Wp/aig/Aanteega an' Baabyuuda

 Dis yah aatikl een Nawt Aanteegan.

Aanteega an' Baabyuuda
Naitiv niem	Antigua and Barbuda Aanteega an' Baabyuuda Aanteega han' Baabyuuda
Popyuleshan	105,182 (2025)
Ofishal langwij	Non
Oda langwij dem	Aanteegan an' Baabyuudan Inglish
Raitin sist'm	Laatin
Kaapit'l	Non
Bigis siti	Sen Jaan
Saiz (km2)	440
Monee	Ees'n Karibiyan dola
Govament	Yuunitari paalimentari dimokrasi

Aanteega an' Baabyuuda (/ɑːnˈtiːɡə ɑn bɑːˈbjuːdə/; Sout Aanteegan: Aanteega han' Baabyuuda; Inglish: Antigua and Barbuda) a wan self-ruulin ailanjainup kawnchri eena de Karibiyan weh mek op a Aanteega, Baabyuuda, an nuf nex likl ailan dem. Aanteega an' Baabyuuda towtal ieriya a 440 km2 (170 skwea mai), soh a wan a de mos likl-likl kawnchri dem eena de Karibiyan. De graun mos flat, an pan Aanteega de talis paat de eena de Shekali Mauntn dem; pan Baabyuuda de talis paat de eena de Baabyuuda Hailan dem. De kawnchri av traapikal savana klaimit, wid likl pach a traapikal mansuun dong eena Aanteega sotwes. De moos jampak tong a Sen Jaan Siti, den Aal Sient an Bolan. Moos a de naiga dem lib eena de paswe tween Sen Jaan Siti an' Inglish Aaba.

Ees said tie op wid Aatlantik Oushan an wes said wid Karibiyan See, Aanteega an' Baabyuuda deh eena de Leewud Ailan dem mois faris an de Leewud Ailan dem zerik skrub eriya dem. De kawnchri tuch een de oushan Aangwila, Sen Baats, an Sen Kits an' Neevis paan de wes; Manserat pan de soutwes; an Gwaadluup paan de sout. Een Aanteega an' Baabyuuda gat nuf nachral paak; eena dem deh Kaadringtin Laguun, wan a de bigis inlan wata bodi dem eena de Lesa Aantilee dem. Do de kawnchri tik wid naiga, big swach a graun stil raw an no bild op; bot klaimet cheinj bring nuf envairanmen chaablem pan Aanteega an' Baabyuuda.

Naiga weh hunt an gader staatl fu setle pan de ailan dem fram roun 3000 BC, mos laikli sail ovah pan kanuu fram Sentral an Sout Amerika. Afta dem, de Arawaak fram Veneswiela kom eena de Seramik Piriad. Een 1493, de Kristafa Kolombas pas fu Aanteega an luk pan de ailan, an dat mek wan 'paanish traai fu tek de ailan eena 1520. Aanteega stap no kolonee tel 1632, wen Edwad Waana an ee likl kruu mek de fus prapa Inglish kolonee. Baabyuuda stap anda Kaadringtin fambili han tel de 1860 dem. Fus taim wan Aanteega man pash fu indipendens a eena 1728 wen Prins Klaas traai fu mek Aanteega eena ee own kawnchri. Afta Imansipeishan eena 1834, Aanteega staat tek likl likl mo say pan ee self, wile Baabyuuda slow slow join op wid Aanteega. De fus vot run eena 1951 weh al man kyan tek paat, an eena 1981 Aanteega an' Baabyuuda go indipenden. Fram 1960 go tel 2004, de Buod fambili mos hol de paalitix pan de ailan dem wid ongle wan likl braik, an dat en wen Baaldwin Spensa tek ova az Paam Minista.

Fram 2014, de Lieba Paati hol nashanal paalitix strong. Aanteega an' Baabyuuda memba eena de Kamanwel an a wan Kamanwel rielm; eena law a wan kaanstituushanl monarki, Chaalz III a de hed a steit. De kawnchri run az wan wan gavamant kawnchri; Baabyuuda gat ee own Baabyuuda Kouns'l fram 1976. Aanteega split op eena six parish. De sentral govament gat tree main paat dem: mek law paat, run gavamant paat, an jujin paat. De naishanal paaliyamint gat tu chamba: Haus a Repreezantetiv weh dem elekt jraik, an Senit weh de Gobna-Jinaral, niem fu de monaak, apaint. Fram 1994 go jasy, de Lieba Paati an de Yunaitid Pragresiv Paati tek moos a de seet dem eena de paalitix. Pan de Yuuman Developmen Index, Aanteega an' Baabyuuda stan op laik wan a de moos devlop kawnchri dem eena de Karibiyan, an de kawnchri gat wan haai raashio a farin baan naiga. Moos naiga dem a Aafrikan disendaant; bot nuf Yuropiyan, 'paanish, an Injan naiga dey too. Moos a de naiga dem Kristyan, moos paati dem Pratistan. De oomtong langwij weh moos dem taak eena dem yaad a Aanteegan an' Baabyuudan langwij. Wen yu line op wid nieba kawnchri dem, Aanteega an' Baabyuuda raank haai pan moos ekonomee maakaz; pan paalaitikal freedam, de raank stap roun midl.

