Wp/efi/Dadi (Sultan)

Dadi (Sultan) Ekedi Sultan, emi oworode akwa owo ukara ufok ukpono Muslim ke Kano, edere edere Nigeria otonode ke isua 1670-1703.

Edikot Nkpo Emana Esie Ke Kano Chronicle

Ke usukede edi udono nkpo emana esie note esinde ke Palmer's 1908 English translation of the Kano Chronicle. Enye ekedi oyoho Sarkin 36. Enyin eka esie ekedi Ka Iya Gari. Dadi ama enyene udon ndi tekede obio Kano edi Shehu Mohamma ikiyake enye anam. Do, ndien ke Sarkin Kworarafa ekedi nwana ekong ye Kano. Sarki ama enyene esit ndi nwana ye enye ke anwa, edi mme mbong ke nkannkuk Kano ikiyake enye. Kwararafai emi ekeduk obio Kano oto Kofan Gadon Kaia,ama owot mme uwak idenowo Kano tutu esim ko ke Bakinrua. Owo ibuot ukara emi okotde Galadima Kofakani odoho Sarkin Kano, emi ekedude ke Pugachin Kishi ye Jarumai esie:"Establish'Tchibiri' ke Toji ye 'Bundu' ke Rimi Bundu." Ndien, Galadima odoho Sarki, "Dakaa Da! Koro Kworarafai eme biat eti eti obio oyun eowot mme uwak idenowo! Idaha odo, mmo oduk Kurmi, ndi nwana nyun mbiat ufok ukara Obong idun". Ndien, Sarki odok anyinya ekong esie aka ke Kofan Fada ye Galadima ye mme eunchs esie ye Jarumai. Ke adana emi enye okut Kanawa. Anamde do, enye ama adaka oduk Rimin Bundu, ke ini enye akande"Bundu", enye ama ayak obio odo ono Dan Durma Mazza Mazza, ndien enye efehe oduk ke Kofa Bai. Ke ini enye okutde nte ke Kworarafai ama asangha ekpere "Tchibiri", ndien kpukpuru owo do ama akpana ama. Ke nde odo, Sarkin Kworarafai odoho yak emen"Tchibiri" emi osio do. Ndien Kworarafai oyun awana idem ndike nwana, edi enye ikikanke. Ke nde nde odo, Sarki Kano ama edi ke"Tchibiri", oyun akan enye ke ekong. Ke ini odo, enye eke sana ye ikie mbon ekong uko ke ubok nasa esie, mbong obio 99, kpukpuru mmo Mallams (Titia ke edu ukpono Muslim), ndien ke ubok ufien esie nko, ikie mbon ekong uko. Ama owot ekese uwak mbon ekong uko emi, edi ekpiri ibat mmo ama oboho uwem. Ndien Sarkin Kano efehe oduk Daura. Akande odo, Kworarafai ama etiene enye edem edem tutu ke Jelli, ndien edi fiak edem. Ke kpukpuru mme iden uko ekong emi eke wotde ekedi; Dan Janbori, Dan Barra, Sarkin Buzza, Sarkin Durra, Dan Tanadi, Bundu, Sarkin Zabro, Magaji Bugaji, Sarkin Marua, Dan Goradu, Dan Raguma Giwa, Magaji Butachi, Dan Koamna, Magaji Sheggi, Dan Gamaji, Magaji Gantururu, Dan Dan Dagazo, Magaji Tuntu, Sarkin Maguri, Dan Gauji, Magaji Garoji, Dan Tankaro, Dan Kargaji, Magaji Karfassa, Dan Kutuntu, Dan Toro, Dan Zaki Mazawa, Dan Bambawri, Koto ye mme uwak uwak eken - ke ofori Sarkis 97. Ke ini Dadi Sarkin Gaiya eke songde ibuot. Enyin esie ekedi Farm Dussi, ete esie ekedi Mariamma. Enye ikikpeke Jizia ino Sarkin Kano ke isua ita. Ndien Sarkin Kano atap enye ada oyun owot enye; ndusuk owo ete eke akama razor blade, ndusuk ete, eke owot enye ke "Baura." Ke ukperedem nson ibuot emi, Sarkin Dawaki Debba v(emi okotde Kamna) ama odok ada nte obufa ibuot Sarkin Aujero. Ke nde odo, sarkin Kano, odoho enye ete: "Ami mek fi Sarkin Aujera ke ntak emi nyenede idik mbana nsongibuot Miga, Dussi ye Gaiya" Dadi akara obio Kano ye nkannkuk esie ke ofori isua edipyeduopita ye ofiong itiaita.