АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
бгъэдэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӀэс "бгъэдэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
бгъэдэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
бгъэдэмылъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэн
убгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн
дыбгъэдэлъэдэн
фыбгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэн
убгъэдэмылъэдэн
бгъэдэмылъэдэн
дыбгъэдэмылъэдэн
фыбгъэдэмылъэдэн
бгъэдэмылъэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
бгъэдэлъадэ!
фыбгъэдэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
убгъэдэмылъадэ!
фыбгъэдэмылъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдрелъадэ
убгъэдрелъадэ
бгъэдрелъадэ
дыбгъэдрелъадэ
фыбгъэдрелъадэ
бгъэдрелъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдремылъадэ
убгъэдремылъадэ
бгъэдремылъадэ
дыбгъэдремылъадэ
фыбгъэдремылъадэ
бгъэдремылъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдолъадэ(р)
убгъэдолъадэ(р)
бгъэдолъадэ(р)
дыбгъэдолъадэ(р)
фыбгъэдолъадэ(р)
бгъэдолъадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэркъым
убгъэдэлъадэркъым
бгъэдэлъадэркъым
дыбгъэдэлъадэркъым
фыбгъэдэлъадэркъым
бгъэдэлъадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэ(р)т
убгъэдэлъадэ(р)т
бгъэдэлъадэ(р)т
дыбгъэдэлъадэ(р)т
фыбгъэдэлъадэ(р)т
бгъэдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэ(р)тэкъым
убгъэдэлъадэ(р)тэкъым
бгъэдэлъадэ(р)тэкъым
дыбгъэдэлъадэ(р)тэкъым
фыбгъэдэлъадэ(р)тэкъым
бгъэдэлъадэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдащ
убгъэдэлъэдащ
бгъэдэлъэдащ
дыбгъэдэлъэдащ
фыбгъэдэлъэдащ
бгъэдэлъэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдакъым
убгъэдэлъэдакъым
бгъэдэлъэдакъым
дыбгъэдэлъэдакъым
фыбгъэдэлъэдакъым
бгъэдэлъэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдат
убгъэдэлъэдат
бгъэдэлъэдат
дыбгъэдэлъэдат
фыбгъэдэлъэдат
бгъэдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдатэкъым
убгъэдэлъэдатэкъым
бгъэдэлъэдатэкъым
дыбгъэдэлъэдатэкъым
фыбгъэдэлъэдатэкъым
бгъэдэлъэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъащ
убгъэдэлъэдэгъащ
бгъэдэлъэдэгъащ
дыбгъэдэлъэдэгъащ
фыбгъэдэлъэдэгъащ
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъакъым
убгъэдэлъэдэгъакъым
бгъэдэлъэдэгъакъым
дыбгъэдэлъэдэгъакъым
фыбгъэдэлъэдэгъакъым
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъат
убгъэдэлъэдэгъат
бгъэдэлъэдэгъат
дыбгъэдэлъэдэгъат
фыбгъэдэлъэдэгъат
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъатэкъым
убгъэдэлъэдэгъатэкъым
бгъэдэлъэдэгъатэкъым
дыбгъэдэлъэдэгъатэкъым
фыбгъэдэлъэдэгъатэкъым
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэщ
убгъэдэлъадэщ
бгъэдэлъадэщ
дыбгъэдэлъадэщ
фыбгъэдэлъадэщ
бгъэдэлъадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэкъым
убгъэдэлъадэкъым
бгъэдэлъадэкъым
дыбгъэдэлъадэкъым
фыбгъэдэлъадэкъым
бгъэдэлъадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэт
убгъэдэлъадэт
бгъэдэлъадэт
дыбгъэдэлъадэт
фыбгъэдэлъадэт
бгъэдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэтэкъым
убгъэдэлъадэтэкъым
