Wb/nia/Mareko/1

From Wikimedia Incubator
< Wb‎ | nia‎ | Mareko
Wb > nia > Mareko > 1

Halöŵö ba fangombakha Yohane[edit | edit source]

I. 1 Böröta duria somuso dödö andrö, khö Yesu Keriso.

2 Si mane si so ba zura zama'ele'ö andrö,[1] "Hiza, ufatenge zinengegu, sowaö-waö fönau, sangehao lalamö".[2] 3 "Li zi'ao ba danö si mate: Mihaogö lala Zo'aya, mifadaya lalania!"[3]

Yohane nigambaraini Titian (1490–1576), samösa seniman Italia moroi ba Venice

4 So Yohane andrö, samayagö idanö ba danö si mate, mangombakha famayagö idanö andrö, ba wamalalini era-era, ba wangefa'ö horö.[4] 5 Ba möi baero khönia mbanua Yudaia fefu ba samba banua Yeruzalema, ba lafabayagö'ö idanö ira ba Yoridano, la'ombakha'ö horöra.

6 Ba bu gondra mbaru Yohane, ba uli zawi mböbö talunia; tamo gönia, awö ŵe ŵani ba gatua. 7 Ba mangombakha ia, imane: So furigu dania zabölö moroi khögu, ba ambö ndra'o khönia, ufaöndrö ndra'o ba wanoto'ö böbö mbadagahenia.[5] [6] 8 Ya'o, ha idanö ubayagö[7] khömi ba Eheha ni'amoni'ö ibayagö khömi dania.[8]

Famayagö idanö Yesu ba fanandraigönia[edit | edit source]

II. 9 Ba me luo da'ö,[9] ba so Yesu, i'otarai Nazareta ba Galilaia, ifabayagö'ö idanö ia khö Yohane, ba Yoridano.[10] 10 Ba me möi ia miyaŵa moroi ba nidanö, ba i'anema'ö i'ila tebokai mbanua si yaŵa, ba möi mitou ba khönia Geheha, hulö marafadi. 11 Ba so li moroi ba zorugo, imane: "Onogu omasi'ö ndra'ugö, wa'omasigu ndra'ugö."[11]

Gambara nifazökhi Michael Angelo sangoroma'ö Yohane me ibe'e wanasa ni'amoni'ö khö Yesu

12 Ba i'anema'ö ifarou ia Eheha,[12] ba we'amöi ba danö si mate. 13 Ba öfa wulu wonginia ba danö si mate andrö, ba itandraigö ia Satana; fao ia ba gutu ndru'u, ba ngoni-ngoninia mala'ika.

Famahaö ba Galilaia ba fogaoni ndra nifahaö[edit | edit source]

III. 14 Ba aefa tekuru Yohane andrö,[13] [14] ba möi ba Galilaia Yesu, mangombakha turia somuso dödö andrö,[15] khö Lowalangi,[16] imane: 15 No irugi inötö ba no ahatö mbanua Lowalangi andrö;[17] mifalalini gera-erami ba mifati duria somuso dödö andrö.[18]

Niha si fakiri ba wondra'u ia ba nasi

16 Ba me itörö zinga mbaŵa Galilaia,[19] ba i'ila Zimoni ba Andrea, talifusö Zimoni, si fakiri ba mbaŵa. Tuka giri ira. 17 Ba imane khöra Yesu: Mi'o'ö ndra'o, ba ubali'ö sama'u'u niha ami. 18 Ba i'anema'ö laröi giri, la'o'ö ia. 19 Ba me no mofanö ia ma'ifu, ba i'ila Yakobo, ono Zebedaio, awö dalifusönia Yohane, ba dundraha göi yaŵa, mamönö kiri ira. 20 Ba i'anema'ö ikaoni ira; ba laröi namara Sebedaio ba dundraha, awö genoni, la'o'ö ia.

Famahaö ba famadöhö fökhö[edit | edit source]

IV. 21 Ba möi ira miyomo ba Gafanauma,[20] ba i'anema'ö mamahaö ia ba zekola,[21] ba luo sabato. 22 Ba tobali dödöra ba wamahaönia; no abölö ia wamahaö ya'ira, ba tenga si mane sangila amakhoita andrö.[22]

23 Ba so ba da'ö ba zekola khöra niha si so bekhu si ra'iö,[23] mu'ao ia, imane: 24 Hadia niŵa'öu khöma, Yesu, banua Nazareta? Ba wamakiko ya'aga möi'ö? Ma'ila, ha niha ndra'ugö; ni'amoni'ö andrö khö Lowalangi![24]

25 Ba itenaŵa ia Yesu, imane: Böi hede-hede sa'ae ba heta'ögö khönia![25] 26 Ba idödöni niha andrö bekhu si ra'iö andrö, mu'ao ia, ebua linia, ba iheta ia khönia.[26]

27 Ba oi so wa'atobali dödöra, dozi ira; faoma lamane khö nawöra: Hadia da'ö? famahaö si bohou, ba so wa'abölö! ba mbekhu si ra'iö göi ibe'e goroisa, ba la'o'ö linia.

