Wp/rki/ကမ္ဘာ့ဩဇာအကြီးမားဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်(၁၀၀)

Covor of book (The 100 A Ranking of the Most Influential Persons in History)

The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History ဟု နာမည်ရသည့် စာအုပ်အား သမိုင်းသုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သူ Michael H. Hart မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထုတ်ဝီခပနာ ထုတ်ဝီခသည့် အချိန်မှစပနာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ အသီးသီးပင် ၎င်းရို့ဧဘာသာစကားနန့် ဘာသာပြန်ဆို စာအုပ်ထုတ်ဝီခကတ်ရေ။ ၎င်းစာအုပ်အား ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင်လည်းဒုတိယအကြိမ်အဖြစ် New York: Carol Publishing Group မှထုတ်ဝီခရေ။

မြန်မာပြည်တွင် စာရီးဆရာတစ်ဦးဖြစ်သူ မောင်မင်းနိုင် (ဝါးခယ်မ) မှ ၎င်းစာအုပ်အား ၂၀ဝ၃ ခုနှစ် နိုဗင်ဘာလတွင် အုပ်ရေတစ်ထောင်တိတိ ပထမဦးဆုံး ဘာသာပြန်ဆို ရီးသား ပုံနှိပ်ထုတ်ဝီခရေ။ ဒေစာအုပ်ထဲတွင် ပါပီးရေ လူပုဂ္ဂိုလ်တိဧ ဩဇာကြီးမားမှု အရှိန်အဝါကို နီရာပီးထားမှုတိမှာ ဆရာ Michael H. Hart ဧ သတ်မှတ်ချက်တိရာ ဖြစ်ရေ။ ယင့်ချင့်ပိုင် နာမည်ကျော် သမိုင်းပါမောက္ခကြီး ဒေါက်တာသန်းထွန်းကလည်း ၎င်းစာအုပ်ကို ကျော်စွာ(၁၀၀) ဆိုရေနာမည်ဖြင့် လေးအုပ်တွဲဘာသာပြန်ခရေ။

ယကေလည်းလည်း ၎င်းစာအုပ်ထဲတွင် ပါဝင်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ရာဧ အတ္ထုပ္ပတ္တိကောင်းတိကို ဖတ်ရှုရရေမှာ အကျဉ်းချုံးပနာ ဆရာ Michael H. Hart မှ ဖော်ထုတ်တင်ပြထားကေလည်း စာဖတ်သူရို့အနိန်နန့် စာတစ်အုပ်ထဲနန့် လူ့သမိုင်းတွင် ထင်ရှားကျော်ကြား အရီးပါခရေ ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်ရို့ဧ အချက်အလက်တိနန့် လုပ်ဆောင်လားမှု အတ္ထပ္ပတ္တိကောင်းတိကို ဖတ်ရှုမှတ်သားရရေမှာ ကကောင်း အကျိုးများလီရေ။

Hart's Top 15 (from the 1992 edition)

