Wp/isv/Pustynja
Pustynja jest biom pustynnogo klimata, krajevid ktorogo je obuslovjen krajno nevelikoju kolikostju opadkov. Obyčno one imajut malo života, ale to je zavisno od tipa pustynje. Mnoge iz njih imajut obilny život, rastliny prisposobjajut se do nizkoj vlažnosti, a fauna obyčno uhodi v ukrytje na denj, že by shraniti vlažnost. Formovanje socialnyh skupin v pustynjah jest težko i trěbuje značnoj adaptacije k prěvladyvajučim tam ekstremalnym uslovjam. Pustynje formujut največše povrhnje Zemje: one zajmajut veče než 50 milionov km², čto jest bez malogo jedna tretja od vsej povrhnje. Iz ktoryh 53% sut žarke pustynje i 47% sut hladne pustynje.
Pustynje formujut se putem izvětrenja, kogda silne temperaturne variacije medžu dnem i nočju deformujut kamenje, čto privodi k jih razrušenju. Hot i dožde v pustynjah idut rědko, poněkogda byvajut silne dožde, ktore mogut izzvati iznenadsky potop. Dožd, padajuči na goreče skaly, može privoditi k jih razdrobjenju, a sformovane odlomky i male kamenje, razkydnute po povrhnji pustynje, podvrgajut se daljšej eroziji pod dějanjem větra.
Rastliny i životiny, obyvajuče v pustynji, potrěbujut specialne adaptacije za prěžitje v surovyh uslovjah. Rastliny, kako pravilo, sut tvrde i žiliste, s malymi listami ili bez listov, s vodonepromokajemoju kutikuloju i često s trnami, že by odstrašati travojednyh. Něktore jednolětne rastliny izrastajut, cvětut i umirajut v toku několikyh sedmic poslě dožda, podčas kak ine rastliny živut godami i imajut gluboku kornevu sistemu, sposobnu posluživati se podzemnoju vlagoju. Životinam je potrěbno shranjati prohladu i nahoditi dostatočno jedy i vody, že by prěžiti. Mnogi vedut nočny stil života i ostavajut se v těnji ili pod zemjeju v čas dnevnoj žary. Oni, kako pravilo, efektivno shranjajut vodu, izvlěkajuči večšu čest svojih potrěbnostij iz jedy i koncentrujuči urinu. Něktore životiny ostavajut se v pokoju na proteženju dolgogo časa, gotove stati aktivnymi v čas rědkyh doždev. Potom oni bystro razmnožajut se, podčas uslovja sut blagomile, prědže čim vratiti v stanje pokoja.
Iztočniky
[edit | edit source]- Tutoj članok imaje prěvod iz članka «Desierto» v Vikipediji na španskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).
- Tutoj članok imaje prěvod iz članka «Desert» v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).
