Jump to content

Wp/ljp/Cancanan lagak

From Wikimedia Incubator
< Wp | ljp
Wp > ljp > Cancanan lagak

Cancanan lagak (panduwan gaya) butujuwan guway ngegampangi ngebaca jama nutuki say cara penulisan say kunsistén. Atoran-atoran dija layinlah rega mati say musti titutuki lom Wikipédiya. Salah say cara gegoh gawoh helawni jak cara barih, kidang kik unyinni jamma nutuki lagak atawa cara say gegoh, Wikipédiya bakal ngenjadi bangik tibaca, tipakay, rik tisimpulko. Selayin sina, tantu gawoh jadi hunjak tunayni titulis rik tidandan.

Perinsip umum

[edit | edit source]

Kunsisténsi internal

[edit | edit source]

Salah say perinsip umum di lom penulisan di Wikipédiya yakdolah bahwa lagak rik pormat penulisan musti kunsisten atawa nurut asas sekejungni artikel kipak mak musti gegoh di unyin Wikipédiya. Nutuki atoran-atoran dija ngedukung tulisan say jelas. Lajuni, kipak Cancanan Lagak ngeni pemakay alternatip guway unsur titantu, tetoplah kunsistén sekejungni artikel.

Tutuki sumberni

[edit | edit source]

Lamon cara nulis, misalni cara nulis gelar, dapok tipastiko jama ngacu cara penulisan say tipakay penulis barih. Tutuki cara penulisan sumber keruwa bubahasa Lampung atawa Indonesiya say dapok tipercaya. Kik sumber say jadi aduwan bubukti mak makay bahasa Lampung say buyun, dang titutuki rik sepok sumber-sumber acuwan barih.

Kejelasan

[edit | edit source]

Penulisan di lom Wikipédiya musti jelas rik ringkos. Artikel lom Wikipédiya mustini timaksudko guway ngenalko pembaca jama topik say lagi tibahas atawa ngenjadi sarana guway ngingok luwot rik mak timaksudko guway ngebingungko pembaca. Dang nambahko jargon, cawa-cawaan say mak jelas, rik tulisan rumit say mak tiperluko.

Gelar artikel

[edit | edit source]

Kik dapok, jadiko gelar artikel jadi subjék lom kelimah pertama lom artikel, rik barih prédikat; liyu demikiyan, gelar artikel tiupayako tijajakko lom kelimah pembukaan di muwak artikel; atawa jama kata barih sedapok mungkin jenganni lom kelimah pertama, paragrap pertama, lom artikel. Cuntuhni, kelimah "Lampung iyulah propinsi sai jenganni di selatan Sumatra" hunjak helawni jak "Propinsi sai jenganni di Sumatra gelarni Lampung".

Sewaktu pertama kali gelar artikel ticantumko lom badan artikel, pakay telu tanda petik - '''Gelar artikel''' say bakal ngehasilko gelar artikel. Cuntuhni: "Indonesiya yakdolah negeri kepulawan paling balak di duniya". Kik say artikel ngemik gelar-gelar barih, gelar artikel sina helawni tikedolko, cuntuhni "Amérika Serikat (tisingkat A.S.)...". Selayin tipakay guway keperluwan sina, kata barih lom kelimah atawa paragrap pertama sehelawni mak tikedolko.

Penulisan gelar artikel lom bahasa asing, gegoh gelar karya cipta (buku, pilem, album, pantun, rik barih-barihni), sehelawni titegosko jama ngemiringko tulisanni rik tikedolko munih, carani yakdolah jama ngeni lima tanda petik tunggal '''''nama film''''' guway ngehasilko tulisan goh reji: gelar pilem.

Pemakayan bahasa rik éjaan

[edit | edit source]

Ulih sinji iyulah Wikipédiya Basa Lampung pesisir, tantu gawoh sunyinni artikel musti bucawa Lampung Pesisir (Dialék A) rik mak dacok campor-campor, kecuwali kik kata sina mangkung ngedok di Basa Lampung. Sunyinni kata serapan anjak bahasa barih musti ti-"Lampung"-ko kenyin selapahan jama atoran Bahasa Lampung pesisir. Cuntuhni hurup gegoh "v, f, z, x, q" musti tigatti jama surat barih say akur.

Bentuk baku

[edit | edit source]

Pakaylah basa Lampung say baku, usahako pakay kata-kata asli jak basa Lampung jak haga kata serapan jak basa barih. Kuti rumpok dapok makay diyalék kuti tenggalan, cuntuhni diyalék Way Kanan, Kruy, Semaka, Melinting, atawa Way Handak. Asalko dang makay basa barih say mak kuruk lom diyalék basa Lampung Api.

Éjaan

[edit | edit source]

Lom ngéja, budasarko bukti sejarah, helawni ram bakuko cara nulis (kh/gh) makay surat (r). Cuntuhni: "Ram ruwa rik tiyan" hunjak helawni jak "Gham ghuwa ghik tiyan" ulih basa Lampung baku mak ngemik (kh/gh). Tantu gawoh ram ngebacani tetop (kh/gh) angkah nulisni gawoh makay (r).

Ulih Bahasa Lampung ngemik ruwa macam surat e, musti tibidako jama /e/ gegoh di kata "pedom" rik /é/ gegoh di kata "gelér". Gabungan surat /ia/ say tihalu ditengah atawa di ahir kata musti titambahko /y/ ditengahni, cuntuhni "Wikipedia" jadi "Wikipédiya". Riya munih jama /oa/ -> /owa/, /ua/ -> /uwa/, /ao/ -> /awo/, /ai/ -> /ayi/, rik layin-layin. Cuntuhni: Laok titulis jadi Lawok.

Dang pakai adok jamma pertama

[edit | edit source]

Artikel kak Wikipédiya mak dapok budasarko jama opini atawa pengalaman jamma. Ulihni, "nyak" rik "sikinduwa" mak dapok tipakay kecuwali kik timbul lom kutipan. Guway alasan say gegoh, dang pakay "sikam" atawa "ram". Say kelimah gegoh "Ram musti nyatot bahwa pepira kritik sai radu ticawako ngedukung proposalni" tidengis hunjak personal jak haga énsiklopédik.

Najin sina, kadang hunjak helawni makay "ram" atawa "sikam" pas ngerujuk jama say pengalaman say unjin jamma, unyin pembaca, tiharapko ngalami.

Dang pakai adok jamma keruwa

[edit | edit source]

Pemakayan jamma keruwa, apiya tunggal atawa jamak (Niku, Kuti rumpok, Kuti), say risok ambigu rik bulawanan jama lagak énsiklopédiya, mak tisaranko. Helawni, pakay subjék jak kelimah, cuntuhni:

Helau: "Kik sai pemayin ngeliwati 'lanjut', pemayin sina ngena Rp200.000."

Helau: "Pemayin sai ngeliwati 'lanjut', bakal ngena Rp200.000."

Burak: "Kik Niku ngeliwati 'lanjut', Niku ngena Rp200.000."

Cancanan hinji mak bulaku jama tulisan kutipan, say musti tikutip wat ni. Cancanahinji riya munih bulaku kak ruwang gelar Wikipédiya, say makay Niku guway ngerujuk jama penulis-penulis say ngenjadi tujuwan artikel sina.