Wt/kbd/ахъшэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ахъшэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA ['ɐχʂɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[ахъш] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	ахъшэ	ахъшэр	--	ахъшэхэр
Эргативнэ:	ахъшэ	ахъшэм	--	ахъшэхэм
Послеложнэ:	ахъшэкӀэ	ахъшэмкӀэ	ахъшэхэкӀэ	ахъшэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	ахъшэу	ахъшэрауэ	ахъшэхэу	ахъшэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Зыгуэр щащэ-къыщащэхум деж уасэ зэралъытэ дамыгъэ (металлуи тхылъымпӀэуи щыӀэщ).

ЩАПХЪЭХЭР

Сызижагъуэм и мылъкур ахъшэ ухъу. Псалъэжьхэр

ХъэматӀ хъэмбыӀуу етӀысэхащ, бохъшэ фӀыцӀэжьыр гуфӀакӀэм къыдилъэфри.. и ахъшэр ибжыжу щӀидзащ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

ТхылъымпӀэ ахъшэ.
Дыщэ ахъшэ.
Ахъшэ жьгъей.
Ахъшэ щӀыхуэ.
ахъшэшхуэ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

ахъшэ: money
ТхылъымпӀэ ахъшэ: paper money
Дыщэ ахъшэ: gold money
Ахъшэ жьгъей: change
Ахъшэ щӀыхуэ: borrowed money
ахъшэшхуэ: big money

УРЫСЫБЗЭ

ахъшэ: деньги
ТхылъымпӀэ ахъшэ: бумажные деньги
Дыщэ ахъшэ: золотые деньги
Ахъшэ жьгъей: мелкие деньги, мелочь
Ахъшэ щӀыхуэ: деньги в долг
ахъшэшхуэ: большие деньги

псалъафэ зэпыщӀахэр

Ахъшэ гъэтӀылъа

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: savings (money)
     Урысыбзэ: денежные сбережения.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ делэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a fantastic sum
     Урысыбзэ: бешеные деньги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ зэгуэт

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: large denominations (banknotes, bills)
     Урысыбзэ: крупные деньги, купюры.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ зэдиж

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: “an arm and a leg”, good money, a fat sum, a sizeable amount of money
     Урысыбзэ: крупная сумма денег.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ зэрыӀыгъ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: “an arm and a leg”, good money, a fat sum, a sizeable amount of money
     Урысыбзэ: круглая сумма денег.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ къэтхъун

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: rake (scoop) in money
     Урысыбзэ: загребать большие деньги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ къэхьэхун

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: win money
     Урысыбзэ: выиграть деньги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ къутэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: change, exchange money
     Урысыбзэ: разменять деньги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ мыкӀуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: money that has gone out of circulation
     Урысыбзэ: деньги, вышедшие из обращения.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ахъшэ уэр

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: a large (sizeable) amount of money
     Урысыбзэ: большие деньги.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.