အဆင့်	နာမည်	ဩဇာအရှိန်အဝါ	ကာလအပိုင်းအခြား
1	တမန်တော်မိုဟာမက် Muhammad	အစ္စလာမ်ဘာသာပရောဖက်(တမန်တော်)	အေဒီ ( ၅၇၀-၆၃၂ )
2	နယူတန် Isaac Newton	ရူပဗေဒပညာသျှင်	၁၆၄၂-၁၇၂၇
3	ယေရှုခရစ် Jesus Christ	ခရစ်ယာန်ဘာသာအခြီခံနီတိတိချမှတ်ခသူ	၆ဘီစီခန့် ၊ အေဒီ ၃၀ ခန့်
4	ဗုဒ္ဓ Gautama Buddha	ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား	ဘီစီ ၅၆၃- ၄၈၃
5	ကွန်ဖြူးရှပ်(Confucius) Confucius	ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒတည်ထောင်(ဒသနိကပညာသျှင်)	ဘီစီ ၅၅၁ - ဘီစီ ၄၇၉
6	စိန့်ပေါလ် Paul the Apostle, သျှင်ပေါလုSt. Paul	ခရစ်ယာန်အယူသစ်ပြောင်းသူ	အေဒီ ၄-၆၄
7	ချိုက်လွန် Ts'ai Lun	စက္ကူကိုတီထွင်သူ	အေဒီ ၁၀၅ ခန့်မှန်း
8	ဂျိုဟန်နက်စ် ဂူတင်ဘတ် Johannes Gutenberg	ပုံနှိပ်အတတ်ကိုတည်ထွင်သူ	၁၄၀ဝ-၁၄၆၈
9	ကိုလံဘတ် Christopher Columbus	အမေရိကတိုက်ကိုတွေ့ပီး	၁၄၅၁ - ၁၅၀၆
10	အိုင်းစတိုင်း Albert Einstein	ရူပဗေဒပညာသျှင်	၁၈၇၉-၁၉၅၅
11	လူးဝစ် ပါစချာ Louis Pasteur	ဓာတုဇီဝသိပ္ပံပညာသျှင်	(၁၈၂၂-၁၈၉၅)
12	ဂယ်လီလီယို Galileo Galilei	နက္ခတ္တဗေဒနန့် နေစကြဝဠာပညာသျှင်	၁၅၆၄-၁၆၄၂
13	အရစ္စတိုတယ်(Aristotle) Aristotle	ဂရိတွေးခေါ်ပညာသျှင်	ဘီစီ ၃၈၄-၃၂၂
14	ယူကလစ် Euclid	ဂရိဂျီဩမေထရီပညာသျှင်	ဘီစီ ၃၀ဝ ခန့်မှန်း
15	မိုးစက် Moses	ဟီးဘရူးတမန်တော်	ဘီစီ ၁၃
16	ချားလ်စ်ဒါဝင် Charles Darwin	ဇီဝဗေဒပညာသျှင်၊ သတ္တဗေဒပညာသျှင်၊ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်စဉ် သီအိုရီ ကိုဖော်ထုတ်ခခြင်းနန့် ပက်သက်ပြီးထင်ရှားသူ	(၁၈၀၉-၁၈၈၂)
17	ရှီဟွမ်တီ Shih Huang Ti	တရုတ်နိုင်ငံအား ပထမဆုံးစုစည်းတည်ထောင်သူ ဧကရာဇ်	ဘီစီ ၂၃၈-၂၁၀
18	ဩဂတ်စတက်ဆီဇာ Augustus Caesar	ရောမခေတ် စစ်ဗိုလ်ချုပ်အာဏာသျှင်	ဘီစီ၁၀ဝ-၄၄
19	ကော်ပါးနိကပ်စ် Nicolaus Copernicus	နက္ခတဗေဒပညာသျှင်	(၁၄၇၃-၁၅၄၃)
20	အန်တိုနီ လောရင့် လာဗွားဆီးရား Antoine Laurent Lavoisier	ခေတ်သစ် ဓာတုဗေဒပညာသျှင်၊ ဒသနိကပညာသျှင်၊ စီးပွားရီးပညာသျှင်	Catholic
21	မဟာကွန်စတန်တိုင်း Constantine the Great	ခရစ်ယာန်ဘာသာအား ရောမအင်ပါယာတွင် တရားဝင်ကိုးကွယ်ခြင်းသို့ရောက်ပီးရန် ကြိုးပမ်းခသူ ရောစစ်ဗိုလ်ချုပ်ဧကရာဇ်	(အေဒီ ၂၈၀-၃၃၇)
22	ဂျိမ်းဝတ် James Watt	ရေနွေးငွေ့စက်ကို တီထွင်သူ	Presbyterian (lapsed)
23	မိုက်ကယ် ဖာရာဒေး Michael Faraday	Sandemanian	physicist; chemist; discovery of magneto-electricity
24	ဂျိမ်းစ် ကလပ် မက်စ်ဝဲ James Clerk Maxwell	Presbyterian; Anglican; Baptist	physicist; electromagnetic spectrum
25	မာတင်လူသာ Martin Luther	ရောမခရစ်ကျောင်းတော်ကို အာခံသည့် ပရိုတက်စတင့်တော်လှန်ရီးကို စတင်ဦးဆောင်လှုပ်ရှားသူ	(၁၄၈၃-၁၅၄၆)
26	ဂျော့ချ် ဝါသျှင်တန် George Washington	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဧ ပထမဆုံးသမ္မတ	(၁၇၃၂-၁၇၉၉)