Aanteega an' Baabyuuda a wan haai inkom kawnchri. De kawnchri memba eena de Yunaitid Nieshan dem, jain-up a Ees'n Karibiyan Steit dem, Reejanal Sekyuriti Sistam, KARIKOM, an Wurl Tried gruup. Aanteega an' Baabyuuda a wan a de onglis Karibiyan kawnchri dem weh stap hol wan eeya fos, an de ekonomee moos baan pan saavis. Een de ol British Leewud Ailan dem an de eesn Karibiyan, Aanteega an' Baabyuuda kyaar nuf wiek, ee niem biges ekonomee an moos naiga eena de former kolonee dem. Eben so, de kawnchri stil a batl wid Yuuman rait chaablem an paalitix split op; wan big Baabyuudan indipendens muuvmen rise bak, an jarnalizm freedam look laik ee a slip dung.

Istori

Bifo koloni taim

Aanteega fus bin setl by arkayik-ej indiginis hantagada peepl dem wa dem kaal de Siboney. Kaabon date shuo se de fus setlment dem staat roun 3100 BC. Dem bin sukseed by de ceramic-ej pre-Kolombian Arawak-taakin Saladoid peepl wa migrate fram de lowa Orinoko Riva. Dem bring in agrikalcha, an dem grow all kinda kraap, inkluudin de feymus Aanteega Blak Pineappl (Ananas comosus), karn, sweet potayta, chaili, gwava, tabaka, an katin. Lata on, de Karib peepl dem kom setl pan de ailan.

Wen de Yuropian dem kom an de taim a slievri

De Christopher Columbus mi de fus Yuropyan fu si de ailan dem een 1493. De Spanyad dem neva kolonayz Antigua chuu wan kombinaashan a Yuropyan an Afrika sikniz, malnutrishan, an slavri wipe out mos a de ariginal peepl; smallpaks mi prabli de wos wan.

De Inglich dem sotl pan Aanteega een 1632; Christopher Codrington setl pan Baabyuuda een 1685. Dem plant tabaka fus, den shuga, an wan huj namba a slave wa dem kyar fram Wes Afrika wuk pan de plantieshan dem, til dem outnomba de Yuropyan sotla dem bad.

Koloni taim

Aanteega een 1823

De Inglish dem hol on pan de aal ya, an dem run we de Fransh wen dem chrai fu tek ova eena 1666. De wikkid way how dem treat de enslave people mek dem rise up eena 1701 an 1729, an den dem plan aneda rebel eena 1736 we Prins Klaas did a lead, but dem ketch on pan it before it coulda staat, an dem kill aff de ringleeda dem. Dem free de slave dem eena de Britis Empaya eena 1833, an dat mash op de economy. Ting get wuss wid de big big eartquek eena 1843 an de harykeen eena 1847. Mainin did a gwaan pan de likkle ail Redonda, but dem stap dat eena 1929 an from den de place stap empty.

Aanteega an' Baabyuuda min paat a de Leeward Ailan Kalani, a from 1958 to 1962 dem jain de West Indies Fidereshan, but dat neva laas lang. Afta dat, pan 27 February 1967, Aanteega an Baabyuuda ton wan asoshieet state a de Yunaite Kingdong wid dem own internal ruul. De 1970s full a chroo chroo bout de chrii aal ya an de big riivlri bitwiin Vere Bird an George Walter. Vere Bird lead de Aanteega Lieba Paati (ALP), wais George Walter ron de Progresif Lieba Muuvment (PLM). Bird did premeer from 1967 to 1971, den Walter tek ova from 1971 to 1976, but Bird kom bak eena 1976 an ron til 1981.

Pan 1 November 1981, Aanteega an' Baabyuuda get dem full inependens, an Vere Bird ton de fus praim minista. Dem disaid fu stap eena de Commonwealth, so Queen Elizabeth II stap de hed a state. De fus govna-jinaral, Sir Wilfred Jacobs, serv from inependens, an afta ee kom James Carlisle (1993–2007), Louise Lake-Tack (2007–2014), an de wan wa deh deh from 2014, Rodney Williams.

