Jump to content

Wp/isv/Ї (kirilica)

From Wikimedia Incubator
< Wp | isv
Wp > isv > Ї (kirilica)

Ї, ї (Ji, deseterično I s tremoju) jest bukva kiriličnoj azbuky, koristajema v ukrajinskom, karpato-rusinskom i panonsko-rusinskom jezykah, v ktoryh ona označaje jotovano і: [ji]. V latinizaciji ona transliteruje se na ji ili i, poněkogda takože na ï.

Bukva Ї v logotipu «Za ukrajinskojezyčny Kyjiv»

Prvopočetno ona byla osnovna forma bukvy і v staroslovjanskoj azbukě, prějeta od grečskoj praktiky pisanja tremy za označenje, že ona poslě samoglasky izgovorjaje se kako samoglaska [i], a ne kako [j]. Jednakože v 18. stolětju dvě točky tremy zaměnili se jednoju, može pod vlivom latinskoj bukvy i, a v ukrajinskom bukva ї načela služiti za različenje medžu zvukami [i] i [ji].

V 19. stolětju bukva ї byla vvedena v ukrajinsky pravopis, najprvo v želehivku 1886 g. Na početku ona takože služila za označenje «silno smekčenogo [i]» poslě zubnyh suglaskah д, т, з, ц, с, л i н, osoblivo v pozicijah, kde ona razvila se iz staroslovjanskoj jati (napr. хлїб, дїд, нинї, цїлий), kogda jednočasno bukva і koristala se za označenje zvuka razvitogo iz davnogo [o] (napr. тік, діл). Tuta razlika jestvovala glavno na zapadu Ukrajiny, na vozhodu byla odsutna. Vslěd togo v kompromisnom pravopisu 1928 g. ї koristaje se samo na početku slova, poslě samoglasky, poslě mekkogo znaka ili poslě apostrofa. Jednakože v rusinskom starějša norma ostala.

Prěd vvedenjem bukvy ј v srbsky i pozdněje v makedonsky pravopisy, zaměsto njej poněkogda koristala se bukva ї za označenje glasky [j].


Kodovanje

[edit | edit source]
Kodovanje Ї ї
Nazva v Unikodu CYRILLIC CAPITAL LETTER YI CYRILLIC SMALL LETTER YI
Unikodšestnadseterična sistema U+0407 U+0457
deseterična sistema 1031 1111
HTMLšestnadseterična sistema &#x407; &#x457;
deseterična sistema &#1031; &#1111;
alfabetična sistema &#YIcy; &#yicy;