Wb/pag/San-Ama

Aminsan ya ageo oala’y san-aman manaayam ed alusadsar na palandey. Araoin toloy so abung da kanyan sanageo so panakar no onorong ira’d baley. Aganogano ni lambengat ya abalo so ama kanyan ontan labat la’y paga to no panon ton pabalege’y anak to, ta anggapo met la lanti asaoan katambayan to. Oala’y melag a daralusan da tan ikakana da’y sakey a dueg ya medyo matakken la. Sayan dueg abayag da lan katulungan ed pandadalus da tan diad dakerakel ya kimey dan nakaukola’y pangalsa’y ambelat a singa say sinakon belas, saray sengeg na kikieo ya babalsigen. . .”Anak” kuan ton aminsan ‘may ama, “nakaukolan ta lan salatan ya’y dueg ta na ug-ugao pian makapandalus ak na mabetbet, diad ontan naitdan ta ka’y maong a kaimbuasan”. Oalad nonot na ama ya anggan makapanaral met labat na Secondario so anak to, masarag la. “siki pa labat tatay” ebat tonma’y ugao; kanyan nangkasakeyan dan ilako kaimbuasan imay dueg. Nen asingger la’y ibutay na banua, binangon la na ama may anak to “ta la anak” kuanto, “pian ag ta nalabian no kasesempet. . .” Imbuat da la’y san-ama. Impalugan nen ama may ugao ta “kasi met ya nakesaoan” kua’y nonot to. Onlalabas ira’d sakey ya Bario nen diad sakey ya garita kua’y akatandag ya manlalako “ni, nengneng yo pa may ugao ay, ag to labat la kaskasian ma’y masiken”, “on a tua” ebat da met ira may oalan mantotongtong ed yoronga’y garita “anto yan ugaoan, ag abangatan!” Nen nadngel ton may ugao abaingan a toloy kanian kuan tod ama to “ama siki pa lad dia'y onkabayo ay!” Kanian si ama so simmalat ya kimmabayo’d dueg, si ugao balet so anengteng na pagura’y dueg. Nen kasabi da’d onsublay ya Bario, akiinom ira’d sakey ya akaulao ya onaasul ed bobon; kabebekta kua’y akulao ed samay masiken “ ay kuya, ag mo ta kaskasian ta’y ugao ay, ta sika lainge’y manluglugan ed satay dueg?” Ag akasel si masiken- immepas a tampol lapud baing to. Nannengnengan ira’y san-ama tan natungtongan dan ag la ra onkakabayo’d dueg pian anggapo’y nibaga da ray totoo. Kaliko ra’d sakey a lansangan, alabasan da ray mantatanem na pising ed inaoang. Kua’y sakey ed kaiba to “nengneng mo pa ra may san-ama, anta araodaoi nanlapuan da, ag ira limmugan ed dueg da”, “papakilen da labat la’y lamalaman da” kua’y sakey met insan ira unelek. Diad omman a bekta, nantongtong lamet so san-ama, kuan da “agay met la ra yan totoo, ag mo laingen amta so gaoaen mo”. . . Nen onsabi la ra’d samput a Barion capeten to lay baley, malikeliket so san-aman akakabayo’d dueg; manngisngisio so masiken; samay ugao met tangay-tangay ed saray karakel a bungay pantol ya nalabasan da; sangka-egnaan to’y ikol na dueg tan isipsiplat to’d bitking ton dapuay apangat. Nen nabantag da lay torre’y simbaan, oalay binmeltang ya masiken ed dalan da. Uban la'y ami’y buek to tan kerengkereng lan manakar ya ibabasbas to’y tayukor to. Et no akin met ya ngoro-ngoro. . .kuanto, “aay! Duma lan talaga’y tiempo natan, maruksa la ran talaga’y totoo, nengneng yo pa ra yan sanama ay, ag da labat la kinasia’y dueg da. . . ni, manponges la’y dueg ed kesao to. . .aaay!” peyeng-peyeng so masiken. Nannengnengan so san-ama, kuay ama “ay anako, no onia lan onia naambagel ak la amo!” Kanyan nen timatdang ira’d baley, sinakbat da lay dueg!. . .domakitot ira ta ambelabelat imay dueg. Nen anengneng iray totoo’d baley, manelek ira “agi, niman la ray ambagel ya san-ama” kiarakak iray arum “sinakbat da lainge’y dueg da!!” Elek a pinasya. . . lapud baing da’y san-ama, anempet la ran paoypaoy ta ag da la anonotan ya ilako’y dueg da!