Jump to content

Wp/mag/इलेक्ट्रोन

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > इलेक्ट्रोन
विद्युदणु
 इलेक्ट्रोन-पुञ्जके उपस्थितिके चलते प्रदीप्त एगो काँच-नलिका
सङ्घटन मूलभूत कण
साङ्ख्यिकी फर्मीय
पीढ़ी प्रथम
अन्योन्य क्रिया गुरुत्वाकर्षण, विद्युतचुम्बकीय, दुर्बल
प्रतिक e , β
प्रतिकण पोजीट्रोन (प्रति-विद्युदणु, के रूपोमे जानल जाहे)
आविष्कार जे जे थोम्सन (१८९७)
द्रव्यमान 9.109 × 1031 कि. ग्रा. (kg)
विद्युत आवेश 1.6 × 1019 कुलम्ब (C)
चुम्बकीय आघुर्ण −1.00115965218076(27) μB
प्रचक्रण 12
परमाणुके बोह्र मॉडल

विद्युदणु वा इलेक्ट्रोन (प्राचीन यूनानीभाषा: ἤλεκτρον) ऋणात्मक वैद्युत आवेश युक्त मूलभूत उपपरमाणविक कण हे ।[1]परमाणुमे नाभिकके चारोदन्ने चक्कर लगावहे । एकर द्रव्यमान सबसे छोट परमाणुओ (हाइड्रोजन) से हजारगुना कम होवहे । परम्परागत रूपसे एकर आवेशके ऋणात्मक मानल जाहे आउ इसका मान -१ परमाणु इकाई (e) निर्धारित कैल गेलहे । एकरा पर -1.6E-19 कूलम्ब परिमाणके ऋण आवेश होवहे । एकर द्रव्यमान 9.11E−31 किग्रा होवहे जे प्रोटोनके द्रव्यमानके लगभग १८३७मा भागहे । कौनो उदासीन परमाणुमे विद्युदणुके सङ्ख्या आउ प्रोटानके सङ्ख्या समान होवहे । इनखर आन्तरिक संरचना ज्ञात न हे एहीसे एकरा प्रायः मूलभूत कण मानल जाहे । इनखर आन्तरिक प्रचक्रण १/२ होवहे, अतः ई फर्मीय होवहे । इलेक्ट्रोनके प्रतिकण पोजीट्रोन कहलाहे । द्रव्यमानके अतिरिक्त पोजीट्रोनके सब गुण यथा आवेश इत्यादि इलेक्ट्रोनके एकदम विपरीत होवहे । जखनि इलेक्ट्रोन आउ पोजीट्रोन टक्करा हे त दुनो पूर्णतः नष्ट हो जाहे एवं दु फोटोन उत्पन्न होवहे ।

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. "The quantum theory of the electron". Proceedings of the Royal Society of London. Series A, Containing Papers of a Mathematical and Physical Character. 117 (778): 610–624. 1997. आइ॰एस॰एस॰एन॰ 0950-1207. डीओआइ:10.1098/rspa.1928.0023.