Wp/tsg/Ingles
Anggalis English | |||
---|---|---|---|
Miyamicharaan in: | Reino Unido, Irlanda, Estados Unidos, Kanada, Australiya | ||
Wilaya: | — Orihinal sa Britanya ngayo'y malawakan (tingnan sa bandang ibaba ang distribusyong pangheograpiko) | ||
Jumla taud magbibichara: | 360–400 milyun (2006) | ||
Pamili bahasa: | Indo-Europeo Hermaniko Kanlurang Hermaniko Anglo-Priso Angliko Anggalis | ||
Kahalan Upisyal
| |||
Upisyal Bahasa ha: | 67 bansa 27 di-soberanong entidad | ||
Piyagpaparaganan (regulado) sin: | - | ||
Koda Bahasa
| |||
ISO 639-1: | en | ||
ISO 639-2: | eng | ||
ISO 639-3: | eng | ||
Patta
| |||
In manga wilaya amu in miyimichara in bahasa ini.
| |||
Ingles ay isang Kanlurang Hermanikong wika na unang sinasalita sa maagang edad medyang Inglatera iban kalaunang naging pandaigdigang lingua franca. Pinangalanan ito sa mga Anglo, isa sa mga Hermanikong tribo na naglipat sa pook sin Gran Britanya, bilang Inglatera. Nagmula ang dalawang pangalan mula sa Anglia, isang tangway sa Dagat Baltiko. Malapit ang wika sa Prisyo iban Mababang Sakson, iban naimpluwensyahan nang todo ang kanyang talasalitaan sin mga ibang bahasa Hermaniko, lalo na sa Nordiko (isang Hilagang bahasa Hermaniko), iban higit na sa Latin iban Pranses.
Nalinang ang bahasa Ingles sa nakalipas na higit sa 1,400 taon. Ang mga unang anyo sin Ingles, isang pangkat sin mga diyalektong Kanlurang Hermaniko (Ingaeboniko) na dinala sa Gran Britanya sin mga Anglo-Sakson noong ika-5 siglo, sa kabuuan ay tinatawag na Lumang Ingles. Nagsimula ang Gitnang Ingles sa huling bahagi sin ika-11 siglo noong pananakop sin Normando sin Inglatera; naging panahon ito kung kailan naimpluwensyahan ang wika sin Pranses. Nagsimula ang Maagang Makabagong Ingles sa huling bahagi sin ika-15 siglo noong pagpapakilala sin palimbagan sa Londres, paglilimbag sin Bibliyang Haring Jacobo iban simula sin Dakilang Pagbago sin Patinig.
Kumakalat ang Makabagong Ingles sa buong mundo mula noong ika-17 siglo sa pamamagitan sin pandaigdigang impluwensya sin Imperyong Britaniko iban sin Estados Unidos. Sa pamamagitan sin mga nalimag iban elektronikong midya sin dalawang bansa, ang Ingles ay naging pangunahing wika sin pandaigdigang diskurso iban ang lingua franca sa maramihang wilaya iban kontekstong propesyonal tulad sin agham, paglalayag iban batas.
Ang bahasa Ingles ay ang pinakamalaking wika ayon sa bilang sin nananalita, iban ang pangatlong pinakasinasalitang katutubong wika sa buong mundo, pagkatapos sin bahasa Mandarin iban Kastila. Ito rin ang pinakapinag-aaralan na pangalawang wika iban bahasa opisyal o isa sa mga bahasa opisyal sa halos 60 soberanong estado. Mas marami ang taong nag-aaral nito bilang pangalawang wika kaysa sa mga katutubong salita. Tinatanya na may higit sa 2 bilyong nananalita sin Ingles. Ang Ingles ay katutubong wika sin karamihan sa Estados Unidos, Reyno Unido, Canada, Australya, Bagong Silandya iban sa Republika sin Irlanda, iban malawakan ang pananalita nito sa mga iilang bahagi sin Karibe, Aprika iban Timog Asya. Ito rin ay bahasa ko-opisyal sin mga Nagkakaisang Bansa, Unyong Europeo iban sa marami pang pandaigdigan iban wilayaal na organisasyong internasyonal. Ito ang pinakanananalitang bahasa Hermaniko na nananagot sa hindi bababa sa 70% sin nananalita nitong Indo-Europeong sangay. Napakalawak ang talasalitaan ang Ingles, ngunit imposibleng bilangin kung iilan talaga ang salita sa anumang wika. "Anglopono" ang tawag sa mga nananalita sin Ingles.
Ang bararila sin Makabagong Ingles ay resulta sin unti-unting pagbabago mula sa tipikal na Indo-Europeong huwaran sin disarilining pagmamarka na sabaylong palaturingan iban medyo malayang pagkakasunud-sunod sin mga salita, patungo sa halos suriing huwaran na halos walang sabaylo, medyo nakaayos na pagkakasunud-sunod sin paksa–pandiwa–layon iban kumplikadong saugnay.Template:Sfn Mas nananalig ang Makabagong Ingles sa mga pandiwang pantulong iban pagkakaayos sin salita para sa pagpapahayag sin kumplikadong panahunan, aspeto iban panagano, pati na rin sa mga balintiyak na konstruksyon, pananong iban iilang pananggi. Ang baryasyon sa mga punto iban diyalekto sin Ingles na ginagamit sa mga iba't ibang bansa iban wilaya—sa palatinigan iban ponolohiya, iban minsan sa talasalitaan, bararila, iban pagbaybay—ay kadalasang naiintindihan sin mga nananalita sin mga ibang diyalekto, ngunit sa mga sukdulang kaso ay maaaring humantong sa pagkakalito o walang pagkakaunawa sa isa't isa sa mga nananalita sin Ingles.