Wp/mag/लखनऊ
| लखनऊ 𑂪𑂎𑂢𑂈 | |
|---|---|
| महानगर | |
| उपनाम: नवाबके नगर, भारतके स्वर्ण नगर, शिराज-ए-हिन्द | |
उत्तरप्रदेशमे लखनऊ | |
| निर्देशाङ्क: 26°51′N 80°57′E / 26.850°N 80.950°Eनिर्देशाङ्क: 26°51′N 80°57′E / 26.850°N 80.950°E | |
| देश | |
| राज्य | उत्तरप्रदेश |
| जिला | लखनऊ |
| सरकार | |
| • प्रकार | महापौर परिषद |
| • अङ्ग | लखनऊ नगरनिगम |
| • मेयर | दिनेश शर्मा[1] |
| • नगर कमिसनर | आरके सिंह |
| • सांसद | राजनाथ सिंह (भाजपा) |
| क्षेत्रफल | |
| • महानगरीय | 2,528 किमी2 (976 वर्ग मील) |
| उन्नतांश | [convert: invalid number] |
| जनसङ्ख्या | |
| • महानगर | २८,१७,१०५ |
| • क्रम | ११मा |
| • महानगर | २९,०२,९२० |
| वासिन्दा | लखनवी |
| समयमण्डल | युटिसि+०५:३० (भारतीय मानक समय) |
| डाक कोड | २२६०xx / २२७०xx |
| टेलिफोन कोड | +९१-५२२ |
| वाहन पञ्जीकरण | UP ३२ |
| जिडिपी | $२२ बिलियन[6] |
| लिङ्गानुपात | ९१५ ♀/ १०००♂ |
| जालस्थल | lucknow |
लखनऊ (अवधी: 𑂪𑂎𑂢𑂈 ) भारतके उत्तरप्रदेश राज्यके राजधानी हे । प्रशासनिक रूपसे ई लखनऊ मण्डलके अन्तर्गत आवहे ।[7][8]
विवरण
[edit | edit source]लखनऊ नगरमे लखनऊ मण्डल आउ लखनऊ प्रमण्डलके प्रशासनिक मुख्यालयो स्थित हे । लखनऊ नगर अपन विशेष नजाकत आउ तहजीब वाला बहुसांस्कृतिक खूबी, दशहरी आमके बाग एवं चिकनके कढ़ाईके कामला जानल जा हे। २००६ मे एकर जनसङ्ख्या २,५४१,१०१ एवं साक्षरता दर ६८.६३% हलै । भारत सरकारके २००१ के जनगणना, सामाजिक आर्थिक सूचकाङ्क आउ बुनियादी सुविधा सूचकाङ्क सम्बन्धी आँकड़ाके अनुसार, लखनऊ मण्डल अल्पसङ्ख्यकके घना जनसङ्ख्या वाला मण्डल हे । कानपुरके बाद ई नगर उत्तरप्रदेशके सबसे बड़ नगरी क्षेत्र हे । नगरके बीचसे गोमती नदी बहहे, जे लखनऊके संस्कृतिके भाग हे ।[9]
लखनऊ ऊ क्ष्रेत्रमे स्थित हे जेकरा ऐतिहासिक रूपसे अवध क्षेत्रके नामसे जानल जा हलै । लखनऊ हमेशासे एक बहुसांस्कृतिक नगर रहलै हे । एहाँके शिया नवाब द्वारा शिष्टाचार, खूबसूरत उद्यान, कविता, सङ्गीत आउ बढ़ियाँ व्यञ्जनके हमेशा संरक्षण देल गेलै । लखनऊके "नवाबके नगर" के रूपोमे जानल जा हे । एकरा पूर्वके स्वर्ण नगर (गोल्डन सिटी) आउ शिराज-ए-हिंद के रूपमे जानल जा हे । आजके लखनऊ एक जीवन्त नगर हे जेकरामे एक आर्थिक विकास लौकहे आउ ई भारतके तेजीसे बढ़ैत गैर-महानगरके शीर्ष पन्द्रहमे से एक हे । ई हिन्दी आउ उर्दू साहित्यके केन्द्रमे से एक हे । एहाँ अधिकांश लोग हिन्दी बोलहथ । एहाँके हिन्दीमे लखनवी अन्दाज हे, जे विश्वप्रसिद्ध हे । एकर इलावा एहाँ उर्दू आउ अङ्ग्रेजियो बोलल जा हे ।[10]
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ "CONTACT DETAILS OF COMMISSIONERS AND MAYORS OF AMRUT CITIES" (PDF). कायाकल्प आउ नगरी परिवर्तन लागि अटल मिशन.
- ↑ "Lucknow Pin Code list, Population density ,literacy rate and total Area with census 2011 details". अभिगमन तिथि 24 जुलाई 2014.
- ↑ "Lucknow Municipal Corporation Demographics". Census of India. अभिगमन तिथि 3 जून 2016.
- ↑ "Cities having population 1 lakh and above, Census 2011" (PDF). महापञ्जीयक एवं जनगणना आयुक्त, भारत. अभिगमन तिथि 25 जून 2014.
- ↑ "District Census Handbook - Lucknow" (PDF). Census of India. महापञ्जीयक एवं जनगणना आयुक्त. प॰ 28. अभिगमन तिथि 7 जून 2016.
- ↑ "The top 15 Indian cities by GDP | India's top 15 cities with the highest GDP". Yahoo! Finance. 28 सितम्बर 2012. अभिगमन तिथि 4 अगस्त 2014.
- ↑ "Uttar Pradesh in Statistics," Kripa Shankar, APH Publishing, 1987, ISBN 9788170240716
- ↑ "Political Process in Uttar Pradesh: Identity, Economic Reforms, and Governance
Archived 2017-04-23 at the वेबैक मशीन ," Sudha Pai (editor), Centre for Political Studies, Jawaharlal Nehru University, Pearson Education India, 2007, ISBN 9788131707975 - ↑ आइडेन्टिफिकेशन ऑफ माइनौरिटी कंसन्ट्रेशन डिस्ट्रिक्ट्स
Archived 2009-10-28 at the वेबैक मशीन पब्लिक इन्फॉर्मेशन ब्यूरो - ↑ फास्टेस्ट ग्रोइङ्ग सिटीज (१ टू १००)
Archived 2010-11-25 at the वेबैक मशीन | सिटी मेयर्स स्टैटिस्टिक्स |