Wn/pnb/پروفیسر ڈاکٹر ہارون رشید تبسم دو نویاں کتاباں

از:۔ پروفیسرحکیم شفیق کھوکھر

پھُلاں نوں توڑنا تے سب نوں آندا اے، پر ایہناں نوں اک خوبصورت تے دیدہ زیب گلدستے وچ پیش کرن دا فن کسے کسے نوں ای آندا اے۔ جاپان وچ تے ایس اُتے کافی کم ہویا اے تے ایس سلسلے وچ پوری دنیا شائقین ایس فن نوں سکھن لئی اوتھے جاندے نیں۔ پھُلاں وانگوں مختلف مضامین نوں اک معیاری تے خوبصورت کتاب دی شکل وچ علم و ادب دے قدر داناں دی خدمت وچ پیش کرن دا جیہڑا ڈھنگ پروفیسر ڈاکٹر ہارون رشید تبسم نوں آندا اے اوہ اپنی مثال آپاے۔ بوہت گھٹ لوک ایس معاملے وچ ایہناں تیکر اپڑ سکے نیں، ایہو وجہ اے کہ ایہناں دی طرفوں کتاباں دی اشاعت دا سلسلہ مسلسل جاری اے تے قبولیت عام وی حاصل کر رہیا اے۔

پچھلے دناں ایہناں دی دو کتاباں چھپیاں نیں ایہناں وچوں اک ’’صبح دوام ‘‘ تے دوجی ’’عزیزپاکستان ۔طارق عزیز ‘‘ اے۔

’’ صبح دوام‘‘ ممتاز مورخ،ماہر تعلیم ،محقق،عالم دین ،خطیب،دانشور،تے نقاد پروفیسر صاحبزادہ عبدالرسول (۱۹۳۰۔۱۹۱۹) دے بارے وچ اے۔ ۳۰۴ صفحیاں اُتے مشتمل ایس کتاب وچ صاحبزادہ عبدالرسول دی علمی تے ادبی خدمات دا تذکرہ اے۔کتاب مثال پبلیکیشنزنے فیصل آباد نے چھاپی اے جس دی قیمت اک ہزار روپئے اے۔ ایس کتاب وچ ڈاکٹر ہارون رشید نے پروفیسر صاحبزادہ عبدالرسولکی ساری کتاباں اُتے سیر حاصل تبصرے کیتے نیں۔ ایس دے نال ای اوہناں نے پروفیسر صاحب دے اعزاز وچ منعقد ہون والی تقریبات دا حال وی کتاب دی زینت بنا دتا اے انج ایہناں دی زندگی دے تقریباً سارے گوشیاں نوں روشن کر دتا اے۔

ایس کتاب وچ صاحبزادہ سلیم الرسول، ڈاکٹڑ صاحبزادہ ساجدالرحمان ،نورالعین ،مفتی محمد طفیل گویندی ،ڈاکٹر معین نظامی،راجہ عابد،نازیہرفیق شیخ،ڈاکٹڑایس۔ایم۔زمان ، ڈاکٹڑریاض الحق طارق،ڈاکٹر ظفراللہ بیگ ، زاہد سعید شیخ ،ممتاز عارف،آسیہ کلثوم سحر،پروفیسرریاض احمد شاد، ڈاکٹر خورشید رضوی، طارق محمود تبسم ،ارشد ملک، محمد طفیل ثاقب،محمود اسیر،اعجاز علی خان ،ڈاکٹر زاہد منیر عامر،ملک اشرف ذکی اعوا ن ،ذوالفقاراحسن ،حکیم عبدالرسول ، میاںمحمد آصف ، مولانا محمد افضل ،مولانا محمد حیات ،پروفیسر شہزاد حسن ،فضل الرحمان عظیمی ،یوسف خورشید،خواجہ اویس احمد شبلی پانی پتی،صاحبزادہ شمشادحسین شاہد،زاہد ندیم تے دوجے دانشوراں دی تحریراں تے ڈاکٹر ہارون رشید تبسم دے خوبصورت تبصراں نے ایس کتاب نوں اپنے استادتوں گہری عقیدت دا شاہکار بنا دتا اے۔جیہڑے لوک علمی، تحقیقی تے تدریسی میدان وچ اپنی قابلیت دے جوہر وکھانا چاہندے نیں ایہناں لئی ایہہ کتاب بہترین معاون ثابت ہوئے گی۔

