Wp/kum/Кёстек

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kum
Wp > kum > Кёстек

Кёстек — Дагъыстан жумгьуриятны Хасавюрт топуракъбёлюмюню къумукъ юрту (Русия).

Кёстек юртну башчылы меркези бола[1].

Жугърафи ерлешивю[edit | edit source]

Хасавюрт шагьардан темиркъазыкъ-гюнтувуш якъда.

Инг ювукъ юртлар: темиркъазыкъ-гюнбатышда — Акнада ва Языковка (Акаро), темиркъазыкъ-гюнтувушда — Куруш, къыблада — Чонтаул, къыбла-гюнбатышда — Янгы-Кёстек.

Тарихы[edit | edit source]

Template:Wp/kum/Начало цитаты Костек — Хасавюрт округну, Терек областындагъы юрт. 4588 адам. Бир жугьут межит, 8 межит, охувхана, 1 ичкихана., 27 савдюгер ва 16 промышленный ожакълар. Халкъы — къумукълар.Template:Wp/kum/Конец цитаты

Кёстек юртну, ёрав кюйде, XVII девюрню 60-нчы — 70-нчи йылларында эндирейли бий Алиш Хамзин къургъан[2], сонг онда Эндирейни халкъын ер берип гёчюрген. Кёстек XVIII девюрню башына таба Кёстек бийликни уллу юрту болуп токътай.

Template:Wp/kum/Начало цитатыТюшде мен татарлы къумукъланы Кёстек деген юртуна етишдим. Ол ялан тюзде, Къойсув оьзенни ягъасында ерлешген... Юртну ичинде 200-ге ювукъ уьй бар. Олар мунда юрюлеген кюйге гёре чатырыш чубукълардан тюзюлюп, балчыкъ булан сылангъан. Юртну есси — Шамхалны къардашы Хамурза бий. Халкъы — къмукъ татарлар ва бираз арменлер. Агьамиятлы ишлери — сабанчылыкъ ва балыкъчылыкъ. Мунда Къойсувну тюп ягъында, шондан суварылмада суварылагъан, арив будайлар ва онданда кёп дюгюлюклер гёрюне. Юртну халкъы сатмагъа дагъы да бираз мамукъ эте, тек йибекни янгыз оьз къоллавгъа къоялар»Template:Wp/kum/Конец цитаты

XIX девюрню орталарында юртдан Кёстек бийликни орталыгъыны аты тая, тек гьар жума ярмакю этилеген уллу савдюгерчилик ерге айлана. 1876-нчы йылда юртда орус охувхана ачыла. Онда Кёстекни бай къатлавуну яшлары охуп, сонг асгерлик охув ожакъгъа тюшюп, битдиргенде пачаны асгерини офицерлери болуп ишлейлер эди.

XX девюрню башында Кёстек, къумукълардан къайры дагъыда бир-эки орус, немис, жугьут ва мычыгъыш ожакълар да яшайгъан Терек областны залим юрту болуп токътай.[3]

Башгъа къаравгъа гёре, Кёстек юрт Шебарлой аул да Костийн отар да къошулгъанда тувулгъан[4].

Хронология[edit | edit source]

Аты[edit | edit source]

Юртну атыны тувулувуна бир нече къарав бардыр. Бирисине гёре о Константин деген адамны атындан болгъан: сайки-масала юрт ерлешген ерде Константин деген брагунлу къазакъны отары болгъан. Бираз замандан сонг отаргъа къумукълар гёчюп башлагъан, къазакъгъа буса Костик деп къойгъанлар. Дагъы да бираздан Костик Кёстекге айлангъан. Бир-бир орус кюрчюлерде юрт Костюковка деп язылып геле[5]

Башгъа къаравгъа гёре юртну аты «кос тек» (къум. янгыз чалаш) деген сёз байламдан болгъан: сайки-масала юрт ерлешген ерде бир къарт гиши яшайгъан чалаш болгъан.[3] Тюрк тиллерде «кёстек» чал, бару деген затны англата. Къумукъ эсги антропонимикасында Костек деген эркек атда бар.

Яшавчулар[edit | edit source]

Template:Wp/kum/Население

Миллет тизими

2002-нчи йылны адам санавуна гёре халкъны авадан кёплюгю къумукълардыр — 3641 адам. (94,2 %). Олардан къайры 72 мычыгъыш, 70 тавлу ва дагъы да башгъа миллетлер бар[6].

Эсгеривлер[edit | edit source]

Template:Wp/kum/Примечания

Байлавлар[edit | edit source]

Template:Dagestan-geo-stub Template:Wp/kum/Населённые пункты Хасавюртовского района

  1. ↑ Костекский сельский округ (сельсовет)* (Хасавюртовский район)
  2. ↑ Д. Шихалиев «Рассказ кумыка о кумыках»
  3. ↑ 3.0 3.1 Б. Атаев «Край равнинный — Кумыкия» Махачкала 1996
  4. ↑ Акки и аккинцы в XVI-XVIII веках
  5. ↑ Иоганн Бларамберг. Историческое, топографическое, статистическое и этнографическое описание Кавказа. Нальчик. Эль-Фа. 1999.
  6. ↑ Этнокавказ. Национальный состав Хасавюртовского района по переписи 2002
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/kum/Кёстек&oldid=5613438"