъэдэмылъатэ
дыщӀыбгъэдэмылъатэ
фыщӀыбгъэдэмылъатэ
щӀыбгъэдэмылъатэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэта
ущӀыбгъэдэлъэта
щӀыбгъэдэлъэта
дыщӀыбгъэдэлъэта
фыщӀыбгъэдэлъэта
щӀыбгъэдэлъэта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэта
ущӀыбгъэдэмылъэта
щӀыбгъэдэмылъэта
дыщӀыбгъэдэмылъэта
фыщӀыбгъэдэмылъэта
щӀыбгъэдэмылъэта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэтэгъа
ущӀыбгъэдэлъэтэгъа
щӀыбгъэдэлъэтэгъа
дыщӀыбгъэдэлъэтэгъа
фыщӀыбгъэдэлъэтэгъа
щӀыбгъэдэлъэтэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэтэгъа
ущӀыбгъэдэмылъэтэгъа
щӀыбгъэдэмылъэтэгъа
дыщӀыбгъэдэмылъэтэгъа
фыщӀыбгъэдэмылъэтэгъа
щӀыбгъэдэмылъэтэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэтэн
ущӀыбгъэдэлъэтэн
щӀыбгъэдэлъэтэн
дыщӀыбгъэдэлъэтэн
фыщӀыбгъэдэлъэтэн
щӀыбгъэдэлъэтэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэтэн
ущӀыбгъэдэмылъэтэн
щӀыбгъэдэмылъэтэн
дыщӀыбгъэдэмылъэтэн
фыщӀыбгъэдэмылъэтэн
щӀыбгъэдэмылъэтэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэтэну
ущӀыбгъэдэлъэтэну
щӀыбгъэдэлъэтэну
дыщӀыбгъэдэлъэтэну
фыщӀыбгъэдэлъэтэну
щӀыбгъэдэлъэтэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэтэну
ущӀыбгъэдэмылъэтэну
щӀыбгъэдэмылъэтэну
дыщӀыбгъэдэмылъэтэну
фыщӀыбгъэдэмылъэтэну
щӀыбгъэдэмылъэтэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъатэу
убгъэдэлъатэу
бгъэдэлъатэу
дыбгъэдэлъатэу
фыбгъэдэлъатэу
бгъэдэлъатэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъатэу
убгъэдэмылъатэу
бгъэдэмылъатэу
дыбгъэдэмылъатэу
фыбгъэдэмылъатэу
бгъэдэмылъатэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэтауэ
убгъэдэлъэтауэ
бгъэдэлъэтауэ
дыбгъэдэлъэтауэ
фыбгъэдэлъэтауэ
бгъэдэлъэтауэ / бгъэдэлъэта(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэтауэ
убгъэдэмылъэтауэ
бгъэдэмылъэтауэ
дыбгъэдэмылъэтауэ
фыбгъэдэмылъэтауэ
бгъэдэмылъэтауэ(хэ) / бгъэдэмылъэта(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъатэурэ
убгъэдэлъатэурэ
бгъэдэлъатэурэ
дыбгъэдэлъатэурэ
фыбгъэдэлъатэурэ
бгъэдэлъатэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъатэурэ
убгъэдэмылъатэурэ
бгъэдэмылъатэурэ
дыбгъэдэмылъатэурэ
фыбгъэдэмылъатэурэ
бгъэдэмылъатэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыббгъэдолъатэ
сыбгъэдолъатэ
--
сывбгъэдолъатэ
сабгъэдолъатэ
уэ
узбгъэдолъатэ
--
убгъэдолъатэ
удбгъэдолъатэ
--
уабгъэдолъатэ
ар
збгъэдолъатэ
ббгъэдолъатэ
бгъэдолъатэ
дбгъэдолъатэ
вбгъэдолъатэ
ябгъэдолъатэ
дэ
--
дыббгъэдолъатэ
дыбгъэдолъатэ
--
дывбгъэдолъатэ
дабгъэдолъатэ
фэ
фызбгъэдолъатэ
--
фыбгъэдолъатэ
фыдбгъэдолъатэ
--
фабгъэдолъатэ
ахэр
збгъэдолъатэ(хэ)
ббгъэдолъатэ(хэ)
бгъэдолъатэ(хэ)
дбгъэдолъатэ(хэ)
вбгъэдолъатэ(хэ)
ябгъэдолъатэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъат]э
[лъат]эр
--
[лъат]эхэр
Эргативнэ:
[лъат]э
[лъат]эм
--
[лъат]эхэм
Послеложнэ:
[лъат]экӀэ
[лъат]эмкӀэ
[лъат]эхэкӀэ
[лъат]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъат]эуэ
[лъат]эрауэ
[лъат]эхэу
[лъат]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]а
[лъэт]ар
--
[лъэт]ахэр
Эргативнэ:
[лъэт]а
[лъэт]ам
--
[лъэт]ахэм
Послеложнэ:
[лъэт]акӀэ
[лъэт]амкӀэ
[лъэт]ахэкӀэ
[лъэт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэт]ауэ
[лъэт]арауэ
[лъэт]ахэу
[лъэт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]эн
[лъэт]эныр
--
[лъэт]энхэр
Эргативнэ:
[лъэт]эн
[лъэт]эным
--
[лъэт]энхэм
Послеложнэ:
[лъэт]энкӀэ
[лъэт]энымкӀэ
[лъэт]энхэкӀэ
[лъэт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энырауэ
[лъэт]энхэу
[лъэт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энур
--
[лъэт]энухэр
Эргативнэ:
[лъэт]эну
[лъэт]энум
--
[лъэт]энухэм
Послеложнэ:
[лъэт]энукӀэ
[лъэт]энумкӀэ
[лъэт]энухэкӀэ
[лъэт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэт]энууэ
[лъэт]энурауэ
[лъэт]энухэу
[лъэт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым лъэтауэ бгъэдыхьэн.
ПсынщӀэ дыдэу зыгуэрым бгъэдыхьэн, бгъэдэлъэдэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Бзу анэр шырхэм бгъэдолъатэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бгъэдэлъэтэн: 1. fly up to sb or sth 2. very quickly walk, ride or drive up to sb/sth.
Бзу анэр шырхэм бгъэдолъатэ: the mother sparrow flew up to her chicks.
УРЫСЫБЗЭ
бгъэдэлъэтэн: 1. подлететь к кому-чему-л. 2. очень быстро подойти, подъехать к кому-чему-л.
Бзу анэр шырхэм бгъэдолъатэ: мать-воробей подлетела к своим птенцам.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.