27	ကားလ်မာ့ခ် Karl Marx	သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၊မာ့ခ်ဝါဒရို့ကို စတင်ဖော်ထုတ်ကာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတိတွင် ကွန်မြူနစ်လှုပ်ရှားမှုတိ စတင်ပီးသူ	(၁၈၁၈-၁၈၈၃)
28	ရိုက်ညီနောင် Orville and Wilbur Wright	လေယာဉ်ပျံကို ဦးစွာတီထွင်သူတိ	အော်ဗီလ်ရိုက်(၁၈၇၁-၁၉၈၄)၊ ဝီလ်ဗာရိုက်(၁၈၆၇-၁၉၁၂)
29	ဂျင်ဂစ်ခန် Genghis Khan	မွန်ဂိုအင်ပါယာကို တည်ထောင်ကာ ကမ္ဘာ့သမိုင်းကို ပြောင်းလဲစေသူ	(ခန့်မှန်း ၁၁၆၂-၁၂၂၇)
30	အဒမ်စမစ် Adam Smith	ခေတ်သစ်အရင်းသျှင်စနစ်ဧ စီးပွားရီးဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်ပညာရပ်တိကို ဦးဆောင်ဖော်ထုတ်ခသူ စီးပွားရီးဆိုင်ရာဒသနိကပညာသျှင်	(၁၇၂၃-၁၇၉၀)
31	ရှိတ်စပီးယား Edward de Vere a.k.a. William Shakespeare	တစ်ခေတ်တွင် တစ်ယောက်သာပေါ်သည့် အင်္ဂလိပ်စာပေပညာသျှင်	(၁၅၅၀-၁၆၀၄)
32	ဂျွန် ဒယ်လ်တန် John Dalton	ဓာတုဗေဒပညာရင်၊ ရူပဗေဒပညာသျှင်(အဏုမြူပညာသျှင်)	(၁၇၆၆-၁၈၄၄)
33	မဟာအလက်ဇန္ဒား Alexander the Great	သမိုင်းစတင်ရေမှ ဂနိအထိ အကျယ်ပြန့်ဆုံး နယ်မြေကိုတိုက်ခိုက်သိမ်းယူခသူ၊ အရှေ့နန့်အနောက် ယဉ်ကျေးမှုကို ကူးလူးစေသူ	(ဘီစီ ၃၅၆-၃၂၃ )
34	နပိုလီယန် Napoleon Bonaparte	ပြင်သစ် ဧကရာဇ်၊ ဥရောပမြေပုံကို ပြောင်းလဲစေသူ	(၁၇၆၉ - ၁၈၂၁)
35	သောမတ် အက်ဒီဆင် Thomas Edison	တီထွင်သူ( လျှပ်စစ်မီးသီး နန့် ဓာတ်ပြားဖတ်စက်)	(၁၈၄၇-၁၉၃၁)
36	လီအိုဝဲလ်ဟော့ခ် Antony van Leeuwenhoek	အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းတီထွင်သူ နန့် အဏုဇီဝပိုးမွှားတိကို လေ့လာဖော်ထုတ်သူ ဇီဝဗေဒပညာသျှင်	(၁၆၃၂-၁၇၂၃)
37	ဝီလျံ တီဂျီ မော်တွန် William T.G. Morton	မေ့ဆီးကို စတင်တီထွင်သုံးစွဲသူ	(၁၈၁၉-၁၈၆၈)
38	ဂူဂလီရယ်မို မာကိုနီ Guglielmo Marconi	ရေဒီယိုနန့် ကြိုးမဲ့ကြေးနန်းကို တီထွင်သူ	(1874-1973)
39	ဟစ်တလာ Adolf Hitler	ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကို စတင်ဖြစ်ပွားစေသူ၊ နာဇီခေါင်းဆောင်	(၁၈၈၉ -၁၉၄၅)
40	ပလေတို(Plato) Plato	ဂရိတွေးခေါ်ပညာသျှင်၊ ပလေတိုးနစ်ဝါဒကို တည်ထောင်သူ	(ဘီစီ ၄၂၇-၃၄၇)
41	အိုလီဗာ ကရွမ်းဝဲလ် Oliver Cromwell	ဗြိတိန်နိုင်ငံရီးသမားနန့် ပါလီမန်တပ်ဧစစ်ဗိုလ်ချုပ်	(၁၅၉၉-၁၆၅၈)
42	အလက်ဇန္ဒား ဂရေဟမ် ဘဲလ် Alexander Graham Bell	တယ်လီဖုန်းကို တီထွင်သူ	(၁၈၄၇-၁၉၂၂)
43	အလက်ဇန္ဒား ဖလီးမင်း Alexander Fleming	ပင်နီဆလင်ကို တီထွင်သူ၊	(၁၈၈၁-၁၉၅၅)
44	ဇွန်လော့ခ် John Locke	ဒဿနိကပညာသျှင်	(၁၆၃၂-၁၇၀၄)
45	ဘီသိုဗင် Ludwig van Beethoven	ဂီတပညာသျှင်	(၁၇၇၀-၁၈၂၇)
46	ဝါနာ ဟေဆန်ဘာ့ဒ် Werner Heisenberg	ရူပဗေဒပညာသျှင်	(၁၉၀၁-၁၉၇၆)
47	လူးဝစ် ဒါဂွဲရား Louis Daguerre	ဓာတ်ပုံပညာသျှင်	(၁၇၈၇-၁၈၅၁)
48	ဆီမွန် ဘိုလီဗာ Simon Bolivar	တောင်အမေရိကတိုက်ဧ လွပ်လပ်ရီးဖခင် (တော်လှန်ရီးသမား)	(၁၇၈၃-၁၈၃၀)
49	ရီးနေး ဒေးကားစတဲ Rene Descartes	ပြင်သစ်လူမျိုး ဒဿနိကပညာသျှင်	(၁၅၉၆-၁၆၅၀)
50	မိုက်ကယ် အိန်ဂျလို Michel Angelo	ပန်းချီ-ပန်းပု အနုပညာသျှင်၊ ဗိသုကာပညာသျှင်	(၁၄၇၅-၁၅၆၄)