Jump to content

Wp/isv/Ѳ

From Wikimedia Incubator
< Wp | isv
Wp > isv > Ѳ

Ѳ ѳ (fita, tita) jest bukva starokiriličnoj azbuky, ktora razvila se iz grečskoj bukvy theta (Θ θ/ϑ), izgovorjenoj kako [tʰ] (t s pridyhom). Ona byla upotrěbjena za pisanje slov i imen grečskogo proizhodženja. V crkovnoslovjanskyh rukopisah ona često iměla podobnu formu kako jejny glagoličny ekvivalent: Ⱚ, ⱚ. Ačekoli ona byla na poslědnjem městu v azbukě, ona v starokiriličnyh čislah prědstavjala čislo «9» (pod titlom).

Na russkyh teritorijah fita byla izgovorjena kako [f], na ostalyh kako [t]; ne izdavaje se pravdopodobno, že kogdakoli byla izgovorjena kako [θ]. Napriklad, grečsko ime Θεόδωρος v kirilici bylo pisano Ѳеодоръ, pozdněje v russkom Fjodor (rus.: Фёдор), a v bulgarskom Todor (bulg.: Тодор). Jest i mnogo podobnyh slov: rus. Афины ↔ bul. Атина «Atiny», арифметикааритметика «aritmetika», орфографияортографија «ortografija», СкифыСкити «Skiti», i t.d. Jednakože takože v russkom sut grečske pozajetja s izgovorom [t], glavno vslěd togo, že byli prějete iz latinskogo ili zapadnoevropejskyh jezykov, napr. теорема «teorema», атлет «atlet», театр «teatr».

Iz pričiny identičnogo izgovora bukva ѳ često měšala se v Rosiji s bukvoju ф, zavisno od prědpočitanij pisatelja. V 18. stolětja bukva ф daže byla likvidovana, a poslě několikyh lět vračena. V 1918 g. fita byla definitivno odstranjena iz russkoj azbuky. Raněje ona takože byla upotrěbjena v ukrajinskom (do 1857 g.) i v rumunskom (do 1860 g.)

Kodovanje

[edit | edit source]
Kodovanje Ѳѳ
Nazva v Unikodu CYRILLIC CAPITAL LETTER FITACYRILLIC SMALL LETTER FITA
Unikodšestnadseterična sistema U+0472U+0473
deseterična sistema 11381139
HTMLšestnadseterična sistema &#x472;&#x473;
deseterična sistema &#1138;&#1139;