Wp/grc/Ἑλληνικὴ Λυρικὴ Ποίησις
Τοῦτο τὸ λῆμμα γέγραπται τῇ Ἀττικῇ διαλέκτῳ.
Τοῦτο τὸ λῆμμα ἀνατεθεώρηται.Ἡ Ἑλληνικὴ λυρικὴ ποίησις—μᾶλλον δὲ ἡ μελική—εἶδος ἦν τῆς ἀρχαίας ποιήσεως, ᾧ λόγος ἐπὶ μέλους ᾄδετο, λύρᾳ ἢ αὐλῷ ἅμα. ἐχρῶντο δ’ αὐτῇ ἐν τε πανηγύρεσι καὶ τελεταῖς ἱεραῖς, καὶ ἐν συμποσίοις καὶ ἰδίοις χώραις. ἡ προσηγορία «λυρική» ἀπὸ τῆς λύρας· ἧς τὸ μέλος ᾄδετο. παρὰ δὲ τὴν νῦν ἔννοιαν οὐ στενὴ ἦν, ἀλλὰ ποικίλη κατὰ θέματα καὶ μορφάς.
Γένεσις καὶ ἰδιώματα
[edit | edit source]Ἡ μελικὴ ἐν τοῖς ἀρχαιοῖς χρόνοις ἀνέτειλε, καὶ τῆς ἐπικῆς διεφέρετο, ὅτι μουσικῇ συνεῖναι εἴωθε καὶ βραχυτέρα ἦν. μονῳδίᾳ τε καὶ χορῷ ἐτελεῖτο, ἐν δημοσίοις ἀγῶσι καὶ ἰδίοις συμποσίοις· τὸ δὲ μέλος τῷ μέτρῳ ἡρμονισμένον ἦν. ποικίλη γὰρ ἦν, τὰ μὲν ἰδιωτικὰ πάθη, τὰ δὲ κοινὰ πράγματα ἐκφράζουσα.
Ἄριστοι ποιηταί
[edit | edit source]Οἱ ἐννέα λυρικοί, παρὰ τοῖς ὕστεροις κριτικοῖς σεμνυνόμενοι—Ἀλκμάν, Στησίχορος, Ἴβυκος, Σαπφώ, Ἀλκαῖος, Ἀνακρέων, Σιμωνίδης, Βακχυλίδης, Πίνδαρος—παράδειγμα κάλλιστον τῆς τέχνης παρέχουσιν· ἕκαστος γὰρ ἰδίῳ χαρακτῆρι χρώμενος τὴν ψυχὴν παιδεύει, ἔρωτά τε καὶ φιλίαν, βίον πολιτικὸν, ἥρωας καὶ ἀθλητὰς ᾄδων ἢ ἐγκωμιάζων.
Μορφαὶ καὶ θέματα
[edit | edit source]Ἔστι δὲ τὰ εἴδη ποικίλα: ἐπινίκια, ὕμνοι καὶ παιᾶνες, διθύραμβοι, παρθένεια, σκόλια, ἐρωτικὰ μέλη· τὰ μὲν ἐπινίκια νίκας ἀθλητῶν ἐπαινοῦσιν, οἱ δ’ ὕμνοι καὶ παιᾶνες θεοῖς ἄδονται, οἱ δὲ διθύραμβοι Διονύσῳ χορικῶς ἄδονται, τὰ δὲ παρθένεια ὑπὸ παρθένων ᾄδεται, τὰ δὲ σκόλια ἐν συμποσίοις ᾄδεται, τὰ δ’ ἐρωτικὰ μέλη τὸν ἔρωτα καὶ τὰ τῶν ἀνθρώπων πάθη ἐμφαίνει.
Ἐκτέλεσις καὶ μέλος
[edit | edit source]Οὐ σμικρὰν εἶχεν ἡ ἐκτέλεσις μοῖραν· δεῖ γὰρ τὰ μέλη ἀκριβῶς τῷ ῥυθμῷ καὶ τῷ μέτρῳ ἡρμοσμένα ᾄδεσθαι, καὶ πολλάκις λύρᾳ ἢ αὐλῷ ἅμα χρῆσθαι. διὸ καλεῖται «μελική», ὡς ἐπὶ μέλους ᾀδομένη, καὶ σαφῶς διαφέρει τῆς ἀπλῆς ἀναγνώσεως.
Διάσωσις καὶ κληρονομία
[edit | edit source]Πολλὰ μὲν ἀπώλετο, τὰ δὲ σωθέντα οὐ μικρὰν ἐπὶ τοῖς ὕστεροις γράμμασιν ἐπήνεγκεν ἐπίδρασιν. ἐκ τούτων μανθάνομεν τὰ ἤθη καὶ τὰ νόμιμα τῶν Ἑλλήνων, καὶ ἡ τῆς ποιήσεως δύναμις ἐν ἀνθρωπίνῃ ψυχῇ ἀναφαίνεται.