Jump to content

Wp/mag/विद्युतवाहक बल

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > विद्युतवाहक बल
नुन सेतुके प्रयोग करके गैल्वेनिक सेल

भौतिकशास्त्रमे मोटा तौरपर विद्युतवाहक बल (electromotive force वा emf) ऊ कारण हे जे विद्युत प्रवाह (या एलेक्ट्रोन/आयन) के परिपथमे प्रवाहित करहे ।

किन्तु विद्युतवाहक बल के औपचारिक परिभाषा ई प्रकार हे -

कौनो परिपथके दु खुलल सिर (टर्मिनल्स) के बीच ईकाई आवेशके प्रवाहित करमे कैल गेल कार्यके मात्राके ऊ दु बिन्दुके बीचके विद्युतवाहक बल कहल जा हे ।

विद्युत वाहक बलके एसआइ मात्रक भोल्ट हे ।

भोल्टीय सेल विद्युत-ऊष्मीय युक्ति, सौर सेल, विद्युत जनित्र, फान डि ग्राफ आदि कुछ विद्युतवाहक बल उत्पन्न करेवाला सामान हे । हियाँ 'विद्युत वाहक बल' शब्द भ्रान्ति उत्पन्न कर सकहे काहेकि ई बल नै बल्कि एकाङ्क आवेशला कृत कार्य हे, किन्तु ऐतिहासिक कारणसे ई शब्दके बदलल नै गेल हे ।

कुछ सेलके विद्युत वाहक बल

[edit | edit source]
विवाब (EMF) सेलके रसायन प्रचलित नाम
एनोड विलायक, विद्युत-अपघट्य केथोड
1.2 Vकेडमियमजल, पोटेशियम हाइडाक्साइडNiO(OH)निकल-कैडमियम
1.2 Vमिशमेटल (हाइड्रोजन अवशोषित करेवाला)जल, पोटेशियम हाइड्रोक्साइडनिकलनिकल-धातु हाइड्राइड
1.5 Vजस्तापानी, अमोनियम या जिङ्क क्लोराइडकार्बन, मैङ्गनीज डाइआक्साइडजिङ्क कार्बन
2.1 Vसीसाजल, सल्फ्यूरिक अम्लसीसा डाइआक्साइडसीसा-अम्ल
3.6 V to 3.7 Vग्रेफाइटकार्बनिक विलायक, Li लवणLiCoO2लिथियम-आयन
1.35 Vजस्ताजल, सोडियम या पोटेशियम हाइड्रोक्साइडHgOपारा सेल

इहो देखी

[edit | edit source]

बाहरी कड़ी

[edit | edit source]
  • Electromotive Force in Inductors - Interactive Java Tutorial National High Magnetic Field Laboratory
  • Hai, Pham Nam; Ohya, Shinobu; Tanaka, Masaaki; Barnes, Stewart E.; Maekawa, Sadamichi (2009-03-08). "Electromotive force and huge magnetoresistance in magnetic tunnel junctions". Nature. 458 (7237): 489. PMID 19270681. डीओआइ:10.1038/nature07879. मूलसे 13 मार्च 2009 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2009-03-10.