መእተዪ

መድሐር

ልመድ ሐቴ ምን ዓዳት ወሰዋልፍ ምጅተመዕ ትግሬ ተ። ክምሰል ፋል-ሰኒ ወህያብ ህዬ ትትርኤ። መብዝሑ ወቅት ዐባዪ ሰኔት ሐቆ ገብአት እግሎም፡ እግለ ሰኔት ለወደ እግሎም ለልትበርዕወ ተ። መድሐር እግል ዎሮት እብ ሒለት ኖስከ እግል ትፍደዩ ለኢቀደርከ ፈክ፡ ጋንከ እግል ተአስክብ፡ ምንከ ወኬን ሒለት ወደቅብ ለቡ ካልቅ እግል ልፍደዩ እግልከ መትሐሰቦት አው ወከሎት በህለት ቱ።

መርገም ህዬ እብ ድዱ እብ ሒለት ኖስከ ወደቅብከ እግል ተአብርደ ለኢቀደርከ ዲደት አው እግል ተአቅስነ ለኢደቀብከ መርባት ለካልቅ ኖሱ እግል እት አካንከ ለአትምመ እግልከ መትረጃይ ወወከሎት ቱ። መብዝሐ መድሐር፡ ዔማተ ለእብ ረሕመተን ወሐናነን ለልትአመረ እማት ተን።

መድሐር እት ክል-ወቅት ዝያድ ለትገብእ ምንመ ተ፡ ገሌ ፍንቱይ መናሰባትመ በ። እግል መሰል፤ እት ዒድ፡ እት ወቅት ህዳይ (እግል መርዓት ወመርዓዊ) ወዋልዴኖም፡ እት ወቅት ወሊድ (እግል ሐራስ ወውላደ)፡ እት ወክድ ስርቀት ወሬሕ፡… ወለመስሉ ትገብእ። ዲብ ወቅትመ አርድ ክምሰል ጸብሐ አው ማሲ ምድር ትትሐሬ።

እት ምጅተመዕ ትግሬ ጅነ ዶል ልትወለድ፡ እግለ ዲብ እለ እዲነ ሐዳስ ማጽእ ለሀለ ዐልቅ እብ ዕላላት ወመድሕር ልትከቦቱ። ምን ልትወለድ አክለ ደረጀት ሐቴ በጽሐ ህዬ፡ እት ሓያቱ እብ ገበይ መድሐር ሰኔት ልተብነው እግሉ። እለ መድሐር እለ፡ አስክ ስነት-ሰብ እንዴ በጽሐ፡ ህቱ ኖሱ ነአይሽ ብዕዳም እግል ልድሐር ለአነብት ተአተላሌ። ገሌ ምነ እት ዕ ምር ዎሮት ነፈር መድሐር ለልትርኤ ዲበን መናሰባት ህዬ፤

ወሊድ፡ እተባት፡ ስመያት፡ ክሽቦ፡ ሽንገላት፡ ሕጻይ ወህዳይ‥ቱ። ምን እሊ ወኬን ላኪን ህቱመ ኖሱ ድሕራይ ገብእ።

“ስሜት እምከ ወአቡከ ርፈዕ!” እንዴ ልትበሀሎ እግል ልዕበው ወአክል ዋልዴኖም ወዝያድ ምኖም እግል ልግብኦ ልትደሐሮ። _ እብ ፍንቲት ዋልዴን ውላዶም አንስ ወተብዐት እንዴ ኢልብሎ ዲቦም ክሎም ልድሕሮ።

እት ዘበን ቅዱም፡ መድሐር _ አዳም ብዞሕ ለሐዝየ ነብረ። እትለ መደት እለ መድሐር ምንመ ኢትትአቤ እግል መድሐር እንዴ ቤለ እስእን ልትጋሬ ሀለ አለቡ። ቀዳምያም እግል ልሳፍሮ፡ ሐርብ እግል ሊጊሶ አው ወራታት ብዕድ እግል ሊደው ሐቆ ሐዘው፡ እት ዐበዪሆም ወሰብ ኬሮም እንዴ ጌሰው ልትደሐሮ ነብረው። እትሊ ወቅት እሊ ላኪን አዳም እግል መድሐር ክእነ እህትማም ለሀይበ ሀለ እግል ኒበል ይእንቀድር።