1953 staamp dem

Wen de kawnchri tek e own wei

De fus tu diekied a Aanteega independens bin raan dong politikali by de Bird fambly an de ABLP. Vere Bird ruil fram 1981 go 1994, den e son, Lester Bird, tek ova fram 1994 go 2004. Josu dem bring som kinda politikal stabyliti an push op tuarizm, de Bird gavament dem get nuff akyuz fuh korropshan, friens an fambly bizniz, an tiefin money. Vere Bird Jr., de big son, haffu lef de kabinet een 1990 afta e get kot op een wan skandal bout smagglin Izraeli gon gi Kolombian dragsman dem. Anedda son, Ivor Bird, get kach an sen a kot fuh sel kokaeen een 1995.

Eena 1995, Urriken Luis mash up Baabyuuda bad.

De ABLP hol pan de politik lang, but dem loss de 2004 jienral elekshan wen Baldwin Spencer an e UPP tek ova. Spencer mi de Praim Minista fram 2004 go 2014. But een 2014, de UPP loss an de ABLP kom bak een powa wid Gaston Browne. Een de 2018 snap elekshan, ABLP win 15 outta de 17 sit dem, wid Browne stil de Praim Minista. Een 2016, Nelson Dockyaad get mek wan UNESCO Worl Eritij Sait.

Eena de staating a September 2017, Urriken Irma lik dung mos a Baabyuuda. Win a blo 295 km/h (185 mph) mash up 95% a de bilden dem an de infrastructcha, lef Baabyuuda kyahn live een, a cordeng to Gaston Browne. Mos a de people haffu run go Aanteega. Wile de place a build bak, de gavament say dem a go tek we de ol law bout de whole a de people dem own de lan tugeda, an mek dem buy um. Nuff people bax gainst um, say e jusa way fuh de big man dem mek money offa de disasta.

Lan an wata

Wata dem a Aanteega an' Baabyuuda

Laimstoun fomieshan, becuz no so much pan volkanik akshon, mek de mos chaynj pan de laan shape fu Aanteega an Baabyuuda, cah dem a tu low-lyin ailan. Baggi Pik, wa peepl bin kaal Maant Obama fram 2008 go 2016, a de hai-is spot pan Aanteega an Baabyuuda. E a de las piece a wan volkanik kreyta an e goh strait op 402 meeta (1,319 feet). Baggi Pik deh eenna de sow-wes kawnah a Aanteega. De tu ailan dem hab kruk-up koaslayn wid nuff bay, laguun, an naychral haaba. Rif an shoul deh all roun de ailan dem. Becuz rain no faal plentee, de ailan dem noh hab nuff riva. No fresh grongwata cyan kip eenna dem een big namba.

Redonda a wan likl roki ailan we no hab no body a live pan um. E deh bowt 40 kilomita (25 mail) sout-wes a Aanteega.

Een Aanteega an Baabyuuda, de fores kova bowt 18% a de grong. Een 2020, de fos bin stan up pan 8,120 hektaa, but een 1990, fos bin mo big wid 10,110 hektaa.

Tong an vilij dem

Ya wa dem mo' plenti city een Aanteega an' Baabyuuda mostly dey pan Aanteega. Dem a Sen Jaan, All Sens, Piggotts, an Liberta. Pan Baabyuuda, de mo' plenti vilij a Kodrington. Dem say 'bout twenti-fyve percent a de people dem lib eenna tong, way much less dan de wurl' avrij, wich a 'bout fifti-fyve percent.

Ailan dem

Aanteega an' Baabyuuda mosli mek up a de two big ailan dem—Aanteega an' Baabyuuda. Apart fram dat, de bigis ailan dem a Gweeana Ailan an Long Ailan, weh dey off Aanteega shore, an Redonda, way dey far fram de two mien ailan.

Weda

Rienfaal avrij 990 mm (39 in) fu wan yeer, an' de amoont chaaj big big fram seezn go seezn. Jienaral, de mo-wet taim deh bitwin Septemba an' Novemba. De ailan dem jienaral get lou yuumiditi an' drout weh kambak ofn. Temparicha avrij 27 °C (80.6 °F), wid ranj fram 23 °C (73.4 °F) go 29 °C (84.2 °F) eena winta, an' fram 25 °C (77.0 °F) go 30 °C (86.0 °F) eena sama an' aatam. De kuulis taim deh bitwin Disemba an' Febuwari.

Orikien koman, inkluud de powaful Kategri 5 orikien Irma, pan 6 Septemba 2017, weh mash ap 95% a de straakcha dem pan Baabyuuda. Bout 1,800 naiga min mov go Aanteega.

Ofishal weh Taim taak wid se muor dan $100 milyan wuda need fu bild bak um-dem an' infrastrakcha. Filmor Mulin, Daayrekta a Baabyuuda Nieshanal Ofis a Disaasta Servis dem, se "aal kritikal infrastrakcha an' yutiliti no deh—fuud soplae, medisin, shelta, elekchrik, waa­taa, kamyuunikaashan, tek-weh-trash." Am jam-up de mata so: "Paablik yutiliti need bild bak fram grond... too hopfu fu tink sinting kyahn bild bak een 6 munt... Eena mi 25 yaaz een disaasta wok, mi neva si wan laik dis."

