Wb/nia/Kamus Nias-Jerman/Z

From Wikimedia Incubator

Nitöngöni: Faigi zanandrösa ba kamus andre tou ba gahe zura!

Olayama Kamus: ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ


Z, z, subst. (weicher wie das deutsche »s« gesprochen, mit leichtem D-Vorschlag.

za, subst., (mal. djam), Stunde; sazà, eine Stunde.

zaere, St. für sich ung, figa —, subst., ein kleiner Teller; zaere-zaere, subst., Blitzstrahl; aekhu —, der Blitz schlägt ein; fazaere, mam-, v. a., horizontal wegschleudern.

zaewe, St. ung., muzaewe (zumaewe), v. n., zerstreut werden, sich zerstreuen, zerstreut sein, umherschwärmen; fazaewe, mam-, v. a., zerstreuen, umherstreuen, ausstreuen.

zae-zae, subst., eine Pilzart.

zaga, St. ung., zaga-zaga, subst., (vom mal. djaga), Handelsware; zaga, mo-, v. a., Handel treiben (mit etwas), verkaufen.

zago, subst., (mal. djangka), Zirkel (Werkzeug); zago, mo-, v. a., abzirkeln.

zagu-zagu, subst, ein Gebäck.

zaya, St. ung., hezaya, subst., eine Schale ohne Kern, taub; zaya-zaya gölö, adv., fruchtlos, vergebens; mangezaya, v. n., Stuhlgang haben.

zambu-zambu, subst., Franse.

zanihi, subst., eine Fischart.

Zao, Dawa Zao, subst., Javane; bago Zao, javan. Tabak.

zau-zau, sieh. unt. sau.

zaumba, St. ung., fazaumba, mam-, v. a., wegschleudern; tezaumba, v. n., weggeschleudert werden, zurückprallen; zaumba-zaumba, subst., ein Vogel.

zaridi, subst., e. Fischart.

zari-zari, subst., ein Gewächs; muzari-zari, v. n., zunehmen, stärker werden; ozari-zari, adj., rot (vom Himmel, am Abend).

zawi, St. ung., muzawili, v. n. u. s. w. sieh. zaewe u. s. w.

zaza, St. ung., azaza, v. n., geschunden werden.

zere-zere, subst., S., Untertasse.

zilo, viell. a. silo, nur im Sing., sazilo, subst., ein Schweinemaass = 6 alisi (sieh. dies.).

zini-zini, subst., eine Pflanze; — bawa; — mbawi, verschiedene Arten davon.

zira, man-, v. a., S., sehen; faziragö, mam-, v. a., sehen lassen, bekannt machen.

zita, mo-, v. a., (mal. djitag), drucken.

zizi, mo-, v. a., umnieten, die Spitze oder Schneide stumpf klopfen; — mbawa, v. a., den Mund stopfen; zizimö, v. a., verschrumpft.

zoi-zoi, mo-, v. a, S., in kleinen Portionen geben;

zolo-zolo, subst., (viell. von solo), S., grosse blaue Glasperle.

zozo, subst., Kork, Pfropfen; — wulu, eine Schlingpflanze; zozo, man-, v. a., verkorken, stöpseln.

zura, St. ung., zuramö, subst. resp. adj., Schluchzen; den Schluchzen haben.

zui, i. S. sui, adv. u. conj., wieder; dennoch, doch, auch, nichtsdestoweniger.

zuma, sieh. muza.

Zumaha, luo Zumaha, subst. (mal. hari djoemat), Freitag.

zumöi, adv., voraussichtlich nicht, doch wohl nicht.

zuzu, I, subst., Spitze eines Berges, Gipfel; azuzu, (g) u. (n), subst., S., Scheitel, Schädel, Kopf; a. telau nazuzu; alizuzu, (g), subst., Scheitel (vom Menschen u. von Bergen, dann auch quasi Titel eines Häuptlings); zuzu hili, man-, v. a., S., bergaufgehen.

