Wp/rif/Tamurt n lqbayel
| ||
Imseɣret amaziɣ | ||
Tamurt n Leqbayel deg umaḍal. | ||
Tamanaγt tadelsant | Tizi Wezzu | |
Tamanaγt tadamsant | Bgayet | |
Tutlayt | Taqbaylit | |
Tajumma | 44,000 km² | |
Imezdaɣ | 3-4 imelyan | |
Imezdaɣ deg km2 | 170 hab./km² | |
Isurdiyen | Dinar n Ledzayer (DA) | |
Tamurt n Iqbayliyen. |
Tamurt n Iqbayliyen(ⵜⴰⵎⵓⵔⵜ ⵏ ⵍⴾⴱⴰⵉⵍ) neɣ Tamurt n Izwawen tezga-d deg Tafarka n Ugafa. Imawlan-is ssawal-as "Tamurt Idurar" neɣ "Tamurt" kan. Imezdaɣ-is (Iqbayliyen, Izwawen neɣ leqbayel) ttmeslayen taqbaylit, yiwet si ger tutlayin n yimaziɣen.
Amezruy[edit | edit source]
Seg zik n zik ittwasnen Izwawen ar igduden nniḍen n umaḍal. Di tallit taqburt, adrar n Ǧerğer yella yettwasen ar Irumiyen s yisem n Muns Ferratus ("adrar n wuzzal"). Ibder-iten Aurelius Victor deg wedlis-is (De Caesaribus 39.22: "nationes Quinquegentanae") d Eutropius (Breviarium 9.22: "Quinquegentiani").
Numidya : si lqern wis 3 ar lqern 1 qbel lmasiḥ.
Tasertit[edit | edit source]
- Sin ikabaren isertiyen i llan di Tmurt n leqbayel, ɣas akken bɣan ad illin d ikabaren iɣelnawen maca imeɣnasen nsen ttekkin seg Leqbayel kan : Tirni Iɣallen Inemlayen (FFS) n Ḥusin At Ḥmed, d Wegraw i Yedles d Tugdut (RCD) n duktur Saɛid Saɛdi.
- laεrac bannen-d di Tafsut Taberkant (2001) maca am nutni ama FFS d RCD lhan d wayen i ceɣben izayriyen s umata, ttun tamurt.
- Timanit i Tmurt n Iqbayliyen (MAK) yesbed Ferḥat Mhenni iban-ed daɣen di tefsut taberkant, d amussu ikkaten s webrid n talwit akken ad isiweḍ ar timanit n tmurt n leqbayel.
Tarakalt[edit | edit source]
Tamurt n Izwawen d aḥric seg idurar n waṭlas teṭṭili ɣef ilel agrakal si tama n ugafa.
Tamurt n Izwawen ibḍa-tt udabu ɣef 8 n twilaytin : Tizi Wezzu d Bgayet akken ma llant, aḥric ameqran n Tubiret d Burǧ Bu Aɛririǧ, aḥric seg Tamsilt, Ǧiǧel, Bumerdas d Sṭif.
Tadamsa[edit | edit source]
Imezdaɣ[edit | edit source]
Izwawen zemren ad illin sawḍen (sa) 7 neɣ 10 (mraw) imelyan. Gar-asen azal n 5 neɣ 6 imelyan di Tmurt, rnu-asen 2 neɣ 3 imelyan di Lezzayer tamaneɣt d temdinin nniḍen, d wazal n 2 imelyan di tmura nniḍen, gar-sen iminigen di Turuft.
Izwawen ittwasnen[edit | edit source]
Udmawen Izwawen[edit | edit source]
- ɣer Idmawen Izwawen
Ideles[edit | edit source]
Taẓuri[edit | edit source]
Isγunen[edit | edit source]
Tirakniwin[edit | edit source]
Afexxar[edit | edit source]
Aẓeṭṭa[edit | edit source]
Taxedimt n usγar[edit | edit source]
Wali[edit | edit source]
Ismal n Internet[edit | edit source]
- Kabylpedia.
- www.imyura.net : asmel n tsekla tazwawt, s teqbaylit akk.
- www.kabyle.com : asmel n leqbayel, s tefransist
- http://www.acaoh.ca : asmel n Tidukkla Tadelsant Tamaziɣt di Uṭṭawa-Ḥull di Kanada.
- www.kabyles.com : asmel n leqbayel, s tefransist
- www.tamazgha.org : asmel n leqbayel n Marikan ugafa.
- www.racines-izuran.com : asmel n weɣmis s snat n tutlayin: taqbaylit d tafransist.
- www.tamazgha.fr : asmel n leqbayel n Franṣa.
- www.waac.info : asmel n tmaziɣt di Marikan ugafa.
- www.apulee.infoasmel s teqbaylit
- www.tussna.blogspot.com tussna i yibujaden, s teqbaylit
- mak.makabylie.info/?lang=kab : Asmel unṣiv umussu n Timanit i Tmurt n Yeqvayliyen MAK.