Wp/skr/ہندکو زبان
ہندکو خیبر پختونخواء تے پنجاب اچ بولن آلی ہک بولی ہے.ہندکو کوں پٹھان سمیت ہر نسل دے لوگ بولیندے ہن.ہندکو دے بہوں سارے ناں ہن جینوے پہاڑی,ہندکی تے پنجستانی وغیرہ.
ہزارہ ڈویژن، آزاد کشمیر تے پشاور وغیرہ دی مقامی بولی اے. اے درحقیقت سرائیکی دا لہجہ اے جینکوں ہݨ الگ بولی دا درجہ ݙتا ڳیا اے.
حروف[edit]
ہندکو وچ اردو آلے حروف ہن، کوئی خاص حرف کائنی۔
آبادی[edit]
پنجاہ لکھ دے قریب آبادی ہے
ہندکو دے لہجے[edit]
ہندکو دے کل ٻارھاں لہجے ہن۔ ایہ ٻارھاں لہجے بذات خود ہک ٻئے کنوں انج انج ہن، ہک کوہاٹی دے مزید چھی لہجے ہن۔ اینویں ہر ہر لہجے دے پنج پنج چھی چھی ذیلی لہجے ہن۔ ہری پور ہندکو معیاری ہندکو ہے۔
شمالی ہندکو[edit]
- ایبٹ آباد ہندکو
- گلیات ہندکو ( ایبٹ آباد تے مری دے درمیان)
- ہری پور ہندکو (اسلام آباد ہندکو، اٹک ہندکو)
- مانسہرہ ہندکو( تیکوں، میکوں)
- تنولی ہندکو
- مظفر آباد ہندکو (ماہرین دے نزدیک ایہ لہجہ پہاڑی نال اصلوں رلدا ملدا ہے) مظفر آباد ہندکو زبان تے پہاڑی دی سرحد اُتے ہے۔
جنوبی ہندکو[edit]
- پشاوری
- پشاوری دیہاتی ہندکو
- گھیٻی
- کوہاٹی ہندکو
- چھاچھی، ایں کوں اڄکل پوٹھوہاری وچ وی شمار کیتا ویندے۔
- اعواݨکاری، ایہ سرائیکی نال رلدی ملدی ہے۔
- دھنّی، ایہ سرائیکی نال رلدی ملدی ہے۔
پہاڑی پوٹھوہاری
ایندے ترائے ذیلی لہجے ہن۔
پہاڑی، پوٹھوہاری تے میرپوری۔ میر پور وچ میر پوری ہے۔۔ مری تے باقی سارے آزاد کشمیر وچ پہاڑی ہے۔ راولپنڈی شہر، گوجر خان ، کلر سیداں تے کہوٹہ دی زبان پوٹھوہاری ہے۔
علاقے[edit]
ایبٹ آباد، ہزارہ، اسلام آباد، اٹک، مظفرآباد[1]
حیثیت[edit]
سکولاں وچ لازمی مضمون ہے۔ ہنکو ادبی بورڈ سرکاری ادارہ ہے
ہندکو شعراء[edit]
- فارغ بخاری
- سائیں احمد علی
- خاطر غزنوی
ہندکو گلوکار[edit]
- نعیم ہزارہ
- افشاں زیبی
ہندکو دے لہجیاں دا موازنہ تے فرق[edit]
ہندکو دے لہجیاں دا فرق سمجھݨ کیتے ایہ ٹیبل ݙیکھو:
| سرائیکی | میکوں | تیکوں | تیݙا | میݙا | ون٘ڄ | او ہائی | میں ہوساں |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| اعواݨکاری | تیڈا | میڈا | ون٘ڄ | اوہ ہائی | میں ہوساں | ||
| دھنی | تیڈا | میڈا | ون٘ڄ | اوہ آہا | میں ہوساں | ||
| گھیٻی | ما | تو | تونڈا | میڈا | ون٘ڄ | اُو آئیا | میں ہوساں، میں گھیساں |
| کوہاٹی | تیڈا | میڈا | ون٘ڄ | او ہا | میں ہوساں، میں گھنساں | ||
| پشوری ہندکو | تیرا، تہاڈا | میرا | جا | وو آئیاں | میں ہوساں | ||
| چھاچھی | منگ | تداں | تیرا | میرا | جا، جُل | او ہائی | میں کنساں |
| تنولی | ماہ کوں | تہا کوں | تُڑھا | مَڑھا | جُل/ گچھ | میں ہوساں | |
| گلیات ہندکو | مینہ یا مِکی | تُکی | تُہاڑا | مُہاڑا | گچھ | ہوساں | |
| مانسہرہ | مُکو | تُکو | تُڑھّا | مَڑھّا | گچھ/ جُل | ہوساں | |
| ایبٹ آباد | مان٘ہہ | تُدآں | تیرا | میرا | ون٘ڄ/ جُل | ہوساں | |
| ہری پور دا علاقہ خان پور | مان٘ہہ | تُدآں | تیہنڈا | میہنڈا | ون٘ڄ | ہوساں | |
| اردو | مجھے | تجھے | میرا | تیرا | جا | وہ تھا | میں ہوں گا |