Prablem wid niecha

Jaas laik oda ailan nieshan dem, Aanteega an' Baabyuuda faas speshial prablem weh de oushan-neahnes an' de smalnes bring. Dem ya inkluud presha pan dreenkin waa­taa, pan naachal plies an' bush-habitaat dem, an' pan chop-dong-chree jienaral.

De prablem dem weh aready deh eena de ailan get wos moa bai klaaymit chenj: see levl riz, weda no staabil, an' aal a dat pile pan de komyuniti dem an' pan de lan, tru tings laik sho-yaad a wash wey an' salt waa­taa a push eena graan.

Dem ya no onli tredn de naiga dem; dem chokl up de ekaanami tu, weya turizim tek 80% a de GDP. De 2017 orikien seezn mash bad; orikien Maria an' orikien Irma mash op weak straakcha pan de ailan dem a Aanteega an' Baabyuuda.

Demografix

Densitee maap a Aanteega an' Baabyuuda

De Nieshan Byuuro a Staatistix es'timeet wan popyuuleishan a 105,182 een 2025, mek Aanteega an' Baabyuuda wan a de lis-popyuuleit kawnchri dem eena de Karibiyan. Dat a ankris 24% fram de 2011 sensas. Bitwin 2008 an' 2020, Aanteega an' Baabyuuda gad avrij 1,188 laiv-bohn fu wan yeer, o wan bohn evri 7 oa. Een 2011, 62% a Aanteegan an' Baabyuudan aij 15 o oba neva maari, 27% maari, 5% divoos o separeet, an' 3% widou. Een 2022, de towtal fertiliti reet stan a 1.6 pikni fu wan uuman, way loua dan de avrij fu smal Karibiyan steit dem. De main draiva fu popyuuleishan groat een Aanteega an' Baabyuuda a imigreishan.

Aanteega an' Baabyuuda popyuuleishan-densiti 211 naiga fu wan skwea kilomita loua fu de rijan, an' Baabyuuda deh mong de lis densli-popyuuleit ailan dem eena de Karibiyan. Aanteega an' Baabyuuda a wan a de lis-urbaaniz kawnchri dem pan de weyl; een 2023 onli 24% a de kawnchri liv eena urbaan eeriya, an' de ruural popyuuleishan luk laik a grow. Moas a de naiga dem liv long de Aal Sients Roud Karida bitwin Sen Jaan an' Inglish Aaba. De sentaa a popyuuleishan fu 2011 min stap een Sen Klea.

Een 2011, mojariti a ouz dem min ditaach (84%), wid 8% a apaartmen o kando, an' de res moasli duplex o tong-ouz. 45% a ouz min own plin-plen, 30% rent praivat, an' 13% own wid maagij.

Etnik grup

Respandent dem eenna de 2011 sensos self-repoort mo dan fifteen etnik aideniti dem. Een ow de populeyshan deh, de main pan-etnik grup weh dem pik dem a: Aafrikan (87.27%), adda mixed (3.80%), Hispanik (2.75%), waait (1.65%), Indiyan (Indiya) (1.11%), adda (0.94%), mixed blak/waait (0.93%), noh stait (0.88%), an’ Sirian ar Libaneez (0.67%). De group dem weh dem put eenna “adda” kaatigori yah: Indiginis (0.37% a de total populeyshan), Chaynees (0.17%), Aazian (0.14%), an’ Pootugeez (0.11%). De remeynin dem wuh a som adda etnisiti (0.13%). Bai proporshan, Aanteega an' Baabyuuda ha de haiyest forin-baan populeyshan eenna de Amerika dem, wid imigran' dem meyk ap 30% a de populeyshan eenna 2011. Kuz a dat high imigran' populeyshan, people eenna de Aafrikan desendans gruup tend fu identifaay wid de ples weh dem kom fram rahda dan wid de etnisiti dem. De laajis imigran' gruup eenna Aanteega an' Baabyuuda a: Gaayaneez (7.12%), Jamaaykan (5.22%), Domineeka (4.31%), Amerikan (3.07%), an’ Dominikan Repoblik (2.46%). Mos a de imigran' dem weh kom fu de kawnchri a Aafrikan etnisiti, bat wan notaabul ekshepshan a de Dominikan Repoblik imigran' dem, weh mosli a of Hispanik orijin.

