Wp/grc/Νεφέλαι
Τοῦτο τὸ λῆμμα γέγραπται τῇ Ἀττικῇ διαλέκτῳ.
Τοῦτο τὸ λῆμμα ἀνατεθεώρηται.Αἱ Νεφέλαι Ἀριστοφάνους κωμῳδία ἐστίν, πρῶτον ἐπιδειχθεῖσα ἐν τοῖς Διονυσίοις τοῖς ἐν ἄστει ἔτει 423 π.Χ. Παρωδεῖ τὰ νεώτερα τῆς φιλοσοφίας ἤθη, μάλιστα δὲ Σωκράτην καὶ τὸν τῶν σοφιστῶν τρόπον. Ἐστὶ τῶν σωζομένων κωμῳδιῶν ἡ παλαιοτάτη ἣ περὶ φιλοσοφίας ἅπτεται, καὶ τὰ τῆς πόλεως ἤθη διὰ γέλωτος ἐξετάζει.
Μῦθος καὶ Πρᾶξις
[edit | edit source]Πρωταγωνιστὴς ἐστὶ Στρεψιάδης, γεωργός, ὀφειλέσι κατεχόμενος διὰ τὴν τοῦ υἱοῦ ἱππομανίαν. Νομίζει δ’, ἂν παρὰ Σωκράτει ἐν τῷ Φροντιστηρίῳ μάθῃ σοφιστικὰς τέχνας, δυνήσεσθαι τοὺς δανειστὰς ἀπατᾶν. Πειρᾶται οὖν πείθειν τὸν υἱὸν Φειδιππίδην μαθητεύειν· ἐπεὶ δ’ ἐκεῖνος οὐκ ἐθέλει, αὐτὸς γράφεται μαθητής.
Ἡ Ἀντιλογία
[edit | edit source]Ἐν τῷ Φροντιστηρίῳ ὁ Σωκράτης, ἐν κρεμάθρᾳ ἄνωθεν ἀναρτηθεὶς, τὰ περὶ τῶν Νεφελῶν διδάσκει, τὰς δὲ θεὰς ταύτας ἀντὶ τῶν παλαιῶν προβάλλεται. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Στρεψιάδης τῆς μαθητείας ἀποτυγχάνει, τὸν υἱὸν ἀντ’ ἐκείνου πέμπει μαθεῖν. Ἐκεῖ δὴ ὁ Δίκαιος Λόγος καὶ ὁ Ἄδικος Λόγος ἀντιμάχονται· ὁ δ’ Ἄδικος νικᾷ, διδάσκων ὡς λυσιτελεῖ δόλῳ κρατεῖν.
Ἡ Ἐν οἴκῳ Στάσις
[edit | edit source]Μετὰ ταῦτα Φειδιππίδης, τῇ σοφιστικῇ τέχνῃ ὡπλισμένος, τοῖς δανεισταῖς ἀντιλέγει· ἔπειτα δ’ ἐπὶ τὸ χεῖρον τρέπεται, τύπτων τὸν πατέρα καὶ λόγῳ τὸ κολάζειν ἀπολογούμενος. Ὁ δὲ Στρεψιάδης γιγνώσκει ὅτι ἡ τοιαύτη παιδεία διαφθείρει τὰ ἤθη.
Λήξις
[edit | edit source]Μεταμεληθεὶς καὶ τοὺς θεοὺς ἐπικαλούμενος ὁ Στρεψιάδης ἐμπίμπρησι τὸ Φροντιστήριον, ἀνατρέπων τὴν σχολὴν τοῦ Σωκράτους. Οὕτως ἡ κωμῳδία τελευτᾷ ἀποστροφῇ τῶν νεωτέρων τρόπων.
Θέματα καὶ Σημασία
[edit | edit source]Ἡ κωμῳδία ἐλέγχει τὴν σοφιστικὴν τέχνην καὶ τὸν λόγον ἄνευ δικαιοσύνης, ἐπιδεικνύουσα ὡς ἡ ἀπάτη καταλύει τὴν πόλιν. Ὕστερον δὲ μεγάλην ἔσχεν δόξαν, παράδειγμα παρρησίας καὶ φιλοσοφίας διὰ γέλωτος.