جناب طارق عزیز نے علم و ادب ای نہیں فلم تے ٹیلی ویژن اُتے وی اپنی کارکردگی دا لوہا منوایا اے۔ ایہناں دی وفات دے بعد اک خلاء جہیا پیدا ہو گیا سی، اکثر لوک ایہناں دی زندگی دے بارے وچ کجھ جاننا چاہندے سن۔ پر پروفیسر ڈاکٹر ہارون رشید تبسم نے عامتہالناس ای نہیں تحقیق دے شعبے وچ کم کرن والیاں لئی آسانی پیدا کر دتی اے۔ اوہناں نے ’’عزیز پاکستان۔ طارق عزیز ‘‘ دے ناں توں اک خوبصورت تے معتبر کتاب پیش کر دتی اے۔ ایہنوں وی اک مشہور اشاعتی ادارے مثال پبلیکیشنز نے شائع کیتا اے۔ جس دی قیمت صرف اک ہزار روپئے اے۔ طارق عزیز ۶ مارچ ۱۹۳۸ء نوں پیدا ہوئے تے ۱۷ جون ۲۰۲۰ء نوں سانوں داغ مفارقت دے گئے۔ ڈاکٹر ہارون رشید تبسم نوں ایہناں دی زندگی وچ ایہناں نال ملاقات کر تے ایہناں دے پروگراماں وچ شرکت دا تے ایہناں وچ کامیابیاں سمیٹن دا اکثر موقع ملیا اے۔ اوہناں نے ایس کتاب وچ ایہناں دا تذکرہ وی کیتا اے تے ایہناں اُتے لکھے گئے مضموناں نوں وی پیش کر دتا اے۔ ۳۸۴صفحاں اُتے مشتمل ایس کتاب وچ اوہناں نے جاوید چوہدری ،سعداللہ شاہ،ممتاز عارف،ذوالفقاراحسن ،ڈاکٹر اشفاق احمد ور ک،شاہد جاوید، محمد فاروق عزمی، ملک اشرف ذکی اعوان ،علی احمد ڈھلوں، طاہر اشرف، سید تاثیر مصطفیٰ،عطیہ افتخار، حرا ء اقبال، نورالعین، تھریم فاطمہ، طارق حبیب، فضا طاہر بٹ، ابراہیم جلیس ،سلیم جعفری، ھسین شاد، گوہر سلطانہ عظمیٰ، رانی نذیر،ثناء اللہ کنجاہی، پروفیسر تفاخر محمود گوندل، ڈاکٹر محمدمشرف حسین انجم،تے شہباز انور خان دے مضمون وی ایس کتاب وی شامل نیں، جیہڑا ڈاکٹر ہارون رشید دی تحقیقی کاوشاں دا اک نمونہ اے۔

طارق عزیز دی وفات دے بعد ایہناں اُتے جیہڑے مضمون لکھے گئے اوہ وی ایس کتاب دی زینت نیں۔ آخری باب وچ سوال تے ایہناں دے جواب وی شامل کردتے گئے نیں تاں جے آئندہ نسلاں نوں ایہناں نال تعارف حاصل کر تے اپنی معلومات وچ وادھا کرن دا موقع مل سکے جیہڑے لوک مقابلے دے امتحانات وچ شرکت دا ارادہ رکھدے نیں ایہناں لئی ایس کتاب وچ کافی مواد موجود اے۔ایہہ کتاب وی پورے ملک دے تعلیمی اداریاں تے لائبریریاں وچ رکھی جان نال ایہناں دی افادیت وچ وادھا ہوئے گا۔