ገበይል ትግሬ ሕድ ለልድሕሮ ዲቡ መናሰባት፤

1.እግል መርዓዊ እት አምዕል ህዳዩ ለልድሕሮ በ መድሐር¹

ህዳይ በኪት ልግበእ እከ፡ እንሻለህ መርዓት በኪተት ትግበእ እልካ፡ እብ ጽምድ በኪት ትእቴከ፡ ውላድ ተብዕን ወእግል እንሳት ትግበእ እልከ፡ እብ ሕድ ሒሶ፡ ወተርፍኩም እት ምድር ልትረፍ፡ ዕምርኩም ልትጠወል፡ ወገድኩም ልብዘሕ፡ ድቢል በኪተት እሰር፡ ህዳይ በኪት ወስዒድ፡ ቤት ማል ወዕ ያል፡ ቤት ዕምር ጥውል ወርዝቅ ዋሴዕ፡ ሒስ እቡ ወዚድ፡ ረአስ ሕጡጥ ወጽምድ ውቱድ ግበእ፡ እንተ እብ ማል ወህተ እብ ዕያል!...

2.መድሐር መርዓት አምዕል ህዳየ

ቤት ነግብ ሸመኪ፡

ቤት በኪተት ትግበእ እኪ፡

አድዊ እተ ወአንስሲ፡

ረአስ ሕጡጥ ምትድ ወቱድ እግል ዓፍየት ወጸሮት ትግበእ፡

ረቢ ዕምር ጥውል ወገድ ብዞሕ ለሀበነ፡ ስጋደ ልትከም ወስጋደ ልጽነዕ፡²

ዲብ ወክድ ዐረፈ ለትገብእ መድሐር=

ወክድ ዐረፋመ ዒድ ለበዜሕ አዳም ሕድ በጼሕ። እብ ፍንቲት አጀኒት ዐድ-ዐድ ዲብ ገይሶ “መዓየዲን!” ልብሎ። ሰብለ ዐድ ህዬ፡ “መሳለሚን” በልሶ ዲቦም። እሊ ከሊማት እሊ ምን ዐረቢ ምስል ዲን ለመጽአ ምንመ ቱ፡ ዲብ ምጅተመዕ ትግሬ ሰኒ ልሙድ ቱ። እምበል እሊመ፡ “አብሬ ወደሐር፡ አብሪ ወደሐሪ” ልትበሀሎ።

እማት ህዬ ክእነ ዲብ ልብለ ልድሕረ፤

“ዕምርከ ልትጠወል፡ ርዝቅከ ልብዘሕ፡ ዚረትከ ትስለሕ፡ ተአቴ ዲበ ወትሰሜ ዲበ፡ ሀብ እተ ወንሰእ፡ ዐረፈ ኬርከ ወበርከትከ፡ ህተ መጽእ ኢትሕደግ ወእንተ ጸኔሕ፡ ሰነተ ሓሪት እብ ኖስ ጽሪት ወዕልብ ታምም እንሻለህ፡ እት ፈረሕ ወእት ዕልብ ታምም ንጽነሐ፡ አፉከ ድርስሰ ወመጽዐንከ ወድ እንሰ፡ ሻከት ክሉ ሸክፈ ወቀጥፈት ክሉ ቀንጥሸ.." ዲብ ልብለ የም-አለቡ አግቡይ እቡ ልድሕራሆም።

