Wp/isv/Ў

Ў, ў (běl.: У нескладовае, rus.: У краткое) jest bukva kiriličnoj azbuky, upotrěbjajema v bělorusskom i někojih neslovjanskyh jezykah. Ona izgledaje kako bukva у s brevisom, služečim kako znak kratkosti.

Brevis – pozajety od grečskogo pisma ale v legko izměnjenoj formě – pojavil se v crkovnoslovjanskoj pismennosti v 15.-16. stolětjah za različenje medžu dolgym i kratkym и. V někojih bělorusskyh izdanjah konca 16. - početka 17. stolětij pojavila se ižica s kratkoju (Ѵ̆, ѵ̆), pozdněje v rumunskoj kirilici upotrěbjal se gammaobrazny uk s kratkoju (Ꙋ̆ ꙋ̆). Odtud bukva ў byla pozajeta v ukrajinskom almanaku Русалка Днѣстровая 1837 g., uže skoro v sučasnoj formě. V bělorusskom ona byla vprvo prědložena v 1870 g. – ačekoli raněje v bělorusskoj latinici uže byli koristane varianty kako ŭ, ú i w̆ – i koristana v publikacijah od 1890-yh lět. V 1933 g. ona byla oficialno vvedena v bělorussky pravopis.
V bělorusskom, tuta bukva izgovarjaje se kako labiovelarny aproksimant [w]. Ona pojavjaje se glavno v pozicijah, kde historično nahodi se /v/ ili /l/ poslě samoglasky i prěd suglaskoju ili na koncu slova, napr. воўк «volk», аўто «avto», доўг «dolg», леў «lev», каля ўніверсітэта «kolo universiteta». Ona transliteruje se na latinicu kako ŭ (napr. v standardu ISO 9), poněkogda takože kako w.
V uzbekskoj kirilici, ktora v 1995 g. byla oficialno zaměnjena latiniceju ale i nyně jest ješče široko koristajema, bukva ў označaje samoglasku [o]. V nyněšnjem latiničnom pravopisu jej odpovědnik jest bukva oʻ, napr. kir. Ўзбекистон, lat. Oʻzbekiston «Uzbekistan».
Kromě togo, ona upotrěbjaje se v karakalpakskom za glasku [w], v karačajevo-balkarskom za glasku [y], v dunganskom za glasku [u] i v juitskom/jupikskom za glasku [β], a takože od nedavna v nivhskom za glasku [w].
Kodovanje
[edit | edit source]| Kodovanje | Ў | ў | |
|---|---|---|---|
| Nazva v Unikodu | CYRILLIC CAPITAL LETTER SHORT U | CYRILLIC SMALL LETTER SHORT U | |
| Unikod | šestnadseterična sistema | U+040E | U+045E |
| deseterična sistema | 1038 | 1118 | |
| HTML | šestnadseterična sistema | Ў |
ў |
| deseterična sistema | Ў |
ў | |
| alfabetična sistema | &#Ubrcy; |
&#ubrcy; | |