Wp/vmw/Etistiriitu ya Wakharowa -Wamphula
Etistiriitu ya Waakharowa[edit | edit source]
Waakharowa etistiriitu emosa ya epuruvinsiya ya Wamphula, Omosampiikhi, eseeti aya epooma yamukhaani ya Waakharowa[1]. Yokhalana mikano saya, ota vamosa ni etistiriitu ya Weerati, okelexa nsuwa mukano aya etistiriitu ya Omuhikati,nanlelo atixa ni etistiriitu ya Omunapo ni mipantte okhuma nsuwa mukano aya etistiriitu ya Onakhala Veelya ni Omwempa[2].
Mwaattelo wa athu[edit | edit source]
Eyaakha ya 2007, mwarepele pthionyerya numarunn napopulasawu ilonto 106 887 n'a athu ankhala[3].
Ni muttetthe aya ta 2793 ikhilomu sorukureryana ikwaha piili, mwaattelo wa athu ankhala ya khuta ekhilomu yorukureryana ettela 38,27[4].
Ntoko vahimwa awe mwarepele a eyaakha ya 1997, itistiriitu yahikhalana atthu ankhala okontosena 82 766 , yakumiherya mwaattelo athu ankhala khuta ekhilomu arri wa 29,6[5].
Makawanyereyo aya[edit | edit source]
Muttetthe a Etistiriitu eLa okawanyeya mipantte miraru: Onttethe, Waakharowa, ni Osawa-sawa, Siniirela mpantte ilokalitaate sinitharelana:
Epoosto ya Onttethe: Ottethe Epoosto ya Wakharowa: Wakharowa Onaputha Epossto ya Osawa-Sawa: Omuxiko Osawa-Sawa Ehantisi aya Mpakha eyaakha ya 1994 nsina na muttetthe ola naari nne na etistiriitu ya Weerati, okathi nsina nno nivahiwe aya muttetthe owatthama wa etistiriitu ya Onamapa, yeeyo ethokihiwe muttetthe aya eyaakha ya 1986[6].
Wakharowa waari epoosto ya etistiriitu ya Weerati wephathu,yathokihiwe eyaakha ya 1987[7].
Mukhalelo aya Etistiriitu ya Waakharowa Yokhalana matthavi a mukhalelo a Ekumi onirela mipantte mapura matthana manli: Ensenturu Yekumi ya Wakharowa Vaseeti, Onaxere, Onahace, Omuxiko, Omahetha, Ohaklaka ni Osawa- Sawa. Makhalelo a Matthievi a Maputo ansomwa anitakahereya mapuro maxexe a Ixikola Sekuntariya, ni Exikola ya miteko Sooxutta , Exikola ya miteko Sooxutta ya Onahace[8].