እት ወክድ ወሊድ ለትገብእ መድሕር

እትሊ ወክድ እሊ ለመድሐር እብ ክል-ጅንስ እግል ልግበእ ትቀድር። እግል መሰል ወለት ትወለደት ምን ገብእ፤ ወለት በኪተት ትግበእ፡ ወሕጻን ትስሐብ ልብሎ። ሐቆሀ ሕጻን ሐቆ ትወለደ ህዬ፡ “ኬር-ዋሌት” ሰምወ። ምን ዐረቢ እንዴ ትሰልፈው “ምነል መስቱራት!” ለልብሎመ ኢልትሐገሎ።

ዲብ ሽንገላት ለትገብእ መድሐር

ዕለትከ ቲሪም፡ ገድከ ልብዘሕ፡ ወውላድከ ለሀበከ...

ዲብ ሒን ከረም ወዝላም

ዝላም በኪተት ትዒረኩም፡ ዘርእኩም ልብቀል፡ ጸሬዕኩም ልጥለል...

መድሐር ስርቀት ወሬሕ

ዲብ ምጅተመዕ ትግሬ ስርቀት ወሬሕ ዲበ ልርኡ እተ ምሴት ሕድ ልአስእሎ ነብረው። እብ ፈርሐት ዐባይ ህዬ፡ “ሄለል ምባረክ፡ እት ኬርከ ንትባረክ!... እለ እዴ ማንዬ ተ፡ ወእለ እዴ ገለብዬ” ዲብ ልብሎ ህዬ ሕድ ልድሕሮ።.. ሐራስነ ትዕተብ፡ ወዐምሳትነ ትትፈረጅ እቱ፡ ንኡሽ ልዕቤ ወዐቢ ልድዌ እቱ፡ ጋሻይነ ልእቴ...

ለዲብ መድሐር እዴ ዛይደት ለበን አንስ ህዬ እት ጅወት አብያተ እንዴ ገብአየ፡ ለአጽሙድለ ቤት ከርክሐ፡ ወክእነ ዲብ ልብለ ልድሕረ፤

“ወሬሕ ኬር ወበርከት፡ ወሬሕ ሰዐድ ወበዐል ፈዐ ግበእ እግልነ፡ ንሒስ እብከ ወኒዚድ፡ ስዱድነ ልርሄ፡ ጋሻይነ ልዒር በዐል ዐድነ ለአጽቤሕ፡ ዐምሳትነ ቲለድ፡ ሐራስነ ተዓትብ፡ ንኡሽነ ልዕቤ፡ ዐቢነ ልዳብር፡ …”

እንዴ አትለው ህዬ ደዐ እበ ትመስል ገበይ፡ “... ያረቢ ሸር በለ ወቀለ፡ ሸር ሓስድ ነፍሱ ኢልምሕክ ወማልነ ኢጠሜዕ፡ ሸር ዕንዱቅ ወግሱይ ክልአነ፡ ምን እኪት ላተ አውዕለነ፡ ዐስተር ምን ህማመ፡ ምድር ምን ለማሙ፡ ፈዳብ ምን ዐገቡ ወዋሐን ምን መርገሙ አንግፈነ፡ እብ ድስ ወፈዐ ስረቅ እትነ” ልብሎ ከደዓሆም ለአተሞ። ...

ዲብ ደንጎበ ህዬ፡ ለአንስ ሐት-ሐቴ ትክብ ምን ጬወት እንዴ ነስኤየ ዲብ እሳት ለክፈ። ለጬወት ክምሰል ትናጥዐት ህዬ፡ “ሓስድ ማልነ፡ ንዋይነ ወአዳምነ ክእነ ልግበእ” ልብለ። ነአይሽ በህለት ውላድ ወአዋልድ ሰዐር ጥሉል ለአመጽኦ ወእግለ ዐበዪ እብ ክል-ክልኦት ሀዩቡ። ለዐበዪ ህዬ፡ “ሰዕረት ዐድ አቡኩም ወእምኩም ትጥለል!” ዲብ ልብሎ ልድሑሮም።

