АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӀэс "бгъэдыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
бгъэдыхьэн
щымыӀэныгъэ:
бгъэдэмыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэн
убгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн
дыбгъэдыхьэн
фыбгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэн
убгъэдэмыхьэн
бгъэдэмыхьэн
дыбгъэдэмыхьэн
фыбгъэдэмыхьэн
бгъэдэмыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
бгъэдыхьэ!
фыбгъэдыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
убгъэдэмыхьэ!
фыбгъэдэмыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдрехьэ
убгъэдрехьэ
бгъэдрехьэ
дыбгъэдрехьэ
фыбгъэдрехьэ
бгъэдрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдремыхьэ
убгъэдремыхьэ
бгъэдремыхьэ
дыбгъэдремыхьэ
фыбгъэдремыхьэ
бгъэдремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдохьэ(р)
убгъэдохьэ(р)
бгъэдохьэ(р)
дыбгъэдохьэ(р)
фыбгъэдохьэ(р)
бгъэдохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэркъым
убгъэдыхьэркъым
бгъэдыхьэркъым
дыбгъэдыхьэркъым
фыбгъэдыхьэркъым
бгъэдыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэ(р)т
убгъэдыхьэ(р)т
бгъэдыхьэ(р)т
дыбгъэдыхьэ(р)т
фыбгъэдыхьэ(р)т
бгъэдыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэ(р)тэкъым
убгъэдыхьэ(р)тэкъым
бгъэдыхьэ(р)тэкъым
дыбгъэдыхьэ(р)тэкъым
фыбгъэдыхьэ(р)тэкъым
бгъэдыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьащ
убгъэдыхьащ
бгъэдыхьащ
дыбгъэдыхьащ
фыбгъэдыхьащ
бгъэдыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьакъым
убгъэдыхьакъым
бгъэдыхьакъым
дыбгъэдыхьакъым
фыбгъэдыхьакъым
бгъэдыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьат
убгъэдыхьат
бгъэдыхьат
дыбгъэдыхьат
фыбгъэдыхьат
бгъэдыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьатэкъым
убгъэдыхьатэкъым
бгъэдыхьатэкъым
дыбгъэдыхьатэкъым
фыбгъэдыхьатэкъым
бгъэдыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъащ
убгъэдыхьэгъащ
бгъэдыхьэгъащ
дыбгъэдыхьэгъащ
фыбгъэдыхьэгъащ
бгъэдыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъакъым
убгъэдыхьэгъакъым
бгъэдыхьэгъакъым
дыбгъэдыхьэгъакъым
фыбгъэдыхьэгъакъым
бгъэдыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъат
убгъэдыхьэгъат
бгъэдыхьэгъат
дыбгъэдыхьэгъат
фыбгъэдыхьэгъат
бгъэдыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъатэкъым
убгъэдыхьэгъатэкъым
бгъэдыхьэгъатэкъым
дыбгъэдыхьэгъатэкъым
фыбгъэдыхьэгъатэкъым
бгъэдыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэщ
убгъэдыхьэщ
бгъэдыхьэщ
дыбгъэдыхьэщ
фыбгъэдыхьэщ
бгъэдыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэкъым
убгъэдыхьэкъым
бгъэдыхьэкъым
дыбгъэдыхьэкъым
фыбгъэдыхьэкъым
бгъэдыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэт
убгъэдыхьэт
бгъэдыхьэт
дыбгъэдыхьэт
фыбгъэдыхьэт
бгъэдыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэтэкъым
убгъэдыхьэтэкъым
бгъэдыхьэтэкъым
дыбгъэдыхьэтэкъым
фыбгъэдыхьэтэкъым
бгъэдыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнщ
убгъэдыхьэнщ
бгъэдыхьэнщ
дыбгъэдыхьэнщ
фыбгъэдыхьэнщ
бгъэдыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнкъым
убгъэдыхьэнкъым
бгъэдыхьэнкъым
дыбгъэдыхьэнкъым
фыбгъэдыхьэнкъым
бгъэдыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнущ
убгъэдыхьэнущ
бгъэдыхьэнущ
дыбгъэдыхьэнущ
фыбгъэдыхьэнущ
бгъэдыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнукъым
убгъэдыхьэнукъым
бгъэдыхьэнукъым
дыбгъэдыхьэнукъым
фыбгъэдыхьэнукъым
бгъэдыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэрэ
убгъэдыхьэрэ
бгъэдыхьэрэ
дыбгъэдыхьэрэ
фыбгъэдыхьэрэ
бгъэдыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэркъэ
убгъэдыхьэркъэ
бгъэдыхьэркъэ
дыбгъэдыхьэркъэ
фыбгъэдыхьэркъэ
бгъэдыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэ(р)т
убгъэдыхьэ(р)т
бгъэдыхьэ(р)т
дыбгъэдыхьэ(р)т
фыбгъэдыхьэ(р)т
бгъэдыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэ(р)тэкъэ
убгъэдыхьэ(р)тэкъэ
бгъэдыхьэ(р)тэкъэ
дыбгъэдыхьэ(р)тэкъэ
фыбгъэдыхьэ(р)тэкъэ
бгъэдыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьа
убгъэдыхьа
бгъэдыхьа
дыбгъэдыхьа
фыбгъэдыхьа
бгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьакъэ
убгъэдыхьакъэ
бгъэдыхьакъэ
дыбгъэдыхьакъэ
фыбгъэдыхьакъэ
бгъэдыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьат
убгъэдыхьат
бгъэдыхьат
дыбгъэдыхьат
фыбгъэдыхьат
бгъэдыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьатэкъэ
убгъэдыхьатэкъэ
бгъэдыхьатэкъэ
дыбгъэдыхьатэкъэ
фыбгъэдыхьатэкъэ
бгъэдыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъа
убгъэдыхьэгъа
бгъэдыхьэгъа
дыбгъэдыхьэгъа
фыбгъэдыхьэгъа
бгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъакъэ
убгъэдыхьэгъакъэ
бгъэдыхьэгъакъэ
дыбгъэдыхьэгъакъэ
фыбгъэдыхьэгъакъэ
бгъэдыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъат
убгъэдыхьэгъат
бгъэдыхьэгъат
дыбгъэдыхьэгъат
фыбгъэдыхьэгъат
бгъэдыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъатэкъэ
убгъэдыхьэгъатэкъэ
бгъэдыхьэгъатэкъэ
дыбгъэдыхьэгъатэкъэ
фыбгъэдыхьэгъатэкъэ
бгъэдыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэ
убгъэдыхьэ
бгъэдыхьэ
дыбгъэдыхьэ
фыбгъэдыхьэ
бгъэдыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэкъэ
убгъэдыхьэкъэ
бгъэдыхьэкъэ
дыбгъэдыхьэкъэ
фыбгъэдыхьэкъэ
бгъэдыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэт
убгъэдыхьэт
бгъэдыхьэт
дыбгъэдыхьэт
фыбгъэдыхьэт
бгъэдыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэтэкъэ
убгъэдыхьэтэкъэ
бгъэдыхьэтэкъэ
дыбгъэдыхьэтэкъэ
фыбгъэдыхьэтэкъэ
бгъэдыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэн
убгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн
дыбгъэдыхьэн
фыбгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнкъэ
убгъэдыхьэнкъэ
бгъэдыхьэнкъэ
дыбгъэдыхьэнкъэ
фыбгъэдыхьэнкъэ
бгъэдыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэну
убгъэдыхьэну
бгъэдыхьэну
дыбгъэдыхьэну
фыбгъэдыхьэну
бгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнукъэ
убгъэдыхьэнукъэ
бгъэдыхьэнукъэ
дыбгъэдыхьэнукъэ
фыбгъэдыхьэнукъэ
бгъэдыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэмэ
убгъэдыхьэмэ
бгъэдыхьэмэ
дыбгъэдыхьэмэ
фыбгъэдыхьэмэ
бгъэдыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэмэ
убгъэдэмыхьэмэ
бгъэдэмыхьэмэ
дыбгъэдэмыхьэмэ
фыбгъэдэмыхьэмэ
бгъэдэмыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьамэ
убгъэдыхьамэ
бгъэдыхьамэ
дыбгъэдыхьамэ
фыбгъэдыхьамэ
бгъэдыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьамэ
убгъэдэмыхьамэ
бгъэдэмыхьамэ
дыбгъэдэмыхьамэ
фыбгъэдэмыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъамэ
убгъэдыхьэгъамэ
бгъэдыхьэгъамэ
дыбгъэдыхьэгъамэ
фыбгъэдыхьэгъамэ
бгъэдыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэгъамэ
убгъэдэмыхьэгъамэ
бгъэдэмыхьэгъамэ
дыбгъэдэмыхьэгъамэ
фыбгъэдэмыхьэгъамэ
бгъэдэмыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнмэ
убгъэдыхьэнмэ
бгъэдыхьэнмэ
дыбгъэдыхьэнмэ
фыбгъэдыхьэнмэ
бгъэдыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнмэ
убгъэдэмыхьэнмэ
бгъэдэмыхьэнмэ
дыбгъэдэмыхьэнмэ
фыбгъэдэмыхьэнмэ
бгъэдэмыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнумэ
убгъэдыхьэнумэ
бгъэдыхьэнумэ
дыбгъэдыхьэнумэ
фыбгъэдыхьэнумэ
бгъэдыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнумэ
убгъэдэмыхьэнумэ
бгъэдэмыхьэнумэ
дыбгъэдэмыхьэнумэ
фыбгъэдэмыхьэнумэ
бгъэдэмыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэтэмэ
убгъэдыхьэтэмэ
бгъэдыхьэтэмэ
дыбгъэдыхьэтэмэ
фыбгъэдыхьэтэмэ
бгъэдыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэтэмэ
убгъэдэмыхьэтэмэ
бгъэдэмыхьэтэмэ
дыбгъэдэмыхьэтэмэ
фыбгъэдэмыхьэтэмэ
бгъэдэмыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьатэмэ
убгъэдыхьатэмэ
бгъэдыхьатэмэ
дыбгъэдыхьатэмэ
фыбгъэдыхьатэмэ
бгъэдыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьатэмэ
убгъэдэмыхьатэмэ
бгъэдэмыхьатэмэ
дыбгъэдэмыхьатэмэ
фыбгъэдэмыхьатэмэ
бгъэдэмыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъатэмэ
убгъэдыхьэгъатэмэ
бгъэдыхьэгъатэмэ
дыбгъэдыхьэгъатэмэ
фыбгъэдыхьэгъатэмэ
бгъэдыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэгъатэмэ
убгъэдэмыхьэгъатэмэ
бгъэдэмыхьэгъатэмэ
дыбгъэдэмыхьэгъатэмэ
фыбгъэдэмыхьэгъатэмэ
бгъэдэмыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнтэмэ
убгъэдыхьэнтэмэ
бгъэдыхьэнтэмэ
дыбгъэдыхьэнтэмэ
фыбгъэдыхьэнтэмэ
бгъэдыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнтэмэ
убгъэдэмыхьэнтэмэ
бгъэдэмыхьэнтэмэ
дыбгъэдэмыхьэнтэмэ
фыбгъэдэмыхьэнтэмэ
бгъэдэмыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнутэмэ
убгъэдыхьэнутэмэ
бгъэдыхьэнутэмэ
дыбгъэдыхьэнутэмэ
фыбгъэдыхьэнутэмэ
бгъэдыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнутэмэ
убгъэдэмыхьэнутэмэ
бгъэдэмыхьэнутэмэ
дыбгъэдэмыхьэнутэмэ
фыбгъэдэмыхьэнутэмэ
бгъэдэмыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнт
убгъэдыхьэнт
бгъэдыхьэнт
дыбгъэдыхьэнт
фыбгъэдыхьэнт
бгъэдыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнтэкъым
убгъэдыхьэнтэкъым
бгъэдыхьэнтэкъым
дыбгъэдыхьэнтэкъым
фыбгъэдыхьэнтэкъым
бгъэдыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнут
убгъэдыхьэнут
бгъэдыхьэнут
дыбгъэдыхьэнут
фыбгъэдыхьэнут
бгъэдыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнутэкъым
убгъэдыхьэнутэкъым
бгъэдыхьэнутэкъым
дыбгъэдыхьэнутэкъым
фыбгъэдыхьэнутэкъым
бгъэдыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэми
убгъэдыхьэми
бгъэдыхьэми
дыбгъэдыхьэми
фыбгъэдыхьэми
бгъэдыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэми
убгъэдэмыхьэми
бгъэдэмыхьэми
дыбгъэдэмыхьэми
фыбгъэдэмыхьэми
бгъэдэмыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьами
убгъэдыхьами
бгъэдыхьами
дыбгъэдыхьами
фыбгъэдыхьами
бгъэдыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьами
убгъэдэмыхьами
бгъэдэмыхьами
дыбгъэдэмыхьами
фыбгъэдэмыхьами
бгъэдэмыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъами
убгъэдыхьэгъами
бгъэдыхьэгъами
дыбгъэдыхьэгъами
фыбгъэдыхьэгъами
бгъэдыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэгъами
убгъэдэмыхьэгъами
бгъэдэмыхьэгъами
дыбгъэдэмыхьэгъами
фыбгъэдэмыхьэгъами
бгъэдэмыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнми
убгъэдыхьэнми
бгъэдыхьэнми
дыбгъэдыхьэнми
фыбгъэдыхьэнми
бгъэдыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнми
убгъэдэмыхьэнми
бгъэдэмыхьэнми
дыбгъэдэмыхьэнми
фыбгъэдэмыхьэнми
бгъэдэмыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнуми
убгъэдыхьэнуми
бгъэдыхьэнуми
дыбгъэдыхьэнуми
фыбгъэдыхьэнуми
бгъэдыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнуми
убгъэдэмыхьэнуми
бгъэдэмыхьэнуми
дыбгъэдэмыхьэнуми
фыбгъэдэмыхьэнуми
бгъэдэмыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэтэми
убгъэдыхьэтэми
бгъэдыхьэтэми
дыбгъэдыхьэтэми
фыбгъэдыхьэтэми
бгъэдыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэтэми
убгъэдэмыхьэтэми
бгъэдэмыхьэтэми
дыбгъэдэмыхьэтэми
фыбгъэдэмыхьэтэми
бгъэдэмыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьатэми
убгъэдыхьатэми
бгъэдыхьатэми
дыбгъэдыхьатэми
фыбгъэдыхьатэми
бгъэдыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьатэми
убгъэдэмыхьатэми
бгъэдэмыхьатэми
дыбгъэдэмыхьатэми
фыбгъэдэмыхьатэми
бгъэдэмыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэгъатэми
убгъэдыхьэгъатэми
бгъэдыхьэгъатэми
дыбгъэдыхьэгъатэми
фыбгъэдыхьэгъатэми
бгъэдыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэгъатэми
убгъэдэмыхьэгъатэми
бгъэдэмыхьэгъатэми
дыбгъэдэмыхьэгъатэми
фыбгъэдэмыхьэгъатэми
бгъэдэмыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнтэми
убгъэдыхьэнтэми
бгъэдыхьэнтэми
дыбгъэдыхьэнтэми
фыбгъэдыхьэнтэми
бгъэдыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнтэми
убгъэдэмыхьэнтэми
бгъэдэмыхьэнтэми
дыбгъэдэмыхьэнтэми
фыбгъэдэмыхьэнтэми
бгъэдэмыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьэнутэми
убгъэдыхьэнутэми
бгъэдыхьэнутэми
дыбгъэдыхьэнутэми
фыбгъэдыхьэнутэми
бгъэдыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьэнутэми
убгъэдэмыхьэнутэми
бгъэдэмыхьэнутэми
дыбгъэдэмыхьэнутэми
фыбгъэдэмыхьэнутэми
бгъэдэмыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьаи
убгъэдыхьаи
бгъэдыхьаи
дыбгъэдыхьаи
фыбгъэдыхьаи
бгъэдыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьакъыми
убгъэдыхьакъыми
бгъэдыхьакъыми
дыбгъэдыхьакъыми
фыбгъэдыхьакъыми
бгъэдыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьащэрэт
убгъэдыхьащэрэт
бгъэдыхьащэрэт
дыбгъэдыхьащэрэт
фыбгъэдыхьащэрэт
бгъэдыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдэмыхьащэрэт
убгъэдэмыхьащэрэт
бгъэдэмыхьащэрэт
дыбгъэдэмыхьащэрэт
фыбгъэдэмыхьащэрэт
бгъэдэмыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнщ
убгъэдыхьагъэнщ
бгъэдыхьагъэнщ
дыбгъэдыхьагъэнщ
фыбгъэдыхьагъэнщ
бгъэдыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнкъым
убгъэдыхьагъэнкъым
бгъэдыхьагъэнкъым
дыбгъэдыхьагъэнкъым
фыбгъэдыхьагъэнкъым
бгъэдыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнт
убгъэдыхьагъэнт
бгъэдыхьагъэнт
дыбгъэдыхьагъэнт
фыбгъэдыхьагъэнт
бгъэдыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнтэкъым
убгъэдыхьагъэнтэкъым
бгъэдыхьагъэнтэкъым
дыбгъэдыхьагъэнтэкъым
фыбгъэдыхьагъэнтэкъым
бгъэдыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэн
убгъэдыхьагъэн
бгъэдыхьагъэн
дыбгъэдыхьагъэн
фыбгъэдыхьагъэн
бгъэдыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнкъэ
убгъэдыхьагъэнкъэ
бгъэдыхьагъэнкъэ
дыбгъэдыхьагъэнкъэ
фыбгъэдыхьагъэнкъэ
бгъэдыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнт
убгъэдыхьагъэнт
бгъэдыхьагъэнт
дыбгъэдыхьагъэнт
фыбгъэдыхьагъэнт
бгъэдыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнтэкъэ
убгъэдыхьагъэнтэкъэ
бгъэдыхьагъэнтэкъэ
дыбгъэдыхьагъэнтэкъэ
фыбгъэдыхьагъэнтэкъэ
бгъэдыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнущ
убгъэдыхьагъэнущ
бгъэдыхьагъэнущ
дыбгъэдыхьагъэнущ
фыбгъэдыхьагъэнущ
бгъэдыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнукъым
убгъэдыхьагъэнукъым
бгъэдыхьагъэнукъым
дыбгъэдыхьагъэнукъым
фыбгъэдыхьагъэнукъым
бгъэдыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнут
убгъэдыхьагъэнут
бгъэдыхьагъэнут
дыбгъэдыхьагъэнут
фыбгъэдыхьагъэнут
бгъэдыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнутэкъым
убгъэдыхьагъэнутэкъым
бгъэдыхьагъэнутэкъым
дыбгъэдыхьагъэнутэкъым
фыбгъэдыхьагъэнутэкъым
бгъэдыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэну
убгъэдыхьагъэну
бгъэдыхьагъэну
дыбгъэдыхьагъэну
фыбгъэдыхьагъэну
бгъэдыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнукъэ
убгъэдыхьагъэнукъэ
бгъэдыхьагъэнукъэ
дыбгъэдыхьагъэнукъэ
фыбгъэдыхьагъэнукъэ
бгъэдыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнут
убгъэдыхьагъэнут
бгъэдыхьагъэнут
дыбгъэдыхьагъэнут
фыбгъэдыхьагъэнут
бгъэдыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыбгъэдыхьагъэнутэкъэ
убгъэдыхьагъэнутэкъэ
бгъэдыхьагъэнутэкъэ
дыбгъэдыхьагъэнутэкъэ
фыбгъэдыхьагъэнутэкъэ
бгъэдыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэ
убгъэдыхьэ
бгъэдыхьэ
дыбгъэдыхьэ
фыбгъэдыхьэ
бгъэдыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэ
убгъэдэмыхьэ
бгъэдэмыхьэ
дыбгъэдэмыхьэ
фыбгъэдэмыхьэ
бгъэдэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьа
убгъэдыхьа
бгъэдыхьа
дыбгъэдыхьа
фыбгъэдыхьа
бгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьа
убгъэдэмыхьа
бгъэдэмыхьа
дыбгъэдэмыхьа
фыбгъэдэмыхьа
бгъэдэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэгъа
убгъэдыхьэгъа
бгъэдыхьэгъа
дыбгъэдыхьэгъа
фыбгъэдыхьэгъа
бгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэгъа
убгъэдэмыхьэгъа
бгъэдэмыхьэгъа
дыбгъэдэмыхьэгъа
фыбгъэдэмыхьэгъа
бгъэдэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэн
убгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн
дыбгъэдыхьэн
фыбгъэдыхьэн
бгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэн
убгъэдэмыхьэн
бгъэдэмыхьэн
дыбгъэдэмыхьэн
фыбгъэдэмыхьэн
бгъэдэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэну
убгъэдыхьэну
бгъэдыхьэну
дыбгъэдыхьэну
фыбгъэдыхьэну
бгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэну
убгъэдэмыхьэну
бгъэдэмыхьэну
дыбгъэдэмыхьэну
фыбгъэдэмыхьэну
бгъэдэмыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдыхьэ
узэрыбгъэдыхьэ
зэрыбгъэдыхьэ
дызэрыбгъэдыхьэ
фызэрыбгъэдыхьэ
зэрыбгъэдыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмыхьэ
узэрыбгъэдэмыхьэ
зэрыбгъэдэмыхьэ
дызэрыбгъэдэмыхьэ
фызэрыбгъэдэмыхьэ
мызэрыбгъэдыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдыхьа
узэрыбгъэдыхьа
зэрыбгъэдыхьа
дызэрыбгъэдыхьа
фызэрыбгъэдыхьа
зэрыбгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмыхьа
узэрыбгъэдэмыхьа
зэрыбгъэдэмыхьа
дызэрыбгъэдэмыхьа
фызэрыбгъэдэмыхьа
зэрыбгъэдэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдыхьэгъа
узэрыбгъэдыхьэгъа
зэрыбгъэдыхьэгъа
дызэрыбгъэдыхьэгъа
фызэрыбгъэдыхьэгъа
зэрыбгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмыхьэгъа
узэрыбгъэдэмыхьэгъа
зэрыбгъэдэмыхьэгъа
дызэрыбгъэдэмыхьэгъа
фызэрыбгъэдэмыхьэгъа
зэрыбгъэдэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдыхьэн
узэрыбгъэдыхьэн
зэрыбгъэдыхьэн
дызэрыбгъэдыхьэн
фызэрыбгъэдыхьэн
зэрыбгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмыхьэн
узэрыбгъэдэмыхьэн
зэрыбгъэдэмыхьэн
дызэрыбгъэдэмыхьэн
фызэрыбгъэдэмыхьэн
зэрыбгъэдэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдыхьэну
узэрыбгъэдыхьэну
зэрыбгъэдыхьэну
дызэрыбгъэдыхьэну
фызэрыбгъэдыхьэну
зэрыбгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыбгъэдэмыхьэну
узэрыбгъэдэмыхьэну
зэрыбгъэдэмыхьэну
дызэрыбгъэдэмыхьэну
фызэрыбгъэдэмыхьэну
зэрыбгъэдэмыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдыхьэ
ущыбгъэдыхьэ
щыбгъэдыхьэ
дыщыбгъэдыхьэ
фыщыбгъэдыхьэ
щыбгъэдыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмыхьэ
ущыбгъэдэмыхьэ
щыбгъэдэмыхьэ
дыщыбгъэдэмыхьэ
фыщыбгъэдэмыхьэ
щыбгъэдэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдыхьа
