Wp/frs/Bjolōgī

Bjolōgī of lēvendsküen is däi wäitenskup fan d' bjolōgisk lēvend. Säi is 'n rebäit fan d' natürwäitenskuppen un dājt sük mit d' mäien wetten fan 't lēvend, man ōk mit däi bīsünnerğkaiden fan enkeld wēsens ofgēven: bī föörbild mit höör undwikkeln, höör bāuplóón un mit d' natürkünnerğ un bjoğēmisk ferlōpen in höör binnerst. In 't fak bjolōgī word't in mennerğ däilrebäiten föörskert. Tau d' däilrebäiten, däi häiel mäin dat bīgrīpen fan 't lēvend as duel hebbent, höörent f'rdan bjofīsīk, g'nētik, mulleküülorbjolōgī, öklōgī, fīsjolōgī, täjoretisk bjolōgī un säelbjolōgī. Mit däi grôt koppels fan d' lēvend wēsens daunt sük däi botóónik (planten), däi soolōgī (dæren) un däi mikrobjolōgī (lütjest lēvend wēsen un wīressen) ofgēven.

Däi fandóóğsk bjolōgī is ōwerwēgend 'n nau natürwäitenskup, wor döör eksperimentel, döör 'n grôt tóól fan bīspillen stöönt bīnóóhaiden un räidelk ferklorens in d' middent stóónt. Man al d'r nóó, wekker fakrebäit me nimt, wordent d'r fersğēlend menææren fan unnersöyken anwent: Däi wiskünnerğ un täjoretisk bjolōgī slut't däi fīlōsōfī fan d' bjolōgī mit in un brūkt wiskünnerğ ārbaidswīsen um up 'n grôt tóól fan bīspillen upbāuend föörwārpen tau föörmelææren. Däi eksperimentel bjolōgī slut't bīsğrīvend unnersöyken un döör unnerfinnens stöönt bīnóóhaiden, wor döör test word't, of däi föörstelt tejorīen recht sünt, mit in. Mennerğ grundbīgünsels fan d' bjolōgī bāuent up 't anwenden fan sğäikünnerğ un natürkünnerğ wetten up lēvend süstēmen up.