Wp/frs/Stērnkīkeräj

Däi stērnkīkeräj of astronomī is däi wäitenskup, däi sük mit 't bīkīken un stūdææren fan âl geböörnisen būten däi stōmkring fan d' êr ofgēven dājt. Säi stūdæært näit blōt stērns un melkpóóden in d' wērldrūm, man ōk däi plenēten fan 't sünnenstelsel. 'N pârt fan däi stērnkīkeräj is däi stērnfīsīk (astrofīsīk), 'n däil fan d' natürküen, däi d' undwikkelns, däi sük in d' wērldrūm ofspöölent, mit natürkünnerğ wetten probæært tau ferkloren. Fööl stērnkīkers hebbent düs ōk 'n wäitenskupelk achterkânt in d' fīsīk of in d' wisküen.

Up d' anner kânt is däi stērnkīkeräj äin fan däi min wäitenskuppen, wor ōk kumhērstērnkīkers of lüü, däi d'r ğīn wäitenskupelk küen fan hebbent, 'n aktīf ruel in spöölen köönent, f'rdan bī 't ūtabserwææren fan stērnkīksk geböörnisen, as kumēten un fürkūgels. Däi nóómen fan fööl (föörtīds) kumēten sünt bī föörbild mäisttīds fan kumhērstērnkīkers ofled't, däi disser kumēt föör 't êrst kēr gewoer worden sünt.

Häil anners as ērtīds word't däi stērnkīkeräj as natürwäitenskup fandóóeğ häil nau fan d' astrologī (dat stērndüüden) ofswet't, däi fan d' pōsītsje un 't lōp fan d' stērns ērdsk geböörnisen ofläiden un föörūttellen wil. Dit ofswetten word't ōk döörset't, um dat 't stērndüüden 'n sğīnselwäitenskup is, wīlst däi stērnkīkeräj up 'n wäitenskupelk bōm däi līktäikens, bīwēgens un bīlūkens mank däi stērns un plenēten unnersöyken dājt. Do wordent stērnkīkeräj un stērndüüden näit selden mit nanner ferwesselt.