бгъэдэлъадэтэкъым
дыбгъэдэлъадэтэкъым
фыбгъэдэлъадэтэкъым
бгъэдэлъадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнщ
убгъэдэлъэдэнщ
бгъэдэлъэдэнщ
дыбгъэдэлъэдэнщ
фыбгъэдэлъэдэнщ
бгъэдэлъэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнкъым
убгъэдэлъэдэнкъым
бгъэдэлъэдэнкъым
дыбгъэдэлъэдэнкъым
фыбгъэдэлъэдэнкъым
бгъэдэлъэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнущ
убгъэдэлъэдэнущ
бгъэдэлъэдэнущ
дыбгъэдэлъэдэнущ
фыбгъэдэлъэдэнущ
бгъэдэлъэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнукъым
убгъэдэлъэдэнукъым
бгъэдэлъэдэнукъым
дыбгъэдэлъэдэнукъым
фыбгъэдэлъэдэнукъым
бгъэдэлъэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэрэ
убгъэдэлъадэрэ
бгъэдэлъадэрэ
дыбгъэдэлъадэрэ
фыбгъэдэлъадэрэ
бгъэдэлъадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэркъэ
убгъэдэлъадэркъэ
бгъэдэлъадэркъэ
дыбгъэдэлъадэркъэ
фыбгъэдэлъадэркъэ
бгъэдэлъадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэ(р)т
убгъэдэлъадэ(р)т
бгъэдэлъадэ(р)т
дыбгъэдэлъадэ(р)т
фыбгъэдэлъадэ(р)т
бгъэдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэ(р)тэкъэ
убгъэдэлъадэ(р)тэкъэ
бгъэдэлъадэ(р)тэкъэ
дыбгъэдэлъадэ(р)тэкъэ
фыбгъэдэлъадэ(р)тэкъэ
бгъэдэлъадэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэда
убгъэдэлъэда
бгъэдэлъэда
дыбгъэдэлъэда
фыбгъэдэлъэда
бгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдакъэ
убгъэдэлъэдакъэ
бгъэдэлъэдакъэ
дыбгъэдэлъэдакъэ
фыбгъэдэлъэдакъэ
бгъэдэлъэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдат
убгъэдэлъэдат
бгъэдэлъэдат
дыбгъэдэлъэдат
фыбгъэдэлъэдат
бгъэдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдатэкъэ
убгъэдэлъэдатэкъэ
бгъэдэлъэдатэкъэ
дыбгъэдэлъэдатэкъэ
фыбгъэдэлъэдатэкъэ
бгъэдэлъэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъа
убгъэдэлъэдэгъа
бгъэдэлъэдэгъа
дыбгъэдэлъэдэгъа
фыбгъэдэлъэдэгъа
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъакъэ
убгъэдэлъэдэгъакъэ
бгъэдэлъэдэгъакъэ
дыбгъэдэлъэдэгъакъэ
фыбгъэдэлъэдэгъакъэ
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъат
убгъэдэлъэдэгъат
бгъэдэлъэдэгъат
дыбгъэдэлъэдэгъат
фыбгъэдэлъэдэгъат
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъатэкъэ
убгъэдэлъэдэгъатэкъэ
бгъэдэлъэдэгъатэкъэ
дыбгъэдэлъэдэгъатэкъэ
фыбгъэдэлъэдэгъатэкъэ
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэ
убгъэдэлъадэ
бгъэдэлъадэ
дыбгъэдэлъадэ
фыбгъэдэлъадэ
бгъэдэлъадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэкъэ
убгъэдэлъадэкъэ
бгъэдэлъадэкъэ
дыбгъэдэлъадэкъэ
фыбгъэдэлъадэкъэ
бгъэдэлъадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэт
убгъэдэлъадэт
бгъэдэлъадэт
дыбгъэдэлъадэт
фыбгъэдэлъадэт
бгъэдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэтэкъэ
убгъэдэлъадэтэкъэ
бгъэдэлъадэтэкъэ
дыбгъэдэлъадэтэкъэ
фыбгъэдэлъадэтэкъэ
бгъэдэлъадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэн
убгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн
дыбгъэдэлъэдэн
фыбгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнкъэ
убгъэдэлъэдэнкъэ
бгъэдэлъэдэнкъэ
дыбгъэдэлъэдэнкъэ
фыбгъэдэлъэдэнкъэ
бгъэдэлъэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэну
убгъэдэлъэдэну