28 Ba i'anema'ö humöngö duriania misa ba danö Galilaia andrö si fasui, ma'asagörö.

29 Ba ladölö ira ba nomo ndra Simoni Andrea,[27] la'otarai zekola, fao ndra Yakobo Yohane. 30 Ba no so tou ba zalo matua Zimoni, ira alawe, akhömö, fa'aukhu, ba la'anema'ö la'ombakha'ö khönia. 31 Ba möi ia khönia, ira'u danga, ifazaŵa, ba döhö wa'aukhu, ba möi ia ngoni-ngonira.

32 Ba me bongi, me aekhu luo, ba la'ohe khönia fefu zofökhö, awö zobekhu. 33 Ba samba banua manö ira, oi owulo baolayama. 34 Ba ato nifadöhönia fökhö, oya ngawalö wökhö, ba oya ifofanö bekhu. Ba lö itehe ba mbekhu andrö muhede ira, me no la'ila, ha niha ia.[28]

35 Ba mahemolu ö, me lö moluo na,[29] ba maoso ia, möi ia baero, isaŵa zi lö niha-niha, mangandrö ia ba da'ö.[30]

36 Ba la'o'ö ia Simoni ba awönia, 37 ba lasöndra ia, ba lamane khönia: Oi dozi la'alui ndra'ugö.

38 Ba imane khöra: Datasaŵa misa mbanua sahatö, ena'ö mangombakha ndra'o ba da'ö göi; da'ö sa danigu we'amöi.[31] [32] 39 Ba möi ia mangombakha ba zekola khöra, ba danö Galilaia ma'asagörö, ba ifofanö mbekhu.

Tanga niha si no göna lepra. Itaria atoru manö mbalö duturura ma gofu heza ba mbotora so lepra andrö ba lö taraso khöra me no mate nifotöi syaraf ba nahia andrö.

40 Ba i'ondrasi ia sobou auri,[33] mangandrö khönia, ibalöduhini danö, imane khönia: Na edöna ndra'ugö, ba ö'ila öfadöhö wökhögu.

41 Ba ahakhö dödönia, i'oro'ö dangania, itufa, imane: Edöna ndra'o, yadöhö!

42 Ba i'anema'ö aheta mbou auri andrö khönia, döhö. 43 Ba ifeta'u, i'anema'ö ifofanö, imane khönia: 44 Faigi, fa böi ö'ombakha'ö hadia ia, gofu ha ökhö; ba ae'e sa, oroma'ö ndra'ugö khö gere ba be'e game'ela andrö, ba wa'aheta wökhöu andrö, ni'oroi'ö Moze, famaduhu'ö khöra.[34]

45 Ba me möi ia baero, ba ibörötaigö i'ombakha'ö, iforege, ifahöngö duria andrö. Tobali tebai sa'ae i'oroma'ö ia Yesu, we'amöi ba mbanua misa; baero, ba naha si lö niha-niha, soso ia, ba la'ondrasi ia, moroi ba zi fasui fefu.[35]

Famotokhi ba gahe[edit | edit source]

