Wp/kip/विकिपीडिया:स्वशिक्षा/ध्यान नइचुके

From Wikimedia Incubator
परिचय   सम्पादन   रूपरंग   विकिपीडिया जोड   सन्दर्भ  स्रोत   वार्तालाप पृष्ठ   ध्यान नइचुके   पन्जीकरण   बाका बाकै

विकिपीडियाल सम्पादन जइकाईकेई पाङरलाई सदैव ध्यानल नइचुके

सम्पादन नीति[edit | edit source]

विषय सामग्री[edit | edit source]

विकिपीडिया तोबो बदलिंदो सन बलियो ज्ञानकोष सा। आल लेख उल्लेखनीय विषयरज ताने परिई। कता उल्लेखनीय ले सई माले, आआेलाई लाङडे विकिपीडियाए सदैव बहस जारी रहिई तर आआे पाङ स्पष्ट ले कि पृथ्वीला हर व्यक्तिए लागि लेख टाने मापरिइ। न त हर कम्पनीए सन हर शहरए हरेक सडकए मिनल । यितानो विषयराई पो प्राय: विकिपीडियाए कुनै भातृ परियोजनाल टाए।

उदाहरणए लागि ज्ञानकोषए लेखर कुनै विषयए बारेल तार, शब्दए अर्थराई बारेल माङक। हितानो लेख जोए कुनै शब्दए अर्थ सन परिभाषा याैआे, नोर शब्दकोषल याज तार, विकिपीडियाल माङक। आआेलाई विकिशब्दकोषल झाचुके।

कुनै मुद्रणाधिकार मालेऊ (यानेकि पब्लिक डोमेन) किताब वा सर्सिउलाई विकिपीडियाल झाने माटाई । यदि जे कुनै विषयल कुनै किताब सर्डे नोलाई विश्वलाई खुलारूपल केने जेखिम्जेउ ताकन नोलाई विकिताबल नइआे जेढुइ विकिपीडिया फाउण्डेसन अथवा विकिपीडियालाई चलइने संस्थाए तितानो मस्तज परियोजनार चलइआे। यदिजल जे कुनै तस्वीर जेखिचिई जुन जेलाई हार्क वा भविष्यल कुनै लेखए लागि उपयोगी टानेले गार्ने अलागिकन नोलाई विकिमीडिया कमन्सए चाआे वर्णन सन श्रेणीए साथ नइचुके।

विकिपीडियाल मूल शोध वर्जितले । आआेए अर्थ टाए विकिपीडियाल नित्यानो कुनै अन्य सामाग्री नइने माटाइ जुन ङाडे ज विकिपीडियाङाई असम्बन्धित, अप्रामाणिक सन अविश्वसनीय स्रोतङाई हुआे गटाक ।

लेखकरलाई आफुइमी तथा आफुइ उपलब्धिराई बारेल लेख मानइने सचेत डोसी,कताने गार्काई आआेए तोबो "स्वार्थ संघर्ष" (कन्फ्लिक्ट अफ इन्ट्रॅस्ट)ए स्थिति पैदा जइडेऊ। यदि जेमी कार्य वास्तवल उल्लेखनीय ले भने धैर्य डोचुके। कुनैपनि बेला, कोई न कोइराई जे रोटो लेख जइडिने ले; कृपया स्वयंए ताजइच्यो।

निष्पक्ष दृष्टिकोण[edit | edit source]

विकिपीडियाए नीति कता ले भने पार लेख "निष्पक्ष दृष्टिकोण"ङाइ सर्सिने टाए। आआेलाई संक्षिप्त रूपल "NPOV" (अंग्रेजीए "न्यूट्रल पइंट अफ वियू"ए लागि संक्षेप) सर्सिई। आआे नीतिए अर्थ कुनै पनि मुद्दाल गे पार मुख्य दृष्टिकोणरलाई मान्यता गेयाैए गेगारोसा। कुनै तोबो पक्षलाई प्रस्तुत जइने सट्टा गे हर मुख्य पक्षलाई प्रस्तुत गेजइए होकाई होस कुनै तोबोलाई सही गेमाठहर्याई। विकिपीडियाए उद्देश्य केवल जानकारी भाने सा, कुनै पाङ वा पक्षलाई मनइने माङक।