Langwij dem

Aanteega an' Baabyuuda noh ha no offishal langwij. De mos taak langwij eenna de kawnchri a Aanteegan an' Baabyuudan langwij, wid tree outta e sebn dialek dem nativ fu de kawnchri: Nawt Aanteegan, de standaad dialek weh dem taak een mos a de kawnchri; Sout Aanteegan, wan partly-intehlibl dialek weh dem taak een wan area weh dem kaal “Raun Sout”; an' Baabyuudan, weh dem taak only pan Baabyuuda. De unoffishal wukin langwij a de kawnchri a Aanteegan an' Baabyuudan Inglish, weh all de gavament ajensy dem uuz, an' a de main langwij fu bizniss an' akademik komunikeishan. Mos evribadi weh taak Aanteegan an' Baabyuudan langwij kyarry Inglish fu, mek de kawnchri almos' fulli baaylinggwal. As a 2011, de popyuleyshan uuz de folla as dem main langwij: Nawt Aanteegan (57.06%), Sout Aanteegan (8.05%), Gaayaneez (7.11%), standaah Inglish (6.12%), Jameekan Patwa (5.21%), 'Paanish (2.45%), an' Baabyuudan langwij (1.71%). 0.67% taak wan noh-idennifaay dialek a Aanteegan an' Baabyuudan langwij, an' de rest mosli taak adda Karibiyan dialek.

Edikieshan

Edikieshan een Aanteega an' Baabyuuda a foundiri an’ free fu pikni dem wehn dem age fram 5 go dong til 16 year. De sistem min base pan de Britis edikieshan sistem. De Minista fu Edikieshan, Sport an’ Kriyativ Indastri dem a Daryll Sylvester Matthew. De adult litaretsi reet eenna Aanteega an’ Baabyuuda bout 99 %.

Rilijahn

77 persen' a Aanteegan dem Kristyan, wid Aanglikan dem (17.6 persen') ben de bigis wan. Odda Kristyan grup dem a Aadventis Chuch (12.4 persen'), Pennekostaal (12.2 persen'), Moraavyan Chuch (8.3 persen'), Katolik (8.2 persen'), Medadis Chuch (5.6 persen'), Wesliyan Houlines Chuch (4.5 persen'), Chuch a Gad (4.1 persen'), Baptis (3.6 persen'), Morman dem (nieda 1.0 persen'), an' Jehova Witnis dem.

Govament an paalitix

Govament

Parliament bildin

Praim minista ofis

Gobna-Jinaral haus

Aanteega an' Baabyuuda a wan yunitaari paalyamentri demokrasi anda wan kanstituushan monaaki. de kanstituushan weh deh nou min tek-op pan 1 Novemba 1981; dat tek de plas a de befo-indipendans kanstituushan fu de Asosheeetid Steit a Aanteega weh neva set-kler hou de tuu ailan dem fu run tageda. Baabyuuda keep plenti autanami, wyl Aanteega guv'n pan di naashanal govament.

De ekzekyutiv brancha gad tuu main hed. de Gobna-Jinaral, nou Rodni Wiliamz, kyaa out de wuk a de Monaak a Aanteega an' Baabyuuda, eena huum ekzekyutiv powa res. de Gobna-Jinaral saab az lang az de Monaak laak, an' mos taim am saab taim simila wid de Praim Minista. de Praim Minista, nou Gastan Broun, a hed a govament, apyaant bai de Gobna-Jinaral. de Praim Minista haafu memba eena de Haus a Riprizentaativ dem, an' haafu a dat memba weh laiklies fu kaamaan supoot a de majawriti a memba dem. de Gobna-Jinaral kyahn dizolv Paalyament pan advais a de Praim Minista, aa wen majawriti eena de Haus paas wan myuushan a no konfidens an' de Praim Minista no resain nar advais fu dizolv een 7 deh.

Lejislayshan res eena Paalyament: de Monaak, de Senit, an' de Haus a Riprizentaativ dem. de Senit gad 17 memba apyaant bai de Gobna-Jinaral: 10 pan advais a de Praim Minista (govament senaata dem), wan nex apyaant pan advais a de Praim Minista haafu a Baabyuuda, 4 pan advais a de Lida a de Opozishan (opozishan senaata dem), wan pan advais a de Baabyuuda Kaansil, an' wan inidependan senaata pan de Gobna-Jinaral own deezkreshan. de Haus gad 17 ilek memba, plus de Speeka a de Haus weh de memba dem ilek. de Aatonee Jinaral (nou Stedroi Benjamen) kyahn sidong eena de Haus az ex ofishio memba, an' am gaan a de Senit sidong dem fu. eni bil excep moni bil kyahn staat een eeda chamaba; moni bil onli staat eena de Haus. Paalyament no kyahn chenj de Baabyuuda Lokl govament Aak widout de Baabyuuda Kaansil konsent.

