Wp/ann/Achimedis

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | ann
Wp > ann > Achimedis

Achimedis (òrere Ἀρχιμήδης me usem Giris, mè ire Archimedes me usem uket-chieen̄; ogwu eriọọn̄be kire Achimedis ogwu Sirakọs; iman: iò. 278 – iò. 212 SK)<ref2> <was> ogwu ifuk-ibot ònan̄a me Giris, mè ire si ogwu òrom-inu, [inventor], òwọlọ emen isinyọn̄ [astronomer] mè ogwu usọ-ifuk. Eman ọmọ me Sirakọs [Syracuse] me Sisili [Sicily].

[Infobox]

Ogwu ute ìre Fidias [Phidias], ogwu òwọlọ emen isinyọn̄, môkọt ire ìkup me ototun̄ ukan̄ ogwu ge me lek ebi ubọọn̄ Sirakọs. Sirakọs yi ìkakire ama-ile me Giris òbọbọọn̄ ubọọn̄, òkup me atasuk [seashore] Sisili. Mgbọ Achimedis ojotbe akọp acha, itetele Sirakọs isi ikween̄ inu [study] me Alikisendira me Ijipiti. Ìkakikup [was] me uwu-ikpa kè Yukilidi [Euclid], ogwu usọ-ifuk ge òkitaan̄ etip. Kpechubọk iriọọn̄ inu iwa òfolek ugwem lek [personal life] kan̄, kubọk mè ìre îkaan̄ nwa mè bọn.

Me emen mgbọ ebi Rom etimbe akọn̄ me lek ebi Sirakọs, ema mîtet Achimedis me usun̄ akọn̄ ufuna ekween̄ otutuuk inu îriọọn̄be. Usen ge, mgbọ inu òbelek acha iba orakabe me lek etetbe ọmọ me ya, òkigwook ogugo ifuk [mathematical diagram] me emen ntitaak, mè irọ ejit inaan̄ ogwu akọn̄ ge mije îjitbe isisi ichichini ogwu akọn̄ ile ogwu Rom [Roman general] mege îrọbe ufialek òkup me lek ogugo ya isan̄a. Ogwu Rom ya okpakpan̄ ọmọ. Etumu ibe ke òta ikọ kan̄ ìre Ikasisaak <circles> n̄a cha!


Nrọnnye[edit source]