бгъэдэлъэдэну
дыбгъэдэлъэдэну
фыбгъэдэлъэдэну
бгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнукъэ
убгъэдэлъэдэнукъэ
бгъэдэлъэдэнукъэ
дыбгъэдэлъэдэнукъэ
фыбгъэдэлъэдэнукъэ
бгъэдэлъэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэмэ
убгъэдэлъадэмэ
бгъэдэлъадэмэ
дыбгъэдэлъадэмэ
фыбгъэдэлъадэмэ
бгъэдэлъадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъадэмэ
убгъэдэмылъадэмэ
бгъэдэмылъадэмэ
дыбгъэдэмылъадэмэ
фыбгъэдэмылъадэмэ
бгъэдэмылъадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдамэ
убгъэдэлъэдамэ
бгъэдэлъэдамэ
дыбгъэдэлъэдамэ
фыбгъэдэлъэдамэ
бгъэдэлъэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдамэ
убгъэдэмылъэдамэ
бгъэдэмылъэдамэ
дыбгъэдэмылъэдамэ
фыбгъэдэмылъэдамэ
мылъэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъамэ
убгъэдэлъэдэгъамэ
бгъэдэлъэдэгъамэ
дыбгъэдэлъэдэгъамэ
фыбгъэдэлъэдэгъамэ
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэгъамэ
убгъэдэмылъэдэгъамэ
бгъэдэмылъэдэгъамэ
дыбгъэдэмылъэдэгъамэ
фыбгъэдэмылъэдэгъамэ
бгъэдэмылъэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнмэ
убгъэдэлъэдэнмэ
бгъэдэлъэдэнмэ
дыбгъэдэлъэдэнмэ
фыбгъэдэлъэдэнмэ
бгъэдэлъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнмэ
убгъэдэмылъэдэнмэ
бгъэдэмылъэдэнмэ
дыбгъэдэмылъэдэнмэ
фыбгъэдэмылъэдэнмэ
бгъэдэмылъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнумэ
убгъэдэлъэдэнумэ
бгъэдэлъэдэнумэ
дыбгъэдэлъэдэнумэ
фыбгъэдэлъэдэнумэ
бгъэдэлъэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнумэ
убгъэдэмылъэдэнумэ
бгъэдэмылъэдэнумэ
дыбгъэдэмылъэдэнумэ
фыбгъэдэмылъэдэнумэ
бгъэдэмылъэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэтэмэ
убгъэдэлъадэтэмэ
бгъэдэлъадэтэмэ
дыбгъэдэлъадэтэмэ
фыбгъэдэлъадэтэмэ
бгъэдэлъадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъадэтэмэ
убгъэдэмылъадэтэмэ
бгъэдэмылъадэтэмэ
дыбгъэдэмылъадэтэмэ
фыбгъэдэмылъадэтэмэ
бгъэдэмылъадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдатэмэ
убгъэдэлъэдатэмэ
бгъэдэлъэдатэмэ
дыбгъэдэлъэдатэмэ
фыбгъэдэлъэдатэмэ
бгъэдэлъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдатэмэ
убгъэдэмылъэдатэмэ
бгъэдэмылъэдатэмэ
дыбгъэдэмылъэдатэмэ
фыбгъэдэмылъэдатэмэ
бгъэдэмылъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъатэмэ
убгъэдэлъэдэгъатэмэ
бгъэдэлъэдэгъатэмэ
дыбгъэдэлъэдэгъатэмэ
фыбгъэдэлъэдэгъатэмэ
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэгъатэмэ
убгъэдэмылъэдэгъатэмэ
бгъэдэмылъэдэгъатэмэ
дыбгъэдэмылъэдэгъатэмэ
фыбгъэдэмылъэдэгъатэмэ
бгъэдэмылъэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнтэмэ
убгъэдэлъэдэнтэмэ
бгъэдэлъэдэнтэмэ
дыбгъэдэлъэдэнтэмэ
фыбгъэдэлъэдэнтэмэ
бгъэдэлъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнтэмэ
убгъэдэмылъэдэнтэмэ
бгъэдэмылъэдэнтэмэ
дыбгъэдэмылъэдэнтэмэ
фыбгъэдэмылъэдэнтэмэ
бгъэдэмылъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнутэмэ
убгъэдэлъэдэнутэмэ
бгъэдэлъэдэнутэмэ
дыбгъэдэлъэдэнутэмэ
фыбгъэдэлъэдэнутэмэ
бгъэдэлъэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнутэмэ
убгъэдэмылъэдэнутэмэ
бгъэдэмылъэдэнутэмэ
дыбгъэдэмылъэдэнутэмэ
фыбгъэдэмылъэдэнутэмэ
бгъэдэмылъэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнт
убгъэдэлъэдэнт
бгъэдэлъэдэнт
дыбгъэдэлъэдэнт
фыбгъэдэлъэдэнт
бгъэдэлъэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнтэкъым
убгъэдэлъэдэнтэкъым
бгъэдэлъэдэнтэкъым
дыбгъэдэлъэдэнтэкъым
фыбгъэдэлъэдэнтэкъым
бгъэдэлъэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнут
убгъэдэлъэдэнут
бгъэдэлъэдэнут
дыбгъэдэлъэдэнут
фыбгъэдэлъэдэнут
бгъэдэлъэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнутэкъым
убгъэдэлъэдэнутэкъым
бгъэдэлъэдэнутэкъым
дыбгъэдэлъэдэнутэкъым
фыбгъэдэлъэдэнутэкъым
бгъэдэлъэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэми
убгъэдэлъадэми
бгъэдэлъадэми
дыбгъэдэлъадэми
фыбгъэдэлъадэми
бгъэдэлъадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъадэми
убгъэдэмылъадэми
бгъэдэмылъадэми
дыбгъэдэмылъадэми
фыбгъэдэмылъадэми
бгъэдэмылъадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдами
убгъэдэлъэдами
бгъэдэлъэдами
дыбгъэдэлъэдами
фыбгъэдэлъэдами
бгъэдэлъэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдами
убгъэдэмылъэдами
бгъэдэмылъэдами
дыбгъэдэмылъэдами
фыбгъэдэмылъэдами
бгъэдэмылъэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъами
убгъэдэлъэдэгъами
бгъэдэлъэдэгъами
дыбгъэдэлъэдэгъами
фыбгъэдэлъэдэгъами
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэгъами
убгъэдэмылъэдэгъами
бгъэдэмылъэдэгъами
дыбгъэдэмылъэдэгъами
фыбгъэдэмылъэдэгъами
бгъэдэмылъэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнми
убгъэдэлъэдэнми
бгъэдэлъэдэнми
дыбгъэдэлъэдэнми
фыбгъэдэлъэдэнми
бгъэдэлъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнми
убгъэдэмылъэдэнми
бгъэдэмылъэдэнми
дыбгъэдэмылъэдэнми
фыбгъэдэмылъэдэнми
бгъэдэмылъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнуми
убгъэдэлъэдэнуми
бгъэдэлъэдэнуми
дыбгъэдэлъэдэнуми
фыбгъэдэлъэдэнуми
бгъэдэлъэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнуми
убгъэдэмылъэдэнуми
бгъэдэмылъэдэнуми
дыбгъэдэмылъэдэнуми
фыбгъэдэмылъэдэнуми
бгъэдэмылъэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъадэтэми
убгъэдэлъадэтэми
бгъэдэлъадэтэми
дыбгъэдэлъадэтэми
фыбгъэдэлъадэтэми
бгъэдэлъадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъадэтэми
убгъэдэмылъадэтэми
бгъэдэмылъадэтэми
дыбгъэдэмылъадэтэми
фыбгъэдэмылъадэтэми
бгъэдэмылъадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдатэми
убгъэдэлъэдатэми
бгъэдэлъэдатэми
дыбгъэдэлъэдатэми
фыбгъэдэлъэдатэми
бгъэдэлъэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдатэми
убгъэдэмылъэдатэми
бгъэдэмылъэдатэми
дыбгъэдэмылъэдатэми
фыбгъэдэмылъэдатэми
бгъэдэмылъэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэгъатэми
убгъэдэлъэдэгъатэми
бгъэдэлъэдэгъатэми
дыбгъэдэлъэдэгъатэми
фыбгъэдэлъэдэгъатэми
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэгъатэми
убгъэдэмылъэдэгъатэми
бгъэдэмылъэдэгъатэми
дыбгъэдэмылъэдэгъатэми
фыбгъэдэмылъэдэгъатэми
бгъэдэмылъэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнтэми
убгъэдэлъэдэнтэми
бгъэдэлъэдэнтэми
дыбгъэдэлъэдэнтэми
фыбгъэдэлъэдэнтэми
бгъэдэлъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнтэми
убгъэдэмылъэдэнтэми
бгъэдэмылъэдэнтэми
дыбгъэдэмылъэдэнтэми
фыбгъэдэмылъэдэнтэми
бгъэдэмылъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдэнутэми
убгъэдэлъэдэнутэми
бгъэдэлъэдэнутэми
дыбгъэдэлъэдэнутэми
фыбгъэдэлъэдэнутэми
бгъэдэлъэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдэнутэми
убгъэдэмылъэдэнутэми
бгъэдэмылъэдэнутэми
дыбгъэдэмылъэдэнутэми
фыбгъэдэмылъэдэнутэми
бгъэдэмылъэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдаи
убгъэдэлъэдаи
бгъэдэлъэдаи
дыбгъэдэлъэдаи
фыбгъэдэлъэдаи
бгъэдэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдакъыми
убгъэдэлъэдакъыми
бгъэдэлъэдакъыми
дыбгъэдэлъэдакъыми
фыбгъэдэлъэдакъыми
бгъэдэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдащэрэт
убгъэдэлъэдащэрэт
бгъэдэлъэдащэрэт
дыбгъэдэлъэдащэрэт
фыбгъэдэлъэдащэрэт
бгъэдэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмылъэдащэрэт
убгъэдэмылъэдащэрэт
бгъэдэмылъэдащэрэт
дыбгъэдэмылъэдащэрэт
фыбгъэдэмылъэдащэрэт
бгъэдэмылъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнщ
убгъэдэлъэдагъэнщ
бгъэдэлъэдагъэнщ
дыбгъэдэлъэдагъэнщ
фыбгъэдэлъэдагъэнщ
бгъэдэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнкъым
убгъэдэлъэдагъэнкъым
бгъэдэлъэдагъэнкъым
дыбгъэдэлъэдагъэнкъым
фыбгъэдэлъэдагъэнкъым
бгъэдэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнт
убгъэдэлъэдагъэнт
бгъэдэлъэдагъэнт
дыбгъэдэлъэдагъэнт
фыбгъэдэлъэдагъэнт
бгъэдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнтэкъым
убгъэдэлъэдагъэнтэкъым
бгъэдэлъэдагъэнтэкъым
дыбгъэдэлъэдагъэнтэкъым
фыбгъэдэлъэдагъэнтэкъым
бгъэдэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэн
убгъэдэлъэдагъэн
бгъэдэлъэдагъэн
дыбгъэдэлъэдагъэн
фыбгъэдэлъэдагъэн
бгъэдэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнкъэ
убгъэдэлъэдагъэнкъэ
бгъэдэлъэдагъэнкъэ
дыбгъэдэлъэдагъэнкъэ
фыбгъэдэлъэдагъэнкъэ
бгъэдэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнт
убгъэдэлъэдагъэнт
бгъэдэлъэдагъэнт
дыбгъэдэлъэдагъэнт
фыбгъэдэлъэдагъэнт
бгъэдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
убгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
бгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
дыбгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
фыбгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
бгъэдэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнущ
убгъэдэлъэдагъэнущ
бгъэдэлъэдагъэнущ
дыбгъэдэлъэдагъэнущ
фыбгъэдэлъэдагъэнущ
бгъэдэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнукъым
убгъэдэлъэдагъэнукъым
бгъэдэлъэдагъэнукъым
дыбгъэдэлъэдагъэнукъым
фыбгъэдэлъэдагъэнукъым
бгъэдэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнут
убгъэдэлъэдагъэнут
бгъэдэлъэдагъэнут
дыбгъэдэлъэдагъэнут
фыбгъэдэлъэдагъэнут
бгъэдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнутэкъым
убгъэдэлъэдагъэнутэкъым
бгъэдэлъэдагъэнутэкъым
дыбгъэдэлъэдагъэнутэкъым
фыбгъэдэлъэдагъэнутэкъым
бгъэдэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэну
убгъэдэлъэдагъэну
бгъэдэлъэдагъэну
дыбгъэдэлъэдагъэну
фыбгъэдэлъэдагъэну
бгъэдэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнукъэ
убгъэдэлъэдагъэнукъэ
бгъэдэлъэдагъэнукъэ
дыбгъэдэлъэдагъэнукъэ
фыбгъэдэлъэдагъэнукъэ
бгъэдэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнут
убгъэдэлъэдагъэнут
бгъэдэлъэдагъэнут
дыбгъэдэлъэдагъэнут
фыбгъэдэлъэдагъэнут
бгъэдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
убгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
бгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
дыбгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
фыбгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
бгъэдэлъэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъадэ
убгъэдэлъадэ
бгъэдэлъадэ
дыбгъэдэлъадэ
фыбгъэдэлъадэ
бгъэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъадэ
убгъэдэмылъадэ
бгъэдэмылъадэ
дыбгъэдэмылъадэ
фыбгъэдэмылъадэ
бгъэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэда
убгъэдэлъэда
бгъэдэлъэда
дыбгъэдэлъэда
фыбгъэдэлъэда
бгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэда
убгъэдэмылъэда
бгъэдэмылъэда
дыбгъэдэмылъэда
фыбгъэдэмылъэда
бгъэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэдэгъа
убгъэдэлъэдэгъа
бгъэдэлъэдэгъа
дыбгъэдэлъэдэгъа
фыбгъэдэлъэдэгъа
бгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэдэгъа
убгъэдэмылъэдэгъа
бгъэдэмылъэдэгъа
дыбгъэдэмылъэдэгъа
фыбгъэдэмылъэдэгъа
бгъэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэдэн
убгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн
дыбгъэдэлъэдэн
фыбгъэдэлъэдэн
бгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэдэн
убгъэдэмылъэдэн
бгъэдэмылъэдэн
дыбгъэдэмылъэдэн
фыбгъэдэмылъэдэн
бгъэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэдэну
убгъэдэлъэдэну
бгъэдэлъэдэну
дыбгъэдэлъэдэну
фыбгъэдэлъэдэну
бгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэдэну
убгъэдэмылъэдэну
бгъэдэмылъэдэну
дыбгъэдэмылъэдэну
фыбгъэдэмылъэдэну
бгъэдэмылъэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъадэ
узэрыбгъэдэлъадэ
зэрыбгъэдэлъадэ
дызэрыбгъэдэлъадэ
фызэрыбгъэдэлъадэ
зэрыбгъэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъадэ
узэрыбгъэдэмылъадэ
зэрыбгъэдэмылъадэ
дызэрыбгъэдэмылъадэ
фызэрыбгъэдэмылъадэ
зэрыбгъэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэда
узэрыбгъэдэлъэда
зэрыбгъэдэлъэда
дызэрыбгъэдэлъэда
фызэрыбгъэдэлъэда
зэрыбгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэда
узэрыбгъэдэмылъэда
зэрыбгъэдэмылъэда
дызэрыбгъэдэмылъэда
фызэрыбгъэдэмылъэда
зэрыбгъэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэдэгъа
узэрыбгъэдэлъэдэгъа
зэрыбгъэдэлъэдэгъа
дызэрыбгъэдэлъэдэгъа
фызэрыбгъэдэлъэдэгъа
зэрыбгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэдэгъа
узэрыбгъэдэмылъэдэгъа
зэрыбгъэдэмылъэдэгъа
дызэрыбгъэдэмылъэдэгъа
фызэрыбгъэдэмылъэдэгъа
зэрыбгъэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэдэн
узэрыбгъэдэлъэдэн
зэрыбгъэдэлъэдэн
дызэрыбгъэдэлъэдэн
фызэрыбгъэдэлъэдэн
зэрыбгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэдэн
узэрыбгъэдэмылъэдэн
зэрыбгъэдэмылъэдэн
дызэрыбгъэдэмылъэдэн
фызэрыбгъэдэмылъэдэн
зэрыбгъэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэлъэдэну
узэрыбгъэдэлъэдэну
зэрыбгъэдэлъэдэну
дызэрыбгъэдэлъэдэну
фызэрыбгъэдэлъэдэну
зэрыбгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмылъэдэну
узэрыбгъэдэмылъэдэну
зэрыбгъэдэмылъэдэну