De jodishari mek-op a majisraat koat dem, de Supreem Koat (Hai Koat an' Koat a Apeel), an' de Jujishal Komiti a de Privi Kaansil weh a de kawnchri laz koat. voota dem rijek wan muuv fu mek de Karibiyan Koat a Jostis de laz koat een 2018. Aanteega an' Baabyuuda mek-op a 3 majisraat koat distrik, an' dem a paat a de Ees'n Karibiyan Supreem Koat. de aaktin cheef jostis a de Supreem Koat a Maaryo Mishel (fram 5 Mei 2024).

Fom de 1990 dem, de tuu big paati een Aanteega a de senta rait Aanteega an' Baabyuuda Labaa Paati, an' de lef wing soeshal demokratik Yunaitid Pragresiv Paati. de Labaa Paati an' dem bifo niem-dem dominaan pan aashanal levl fram de 1946 Jinaral alexhan, wid shaat brek wen de Pragresiv Labaa Muuvment ruul 1971–1976, an' wen de Up ruul 2004–2014. pan Baabyuuda, de dominaan paati a de Baabyuuda Peepl Muuvment; fram 2021 dem a de onli grup eena de Baabyuuda Kaansil.

Split up a de kawnchri

Baabyuuda Kouns'l bildin

Aanteega an' Baabyuuda mek op a 6 parish an' 2 dipendensi. sen jaan parish gad de mos naiga; muor dan half a kawnchri. een koloni taim, parish ves'tri min ruul parish dem; nou parish no gad no kaain a govament. fram de 2023 Jinaral alexhan, plenti prapaazl kom fu mek parish kaansil, bot az a Janeweri 2025 no wan set-op. Redaanda kaan az paat a sen jaan anda de Redaanda Anexeeshan Aak, eena majisraat distrik A.

Lokl govament een Aanteega ded stil, excep de Baabyuuda Kaansil weh deh eena de Kanstituushan. Aanteega min yuuz vilij kaansil een 1940 dem (laa neva rapeel), bot de Gastan Broun administreeshan taak agenst lokl gavanans. sen jaan min gad wan siti kaansil een laas 1800 dem an' eeli 1900 dem; nou sen jaan Divelopment Kaaparayshan tek muos a dem wuk.

Oda kawnchri dem

Kawnchri dem we Aanteega an' Baabyuuda hab tai dem wid

De Minista a Farin Afyez, Treyid an' Baabyuuda Afyez (nou Paal Chet Green) ovasi farin rileshan. Aanteega an' Baabyuuda a foondin memba a de Oganizaashan a Ees'n Karibiyan Steit dem, an' memba eena de Yunaitid Nieshan dem, de Karibiyan Komyuniti, de Alaiyans a Smal Ailan Divelopin Steit dem, an' de Worl Treyid Oganizaashan. Gastan Broun taak: "wi fren wid aal; enimi a non". kawnchri rijek de taak bout nobadi bakyaad. Aanteega an' Baabyuuda keep taip link wid Smal Ailan Divelopin Steit dem, host samit pan dat, an' dem get praaz fa dem Yunaitid Nieshan beiz malti latraalizm. link wid Karibiyan neeba dem strong, espeshali Manserat; een 1997 Aanteega an' Baabyuuda tek een 3,000 man an' uuman fram de Soufriye Hilz eropshan. plenti poleesi een Aanteega an' Baabyuuda afek Manserat fu, kaa Aanteega host de main transpaateshan link go deh.

Sekyuriti

Aanteegan an' Baabyuudan sekyuriti fuos dem

De Minista a Fainans, Kaaparit Gavanans an' Pablik Praivat Paaternaship gad chaaj fu de Aanteega an' Baabyuuda Difeens Fos. de Minista a Leegal Afyez, Pablik Seifti, Imigrieshan an' Leiba gad chaaj fu neishanal sekyuriti. de Difeens Fos mek op a de Rejiment (aami), de Eeya Wing, de Kous Gyaad, de Kadet Kaaps, an' de Servis an' Sapoot Yuunit. de Cheef a Difeens Staaf lid de fos an' haafu fuolo oda dem a de Gobna-Jinaral. hed ofis deh a Kaamp Blizad. de Nieshanal Sekyuriti Kaansil koo odineet sekyuriti; de Nieshanal Sekyuriti Aadvaiza gad chaaj fu insaayt an' infameishan pan dem mata.

De Royal Polees Fos a de aashanal polees. de Speshial Servis Yuunit a de polees taatikal yuunit. de polees Fos split eena fou letaa rijanl divizhan an' anda servis distrik.

Yuuman rait dem

Ripot pan yuuman rait vlag stap gro fram 2017. wan laan mata afta Orikien Irma meki relieshan bitwin de fu ailan dem get wos; senta govament treden fu tek arf de kyaminyal laan sistem an' mek non Baabyuudan bai laan pan de ailan. piya pres freedam waahn eena de kanstituushan, bot no sel wel protek; govament memba dem aafn sue opozishan an' inidependan media haus dem fu defaameishan. kaa a dem atak pan pres freedam, self senja deh koman een media, espeshali eena de staat ran Aanteega Broodkastin Servis. Aanteega an' Baabyuuda kaant az demokrasi fram 2004.