  1. Ayati 2–8: faigi Mat 3:1–12; Luk 3:1–9, 15–18; Yoh 1:19–28
  2. Mal 3:1
  3. Yes 40:3
  4. Yoh 1:6; HalZin 19:4
  5. HalZin 13:25; 19:4
  6. Manoto'ö böbö mbadagahe eluahania mangefa'ö mböbö mbadagahe ena'ö tola teheta ia moroi ba gahe. To'ölö meföna latotogö mböbö mbadagahe zokhö ya'ira ira sawuyu.
  7. Mombayagö eluahania mangabasöi'ö, bahiza ba da'a eluahania mangöhöndrögö samösa niha tou ba nidanö Yoridano si tobali tandra wanasai horö. Samalua halöŵö andre ha ere ma ya'ira si tola mamalua halöŵö gere. Simanö ifalua me föna Yohane, bahiza lö ta'ila na ifalua göi zimanö Yesu. Te lö'ö, me tenga ba Yoridano ba tenga göi ba danö-si-mate toröi-röi Yesu simane Yohane. Latohugö ira niha Keriso halöŵö wanasai horö andre faoma famayagö idanö, na laduwagö nidanö ba högö samösa niha. Andrö faudu sibai göi latötöi ia bakha ba Gereja Katolik fanasa ni'amoni'ö, me tuhonia fanasa ba wangefa'ö horö. Simane nisura ba ayati 8, ha tandra ia, eheha ni'amoni'ö sa zohalöŵö. Lö moguna oi möi ita ba nidanö Yoridano ba danö Israel ba wanasai horö ena'ö tobali ita ono Lowalangi ba solo'ö khö Yesu.
  8. HalZin 1:5
  9. Ayati 9–11: faigi Mat 3:13–17; Luk 3:21,22; Yoh 1:31–34
  10. Luk 2:51
  11. Faigi 9:7
  12. Ayati 12–13: faigi Mat 4:1–11; Luk 4:1–13
  13. Ayati 14–15: faigi Mat 4:12–17; Luk 4:14–15
  14. Molo'ö Luk 3:19, ibe ba gurunga Yohane Herode, börö me no itegu ia Yohane me ihalö wo'omo dalifusönia tobali ndrongania
  15. Bakha ba Gamabu'ulali Sibohou tefotöi wamahaö moroi khö Yesu turia somuso dödö. Lö ta'ila sibai mbörötania bahiza itaria itegu ndra farizaio Yesu (faigi Luk 11:37–54 faoma Mat 23:1–39) me famahaöra no tobali "noro". Molo'ö Yesu taromali andrö tenga sangabua'ö noro niha bahiza samohouni fa'auri niha, sambua turia sangomusoi'ö tödö niha.
  16. Faigi 6:17
  17. Banua Lowalangi eluahania amatöröŵa Lowalangi. Ba wangera-gera niha me föna Lowalangi andrö hulö samösa razo si so bolo danö nifatörönia. Fefu danö si so barö mbawania lafotöi ia amatöröŵa razo (li Indonesia kerajaan). Na iŵaö Mareko wa no ahatö mbanua Lowalangi eluahania ba zi lö ataratö ba fefu hadia ia möi barö wamatörö Lowalangi.
  18. Gal 4:4
  19. Ayati 16–20: faigi Mat 4:18–22; Luk 5:1–11
  20. Ayati 21–28: Luk 4:31–37
  21. Sekola eluahania angowuloa ba wombaso Taromali Lowalangi ba ba wamatimba geluahania ba wa'auri niha. Sekola andre tenga simane SD ma SMP bahiza simane sekola wanunö, sekola daromali ma sekola nifalua ba gosali/gereja.
  22. Mat 7:28–29
  23. Niha si so bekhu si ra'iö eluahania niha si no fakuyu era-era ma asese laŵa'ö ba khöda niha sowöhö. Molo'ö niha me föna fefu wökhö wangera-ngera no börö mbekhu. Sindruhunia lö sigöna ira bekhu, bahiza no mo'amböta ira ba wamatörö lala wangera-ngerara. Lafotöi ia ba li Indonesia sakit jiwa.
  24. Faigi 5:7
  25. Faigi 9:25
  26. Falukhasata niha andrö khö Yesu molua-lua ia wa ifulö teföfö wangera-ngerania irege tobali ia simane niha si to'ölö. Haniha zamatöfa fa'aurinia khö Yesu tola isöndra wa'ahono, tola i'ila haga sanuturu lalania irege mo'ösi wa'aurinia sero ma'ökhö
  27. Ayati 29–34; Mat 8:14–17; Luk 4:38–40
  28. Mar 3:11–12; HalZin 16:17–18
  29. Ayati 35–39: Luk 4:42–44
  30. Moguna sibai mutöngöni da'a: möi Yesu ba wangandrö ba nahia si lö niha-niha. Töra-töra ba ginötö iada'a me ato niha somasi-masi mangoroma'ö na mangandrö ira (la'ebua lira la'oguna'ö wangebuali nifotöi loudspeaker). Labali'ö wangandrö ba fanunöra tobali fae'atasa (li Indonesia pertunjukan, li Inggris show). Ha'uga kali itegu ndra farizaio Yesu börö me somasi ira wangorama'ö ba niha sato wa mangandrö ira, ba tenga ba wahuhuosa khö Lowalangi samösa.
  31. Yes 61:1
  32. Tani we'amöi sindruhunia tani we'aso Yesu. Andrö dani we'asonia tenga ba wangoroma'ö zahöli-höli dödö ba niha sato, ba hiza ba wanuriaigö turia somuso dödö ba niha sabu tödö.
  33. Ayati 40–45: Mat 8:1–4; Luk 5:12–15
  34. MozIII 14:2
  35. Faigi 7:36

Fabaliŵa lala[edit source]

Olayama Zura Mareko: 12345678910111213141516

Amabu'ulali Sibohou: MataioMarekoLukaYohaneHalöŵö ZinengeRomaKorindro IKorindro IIGalatiaEfesoFilifiKoloseTesalonika ITesalonika IITimoteo ITimoteo IITitoFilemoHeberaioYakoboFetero IFetero IIYohane IYohane IIYohane IIIYudaFama'ele'ö

Bale zato: OlayamaAngombakhataBawagöli zatoMonganga afoNahia wamakoriNga'örö spesialNgawalö wanoloSafuria tebulöSanandrösaSangai halöŵö