लेखरल कोई मुद्दाल मतराई वर्णन सर्ने ठीक सा, तर नो लेखकए मतए रूपल प्रस्तुत जइआे माढुसिई। विश्वसनीय सन प्रमाणित स्रोतराई साथ आआे जरूर सर्सिउ ढुई कि "आआे गुट हैगार्सि कि ..." वा "प्रसिद्ध वैज्ञानिक फलाना-फलानाए मत ले कि ...."। आआे कारण ले कि केहि भावात्मक शब्दराई प्रयोग लेखरल जइआे माढुसि । यितानो हैगार्ने कि "दुर्भाग्यङाई भ्रष्टाचार बढिके" विकिपीडियाल सही माटाए कताने लेकाई आल जे पक्ष हुई । केवल आझज सर्चुके कि "भ्रष्टाचार बढिके" वा "प्रसिद्ध आर्थशास्त्री जोहर तीव्रबुद्धिए हैगार्ने कि भ्रष्टाचार बढिने दुर्भाग्यपूर्ण सा"।

जे खर्कराईक विकि प्रयोगकर्तारलाई कुनै लेखल POV वा "पक्ष"ए समस्या टाने पाङ डोयान याडो रङडे जेनई।आआेए आआे अर्थ टाए कि होए विचारल नो लेख कुनै तोबो पक्षलाई लाङडे सर्सिउ ले । यदि कुनै लेखल इश्तेहारनाल(Commercials bond) भाषाए प्रयोग ले, कुनै तोबो राजनैतिक वा धार्मिक पक्षलाई सत्य सन सही रूपल पेश जइसिउ ले, वा कुनै मीए मि केवल बढाइल ज सर्सिउ ले, जो नो आआे "पक्षको समस्या"ए श्रेणील हुए। यितानो पनि टाआे ढुइ कि कुनै लेखल हर पक्ष प्रस्तुत त के ले तर कुनै तोबो पक्षलाई अनुचित पो वा मान्यता याडेनआे - आआे पनि आआेए समस्याए श्रेणील हुए। पृथ्वीए लेखल यदि आआे पक्षलाई न्हाडाराज पो गयासिक जो हैगारे कि पृथ्वी डल्ल्याउ माले तर तोबो चेप्टो क्षेत्र सा जति डल्लायाउकार पृथ्वीलाई यासिउ ले, भने आआे पनि पक्षपात रङसि कताने गार्काई तोबो गैर-मुख्य पक्षलाई नोए वैज्ञानिक मान्यता भन्दा कैयौं अधिक पो याैडे नआे।

यदि जे राजनीति, भाषा-पहिचान सन धर्म जस्तै संवेदनशील विषयरल समय लगइने मि जेलेकिन, भने निष्पक्ष दृष्टिकोणल मस्त ध्यान याैचुके यितानो बिषयरत झगडाङाई बाँचिने लागि मतभेदल स्वयंलाई शान्त नइनेल पनि विशेष ध्यान याैचुके। यदि गणित सन विज्ञान मितानो कम संवेदनशील विषयरल लेख सर्ने जेपान्जे, ताकन आआे केहि चिन्ताए कारण टाए तर पनि निष्पक्षताए नीतिराई पालना डोचुके।

छड्के अक्षर===स्रोत सन सन्दर्भ=== विकिपीडियाए आआे पनि जरूरी ले कि जो जानकारी जे प्रस्तुत दोयान जेडोजे नोए लागि जे विश्वसनीय सन प्रमाणित स्रोतराइ पनि उल्लेख जइचुके। सन्दर्भरङाई गेमी पाठकराई लागि जेमी लेखाईलाई जाचिने सजिलो टाए नोलाई अधिक जानकारीए लागि स्रोत पनि मिलिए।