дызэрыбгъэдэмылъэдэну
фызэрыбгъэдэмылъэдэну
зэрыбгъэдэмылъэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъадэ
ущыбгъэдэлъадэ
щыбгъэдэлъадэ
дыщыбгъэдэлъадэ
фыщыбгъэдэлъадэ
щыбгъэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъадэ
ущыбгъэдэмылъадэ
щыбгъэдэмылъадэ
дыщыбгъэдэмылъадэ
фыщыбгъэдэмылъадэ
щыбгъэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэда
ущыбгъэдэлъэда
щыбгъэдэлъэда
дыщыбгъэдэлъэда
фыщыбгъэдэлъэда
щыбгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэда
ущыбгъэдэмылъэда
щыбгъэдэмылъэда
дыщыбгъэдэмылъэда
фыщыбгъэдэмылъэда
щыбгъэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэдэгъа
ущыбгъэдэлъэдэгъа
щыбгъэдэлъэдэгъа
дыщыбгъэдэлъэдэгъа
фыщыбгъэдэлъэдэгъа
щыбгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэдэгъа
ущыбгъэдэмылъэдэгъа
щыбгъэдэмылъэдэгъа
дыщыбгъэдэмылъэдэгъа
фыщыбгъэдэмылъэдэгъа
щыбгъэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэдэн
ущыбгъэдэлъэдэн
щыбгъэдэлъэдэн
дыщыбгъэдэлъэдэн
фыщыбгъэдэлъэдэн
щыбгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэдэн
ущыбгъэдэмылъэдэн
щыбгъэдэмылъэдэн
дыщыбгъэдэмылъэдэн
фыщыбгъэдэмылъэдэн
щыбгъэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэлъэдэну
ущыбгъэдэлъэдэну
щыбгъэдэлъэдэну
дыщыбгъэдэлъэдэну
фыщыбгъэдэлъэдэну
щыбгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмылъэдэну
ущыбгъэдэмылъэдэну
щыбгъэдэмылъэдэну
дыщыбгъэдэмылъэдэну
фыщыбгъэдэмылъэдэну
щыбгъэдэмылъэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъадэ
уздыбгъэдэлъадэ
здыбгъэдэлъадэ
дыздыбгъэдэлъадэ
фыздыбгъэдэлъадэ
здыбгъэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъадэ
уздыбгъэдэмылъадэ
здыбгъэдэмылъадэ
дыздыбгъэдэмылъадэ
фыздыбгъэдэмылъадэ
здыбгъэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэда
уздыбгъэдэлъэда
здыбгъэдэлъэда
дыздыбгъэдэлъэда
фыздыбгъэдэлъэда
здыбгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэда
уздыбгъэдэмылъэда
здыбгъэдэмылъэда
дыздыбгъэдэмылъэда
фыздыбгъэдэмылъэда
здыбгъэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэдэгъа
уздыбгъэдэлъэдэгъа
здыбгъэдэлъэдэгъа
дыздыбгъэдэлъэдэгъа
фыздыбгъэдэлъэдэгъа
здыбгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэдэгъа
уздыбгъэдэмылъэдэгъа
здыбгъэдэмылъэдэгъа
дыздыбгъэдэмылъэдэгъа
фыздыбгъэдэмылъэдэгъа
здыбгъэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэдэн
уздыбгъэдэлъэдэн
здыбгъэдэлъэдэн
дыздыбгъэдэлъэдэн
фыздыбгъэдэлъэдэн
здыбгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэдэн
уздыбгъэдэмылъэдэн
здыбгъэдэмылъэдэн
дыздыбгъэдэмылъэдэн
фыздыбгъэдэмылъэдэн
здыбгъэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэлъэдэну
уздыбгъэдэлъэдэну
здыбгъэдэлъэдэну
дыздыбгъэдэлъэдэну
фыздыбгъэдэлъэдэну
здыбгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмылъэдэну
уздыбгъэдэмылъэдэну
здыбгъэдэмылъэдэну
дыздыбгъэдэмылъэдэну
фыздыбгъэдэмылъэдэну
здыбгъэдэмылъэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъадэ
ущӀыбгъэдэлъадэ
щӀыбгъэдэлъадэ
дыщӀыбгъэдэлъадэ
фыщӀыбгъэдэлъадэ
щӀыбгъэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъадэ
ущӀыбгъэдэмылъадэ
щӀыбгъэдэмылъадэ
дыщӀыбгъэдэмылъадэ
