Wp/cnr/Apokrif

Apokrif (gr. apokrifos - tajni, skriveni) je književni žanr nastao u srednjovjekovnoj hrišćanskoj tradiciji, a oblikovanje ovog žanra više je određeno idejom i načinom stvaranja nego formativnim, odnosno strukturnim pravilima.

Apokrifi se oslanjaju na druge tekstove - priče iz Starog ili Novog zavjeta, žitija svetaca ili narodnih predanja. Zbog toga je ovoj vrsti veoma bliska legenda. Apokrif ne pripada kanonskoj, zvaničnoj književnosti već se za ovaj pojam vezuje tajno djelovanje, a često i jeres (poznati apokrifi nastali su iz gnostičke, manihejske ili bogumilske tradicije). Apokrif se često upoređuje sa narodnom pripovjetkom ili novelom, a zajednički elementi su im: jednostavnost, mali obim, zgusnost događaja, naglašena dramatičnost. Glavna razlika između svjetovnog i sakralnog žanra jeste odsustvo, odnosno postojanje nestvarnog ili čuda.

Kako nastaje preuzimanjem predanja, apokrif svoju strukturu zasniva pretežno na prototekstu - ukoliko obrađuje biografiju nekog izuzetnog heroja ili sveca, postoji šematizovani tok njegovog života: porijeklo, rođenje, iskušenja, podvizi, često praćeni čudima i neobičnom događajima, a na kraju smrt, opet po nečemu izuzetna.

Izvori

• Tanja Popović: Rečnik književnih termina, Logos Art, Beograd, 2010, 51.