Konstituushan mek det penalti laagal, bot de kanstituushan taak plaan agenst inhyuumaan panish. muuvment, asembl, an' propati gad protexhan een laa. de Hai Koat laagal aiz man wid man an' uuman wid uuman leevin een Julai 2022. aboshahn no laagal excep fu seiv mada laif; 72 persen' a uuman min du aboshahn bai eij 44, an' wan Hai Koat ruulin deh wey een 2025 fu laagalaiz. de koat dem hol demself wey fram govament moa fram 2022. juri traial mosli tek wey een 2024.

Ekaanamee

Turizim ruul de ekaanami, tekin muor dan half a de gros domestik pradaak (GDP). Az wan ples weya wel-af traveela dem pik, Aanteega wel-no fu eeh big bunle a faiw-staa rizaart dem. Bot turis wok weyk eena lou an' mid'l maakit saeed dem fram staat a 2000 slo dong de ekaanami an' jam de gavament eena tain faainans kona. Aanteega an' Baabyuuda pas polisi dem fu draa in haai-net-wot nieshan-memba an' riezident dem, laik tek-af pesnal inkom taak een 2016.

Invesmen bankin an' faainans servis tek wan big shea a de ekaanami fu. Maja intenashanal faainans instityuushan dem laik de Royal Bank a Kanada (RBK) an' Skoshiyabank gad ofis een Aanteega. Praiz Wata Hous Kuupaaz, Panel Ker Faasta, an' KPMG a som a de oda kampani dem eena de faainans-servis indastri weh gad ofis een Aanteega. Een Febuwari 2009 de Yunaitid Steit dem Sekyuriti an' Excheenj Komishan chaaaj se de Aanteega-beiz Stanfaad Intanashanal Bank, paat a de Stanfaad Faainans Gruup, weh Tekzas bilyaneya Alen Stanfaad own, plan an' anjeen wan big tief-wok weh taak roun $8 bilyan fram invesa dem.

De kawnchri, weh mejk-op a tuu ailan, sen moas a eeh faarmin pradaaxhan go a de maakit dem wey deh eena de kawnchri. Dem du dis even doo waa­taa skaas, an' short pan leiba man an' uuman kaa pae-hai eena turizim an' kanstraxhan tek afu naaga fram de plees.

Maniufakcha tek 2% a GDP, an' mos a am a enkleev taip asembl fu expoot; de big pradaak dem a bedin, hankraft, an' elektronik komponen. Chaans fu ekanaamik groat een mid'l taim gwain fu kip depaan pan moni groat eena de big indastry kawnchri dem, speshal eena de Yunaitid Steit dem, wey bout wan teerd go wan haaf a aal turis dem kom fram.

Axes go biokapasi loua dan weyl avrij. Een 2016, Aanteega an' Baabyuuda gad 0.8 gloobal hek­ta a biokapasi fu wan naiga eena eeh taretari; dat waay aneet de weyl avrij 1.6 gloobal hek­ta fu wan naiga. Een 2016, Aanteega an' Baabyuuda uuz 4.3 gloobal hek­ta biokapasi fu wan naiga: dat a dem ikolojikal fuutpreen a kansamshan. Dat min se dem uuz muor biokapasi dan wey Aanteega an' Baabyuuda hol. So, Aanteega an' Baabyuuda a ron wid biokapasi defisit.

De Nieshan Staetas tru Invesmen Yuunit a de gavament aatyoriti wid chaaj fu prases aal aplikieshan dem fu Ajen Laisans an' aal aplikieshan dem fu nieshan staetas tru invesmen weh aplykaant dem an' dem fambli sen in. Dis yuunit staat bai de Praim Minista, an' naiga kaal am "Nieshan Staetas tru Invesmen Yuunit".

Kulcha

Aanteega Kaaniv'l

Baabyuudan haus dem

Haus dem een Sen Mieree

De myuuzik a Aanteega an' Baabyuuda kyari som Aafrikan chaarakteristik, wid likl Yurop infuluens, bot de myuuzik self stan-oup difran. Raakad pan myuuzik long Aanteega an' Baabyuuda go bak go Kristofa Kolombos raaitin een 1493, wen Arawak an' Karib naiga dem min stap deh; bot likl risaach duun pan oul-taim myuuzik fram de ailan dem. Istori show Aafrikan laaba-man dem eena 1780s dans aoudsaad pan tuumba (lata tum-tum), wan drom wid tin an' shel jangal, an' pan banja (lata bangow; mohbi riliet a de Yurop banjo).