यदि कुनै विकिपीडियाङाई पाखङा वेबसाईट कुनै विषयए पाठकराई लागि दिलचस्पी नइनेले भने नोलाई "पाखङा लिङ्कर" मिनए विभागल शामिल जइचुके कुनै पुस्तकर वा पत्रिकार एनला लेर तर नो स्रोतरल शामिल मालेर भने नोरलाई तोबो "विषय-रूचिए पुस्तकर" मिनला विभागल पनि नइआे ढुसि।

मुद्रणाधिकार (कपीराईट)[edit | edit source]

विकिपीडियाल कुनै पनि हालतल मुद्रणाधिकार द्वारा सुरक्षित कुनै पनि सामग्री ताझाच्यो जब जे लेखरल जानकारी जेझाई, आआे ध्यान याैच्योके कि शब्द जेमी आफुइमि ताने परिइ। याद नइच्योके इन्टरनेटल दइसिने पार सामग्री (सर्सिउ, चित्र, इत्यादि) मुद्रणाधिकारङाइ सुरक्षित तार। केवल नो सामग्री मुद्रणाधिकार-मुक्त ले नोला बुझिने शब्दरल आआे हैगार्सिउ ताइ कि आआे मुद्रणाधिकारङाइ मुक्त ले

पाङ सन शब्द[edit | edit source]

कुनै पनि शब्दए सामान्य रूपङाइ प्रयोग ताने शब्दरलाई विकिपीडियाल प्रयोग जइआे ढुसी। संक्षेपल आआेए नीति यितानो ले:

  1. कुनै लेखलाई केवल आआेए लागि सम्पादित ताजइच्यो किनभने कुनै शब्दए रूप जेमी मन परिडे माले । उदाहरणए लागि "गये" सन "गए" न्हेबोलो ज ठिक लेर।
  2. हिन्दी सन उर्दूए शब्दराई सम्बन्धल फेर-बदल जइने लागि पहिले लेखए वार्ता पृष्ठल, लेखकए वार्ता पृष्ठल वा चौतारील विचार-विमर्श जइचुके । केहि-तोबो शब्दराई लागि आफूइमी सन अरूराईयामी उर्जा बेकार ताजइच्यो । सर्सिउ-ङाई-सर्सिउ ढोङडे तोबो-न्हेबोलो शब्दरलाई आफूइमी मन परिने शब्दरल परिवर्तित जइनेल जोर गेमाजइए ।
  3. नेपाली तोबो घेआे भूक्षेत्रल विभिन्न समुदायरद्वारा पाङसिने पाङ सा । आआे संभव ले कि कुनै अन्य लेखकए शैली जेङाइ केही भिन्न टाआे ढुआे । कुनै तोबो सर्सिउ भित्र तोबइ किसिमए शैली तानेपरिइ ताकि आआे अप्ठ्यारो गमालागिक , तर यदि शैली कुनै साधारण नेपालीपाङद्वारा सरलतासँग परिने ढुसि भने नोलाई आफूइमी मन परिने शैलील परिवर्तित जइनेल जोर ताजइच्यो ।
  4. अंग्रेजी सन अन्य पाङङाई नेपालील लिप्यन्तरण जइकाई टाआे ध्वनी सन प्रथा न्हेबोलो ज ध्यान नइचुके । "America"लाई ध्वनीए अनुसार "अमेरिका" सर्सिइ, तर प्रथानुसार आआेलाई "अमेरिका" वा "अमेरीका" सर्सिइ । यदि प्रथाए बारेल अप्ठ्यारो अाटकिन इन्टरनेटल खिम्सिने पारेभन्दा अधिक प्रयोग ताने लिप्यन्तरण खिम्ने । नङा कुनै शब्द मस्त ज तोचोब्जा लिप्यन्तरित ताने सा, हो सही ध्वनी दर्शइने प्रयास जइचुके ।
  5. बिन्दु टाआे शब्दराई बिन्दुर ताने वा मातानेल जोर गेमाडोया । नेपालील "अफ्गानिस्तान"लाई "अफ्गानीस्तान", "अफ्गानिस्तान", "अफगानिस्तान" सन "अफगानीस्तान" पार रूपरल सरो ढुसि । अइ जइडे "Tethys"ए लिप्यन्तरण "टेथीस" वा "टेथिस" टाआे ढुआे। सही ध्वनी "थ"ए ध्वनी ले तर न्हेबोलो रूप विकिपीडियाल मान्य लेर । आल फेर-बदल जइने लागि सम्पादन ताजइच्यो ।

