Wp/mag/थार मरुस्थल
थार मरुस्थल | |
---|---|
![]() | |
![]() थार मरुस्थलके मानचित्र | |
पारिस्थितिकी | |
जैवभूक्षेत्र | इण्डोमलायन |
बायोम | मरुस्थल आउ शुष्क क्षुपभूमि |
सीमा | पश्चिमोत्तरी काँटेदार क्षुपभूमि and कच्छके रण |
भूगोल | |
भारतके राज्य आउ पाकिस्थानके प्रदेश | राजस्थान, गुजरात and हरियाणा |
निर्देशाङ्क | Template:Wp/mag/Infobox dim 27°N 71°E / 27°N 71°Eनिर्देशाङ्क: Template:Wp/mag/Infobox dim 27°N 71°E / 27°N 71°E |
संरक्षण | |
संरक्षित | 41,833 किमी² (18%)[1] |
थार मरुस्थल, जो महान् भारतीय मरुस्थलो कहला हे, भारतीय उपमहाद्वीपके पश्चिमोत्तरी भागमे विस्तारित एगो शुष्क आउ मरुस्थल क्षेत्र हे । ई भारत आउ पाकिस्थानमे २,००,००० किमी२ (७७,००० वर्ग मील) पर विस्तारित हे । ई विश्वके १७मा सबसे बड़ मरुस्थल हे आउ ९मा सबसे बड़ गरम उपोष्णकटिबन्धीय मरुस्थल हे । थारके ८५% भाग भारत आउ १५% भाग पाकिस्थानमे हे ।[2]
थारके ८५% भाग भारतमे आवहे । भारतके अनुसार थारके मरुस्थलके राजस्थानमे विस्तार ६२% हे आउ राजस्थानके कुल क्षेत्रफलके ६१.११% भाग मरुस्थलसे घिरल हे । जेकरामे राजस्थानके चूरु, हनुमानगढ़, बीकानेर, जोधपुर, जैसलमेर, बाड़मेर, हालाँकि ई मरुस्थल गुजरात, आउ पाकिस्थानके सिन्ध प्रदेशोमे फैलल हे।[3] पाकिस्थानके पञ्जाब प्रदेशमे थार चोलिस्थानमे विस्तारित हे । थारके पश्चिमी भाग मरुस्थली कहला हे आउ बड्ड शुष्क हे, जखनकि पूर्वी भागे कखनियो-कखनियो हलुक बरखा हो जाहे आउ कम बालूके टीला पाएल जाहे ।[4] अरावली पहाड़ीके पश्चिमी किनारे थार मरुस्थल स्थित हे । ई मरुस्थल बालूके टिब्बासे झकाएल एगो तरङ्गित मैदान हे ।
इहो देखी
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ Eric Dinerstein, David Olson, et al. (2017). An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm, BioScience, Volume 67, Issue 6, June 2017, Pages 534–545; Supplemental material 2 table S1b. [१]
- ↑ Sinha, R. K., Bhatia, S., & Vishnoi, R. (1996). "Desertification control and rangeland management in the Thar desert of India". RALA Report No. 200: 115–123.
- ↑ Sharma, K. K. and S. P. Mehra (2009). "The Thar of Rajasthan (India): Ecology and Conservation of a Desert Ecosystem". Chapter 1 in: Sivaperuman, C., Baqri, Q. H., Ramaswamy, G., & Naseema, M. (eds.) Faunal ecology and conservation of the Great Indian Desert. Springer, Berlin Heidelberg.
- ↑ Sharma, K. K., S. Kulshreshtha, A. R. Rahmani (2013). Faunal Heritage of Rajasthan, India: General Background and Ecology of Vertebrates. Springer Science & Business Media, New York.