zuzu, II, subst, Keil; Engerling; — wöru, subst., Magen (vom Federrvieh); zuzuni, mo-, v. a., spalten mit einem Keil, einen Keil hineintreiben, etwas herausgeben auf etwas (Geld); fazuzu, v. n., nicht gerade, nicht parallel laufen, (z. B. die Fasern im Holze), nicht gerade (glatt) spalten; i. S. zusammentreffen (z. B. auf dem Wege); fazuzu, mam-, v. a., dem natürlichen Lauf entgegenwirken (in etwas); rächen; — wanila, mam-, v. a., von der Spitze her spalten; fazuzugö, mam-, v. a., jem. aufhalten, indem man ihm entgegengeht, abbestellen; i. S. abholen; anuzu dödö, v. n., Widerwillen, Abkehr haben; zuzumö, subst., Splitter, oder Dorn, (im Fleisch); — nangi, der Wind ist entgegen.

Famotokhi ba gahe[edit source]

  1. Kamus andre tefazökhi 1905 ba ginötö wamatörö Belanda (lö nasa so negara Indonesia me luo da'ö). Andrö wa ifaudugö lala wanura kamus andre Sundermann ba li Belanda ni'oguna'ö me luo da'ö (H. Sundermann, Niassisch-Deutsches Wörterbuch, 1905, nga'örö 2).
    Fao ba da'ö ila-ila zura simane ch, oe, tz, dj ba j awö wa lö tandra wamabali mbu'u wehede nifomendrua si to'ölö ba li Melayu me luo da'ö (me luo da'ö tesura alangalang, iada'a ba li Indonesia tesura alang-alang).
    Bahiza iada'a no so ita ba negara Indonesia, börö da'ö mufaudugö lala wanura ya'ia ba ejaan ba tata bahasa Indonesia: ch, oe, tz, dj ba j tobali kh, u, c, d ba y awö wangoguna'ö dandra wamabali fehede nifomendrua simane dao-dao, manari-nari, owua-wua, btn.
    Hatö hurufo ö, ŵ ba z zi lö mufaudugö ba ejaan li Indonesia. Tatötöna wa ba zi so föna so wamohouni hurufo si tölu andre.
  2. Heŵa'ae no uhorigö döla wanafi'ö ngawalö zi fasala ba ginötö proses digitalisasi faoma optical character recognition (OCR) awö wa so so manö zaefa ba hörö ba wamaudugö ba ejaan li Indonesia, lö ambö so so manö nasa gadaya si toröi.
    Tolo a'azökhi zi fasala nisöndrau, ena'ö itugu mofozu ia ba ndraono Niha mifönada.
  3. Itaria so wehede si fagölö wanura bahiza fabö'ö wamoligö ya'ia, eluahania göi no fabö'ö. Si to'ölönia fehede simanö tehöndrögö wamoligö ya'ia ba hogu wehede.
    No unönö dandra diakritik ´ (li Inggris, accute accent) ba wehede simane. Duma-dumania hoho eluahania angi sokafu. Bahiza na lahöndrögö ba mbalö ba wamoligö ya'ia hohó, eluahania huhuo hada ni'anunöisi. Duma-duma tanöbö'ö fehede ami (li Indonesia enak ma manis). Bahiza na lahöndrögö ba mbalö amí, eluahania ya'ami (li Indonesia kalian).
    Itaria lala wamoligö andre tebe'e bakha ba dandra {} börö me lö hurufo si faudu. Duma-dumania fehede andrö (li Indonesia, mintalah). Na famoligö ya'ia lahöndrögö ba mbalö andró (li Indonesia, makanya), lö hurufo ö si so yaŵa tandra diakritik. Andrö wa ube'e ia bakha ba dandra {} tobali andrö {andró}.
  4. Ba wama'anö versi digital andre, no uhorigö mato ha'uga waŵa ginötö. Bahiza tenga zaya-zaya gölö sa'atö ia na tola tobali fanolo ba ndraono si bohou ebua.

Angolifa Nösi[edit source]

Olayama Kamus: ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

Fabaliŵa lala[edit source]

Bale zato: OlayamaAngombakhataBawagöli zatoMonganga afoNahia wamakoriNga'örö spesialNgawalö wanoloSafuria tebulöSanandrösaSangai halöŵö