Wp/qug/Sara
Sara | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sara (Zea mays)
| |||||||||||||||
Mitan kamay | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Mitan kamaypak suti | |||||||||||||||
Zea mays L., 1825 |
Sara (Zea mays) nishkaka shuk muruyuk yurami kan, runakunaka payta chakrapimi tarpun. Chay yuraka 2-3m hatunmi kan, shuk sinchi, mishkimipash wiruta, hatun waylla pankakunatapashmi charin. Saraka killa (wakin yana, puka, shuk tullpukunawan) murukunata karan, chay murukunawan runakuna tawka mikunakunata ruran : Kanzhata, chuklluta, mutita, astawan imatami mikun. Sara akuwan tantada, tortillaskunata ruran. Ecuador mamallaktapi, Perú mamallaktapi, Bolivia mamallaktapipash, kichwa runakunaka, quechua runakunatapashmi sarawan Aswata ruran.
Sara yura Abya Yalamantami kan, ñawpak pachamanta Antikunapi kawsak runakunaka payta riksirkanmi. Inkakuna pachapi, sara yuraka ashta kapakmi karka, kunan pachapi tukuy Tawantinsuyupi runakunaka sarata mikunkapak tarpun. Paykunaka tawka ñawpak pachamanta sara muyukunata charin, shikan tullpuwan, chay muyukunamanta wiñashka sara yurakunaka mana fumigankapa mutsunchu.
Kunan pachapi, ashtawan sarayuk mamallaktakunata USA mamallaktaka, China mamallaktapashmi kan. Abya Yalapi, Brasil llaktapashmi kan.
-
Chukllukuna, Perú mamallaktawpi
-
Sara chakra
Hawa tinkikuna
[edit | edit source]- Runasimi.de: Sara tarpuy (Kunchuku kitipi)
- Santiago Pantoja: Practikakunawan Kustumbrikuna: Hara murii
- Zea rikchaqkuna