Wp/quc/Cisticercoides
Cisticercoides are jun tyoj puj ya’om rumal jun ralk’alal uk’amwach (cisticercoides) rech le Chikop rech aq (Taenia solium).[1][2] Le winaq wene kakina’ nitz’ on man k’o ta q’oxom kakina’o pa k’i junab’, xa k’ut kyakataj jun on keb’ centímetros q’oxom pa le tz’umal chi’l pa taq ty’oj, on kuya’ q’oxom rech iboch’ We kuya’ k’ax chech le tzantzaq’or.[3][4] Are taq kq’ax taq le ik’ on junab’ wene kape uq’oxom chi’l wene kspojik . Pa taq yakatal amaq’are wa’ qas kb’anowik Toq’inems.[3]
Le kayo’wik chi’l Unik’oxik yab’il[edit | edit source]
Wa’ kya’tajik ruk’ utijik wa on uqumuxik joron le k’o le usaqmol le jun chikop chi upam. We man kchaq’ajisax ta le uwach che’ are qas kyo’wik.[2] Le usaqmo’l le jun chikop petinaq pa Achaq jun winaq le k’o le nim chikop chech, wa’ eta’matal pacha’ teniasis.[3][5] Teniasis are jun chi yab’il le kuya’o we xtijow uti’j aq le man utz ta uchaq’ajisaxik.[2] Le winaq e k’o chi kinaqaj le kiriqom we chikop nim ucholajil chi kakiriq cisticercosis.[5] Le unik’oxik yab’il utz kab’an rumal Relesaxik ruk’ la’j upan b’aq rech itzel tyoj.[3] Relesaxik uwachib’al tzantzaq’or ruk’ molaj wachib’al pa kematz’ib’ (CT)on wachib’al rech resonancia magnética (MRI) Are qas utz chech unik’oxik yab’il pa le tzantzaq’or. Jun cholpaqal rajilab’al Leucocito, ub’ina’am eosinófilos, pa le uya’tajem uk’amal tzantzaq’or chi’l kik’ ke’ekoj chech rilik.[3]
Uq’atexik chi’l Ukunaxik[edit | edit source]
Le pujanem utz kq’atex uwach ruk’ ch’ajch’ob’il utzwachil. Wa’ rachilam: utz uchaq’ajisaxik uti’jal aq,ch’ajch’oj eleb’al/ch’ajb’al chi’l ch’ajch’oj joron. Rajawaxik kikunaxik le e winaq ruk’ teniasis are chi kq’atex uwach roqanem.[2] Le ukunaxik yab’il le man rachi’l ta le ib’och’ wokob’al wene man rajawaxik taj .[3] Le ukunaxik le neurocisticercosis wene ruk’ kunab’al praziquantel on albendazole. Wa’wene kanajtin ukunaxik. [esteroides]], rech q’ateb’al usipojem rech le kunanem, chi’l kunab’al qáteb’al yikyotem wene kajawatajik. K’o ri choq rajawaxik pusik chech relesaxik le itzel tyoj.[2]
Epidemiología[edit | edit source]
Le chikop rech aq are qas kya’taj pa Asia, África subsahariana chi’l América Latina.[3] Pa jujun taq rulewal kb’ixik chi 25% winaq kiriqom we yab’il.[3] Pa taq le yakatal uwachulew man qas ta kya’tajik.[6] pa uwachulew pacha’ 2010 xekam nima e 1,200 winaq, nim chi uwach 700 pa ri 1990.[7] cisticercosis xuquje’ kub’an k’ax chi kech aq chi’l taq wakax xa k’ut man qas ta kuya’ q’oxom rumal man naj ta le kik’aslemal.[2] Le yab’il uya’om chi kech winaq naj petinaq loq.[6] Are jun chi kech le Taq'aj taq yab'il le man ilom taj.[8]