фыщӀыбгъэдэмылъадэ
щӀыбгъэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэда
ущӀыбгъэдэлъэда
щӀыбгъэдэлъэда
дыщӀыбгъэдэлъэда
фыщӀыбгъэдэлъэда
щӀыбгъэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэда
ущӀыбгъэдэмылъэда
щӀыбгъэдэмылъэда
дыщӀыбгъэдэмылъэда
фыщӀыбгъэдэмылъэда
щӀыбгъэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэдэгъа
ущӀыбгъэдэлъэдэгъа
щӀыбгъэдэлъэдэгъа
дыщӀыбгъэдэлъэдэгъа
фыщӀыбгъэдэлъэдэгъа
щӀыбгъэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэдэгъа
ущӀыбгъэдэмылъэдэгъа
щӀыбгъэдэмылъэдэгъа
дыщӀыбгъэдэмылъэдэгъа
фыщӀыбгъэдэмылъэдэгъа
щӀыбгъэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэдэн
ущӀыбгъэдэлъэдэн
щӀыбгъэдэлъэдэн
дыщӀыбгъэдэлъэдэн
фыщӀыбгъэдэлъэдэн
щӀыбгъэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэдэн
ущӀыбгъэдэмылъэдэн
щӀыбгъэдэмылъэдэн
дыщӀыбгъэдэмылъэдэн
фыщӀыбгъэдэмылъэдэн
щӀыбгъэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэлъэдэну
ущӀыбгъэдэлъэдэну
щӀыбгъэдэлъэдэну
дыщӀыбгъэдэлъэдэну
фыщӀыбгъэдэлъэдэну
щӀыбгъэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмылъэдэну
ущӀыбгъэдэмылъэдэну
щӀыбгъэдэмылъэдэну
дыщӀыбгъэдэмылъэдэну
фыщӀыбгъэдэмылъэдэну
щӀыбгъэдэмылъэдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъадэу
убгъэдэлъадэу
бгъэдэлъадэу
дыбгъэдэлъадэу
фыбгъэдэлъадэу
бгъэдэлъадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъадэу
убгъэдэмылъадэу
бгъэдэмылъадэу
дыбгъэдэмылъадэу
фыбгъэдэмылъадэу
бгъэдэмылъадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъэдауэ
убгъэдэлъэдауэ
бгъэдэлъэдауэ
дыбгъэдэлъэдауэ
фыбгъэдэлъэдауэ
бгъэдэлъэдауэ / бгъэдэлъэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъэдауэ
убгъэдэмылъэдауэ
бгъэдэмылъэдауэ
дыбгъэдэмылъэдауэ
фыбгъэдэмылъэдауэ
бгъэдэмылъэдауэ(хэ) / бгъэдэмылъэда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыбгъэдэлъадэурэ
убгъэдэлъадэурэ
бгъэдэлъадэурэ
дыбгъэдэлъадэурэ
фыбгъэдэлъадэурэ
бгъэдэлъадэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмылъадэурэ
убгъэдэмылъадэурэ
бгъэдэмылъадэурэ
дыбгъэдэмылъадэурэ
фыбгъэдэмылъадэурэ
бгъэдэмылъадэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыббгъэдолъадэ
сыбгъэдолъадэ
--
сывбгъэдолъадэ
сабгъэдолъадэ
уэ
узбгъэдолъадэ
--
убгъэдолъадэ
удбгъэдолъадэ
--
уабгъэдолъадэ
ар
збгъэдолъадэ
ббгъэдолъадэ
бгъэдолъадэ
дбгъэдолъадэ
вбгъэдолъадэ
ябгъэдолъадэ
дэ
--
дыббгъэдолъадэ
дыбгъэдолъадэ
--
дывбгъэдолъадэ
дабгъэдолъадэ
фэ
фызбгъэдолъадэ
--
фыбгъэдолъадэ
фыдбгъэдолъадэ
--
фабгъэдолъадэ
ахэр
збгъэдолъадэ(хэ)
ббгъэдолъадэ(хэ)
бгъэдолъадэ(хэ)
дбгъэдолъадэ(хэ)
вбгъэдолъадэ(хэ)
ябгъэдолъадэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эуэ
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Лъэсу е машинэ, гу с. ху. уису, шы утесу зыгуэрым псынщӀэу, жэкӀэ бгъэдыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Софят щхьэгъубжэм бгъэдолъадэри ину зэӀуедз. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бгъэдэлъэдэн: run, ride or drive up to sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
бгъэдэлъэдэн: подбежать, быстро подъехать к кому-чему-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.