መድሐር ዲብ ሊጸ ወልባስ ጀዲድ

አጀኒት ነአይሽ ክምሰል ትላጸው አው ልበስ ጀዲድ ትተረበ እግሎም ምን ገብእ፡ ሰልፍ እዴ ዋልዴኖም ነስኦ ወልስዕሞ። ሐር ህዬ እዴ አግዋሬሆም ልስዕሞ። ክሎም ለዐባዪ ህዬ ልድሑሮም። እግለ ተብዕን፤ “ዕቤ፡ ስለሕ፡ ዕምርከ ልትጠወል ወገድከ ልብዘሕ፡ ጡጥ ሕጡጥ ሊዴከ፡ ሔሳስ ከብድ ማይ፡ ማይ ወምሬሕ፡ ረአስ ትማረት፡ ግበእ፤ ወሬሕ እት ብሶትከ ወጸሓይ ዲብ ዕርዶትከ፤ ዐድ ጅሁ ለሀበከ ወከደን ዐመሉ ትሰሜ ወተአቴ ሽንጋሌከ ለአርኤነ ርሕምከ መትቤዕ ወአፌትከ መአንሰት ትግበእ፡ ኖሰከ አብልዩ፡ ቀጺር ጽበጥ…” ልቡሎም።

እግል አዋልድ ህዬ ከእነ ልድሕሮ፤ “ዕበይ፡ ወስልሒ፡ ዕ ምርኪ ጥዉል ልግበእ ወገድኪ ብዞሕ ህዳይኪ ለርኤነ፤ ርሕምኪ መትቤዕ፡ ወአፌትኪ መንሰአት፡ ትሰመይ ወተአተይ፡ እም ሰቦዕ ግብኢ፡ ኖስኪ አብልዩ.…” ልቡለን።

መድሐር ወክድ ወራር ወሸፍ

እት ዘበን ቅዱም፡ እግል ሐርብ አው ወራር ዶል ጌይሶ፡ ዲብ ዐበዪሆም ወሸየሞም እንዴ ጌሰው ልትደሐሮ ነብረው። ገሌ ምነ መድሐር ሹም እግል ከረዊሁ ህዬ ክእነ ለተሌ መስል ዐለ።

“ረቢ ልስዴኩም፡ ዕል ወነስር _ ለሀበኩም እንቱም ለለከፍኩመ እቶም ወህቶም ለለክፈወ እት ምድር ትግበእ፡ ሰይፍኩም እት መቅጠኖም ልብቀዕ፡ ወኮናቶም አንጀበት ትግበእ!፡ ግሱይ ግንዳይ ወባጥር ዕጫይ ሊደዩ ምንልኩም…”

ብዕድ እግል መድሐር ለመስል ህዬ፡ መባልስ ጥዑም፡ ደዐ ወሰላም ቱ። ዐበዪ ዲብ አካን መድሐር ልትነፍዖ እበን። እግል መሰል፡ ሰብ ንዋይ ምስል ንዋዮም ሰልፍ መረት ዲብ መስከብ ጀዲድ ባህለት ሕምግሌለ አተው ምን ገብእ፡ ለእናስ እብ ክእነ ለተሌ አልፋትሐ ወዴ፤

“አልፋትሐ፡ ሐሰነት ኩሉ ሰብ ምድር እግል ማይት ወሕያይ፡ ኣፋት ሱኩር አረጊት ድሙዱም፡ በለ ኢተአርኤነ ወቀለ፡ ሸር ለቡ ሸሩ ክልአነ ወኬር ለቡ ኬሩ ሀበነ። መስከብ ኬር ወበርከት፡ መስከብ ደሐን ወዐማር …” እት ልብል አልፋትሓሁ ለአትምም። ሐቆ እለ ህዬ፡ “መስከብ እግል ፋል ሰኒ ጽጉብ ቱ” ልብሎ። [ዔማት(references): ሜራስ (ምን ዓዳት ገበይል ትግሬ ለትሐየበት ዝሕረት እብ ሙሳ አሮን ወ ደሳሌ በረኸት)].