Wt/kbd/акъужь

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > акъужь

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ɐ'qʹʷǝᶎ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [акъужь]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: акъужь акъужьыр -- акъужьхэр
Эргативнэ: акъужь акъужьым -- акъужьхэм
Послеложнэ: акъужькӀэ акъужьымкӀэ акъужьхэкӀэ акъужьхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: акъужьу акъужьырауэ акъужьхэу акъужьхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. КъуршымкӀэ къриху жьы къабзэ щӀыӀэтыӀэ.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Акъужь гуапащэр къуршым къыдеху. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Пщэдджыжь акъужь.
  • Бахъсэн акъужь.
  • Акъужь къепщэн.
  • Акъужь къыкъуэун.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • акъужь: (cool, fresh mountain) breeze
  • Пщэдджыжь акъужь: morning breeze
  • Бахъсэн акъужь: a breeze from the Baksan River
  • Акъужь къепщэн: to blow (about a breeze)
  • Акъужь къыкъуэун: to gust (about a breeze, wind)
УРЫСЫБЗЭ
  • акъужь: свежак (ветер)
  • Пщэдджыжь акъужь: утренний ветер (свежак)
  • Бахъсэн акъужь: ветер (свежак) с реки Баксана
  • Акъужь къепщэн: дуть (о ветре)
  • Акъужь къыкъуэун: налететь (о ветре)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.