Jump to content

Wp/mag/रसायनशास्त्र

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
(Redirected from Wp/mag/रासायनशास्त्र)
Wp > mag > रसायनशास्त्र

रसायनशास्त्र पदार्थके गुण आउ व्यवहारके वैज्ञानिक अध्ययन हे । ई प्राकृतिक विज्ञानके अन्तर्गत एगो भौतिकविज्ञान हे जे परमाणु, अणु आउ आयनसे बनल यौगिकके बनावेवाला तत्वके शामिल करहे: ओकरासभके संरचना, गुण, व्यवहार आउ अन्य पदार्थके साथे प्रतिक्रिया खन्नि होवेवाला परिवर्तन ।[1] रसायनशास्त्र रासायनिक यौगिकमे रासायनिक बन्धके प्रकृतियोके सम्बोधित करहे ।

अपन विषयके दायरामे रासायनशास्त्र भौतिकशास्त्र आउ जैवशास्त्रके बीचे एगो मध्यवर्ती स्थान रखहे । एकरा कखनियो-कखनियो केन्द्रीय विज्ञान कहल जाहे काहेकि ई मौलिक स्तर पर मूलभूत आउ अनुप्रयुक्त वैज्ञानिक विषय दुनोके समझेला एगो आधार प्रदान करहे । उदाहरणार्थ, रासायनशास्त्र पादप वृद्धि (वानस्पतिशास्त्र), आग्नेय शैलके निर्माण (भूविज्ञान), वायुमण्डलीय ओजोनके निर्माण, पर्यावरण प्रदूषकके क्षरण (पारिस्थितिकी), चन्द्रमा पर मृदाके गुण (खगोल-रासायनशास्त्र), औषधके निर्माण (भेषज विज्ञान), आउ अपराध स्थल पर डीएनए साक्ष्यके एकत्रीकरण (न्यायिकशास्त्र) ।

रासायनशास्त्रके शाखा

[edit | edit source]

रासायनशास्त्रके सामान्यतः ढेर प्रमुख उपविषयमे विभाजित कैल जाहे । रासायनशास्त्रके ढेर मुख्य पार-वैषयिक आउ अधिक विशिष्ट क्षेत्रो हे ।

अन्य उपविभागमे फेम्टोरासायनिकी, सुवास रसायनशास्त्र, प्रवाह रसायनशास्त्र, इम्यूनोहिस्टोकेमिस्ट्री, हाइड्रोजनेशन केमिस्ट्री, मैथमेटिकल केमिस्ट्री, मालिक्यूलर मैकेनिक्स, नेचुरल प्रोडक्ट केमिस्ट्री, आर्गोनोमेटिक केमिस्ट्री, पेट्रोकेमिस्ट्री, फोटोकैमिस्ट्री, फिजिकल आर्गेनिक केमिस्ट्री, पालीमर केमिस्ट्री, रेडियोकैमिस्ट्री, सोनोकेमिस्ट्री, सुपरमालेक्यूलर केमिस्ट्री, सिन्थेटिक शामिल हे ।

अन्तर्वैषयिक

[edit | edit source]

अन्तर्वैषयिक क्षेत्रमे एग्रोकेमिस्ट्री, एस्ट्रोकेमिस्ट्री (आउ कास्मोकेमिस्ट्री), वायुमण्डलीय रसायनविज्ञान, केमिकल इञ्जीनियरिङ्ग, केमिकल बायोलाजी, कीमो-इन्फार्मेटिक्स, पर्यावरण रसायनविज्ञान, जियोकेमिस्ट्री, ग्रीन केमिस्ट्री, इम्यूनोकैमिस्ट्री, मरीन केमिस्ट्री, मैटेरियल्स साइन्स, मैकेनोकेमिस्ट्री, मेडिसिनल केमिस्ट्री, मालिक्यूलर बायोलाजी, नैनो टेक्नोलाजी शामिल हे । ओनोलाजी, फार्माकोलाजी, फाइटोकेमिस्ट्री, सालिड-स्टेट केमिस्ट्री, सरफेस साइन्स, थर्मोकैमिस्ट्री आउ ढेर अन्य।

इहो देखी

[edit | edit source]

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. "What is Chemistry". web.archive.org. 2018-10-03. मूल से 3 अक्तूबर 2018 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2023-04-02.