ущыбгъэдыхьа
щыбгъэдыхьа
дыщыбгъэдыхьа
фыщыбгъэдыхьа
щыбгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмыхьа
ущыбгъэдэмыхьа
щыбгъэдэмыхьа
дыщыбгъэдэмыхьа
фыщыбгъэдэмыхьа
щыбгъэдэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдыхьэгъа
ущыбгъэдыхьэгъа
щыбгъэдыхьэгъа
дыщыбгъэдыхьэгъа
фыщыбгъэдыхьэгъа
щыбгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмыхьэгъа
ущыбгъэдэмыхьэгъа
щыбгъэдэмыхьэгъа
дыщыбгъэдэмыхьэгъа
фыщыбгъэдэмыхьэгъа
щыбгъэдэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдыхьэн
ущыбгъэдыхьэн
щыбгъэдыхьэн
дыщыбгъэдыхьэн
фыщыбгъэдыхьэн
щыбгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмыхьэн
ущыбгъэдэмыхьэн
щыбгъэдэмыхьэн
дыщыбгъэдэмыхьэн
фыщыбгъэдэмыхьэн
щыбгъэдэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыбгъэдыхьэну
ущыбгъэдыхьэну
щыбгъэдыхьэну
дыщыбгъэдыхьэну
фыщыбгъэдыхьэну
щыбгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыбгъэдэмыхьэну
ущыбгъэдэмыхьэну
щыбгъэдэмыхьэну
дыщыбгъэдэмыхьэну
фыщыбгъэдэмыхьэну
щыбгъэдэмыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдыхьэ
уздыбгъэдыхьэ
здыбгъэдыхьэ
дыздыбгъэдыхьэ
фыздыбгъэдыхьэ
здыбгъэдыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмыхьэ
уздыбгъэдэмыхьэ
здыбгъэдэмыхьэ
дыздыбгъэдэмыхьэ
фыздыбгъэдэмыхьэ
здыбгъэдэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдыхьа
уздыбгъэдыхьа
здыбгъэдыхьа
дыздыбгъэдыхьа
фыздыбгъэдыхьа
здыбгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмыхьа
уздыбгъэдэмыхьа
здыбгъэдэмыхьа
дыздыбгъэдэмыхьа
фыздыбгъэдэмыхьа
здыбгъэдэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдыхьэгъа
уздыбгъэдыхьэгъа
здыбгъэдыхьэгъа
дыздыбгъэдыхьэгъа
фыздыбгъэдыхьэгъа
здыбгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмыхьэгъа
уздыбгъэдэмыхьэгъа
здыбгъэдэмыхьэгъа
дыздыбгъэдэмыхьэгъа
фыздыбгъэдэмыхьэгъа
здыбгъэдэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдыхьэн
уздыбгъэдыхьэн
здыбгъэдыхьэн
дыздыбгъэдыхьэн
фыздыбгъэдыхьэн
здыбгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмыхьэн
уздыбгъэдэмыхьэн
здыбгъэдэмыхьэн
дыздыбгъэдэмыхьэн
фыздыбгъэдэмыхьэн
здыбгъэдэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыбгъэдыхьэну
уздыбгъэдыхьэну
здыбгъэдыхьэну
дыздыбгъэдыхьэну
фыздыбгъэдыхьэну
здыбгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыбгъэдэмыхьэну
уздыбгъэдэмыхьэну
здыбгъэдэмыхьэну
дыздыбгъэдэмыхьэну
фыздыбгъэдэмыхьэну
здыбгъэдэмыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдыхьэ
ущӀыбгъэдыхьэ
щӀыбгъэдыхьэ
дыщӀыбгъэдыхьэ
фыщӀыбгъэдыхьэ
щӀыбгъэдыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмыхьэ
ущӀыбгъэдэмыхьэ
щӀыбгъэдэмыхьэ
дыщӀыбгъэдэмыхьэ
фыщӀыбгъэдэмыхьэ
щӀыбгъэдэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдыхьа
ущӀыбгъэдыхьа
щӀыбгъэдыхьа
дыщӀыбгъэдыхьа
фыщӀыбгъэдыхьа
щӀыбгъэдыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмыхьа
ущӀыбгъэдэмыхьа
щӀыбгъэдэмыхьа
дыщӀыбгъэдэмыхьа
фыщӀыбгъэдэмыхьа
щӀыбгъэдэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдыхьэгъа
ущӀыбгъэдыхьэгъа
щӀыбгъэдыхьэгъа
дыщӀыбгъэдыхьэгъа
фыщӀыбгъэдыхьэгъа
щӀыбгъэдыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмыхьэгъа
ущӀыбгъэдэмыхьэгъа
щӀыбгъэдэмыхьэгъа
дыщӀыбгъэдэмыхьэгъа
фыщӀыбгъэдэмыхьэгъа
щӀыбгъэдэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдыхьэн
ущӀыбгъэдыхьэн
щӀыбгъэдыхьэн
дыщӀыбгъэдыхьэн
фыщӀыбгъэдыхьэн
щӀыбгъэдыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмыхьэн
ущӀыбгъэдэмыхьэн
щӀыбгъэдэмыхьэн
дыщӀыбгъэдэмыхьэн
фыщӀыбгъэдэмыхьэн
щӀыбгъэдэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдыхьэну
ущӀыбгъэдыхьэну
щӀыбгъэдыхьэну
дыщӀыбгъэдыхьэну
фыщӀыбгъэдыхьэну
щӀыбгъэдыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыбгъэдэмыхьэну
ущӀыбгъэдэмыхьэну
щӀыбгъэдэмыхьэну
дыщӀыбгъэдэмыхьэну
фыщӀыбгъэдэмыхьэну
щӀыбгъэдэмыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэу
убгъэдыхьэу
бгъэдыхьэу
дыбгъэдыхьэу
фыбгъэдыхьэу
бгъэдыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэу
убгъэдэмыхьэу
бгъэдэмыхьэу
дыбгъэдэмыхьэу
фыбгъэдэмыхьэу
бгъэдэмыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьауэ
убгъэдыхьауэ
бгъэдыхьауэ
дыбгъэдыхьауэ
фыбгъэдыхьауэ
бгъэдыхьауэ / бгъэдыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьауэ
убгъэдэмыхьауэ
бгъэдэмыхьауэ
дыбгъэдэмыхьауэ
фыбгъэдэмыхьауэ
бгъэдэмыхьауэ(хэ) / бгъэдэмыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыбгъэдыхьэурэ
убгъэдыхьэурэ
бгъэдыхьэурэ
дыбгъэдыхьэурэ
фыбгъэдыхьэурэ
бгъэдыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыбгъэдэмыхьэурэ
убгъэдэмыхьэурэ
бгъэдэмыхьэурэ
дыбгъэдэмыхьэурэ
фыбгъэдэмыхьэурэ
бгъэдэмыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыббгъэдохьэ
сыбгъэдохьэ
--
сывбгъэдохьэ
сабгъэдохьэ
уэ
узбгъэдохьэ
--
убгъэдохьэ
удбгъэдохьэ
--
уабгъэдохьэ
ар
збгъэдохьэ
ббгъэдохьэ
бгъэдохьэ
дбгъэдохьэ
вбгъэдохьэ
ябгъэдохьэ
дэ
--
дыббгъэдохьэ
дыбгъэдохьэ
--
дывбгъэдохьэ
дабгъэдохьэ
фэ
фызбгъэдохьэ
--
фыбгъэдохьэ
фыдбгъэдохьэ
--
фабгъэдохьэ
ахэр
збгъэдохьэ(хэ)
ббгъэдохьэ(хэ)
бгъэдохьэ(хэ)
дбгъэдохьэ(хэ)
вбгъэдохьэ(хэ)
ябгъэдохьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым екӀуэлӀэн, зыгуэрым гъунэгъу зыхуэщӀын (лъэсу е зыгуэркӀэ).
ЩАПХЪЭХЭР
Ди анэр хьэщӀэхэм ябгъэдохьэри сэлам ярех. Шортэн Аскэрбий
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
бгъэдыхьэн: to come up to, approach (walking, driving or riding) sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
бгъэдыхьэн: подойти, подъехать к кому-чему-л.
псалъафэ зэпыщӀахэр
Ӏуэхум захуэу бгъэдыхьэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: get or do things right
Урысыбзэ: правильно походить к делу
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Ӏуэхум пхэнжу бгъэдыхьэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: get or do things wrong
Урысыбзэ: неправильно подходить к делу
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.