Aanteega oon myuuzik niem Bena kom aafta slayvri don. Bena yuuza kaal-an'-ansaa, an' de aadyans jienaral lov kas-kas an' ruma. Bai staat a de 20-sentri, Bena uuz waid laik paapla komyunikieshan, kyaa-ri newz roun de ailan. Bena long taim gi way tu Kaalipso an', muor an' muor, Sooka, wey kaari Sout Aezhan reedim.

De aat long Aanteega an' Baabyuuda staat wid Arawak naiga; dem aatwaak gad piktograa'f an' petroglif—jiaametrik shaip, anamol, plaan-paat pikcha—uuz fu saimaniyal o rilijiz ting. Yurop setla bring peintin, skopcha, seramik. Lokal peinta dem tek Yurop aat-fom an' mejk Aanteegan an' Baabyuudan aat een dem oon stail; sobjek dem kava soshal ishuw, niecha, an' Karibiyan aidentiti. Tradishan-kraft dem inkluud skrimshaa, paatari, skopcha, et'nik daal, an' fotojrafi.

Evri yeer pan Aanteega, naiga selibreit fedom fram slayvri wid Aanteega Kanival, paatan afu Yurop pre-Lent Kanival. Ova 13 dei, ya gad breet-kala kaastyuum, talan-ivent, byuuti pajant, an' nuf myuuzik. De selibreishan ron fram lait Julai go Kanival Chuuzdei, de fus Chuuzdei een Aagast. Pan de ailan, Kanival Mondei an' Chuuzdei obaazv az paablik oli'de. Fu boos travl go Aanteega an' Baabyuuda, de Oul-Taim Kris'mas Festivaal chenj-out een 1957 bai de Aanteegan Kanival. Anada evri-yeer festivaal pan Aanteega a Aanteega Seilin Week—wan week-lang yaat regata een de waata dem a Inglish Aaba; staat een 1967, an' nof-taap pan de weyl. Pan Baabyuuda, de main festivaal a Karibana; am tek plees evri yeer pan Wit Mondei weeken, wid pajant, Kaalipso kombeeteshan, an' weeken bich-paati dem.

Aanteega an' Baabyuuda gad 11 paablik oli'de. Pan advais a de Kabinet, de Gavna-Jienaral kyahn kleem oda oli'de. Oul taim, 'bout 3 week bifo Kris'mas Dei, kaaral-singa roam vilij dem, kaari kaaral-chree an' lantan. "Jan Bul" dem—a kaapi a mask Aafrikan "wich-daktah"—ofn tek-ova de kawnchri Kris'mas fanfaeer. Jaz-baand dem min koman saait, wia red an' green klaun kaastyuum.

Ninyam

De kuzin a de ailan dem mos-mos Yurop oojin (Yunaitid Kingdam an' Pohtyugal) wid rijan ingrijens. Fungee (soun laik "fun-ji") an' pepapaat a de naeshanal dish dem. Fungee a kaanmeel dish wey simila a polenta. Oda naeshanal fuud dem inkluud saaltfish (kaad), labsta (fram Baabyuuda), dukana (wan sweet damplin mejk fram sweet poteto an' koko-nat), an' seezn rais, simila a Palaw o aroz kon polyo. Plus switniz dem laik pinas-britl, shuga-keik (mejk fram koko-nat an' shuga), foj, an' raazberi (lokal) an' tambrin-styu (saus). De Aanteega blak painaapl priz fu eeh jyuusi, sweet mies; am populer roun ya an' go eena nuf speshalti an' switniz; dem se a de sweetis varaietee a painaapl.

Wan impaataan paat a Aanteegan an' Baabyuudan brokfis a Aanteega Sanda-bred. Am sel een nuf beekri pan bof ailan; steada bota dem yuuza laad; ofn ya si fanzi twis pan de kros. Aanteegan riezin-bon—kaal "bon an' chiez"—a anada tradishanl bred; a swit an' moas populer roun eesta; somtaim spice wid natmeg.

Sport dem

Krikit a de mo-popula spaat pan de ailan dem. Wid Saa Aizaak Vivian Alexanda Richadz, wey reprizent de Wes' Indies krikit-teem bitwin 1974 an' 1991, Aanteega gad wan a de mo-fama bat-man eva. De Aanteega an' Baabyuuda nie­shanl krikit-teem reprizent de kawnchri pan de 1998 Kamanwelt Giem, bot Aanteegan krikita dem uzuali plaay wid de Liwad Ailan krikit-teem een domaestik match, an' wid de Wes' Indies krikit-teem pan intenashanal. Teem fram vilij an' Parish dem kompiet een Parish Leeg.

Asosheeeshan futbaal a de sekan mo-popula spaat eena de kawnchri; de Aanteega an' Baabyuuda nie­shanl futbaal-teem staat een 1928.