Wp/lus/Galileo Galilei

Galileo Galilei-a hi Italian fizikszirmi, vansangchanchinzirmi, chhiarkawmzirmi leh finrilnazirmi a ni. Science Ṭhangharhna Ropui khaipa berte zinga mi a ni.

Pian leh mùrna

Galileo-a hi Pisa khuaah kum 1564, Ramtuk thla ni 15 khan Vincenzo Galilei-a fa paruk zinga a hmasa ber ni tùrin a lo piang a. A pa Vincenzo-a hi phénglàwng tum mi, hla phuah thiam leh rimawizirmi lar tak a ni.

Zirna

A naupan laiin puithiam nih châk êm em ṭhin mah sé damdawi lam zir tùrin Pisa zirnainsáng-ah a inziaklût ta zâwk a.

Kum 1851, damdawi lam a zir laiin ni khat chu ëng báwr khaina thliin a chhem thên nalh nalh hi a hmu a, chiang taka a en chuan a lungphu nèna khaikhinin, chu ëng khaina chu a thên thui emaw thui lo emaw, a lungphut kar nèn a hun hman a inang chiah zël tih a hmu a. Ina a haw vêleh khainelh pahnih, a thên thui tùr leh thên täwi tùr hi a siam a, an hun hman dàn a khaikhin chuan a inchen chiah chiah tih a hre chhuak ta a. Amaherawhchu he a thil hmuhchhuah hi a hnu kum 100 zên zâwnah chauh Christian Huygens-a'n hun tehna hmanrua siam nan a hmang ṭangkai a ni. Hetih hun lai thleng hian chhiarkawp rëng rëng tawh tir a ni lo va. Mahsé vawi khat chu Geometry an zirtirna hmun pakhatah hian a awm ve palh hlauh mai a, hemi hnu hian a pa lungawi lutuk lo chung chu chhiarkawp leh science zir phalsak tùrin a thlëm thlu ta a ni.

Kum 1586 khan bùkna tui hmang a hmuhchhuah duan dàn chanchin lehkhabu a chhuah a (hë bùkna hi zirna khawvêla tilar hmasa bertu a ni). A hnu kum thum, kum 1589 khan Pisa khua zirninsángah chhiarkawp zirtirtu ni tùrin hna an pe a. Kum 1891-a a pâ a thih avangin a unaupa Michelagnolo chu ama enkawl tùra dah a ni a.

A hna

Kum 1592 khan Padua zirnainsángah chhiarkawp, vansangchanchinzirna leh mekhanik zirtir tùrin a insawn a, hetah hian kum 1610 thleng a thawk. Hetih hunlai hian science fïr leh science-hman thil tam tak a hmuchhuak.

Chhiarkawp

Experimental Physics-a chhiarkawp hman a thiam êm êm a, tih dàn thar tam tak a chher chhuak a ni. Chhiarkawp fïra a thil hmuhchhuah hriat hlawh ber mai chu Galileo-a Thudikkalh (paradox) a ni.

Thulâkna

• Galileo Galilei, English Wikipedia [[1]]