व्यवहार[edit | edit source]

विकिपीडियाल तोबो मित्रता सन खुलापनए वातावरण नइने प्रयास डोसी। आआे पाङ साँचो सइ कहिले-काँही के मतभेद ताइ होकाई जता-ततै बहस पनि ताए, तर प्रयोगकर्ता-समाजए हर प्रयोगकर्ताङाइ शिष्टताए अपेक्षा डोसि ।

आआे मस्त जरूरी ले कि जे हमेशा आआे मानिचिके की अन्य लेखक विकिपीडियाल सच्चा हृदयङाई योगदान याने पान्जेर। जहाँसम्म संभव ले आआे गेमासोचिए कि कुनै प्रयगकर्ताए द्वेष वा शत्रुताए भावनाङाइ केहि जइयान डोजे । यदि जेलाई कुनै प्रयोगकर्ताए जइकाई वा केही पाङ असजिलो लागिडे अले भने नम्रताए साथ नोए वार्ता पृष्ठल वा सम्बंधित लेखए वार्ता पृष्ठल नोलाई गिनचुके नोए यितानो कताने अजइआे ? यितानो जइसिकाई मस्त जसो गलतफहमिर सन बेकारए झडपरङाई बचिउ ढुसी ।

नयाँ लेखराइ निर्माण[edit | edit source]

विकिपीडियाल नयाँ लेख जइकाई आआे स्वशिक्षाल यासिउ सल्लाहरलाई ध्यानल नइचुके, जस्तै कि निष्पक्षताए नीति। स्रोतराई प्रयोगद्वारा प्रमाणित जइचुके लेखए विषय उल्लेखनीय ले (यानि विकिपीडियाल सम्मिलित ताने योग्य ले) होकाई कुनै पनि पाठकद्वारा जाँच जइआे ढुसि। नयाँ लेख जइने लागि जे दर्ता ताने आवश्यक ले।

मिन स्थानान्तरण[edit | edit source]

यदि जेलाई कुनै यितानो लेख दइसिकन नोए शीर्षक जेलाई गलत मानिसिकन भने नोए सामग्री पल्डे नयाँ मिनला लेखल पेस्ट ताजइच्यो । आआे लेखल जइसिउ पार परिवर्तनराई इतिहासला धारा खण्डित ताए । मुद्रधिकारराई दृष्टिङाई पनि आआे धारालाई मानिने आवश्यक ले । लेखए मिन बदलिने सही तरीका सा नो लेखलाई सारिने । नोए लागि जेमी खाता खोलिसिउ ताने परि । कुनै लेखलाई सारिने लागि ङाडे सारिने पृष्ठल सर्सिउ चेतावनीर ध्यानसँग परिचुके । गलत तरिकाङाइ लेख सारेकन लिङ्क फ्याआे ढुइ होकाई बेकारला बहस आरम्भ टाआे ढुआे । यदि लेखए मीन बदलिाई कठिनाइ वा मतभेद टाआे ढुआे हैगार्ने जेलाई सङ्का अलिकन भने ङाडे नो लेखए वार्ता पृष्ठल आफुइमि मिनअन्तरए सुझाव सर्डे अन्य मिराई मतलाई रङचुके ।


सिउसिसिउ पाङर प्रयोगपोल जइचुके