Wp/ljp/Pertaniyan
Pertaniyan atawa agrikultur yakdolah gawiyan say manpaatko sumber daya hurik (hayati) say tiguway manusiya kenyin ngehasilko bahan mengan, bahan baku industeri, atawa sumber tenaga, riya munih guway ngulah lingkungan hurikni. Gawiyan pumanpaatan sumber daya hurik say kuruk di lom pertaniyan biyasani tipahami jamma yakdolah budidaya tanoman, najin cakupanni dapok munih burupa pumanpaatan mikroorganisme rik biyoénjim di lom pengulahan peroduk lajuwan, gegoh penyanian kéju rik témpék, atawa angkah ékstraksi gawoh, gegoh ngejala iwa atawa ngurus huma.
Étimologi
[edit | edit source]Urawan "pertaniyan" bubakak jak kata tani, say buasal jak bahasa Jawa Tumbay thāni, bumakna "jamma, pekon, atawa dusun, riya munih huma sai tiulah rik titanomi".
Urawan sinji sejalan jama kunsép agrikultur, say buasal jak bahasa Latin agricultūra (ager: 'huma' rik cultura: 'ulahan atawa budidaya'), ngerujuk mit gawiyan tiorganisir lom pumanpaatan sumber daya alam guway menuhko pekiluwan mengan, kaway, rik lamban.
Cakupan pertaniyan
[edit | edit source]Pertaniyan ngemik makna say berak rik risok tipakay guway ngerujuk mit unyinni gawiyanni manusiya say buhubungan jama pumanpaatan sumber daya alam guway menuhi pekiluwan hurik. Gawiyan hinji yakdolah nanom, sisiyan, pepulanan, puiwaan, rik puhumaan. Makna hinji nekonko lom aspék produksi budasarko ékosistim sanian say butujuwan ngehasilko bahan organik liwat prosés réproduksi tanoman atawa binatang. Lom arti pelik, pertaniyan dapok tiartiko sebagay gawiyan pubudidayaan tanoman.